Σύγχρονη τζαζ με συμφωνικό ήχο

Ο Πέτρος Κλαμπάνης, εκτός από εξαίρετος δεξιοτέχνης του κοντραμπάσου, είναι και εμπνευσμένος συνθέτης. Η μουσική του συνδυάζει τη σύγχρονη τζαζ με παραδοσιακά ακούσματα και με τον ήχο συμφωνικών οργάνων. Ο χαρακτήρας των μουσικών συνθέσεων του Chroma επιστρατεύει μια σειρά από συναισθήματα, σκέψεις, ιδέες, φαντασιώσεις και εμπειρίες, αποδίδοντας σε καθεμιά ένα χρώμα: έτσι αυτή η γκάμα χρωμάτων, που συνιστά την ιδιοσυγκρασία καθενός μας, μετατρέπεται σε μια γκάμα ηχητικών χρωματισμών που "περιγράφουν" την ενδοσκόπηση του συνθέτη. Όπως ο ίδιος αποκαλύπτει, κάθε κομμάτι είναι η αφήγηση μιας ιστορίας που ταξιδεύει. Κι αυτό το κατάφερε απόλυτα με μια μουσική που σίγουρα ταξίδεψε και μάγεψε το κοινό του. Ο δίσκος Chroma ηχογραφήθηκε στο Onassis Cultural Center στη Νέα Υόρκη τον Δεκέμβριο του 2015 και περιέχει τέσσερις συνθέσεις του Πέτρου Κλαμπάνη και τρεις διασκευές.

Βλέμματα και χαμόγελα

Ο τρόπος που ήταν στημένος ο χώρος του Παλαιού Χρηματιστηρίου έδινε την εντύπωση πως ο Πέτρος Κλαμπάνης είχε καλέσει τους ακροατές του για να παρακολουθήσουν περισσότερο μια πρόβα ή ηχογράφηση της μπάντας του, παρά μια συναυλία.

Ο τρόπος που ήταν στημένος ο χώρος του Παλαιού Χρηματιστηρίου έδινε την εντύπωση πως ο Πέτρος Κλαμπάνης είχε καλέσει τους ακροατές του για να παρακολουθήσουν περισσότερο μια πρόβα ή ηχογράφηση της μπάντας του, παρά μια συναυλία. Δεν υπήρχε σκηνή, τα όργανα βρίσκονταν στημένα στο ίδιο επίπεδο με τους θεατές και οι καρέκλες του κοινού ήταν τοποθετημένες με τρόπο ημικυκλικό, ώστε να έχει κανείς την εντύπωση πως αποτελεί μέρος του μουσικού συνόλου ή μέλος μιας παρέας.

Ενδιαφέρον είχε και η διάταξη των οργάνων. Τοποθετημένα σε κυκλικό σχήμα, στο ένα νοερό ημικύκλιο ήταν τοποθετημένο το τρίο τζαζ, δηλαδή το πιάνο, το κοντραμπάσο και τα ντραμς, και στο άλλο ημικύκλιο τα οκτώ συμφωνικά έγχορδα. Έτσι, οι μουσικοί είχαν άμεση βλεμματική επαφή, ενώ με τα έγχορδα σχεδόν «πλάτη» προς τους θεατές ο ήχος τους μετριαζόταν σε σχέση με τον ήχο του πιάνου, του κοντραμπάσου και των ντραμς. Τα έγχορδα διαδραμάτιζαν δευτερεύοντα ρόλο, με πολλές «κρατημένες» νότες που αποσαφήνιζαν την αρμονία, έντονα βιμπράτο και ξεκάθαρα, κλασικά ρυθμικά σχήματα. Σχημάτισαν τον μουσικό καμβά πάνω στον οποίο ξεδίπλωσαν τις αυτοσχεδιαστικές τους αρετές, εκτός από τον Κλαμπάνη, οι δυο εξαιρετικοί μουσικοί του σχήματός του, ο Σάι Μαέστρο στο πιάνο και ο ντράμερ Τζον Χάντφιλντ. Είχαν άψογο συντονισμό, νεύρο, πάθος, ενώ το χαμόγελό τους έδειχνε ολοφάνερα την ικανοποίησή τους από τη σημαντική αυτή βραδιά.

Ηχοχρωματική ισορροπία και ώριμος ήχος

Από τη μια, οι αργές, μακρόσυρτες νότες των εγχόρδων –που ανέδιδαν σταθερότητα και γαλήνη– και από την άλλη, η ξέφρενη ρυθμική και μελωδική κινητικότητα του τζαζ συνόλου λειτούργησαν ως δυο αντίθετες συμπληρωματικές ενέργειες.

Το ηχόχρωμα των εγχόρδων ταίριαζε πολύ με τον τζαζ ήχο. Από τη μια, οι αργές, μακρόσυρτες νότες των εγχόρδων –που ανέδιδαν σταθερότητα και γαλήνη– και από την άλλη, η ξέφρενη ρυθμική και μελωδική κινητικότητα του τζαζ συνόλου λειτούργησαν ως δυο αντίθετες συμπληρωματικές ενέργειες. Απαραίτητη η συνύπαρξή τους για την εδραίωση της αρμονίας.

Η συναυλία ξεκίνησε με τρία κομμάτια από τον δίσκο Chroma. Ο ήχος ώριμος, εξωστρεφής, πρωτότυπος και με «χρωματιστές» διαθέσεις. Ο ευγενικός και γοητευτικός Κλαμπάνης, αν και φάνηκε αμήχανος όταν μιλούσε στο μικρόφωνο, αποδείχθηκε ιδιαίτερα επικοινωνιακός. Στο κομμάτι Τough decisions (are always dark green) επιδίωξε να «εκπαιδεύσει» το κοινό του να τραγουδήσει δυο απλές μελωδίες και να το καθοδηγήσει ώστε να αποτελέσει, και αυτό, μέρος της εκτέλεσης. Στη συνέχεια ο Σάι Μαέστρο παραχώρησε τη θέση του στο πιάνο στον φίλο και συμπατριώτη του Κλαμπάνη Σπύρο Μάνεση, ο οποίος παρουσίασε το έργο του Shadows.

Από το δεύτερο άλμπουμ Minor dispute ακούσαμε το Monkey business και στη συνέχεια όλοι οι μουσικοί εγκατέλειψαν τα πόστα τους αφήνοντας μόνο του τον αρχηγό της μπάντας να ερμηνεύσει ένα έργο του αργεντίνου Αριέλ Ραμίρεζ μόνο με το κοντραμπάσο. Ο Κλαμπάνης ηχογραφούσε με πεταλιέρα διαφορετικές λούπες (πιτσικάτο, χτυπήματα του κοντραμπάσου, σαν σε κρουστό, σείστρο, τρεις φωνητικές μελωδικές γραμμές) και πάνω σε αυτές τις ηχογραφήσεις πρόσθεσε έξτρα βοκαλισμούς και φυσικά τους εντυπωσιακούς αυτοσχεδιασμούς του. Αυτή ήταν μια ξεχωριστή στιγμή της βραδιάς, όπου φάνηκε πόσο εκφραστικός και ευαίσθητος περφόρμερ είναι.

Τα κομμάτια του είχαν ομαλές διαβαθμίσεις, με αρχή, μέση και τέλος, με ευδιάκριτα ρυθμικά και μελωδικά σχήματα, με ξεκάθαρες κορυφώσεις.

Στη συνέχεια, οι μουσικοί επέστρεψαν στις θέσεις τους και η συναυλία ολοκληρώθηκε με το κομμάτι Minor dispute, ενώ μετά από το επίμονο χειροκρότημα του κοινού, η μπάντα ερμήνευσε το Θαλασσάκι, μια διασκευή πάνω στο γνωστό παραδοσιακό τραγούδι το οποίο περιέχεται στο δεύτερο άλμπουμ του Πέτρου Κλαμπάνη, το Minor dispute. Τα κομμάτια του είχαν ομαλές διαβαθμίσεις, με αρχή, μέση και τέλος, με ευδιάκριτα ρυθμικά και μελωδικά σχήματα, με ξεκάθαρες κορυφώσεις. Η εικαστική επιμέλεια της Ελένης Κυρμιζάκη και οι φωτισμοί της Σεμίνας Παπαλεξανδροπούλου ομόρφυναν το παραμελημένο εσωτερικό του Παλαιού Χρηματιστηρίου.

Ο Πέτρος Κλαμπάνης δηλώνει επηρεασμένος από την παραδοσιακή μουσική της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ζακύνθου, αλλά και της χώρας του εν γένει. Εγκατέλειψε τις σπουδές στο Πολυτεχνείο το 2005, σπούδασε στο Άμστερνταμ και το 2008 τον βρίσκει στο Aaron Copland School of Music της Νέας Υόρκης όπου και ολοκληρώνει τις σπουδές του στην τζαζ, την ενορχήστρωση και τον αυτοσχεδιασμό. Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς εκπροσώπους της τζαζ σκηνής, ενώ τα δυο άλμπουμ του Contextual και Minor dispute παίρνουν διθυρραμβικές κριτικές. Θεωρείται ένας από τους καλύτερους κοντραμπασίστες διεθνώς. Μακάρι μαζί με τους εξαίρετους μουσικούς του να έδινε περισσότερες συναυλίες στην Ελλάδα.

* Η ΧΡΥΣΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ είναι μουσικός και εκπαιδευτικός.