Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν το δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Ο σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
>Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Ξαναδιαβάζω τον Λεντς του Μπύχνερ – και κάθε φορά που το ξεκινώ, είναι σαν να μην το έχω διαβάσει ποτέ ξανά. Είναι λες και ή ένταση τόσο του περιεχομένου, όσο και της γραφής αδυνατούν να εντυπωθούν στη μνήμη. Άρα διαβάζω τον Λεντς.
>Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Τον είχα αγοράσει πριν χρόνια – τον έχω δυο-τρεις φορές, διαβάζω το συγκεκριμένο κείμενο από τα φοιτητικά μου χρόνια, έχανα κάποια έκδοση, αγόραζα καινούργια, και με τα πολλά κατέληξα να έχω 2-3 εκδόσεις.
>Γενικά, πώς επιλέγετε βιβλία;
Με βάση το τι ανάγκη έχω μια δεδομένη χρονική στιγμή – με βάση το τι μου τραβάει το ενδιαφέρον. Με βάση τι ανακαλύπτω τυχαία σε ένα βιβλιοπωλείο. Καμιά φορά με βάση τον τίτλο. Και φυσικά με βάση τον συγγραφέα.
>Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Πάντα. Είναι σαν να έχεις ένα στρατό μέσα στη τσάντα σου.
>Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Φυσικά. Είναι από τις δραστηριότητες που κάνουν την αστική εμπειρία εξαιρετική. Η απομόνωση της ανάγνωσης σε δημόσιο χώρο.
>Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Στην πολυθρόνα. Αλλά και ξαπλωμένος. Αδύνατον να διαβάσω σε γραφείο πια.
>Αφού τα διαβάσετε, φυλάτε τα βιβλία σας και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε;
Πάντα κρατώ όλα μου τα βιβλία – ακόμα και αυτά που δεν θεωρώ σπουδαία. Ποτέ δεν ξέρει κανείς.
>Πόσο οργανωμένη είναι η βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Φέτος κατάφερα να επιβάλλω τουλάχιστον μια θεματική οργάνωση. Ξέρω αν μη τι άλλο πού είναι το θέατρο, πού η φιλοσοφία. Αλλά μπορεί να μου πάρει μια μέρα να βρω ένα βιβλίο. Καμία φορά μου αρέσει αυτή η αναζήτηση.
>Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Τα σημειώνω, τα τσακίζω, τα υπογραμμίζω, χαρτάκια, σημειώσεις. Τα πάντα.
>Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με βιβλίο; Τι συνέβη;
Προφανώς υπάρχουν βιβλία με τα οποία αποκτάς εμμονή. Η οποία σε ακολουθεί, σχεδόν σε πλάθει σαν προσωπικότητα. Το Στρίψιμο της Βίδας του Τζέιμς, το Πορτραίτο του Καλλιτέχνη του Τζόυς, οι Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, ο Μπίλι Μπαντ του Μέλβιλ, το Μαγικό Βουνό του Μαν, με τον Προύστ εντόνως. Είναι πολλά. Και ιδιαιτέρως απαιτητικά.
>Αφήνετε στη μέση βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε; Πόσο συχνά;
Φυσικά το κάνω. Χωρίς ίχνος ενοχής.
>Έχει τύχει να σας συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Ναι. Οι Υπνοβάτες του Μπροχ – την πρώτη φορά με είχε αφήσει παγερά αδιάφορο. Το είχα αφήσει στη μέση. Το είχα βαρεθεί. Αλλά μου είχε μείνει μια σκηνή – και με βάση αυτή τη σκηνή το ξανάπιασα. Και με συνεπήρε.
>Έχετε κλάψει ποτέ διαβάζοντας ένα βιβλίο;
Ναι, και είναι πραγματικά υπέροχη εμπειρία. Με Το Πορτραίτο μιας Κυρίας του Τζέιμς και με το Βίος και Πολιτεία του Μάικλ Κ. του Κουτσύ.
>Τι κάνετε με τα βιβλία που δεν τα θέλετε πια; Τα πετάτε; Τα χαρίζετε; Τα κρύβετε σε σκοτεινά υπόγεια;
Ποτέ. Πάντα στην επιφάνεια. Είπαμε, ποτέ δεν ξέρεις.
>Υπάρχει κάποιο βιβλίο που έχετε δωρίσει σε περισσότερους από έναν άνθρωπο;
Περιέργως, ένα βιβλίο που βγήκε πριν μερικά χρόνια, τη Διαθήκη της Μαρίας του Τομπίν.
Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Αυτό που σε συνταράσσει. Που σε μετατοπίζει. Που σε συγκινεί βαθιά. Που σε αγγίζει. Και καμιά φορά, αυτό που σου ασκεί βία.
>Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Δεν νομίζω – δεν το αποκλείω, αλλά δεν νομίζω. Δεν εμπιστεύομαι την οργάνωση σε τέτοιες εμπειρίες.
>Σας έχει συμβεί να δανείσετε αγαπημένο βιβλίο και να μην σας επιστραφεί;
Πολλές φορές. Μου λείπει ακόμα. Προφανώς σε μερικές περιπτώσεις το έχω αντικαταστήσει. Αλλά μου λείπει.
>Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν μικρή / μικρός;
Ο Μυστικος Κήπος της Μπαρνέτ.
>Το έχετε ξαναδιαβάσει έκτοτε;
Όχι, αλλά πρόσφατα το βρήκα στη βιβλιοθήκη του σπιτιού στο οποίο μεγάλωσα και το πήρα μαζί μου.
>Μέσα σε ποια ιστορία που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Στην ιστορία του Μόμπι Ντικ.
>Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Με τον Σαίξπηρ. Νομίζω πως θα είχε πλάκα.
>Λένε ότι ορισμένα βιβλία «μας βρίσκουν» σχεδόν μαγικά τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε. Είχατε ποτέ τέτοια εμπειρία;
Με το Θηριό στη Ζούγκλα του Τζέιμς – ήταν μια περίοδος βαθύτατης μελαγχολίας, και το κείμενο του Τζέιμς, αυτή υπέροχη ελεγεία στη συναισθηματική δειλία, αλλά και στον ηρωισμό, με τάραξε, με έκανε χαρούμενο, με ενθουσίασε.
>Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Θα ξαναπώ τον Μόμπι Ντικ. Αλλά και τον Τζουντ του Χάρντι.
>Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Αυτό που σε συνταράσσει. Που σε μετατοπίζει. Που σε συγκινεί βαθιά. Που σε αγγίζει. Και καμιά φορά, αυτό που σου ασκεί βία.
>Ποιο βιβλίο προτείνετε ενθέρμως αυτή την εποχή;
Περιέργως, την ποίηση του Τζον Νταν.
Info
Ο Θέμελης Γλυνάτσης σκηνοθετεί την παράσταση enter sandman, βασισμένη στην νουβέλα «Ο Ζάντμαν» του E. T. A. Hoffmann, που θα ανέβει από τις 21 Φεβρουαρίου στο Skrow. Παίζουν οι ηθοποιοί και μουσικοί: η Σοφιάννα Θεοφάνους (Κλάρα), ο Πάνος Κούγιας (Ναθάνιελ 1), ο Βασίλης Λιάκος (Ναθάνιελ 2), η Κατερίνα Μαούτσου (Ολύμπια), η Μάιρα Μηλολιδάκη (Μητέρα), ο Σταμάτης Πακάκης (ο Ζάντμαν) & ο Γιάννης Φίλιας (Πατέρας/Λόταρ).