altΔοκίμιο για την επιτελεστικότητα της λογοτεχνίας
Χρήστος Χρυσόπουλος
Εκδόσεις Οκτώ 2016
Σελ. 236, τιμή εκδότη €18,50

Με τον όρο επιτελεστική λογοτεχνία ονομάζουμε όχι ένα συγκεκριμένο είδος γραφής, αλλά τη διακριτή ικανότητα ορισμένων λογοτεχνικών έργων να επιζούν της ανάγνωσης και του χρόνου, εξακολουθώντας -τρόπον τινά- να "λειτουργούν", να "επιτελούν" κάποιον σκοπό, πέραν της εποχής κατά την οποία γράφτηκαν. Στα είκοσι δύο κεφάλαια αυτού του βιβλίου ο Χρήστος Χρυσόπουλος αναπτύσσει έναν πολυσήμαντο συλλογισμό για την αξία που μπορεί να έχει σήμερα ο γραπτός λόγος. Κινούμενος με ευελιξία και θάρρος από τη θέση του αναγνώστη σε εκείνην του συγγραφέα, επιδιώκει τη συγκρότηση ενός παραδείγματος για το πώς διαβάζουμε λογοτεχνία, κρίνουμε τα κείμενα και σκεφτόμαστε τη γραφή. Η διαδρομή που χαράσσει ξεκινά από τη θεωρία των γλωσσικών πράξεων, για να καταλήξει στα πλέον αμφίσημα και "σκιώδη" ζητήματα της προσωπικής εμπλοκής του συγγραφέα με το κείμενο. Είναι μια επίμονη υπεράσπιση της γραφής ως διακινδύνευσης, αλλά και η επιβεβαίωση της παλιάς πίστης ότι ο λόγος καταφέρνει κάποιες φορές να υπερβεί το θνητό υποκείμενο. Σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα: "Ό, τι γράφουμε, το δανειζόμαστε από τον χρόνο".
"Τι είναι επιτελεστική λογοτεχνία; Κατά ποια έννοια θα μπορούσε αυτή να αποτελέσει μια απάντηση στο ερώτημα πώς γράφει κανείς σήμερα; Τι απαιτεί από τον συγγραφέα, πώς κινητοποιεί τον αναγνώστη, πώς καταφέρνει να θέσει την ίδια τη λειτουργία της λογοτεχνίας εν κινδύνω; [...] Ο Χρήστος Χρυσόπουλος στον οποίο χρωστάμε τα ερεθιστικά αυτά ερωτήματα, καθώς υπάγεται σε εκείνους τους συγγραφείς που στοχάζονται πάνω στα ίδια τους τα μέσα, γνωρίζει πρώτα απ' όλα πως τα περιθώρια για νεωτερισμούς στην τέχνη είναι πρακτικώς ανύπαρκτα. Δεν καταρτίζει λοιπόν τα καταστατικά προτάγματα της επιτελεστικής λογοτεχνίας με μια διάθεση ρηξικέλευθης τομής ως προς το λογοτεχνικό κατεστημένο, αλλά μάλλον εν είδει μιας ηθικής της γραφής [...] Αυτό που κινητοποιεί τον Χρυσόπουλο να συνεχίζει, να προσθέτει νέο κρίκο στις συγγραφικές του καταθέσεις, να διαφέρει και ως προς τον εαυτό του παραμένοντας κατ' ουσίαν στοχοπροσηλωμένος στο ίδιο, μοιάζει να είναι μια διαρκής εγρήγορση, μια αυτόκλητη δραστηριοποίηση. Η απάντηση σε ένα κάλεσμα που ο ίδιος έχει θέσει - και ίσως κάθε καλλιτέχνης θα έπρεπε να αισθάνεται".

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

Για το εκτενές διήγημα του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (Walter de la Mare) «Η θεία του Σίτον» (μτφρ. Ευαγγελία Κουλιζάκη, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Από την ταινία «The witch in the window» (2018).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...
Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις συν τρεις προτάσεις κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ