great-teacher 360x240

Εάν θέλουμε να ξεχωρίσουμε έναν παράγοντα ως τον πλέον σημαντικό σε κάτι τόσο περίπλοκο όσο ένα εκπαιδευτικό σύστημα ποιος θα ήταν αυτός; Το πρόγραμμα σπουδών; Οι παιδαγωγικές αρχές και μέθοδοι που εφαρμόζει; Ο γενικός προσανατολισμός του; Όχι, λέει ο Todd Whitaker, τίποτε από αυτά. Είναι η ποιότητα του εκπαιδευτικού.

Του Σωτήρη Βανδώρου 

Αυτό που κάνει τη διαφορά, ισχυρίζεται ο διακεκριμένος σχολικός διευθυντής, σύμβουλος εκπαίδευσης και συγγραφέας, είναι ο σπουδαίος δάσκαλος. Είναι εκείνος ο οποίος μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές, να τους προκαλέσει το ενδιαφέρον για τη γνώση και τελικά να τους κάνει να μάθουν, να αναπτύξουν κριτική σκέψη και δεξιότητες, να κοινωνικοποιηθούν, να εσωτερικεύσουν αξίες κ.ο.κ. Μπορεί να έχεις ένα καλοσχεδιασμένο αναλυτικό πρόγραμμα. Είναι απλώς άχρηστο εάν ο δάσκαλος δεν έχει τα προσόντα να το υποστηρίξει. Μπορεί, αντίθετα, να έχεις ένα μέτριο αναλυτικό πρόγραμμα. Είναι ο ξεχωριστός δάσκαλος που θα καταφέρει να το απογειώσει.

Πιθανόν ο υποδειγματικός δάσκαλος του Whittaker να αποδεικνυόταν μέτριος όσον αφορά την υποστήριξη ενός μαθητή που θέλει να πετύχει στις πανελλαδικές εξετάσεις

Στο Ο καλός δάσκαλος ο Whittaker, απευθυνόμενος κυρίως σε δασκάλους της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, προσφέρει μια σειρά από συμβουλές για τη βελτίωση του έργου τους τις οποίες αντλεί από την πολύχρονη εμπειρία του από τη συναναστροφή του με δασκάλους, διευθυντές και βεβαίως μαθητές. Πρόκειται λοιπόν για έναν αναστοχασμό της επαγγελματικής εμπειρίας του ο οποίος διανθίζεται με άφθονα περιστατικά και παραδείγματα. Το βασικό του μότο είναι μαθαίνουμε από τους κορυφαίους δασκάλους. Πώς το κάνουν εκείνοι διαφορετικά; Πώς το κάνουν καλύτερα από τους άλλους; Υπάρχει, βρίσκουμε, κάποια υπερβολή σε μια τέτοια προσέγγιση. Όχι γιατί δεν αποδεχόμαστε πως στην εκπαιδευτική πράξη είναι μείζονα η σχέση εκπαιδευτή-εκπαιδευόμενου (ίσα-ίσα, θα υπερθεματίζαμε ότι αυτό μπορεί να επεκταθεί σε όλες τις βαθμίδες, από το βρεφονηπιακό σταθμό μέχρι το πανεπιστήμιο), αλλά διότι η αποκοπή της από τα συμφραζόμενα του εκπαιδευτικού συστήματος εντός το οποίου εκδηλώνεται συνιστά μονομέρεια. Εν τέλει ο κάθε δάσκαλος δια-μορφώνεται εντός ενός πλαισίου το οποίο έχει τα ιδιαίτερα γνωρίσματά του, τους καταναγκασμούς, τα όρια, τις ευκαιρίες, συγκεκριμένο βαθμό ελευθερίας κ.ο.κ. Σκέφτομαι για παράδειγμα ότι πιθανόν ο υποδειγματικός δάσκαλος του Whittaker να αποδεικνυόταν μέτριος όσον αφορά την υποστήριξη ενός μαθητή που θέλει να πετύχει στις πανελλαδικές εξετάσεις.

Ωστόσο, εάν αφήσουμε αυτές τις επιφυλάξεις στην άκρη και θεωρήσουμε ότι η προσέγγιση του συγγραφέα συνιστά μια μεθοδολογική επιλογή, δηλαδή ότι κάνει αφαίρεση από τους υπόλοιπους παράγοντες (τους οποίους άρρητα εκλαμβάνει ως δεδομένους ή εν πάση περιπτώσει γνωστούς στο αναγνωστικό κοινό στο οποίο πρωτίστως απευθύνεται, δηλαδή στους αμερικανούς δασκάλους), προκειμένου να επικεντρωθεί ευκρινώς κι απερίσπαστα στο θέμα του, τότε δεν θα έχουμε πρόβλημα να παραδεχθούμε ότι πρόκειται για ένα ενδιαφέρον βιβλίο με κάποιες, μάλιστα, συναρπαστικές σελίδες. Σίγουρο είναι τούτο: διαβάζεται απνευστί, χάρις στο συγγραφικό ταλέντο του δημιουργού του και μολονότι κάποια από τα γραφόμενα είναι αναμενόμενα, παρουσιάζονται εντασσόμενα δημιουργικά σε μια συνεκτική όσο και πολυσχιδή παιδαγωγική αντίληψη και κυρίως πρακτική.

Επιδέξιος παιδαγωγός

teacher with students at desk

Εδώ δεν θα παρουσιάσουμε σημείο προς σημείο τα χαρακτηριστικά του σπουδαίου δασκάλου. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι ο Whittaker δίνει μεγάλη έμφαση, και το κάνει πειστικά, στη σημασία της συμπεριφοράς και στάσης του δασκάλου απέναντι στους μαθητές: πώς θέτει και τηρεί τους κανόνες, πώς αντιμετωπίζει προβληματικές αντιδράσεις μαθητών, πώς εμπνέει σεβασμό, πως οικοδομεί μια σχέση εμπιστοσύνης, πώς ενθαρρύνει κι επιβραβεύει, αλλά και πώς επιπλήττει και τιμωρεί όταν χρειάζεται κ.ο.κ. Ο καλός δάσκαλος είναι πριν απ’ όλα ένας επιδέξιος παιδαγωγός, άριστος γνώστης της εύθραυστης παιδικής ψυχολογίας. Είναι οπλισμένος με υπομονή κι αυτοπειθαρχία, γνωρίζει να αποφεύγει τις κακοτοπιές και δεν ξεχνά ποτέ ότι το επίκεντρο είναι πάντα ο μαθητής κι όχι ο ίδιος. Αλλά ως προς τον εαυτό του είναι πάντα απαιτητικός κι ο αυστηρότερος κριτής.

Μπορεί ένας όχι και τόσο καλός δάσκαλος διαβάζοντας το βιβλίο να βελτιωθεί ουσιωδώς;

Ένα ερώτημα, πάντως, που μπορεί κανείς να θέσει είναι το εξής απλό: Μπορεί ένας όχι και τόσο καλός δάσκαλος διαβάζοντας το βιβλίο να βελτιωθεί ουσιωδώς; Eπειδή θα μάθει, ας πούμε, κάποια πράγματα που κάνει λάθος, άραγε θα μπορεί ή θα επιθυμεί να τα διορθώσει; Υπάρχουν αμέσως-αμέσως ορισμένα στοιχεία που αφορούν την ψυχική προδιάθεση κι αντοχή των δασκάλων –μην το ξεχνάμε: πρόκειται για ένα πολύ απαιτητικό επάγγελμα– που ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ας πούμε, αναφέρει ο συγγραφέας τη μαρτυρία μιας αναγνωριζόμενης ως κορυφαίας δασκάλας της 6ης Δημοτικού που εξακολουθούσε στο τέλος της καριέρας της να μεταφέρει στην αίθουσα το ίδιο πάθος που είχε ανέκαθεν: «Στην τάξη αυτή βρίσκομαι για τριάντα οκτώ χρόνια, τα παιδάκια αυτά όμως έρχονται για πρώτη φορά». Μια κουβέντα είναι, πόσοι όμως μπορούν να την κάνουν πράξη; Από την άλλη, υπάρχουν αρκετές χρήσιμες συστάσεις που μπορούν πράγματι να αξιοποιηθούν από δασκάλους που αναγνωρίζουν κάποια ανεπάρκειά τους ή εν πάση περιπτώσει διακατέχονται από την αγωνία διαρκούς βελτίωσής τους. Αλλά και πολλούς γονείς θα ωφελήσει το βιβλίο, ιδίως όσους αναλαμβάνουν το ρόλο του «δασκάλου στο σπίτι» και που, αυτοσχεδιάζοντας, καταλήγουν ενίοτε να δημιουργούν σύγχυση στα τέκνα τους.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΝΔΩΡΟΣ

exof-great-teacherΟ καλός δάσκαλος
Σε τι ξεχωρίζει;
Todd Whitaker
Μτφρ. Κώστας Σίμος
Εκδόσεις Πατάκη 2013
Σελ. 208, τιμή €10,70

 politeia-link 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τι θέλουμε να κάνει το σχολείο μας;

Τι θέλουμε να κάνει το σχολείο μας;

Σκέψεις γύρω από τα πιο αποτελεσματικά εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο και αναπόφευκτες συγκρίσεις με το «ελληνικό παράδειγμα», με αφορμή το βιβλίο-μελέτη της Lucy Crehan «Φυτώρια ευφυΐας» (μτφρ. Μαρία Παπαηλιάδη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Του Σωτήρη Βανδώρου ...

Οι άνθρωποι την εποχή των έξυπνων μηχανών

Οι άνθρωποι την εποχή των έξυπνων μηχανών

Για το βιβλίο «Life 3.0» του Max Tegmark (μτφρ. Νίκος Αποστολόπουλος, εκδ. Τραυλός).

Του Σωτήρη Βανδώρου

Εξολοθρευτής, Μάτριξ, Blade Runner κτλ. κτλ. Οι συνειρμοί που κάνουμε οι περισσότεροι όταν ακούμε περί τεχνητή...

Το παρόν και το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας

Το παρόν και το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας

Για το βιβλίο «Το πρωτείο της δημοκρατίας - Η σοσιαλδημοκρατία μετά τη σοσιαλδημοκρατία» του Γιώργου Σιακαντάρη (εκδ. Αλεξάνδρεια).

Του Σωτήρη ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

Για την παράσταση του Πορτογάλου σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodriguez] «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» που ανέβηκε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Κεντρική εικόνα: © Joseph Bandere.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος  ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ