altΙστορικά νεοελληνικού θεάτρου
Αρετή Βασιλείου
Εκδόσεις Παπαζήση 2013
Σελ. 657, τιμή € 41,53

 

Οι μελέτες του τόμου αναφέρονται σε ποικίλες πτυχές του νεοελληνικού θεάτρου του 19ου και 20ού αιώνα: δραματουργία, κριτική, μετάφραση, σκηνική πρακτική, επιδράσεις του παγκόσμιου θεάτρου στο νεοελληνικό, ακόμη και σχέσεις του θεάτρου με άλλες τέχνες ή μορφές λόγου (κινηματογράφος, χορός, λογοτεχνία). Μέσα από τον εντοπισμό και τη μελέτη των επιμέρους φαινομένων αναδύονται γενικότεροι προβληματισμοί, με αποτέλεσμα το κάθε θεατρικό γεγονός να εντάσσεται και να ερμηνεύεται κάθε φορά μέσα από το ιδιαίτερο ιστορικό, ιδεολογικό και αισθητικό περιβάλλον του. Πίσω από κάθε κείμενο δεσπόζει πάντα ένα κεντρικό ερώτημα, το οποίο κεντρίζει την επιστημονική περιέργεια και σπρώχνει τον ερευνητή στην ερμηνεία. Ποιο είναι το βασικό ιδεολογικό πλέγμα που οδηγεί στην αναβίωση της ξεχασμένης αναγεννησιακής κρητικής δραματουργίας κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, μετά από αιώνες σκηνικής λήθης; Ποιος είναι ο κεντρικός ιδεολογικός άξονας ερμηνείας της σαιξπηρικής δραματουργίας από τον μεταφραστή της Βασίλη Ρώτα; Πώς αντιμετωπίζει η μεταπολεμική αριστερή διανόηση την πρωτοπορία, με αφορμή τη δραματουργία του F. G. Lorca; Ποιες είναι οι βαθύτερες καλλιτεχνικές συνάφειες του Αμερικανού δραματουργού Τennessee Williams και του Έλληνα σκηνοθέτη του Κάρολου Κουν; Σε ποιο βαθμό η ελληνική δραματουργία επηρεάζεται από την κινηματογραφική τεχνική; Ποιο είναι το σημείο συνάντησης των καλλιτεχνικών απόψεων του Bertolt Brecht και του Βασίλη Ρώτα; Ποιες είναι οι συγκλίσεις και οι αποκλίσεις των λαϊκών και των αστικών θιάσων ορισμένης εποχής, ορίζοντας ταυτόχρονα την ποιότητα του "λαϊκού" και του "αστικού" μέσα από συγκεκριμένες παραμέτρους; Ποια είναι η επίδραση του λαϊκού θεάτρου στον λόγιο δημιουργό, έτσι όπως αυτή ανιχνεύεται στην κωμωδιογραφία του Γιώργου Θεοτοκά; Με ποιον τρόπο ένα ιστορικό πρόσωπο, όπως αυτό του Ιούδα, μετατρέπεται σε ψηφίδα καλλιτεχνικής αισθητικής και μυθοπλαστικής ερμηνείας, εξυπηρετώντας παράλληλα διαφορετικές ιδεολογικές και ιστορικές αναγκαιότητες; Πώς ένα κείμενο-διασκευή αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, όπως Ο τελευταίος πόλεμος του Γ. Θεοτοκά, μπορεί να μετατραπεί σε τεκμήριο σύγχρονης πολιτικής διαμαρτυρίας; Πότε το ελληνικό μουσικό θέατρο πρωτοέρχεται σε επαφή με την αμερικανική τζαζ μουσική και χορό και με ποιον τρόπο γίνεται αυτή η γνωριμία;
Πέρα από τα παραπάνω, τίθενται όμως και "διαχρονικότερα" ερωτήματα, τα οποία συνδέουν φαινομενικά αταίριαστους δραματουργούς, οι οποίοι ανήκουν σε διαφορετικούς αιώνες. Έτσι, μπορούμε π.χ., να παρακολουθήσουμε τις ιδεολογικές ρήξεις, αλλά και τις συνέχειες, που διαπνέουν τους δραματουργούς του 19ου αιώνα και τους αριστερούς του 20ού, κατά την αντιμετώπιση ενός ήρωα της Επανάστασης του 1821. Ή πάλι, μπορούμε να διαπιστώσουμε τους "μυστικούς" κρίκους που ενώνουν π.χ. τον ρομαντικό Κλέωνα Ραγκαβή με τον νεορομαντικό Άγγελο Σικελιανό στην αντιμετώπιση της ποιητικής-μαντικής λειτουργίας. Το αιτούμενο λοιπόν που προκύπτει, είναι η μελέτη του νεοελληνικού θεάτρου στη συγχρονία του, αλλά και στη διαχρονία του, η οποία αποκαλύπτει τις βαθύτερες ιδεολογικές και αισθητικές συνάφειες αιώνων, συγγραφέων και καλλιτεχνικών τάσεων, χωρίς βέβαια να αποσιωπά τις αποκλίσεις τους ή να ισοπεδώνει το εκάστοτε ιστορικό και αισθητικό περιβάλλον τους. Συνεπώς, ο ερευνητής βρίσκεται -ή θα έπρεπε να βρίσκεται- συνεχώς "επί ξυρού ακμής", ισορροπώντας αενάως μεταξύ των συγκεκριμένων ιστορικών συντεταγμένων και μίας ευρύτερης αισθητικής και ιδεολογικής τοποθέτησης, έτσι όπως προκύπτει μέσα από την προσήλωση στα ίδια τα δραματικά κείμενα και την ερμηνεία των σκηνικών φαινομένων, μελετώντας τα επιπλέον μέσα από την ασφαλή απόσταση και τον αναστοχασμό που χαρίζει ο χρόνος και μέσα από την αποκρυστάλλωση των αισθητικών και ιδεολογικών τάσεων της εκάστοτε ιστορικής περιόδου.

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

Για το βιβλίο της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο «Στο σπίτι των ονείρων»  (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία Ταρ, του Τοντ Φιλντ, όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζεται μια κακοποιητική σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες.

Γράφει η ...

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ