Το φεγγάρι και οι φωτιές

Το φεγγάρι και οι φωτιές είναι το βιβλίο που κουβαλούσα μέσα μου εδώ και πολύ καιρό και που απόλαυσα περισσότερο γράφοντάς το. Τόσο που πιστεύω πως για κάμποσο -ίσως και για πάντα- δεν θα γράψω τίποτ' άλλο. Δεν είναι σωστό να προκαλούμε υπερβολικά τους θεούς. (Τσέζαρε Παβέζε)

Το φεγγάρι και οι φωτιές, το τελευταίο μυθιστόρημα του Τσέζαρε Παβέζε, κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1950 και χαρακτηρίστηκε από τους κριτικούς ως αριστούργημα. Ο πρωταγωνιστής, το Χέλι, την επομένη της Απελευθέρωσης, επιστρέφει στο χωριό του, ύστερα από πολλά χρόνια παραμονής του στην Αμερική και, μαζί με τον Νούτο, το φίλο του, ταξιδεύει στους χώρους της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας, σ' ένα ταξίδι στο χρόνο όπου θ' αναζητήσει τις παλιές, βασανισμένες ρίζες του.
Ιστορία απλή και λυρική συνάμα, δομημένη σαν ένα αδιάκοπο πηγαινέλα από το παρελθόν στο παρόν, Το φεγγάρι και οι φωτιές συνοψίζει τα κοινωνικά ζητήματα του αγώνα των παρτιζάνων, την αντιφασιστική συνωμοσία, τον απελευθερωτικό αγώνα και τα συνδέει με προσωπικούς προβληματισμούς, με τη φιλία, τον έρωτα, την ηδονή, το θάνατο, σε μια δραματική πλοκή που υπογραμμίζει την πλήρη απόσχιση του ατόμου από τον κόσμο και τη θλιβερή μοναχική του μοίρα. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Δραματική μορφή των ιταλικών γραμμάτων ο αυτόχειρ Τσέζαρε Παβέζε (1908-1950): μια πολύπλευρη προσωπικότητα, η οποία προσπάθησε να συνδυάσει την παρουσία της στη λογοτεχνία με την αφοσίωσή της στην πολιτική δράση. Με το μεταφραστικό και το δοκιμιακό του έργο ο συγγραφέας αυτός, αλλά κυρίως με το προσωπικό του, το πεζογραφικό, προσέγγισε τη σύνθετη όσο και ρευστή ατομική περίπτωση με λυρισμό, χαμηλόφωνο στιλ και συμμετοχή, αντιμετωπίζοντάς την ως δέσμια και αποξενωμένη στο κέντρο της υπαρξιακής και κοινωνικής δίνης. Το φεγγάρι και οι φωτιές είναι το κύκνειο άσμα του. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα πάνω στο χρόνο, τη μνήμη, την οδύνη της επιστροφής σε τραυματικές και μαζί νοσταλγικές εμπειρίες. Αποτελεί ένα είδος διαθήκης, μια απλή, λιτή και τρυφερή ελεγεία πάνω στην προσπάθεια επανασύνδεσης με τα ανεπίστρεπτα. (Τάσος Γουδέλης, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Βιβλιοθήκη, 16/12/2005)