Τα 21 καλύτερα αστυνομικά του 2016

Από την άλλη, τα πολύ ικανοποιητικά από άποψη σύνθεσης και ατμόσφαιρας βιβλία των καλών Ελλήνων συγγραφέων δεν καταφέρνουν, συνήθως, να ξεπεράσουν έναν κύκλο «μυημένων» και να συναντήσουν ένα ευρύτερο κοινό – με λίγες, γνωστές, εξαιρέσεις. Με αυτό το σκεπτικό, προτάξαμε σε αυτό τον κατάλογο κυρίως βιβλία που έχουν γραφτεί στα ελληνικά, μεταξύ των οποίων κι ορισμένα που διαδραματίζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν θα μπορούσαμε, βεβαίως, να αγνοήσουμε κάποια από τα καλύτερα μεταφρασμένα μυθιστορήματα του είδους που αγαπήθηκαν και συζητήθηκαν μες στη χρονιά που τελειώνει.

01/

Μετά την «Τριλογία της Κρίσεως» και το «Τίτλοι τέλους» που την επισφράγιζε, ο Πέτρος Μάρκαρης έγραψε ένα μυθιστόρημα νεοελληνικής φαντασίας, με πρωταγωνιστή όπως πάντα τον Κώστα Χαρίτο. Στο Οffshore (εκδ. Γαβριηλίδης) είμαστε στην μετά-την-κρίση Ελλάδα, κι αυτή τη φορά, πράγματι, λεφτά υπάρχουν. Και μάλιστα με το τσουβάλι. Μα πού βρέθηκε ξαφνικά τόσο χρήμα στην ρημαγμένη Ελλάδα; Οι απαντήσεις, όχι όλες βέβαια, στο βιβλίο. 

02/

Τρίτο βιβλίo «μετά μουσικής» από την Χίλντα Παπαδημητρίου, με τον παιγνιώδη ως συνήθως τίτλο Η συχνότητα του θανάτου (εκδ. Μεταίχμιο). Τούτη τη φορά ο Χάρης Νικολόπουλος μπλέκεται στον μικρόκοσμο των ανεξάρτητων ραδιοφωνικών σταθμών, όπου έρχεται αντιμέτωπος με μια γυναίκα, μοιραία κι επικίνδυνη, βγαλμένη από τα κλασικά νουάρ. Ίσως ο πιο συμπαθητικός ήρωας αστυνομικών ιστοριών στη χώρα μας – σίγουρα ο πιο ορεξάτος.

03/

Αν και πρωτοεμφανιζόμενη, η Ευτυχία Γιαννάκη έδειξε με το μυθιστόρημα Στο πίσω κάθισμα (εκδ. Ίκαρος) ότι ήταν έτοιμη από καιρό. Ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος (Χάρης, Χάρης και Χαρίτος – σύμπτωση;) αναλαμβάνουν μια υπόθεση δολοφονημένου σκηνοθέτη, αλλά γρήγορα το θέμα γίνεται πιο... προσωπικό. Μεστή γραφή, κοινωνική ματιά, σ' αυτό το πρώτο μέρος μιας προαναγγελθείσας τριλογίας.

04/

Ο μετρ του μαθηματικού αστυνομικού μυθιστορήματος στη χώρα μας είναι αναμφίβολα ο Τεύκρος Μιχαηλίδης (ο έτερος μετρ, και πρώτος διδάξας, ίσως και παγκοσμίως, Απόστολος Δοξιάδης, δεν θέλησε να δώσει συνέχεια...). Το φετινό του μυθιστόρημα Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι (εκδ. Πόλις) έχει την επιπλέον ιδιαιτερότητα να είναι και ιστορικό μυθιστόρημα, μια και διαδραματίζεται στην Κύπρο σε περιόδους που απέχουν μεταξύ τους περισσότερα από 1000 χρόνια. Και βέβαια υπάρχει φόνος. Και βέβαια υπάρχει ένα παλιό χειρόγραφο που, αν διαβαστεί σωστά, μπορεί να φωτίσει πολλά μυστήρια...

05/

Ο Πέτρος Μαρτινίδης, από την άλλη, είναι ίσως ο πιο διανοούμενος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων στη χώρα μας. Στο τελευταίο του βιβλίο 17 ώρες (εκδ. Πατάκη), που φέρνει περισσότερο προς το είδος του θρίλερ, ο ήρωας, ως είθισται, τρέχει ενάντια στον χρόνο και για να τα καταφέρει πρέπει να φανεί ιδιαίτερα επινοητικός. Τικ-τακ, τικ-τακ...

06/

Ο 35χρονος Αλκιβιάδης Πικρός, συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων κι αυτός, καλείται εντούτοις να εξιχνιάσει ένα πολύ προσωπικό μυστήριο, που αφορά τον θάνατο των γονιών του. Η αφιέρωση (εκδ. Μεταίχμιο) του Αντώνη Γκόλτσου είναι ένα από τα πιο συζητημένα νουάρ της χρονιάς, γραμμένο με ασυνήθιστο για το είδος λυρισμό, με μαεστρία στην πλοκή, αλλά και με έντονες πολιτικές και κοινωνικές συνδηλώσεις.

07/

Έξω από τα συνηθισμένα της κλασικής αλλά και της mainstream αστυνομικής λογοτεχνίας κινείται ο Βασίλης Δανέλλης με το μυθιστόρημά του Άνθρωπος στο τρένο (εκδ. Καστανιώτη). Ο θάνατος δυο αντρών στη αποβάθρα ενός τρένου γίνεται αντικείμενο έρευνας που κατατείνει όχι προς κάποια «λύση» αλλά προς μια γενίκευση της απροσδιοριστίας, σε αυτό το μεστό και ώριμο μυθιστόρημα.

08/

Στην καλοκαιρινή Ύδρα διαδραματίζεται το μυθιστόρημα Ας πέσουμε (εκδ. της Εστίας), του γνωστού μας από άλλα δύο μυθιστορήματα με ψαγμένη πλοκή Δημήτρη Καπετανάκη. Μια σειρά από εγκλήματα και φόνους αναγκάζουν τον σκακιστή Άγη Πλατή και την profiler της αστυνομίας και ψυχολόγο Ρωξάνη Ρήγα, σύντροφό του, να αφήσουν την καλοκαιρινή ραστώνη και βουτήξουν στα βαθιά νερά προς αναζήτηση λύσης στα πολλαπλά μυστήρια.

09/

Η ηθοποιός και χορεύτρια Μιράντα Βατικιώτη τοποθέτησε τη δράση του δικού της μυθιστορήματος στην Πάτρα. Μέσα στο καταχείμωνο, Ιανουάριο μήνα, και στην παραλία του Αγίου Βασιλείου βρίσκεται νεκρός ένας δάσκαλος, στο μέτωπο του οποίου είναι γραμμένη η λέξη... αυνανισμός. Την έρευνα για τη διαλεύκανση του εγκλήματος θα αναλάβει ο συμπαθής Γιώργος Παπαδόπουλος (τολμηρή επιλογή, μέσα στην κοινοτοπία της), ένας ασυνήθιστος αστυνομικός που διαβάζει Μπέκετ και λατρεύει το κέικ της μαμάς του. Κρυφός ήρωας του μυθιστορήματος Οι τέσσερις εποχές του κυρίου Ανανία, η Ελλάδα μας, η χώρα του «υπαρκτού σουρεαλισμού», σύμφωνα με διατύπωση στην αρχή του βιβλίου. Πώς να διαφωνήσεις;

10/

Ο Κωνσταντίνος Κέλλης, αν και νεότατος (γεν. 1985, Ξάνθη), έχει ήδη τρία βιβλία στο ενεργητικό του, κινούμενος περισσότερο στο χώρο του θρίλερ και της λογοτεχνίας του φανταστικού. Στο τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα Η σκιά στο σπίτι (εκδ. Κέδρος), έχουμε να κάνουμε με μια ιστορία φαντασμάτων, όταν ένας πατέρας με τα δυο του παιδιά, που έχασε πρόσφατα τη γυναίκα του, μετακομίζει σε ένα αρχοντικό στη λίμνη Βόλβη, ανατολικά της Θεσσαλονίκης. Μπρρρ... 

11/

Μια ιδιαίτερη κατηγορία αστυνομικών μυθιστορημάτων είναι αυτά που διαδραματίζονται σε κάποια άλλη χώρα, συνήθως ευρωπαϊκή. Έτσι, στην Ιταλία «επιστρέφει» ο Δημήτρης Μαμαλούκας, και μάλιστα, από το 2007 όπου ξεκινά η πλοκή του μυθιστορήματος Ο κρυφός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών (εκδ. Κέδρος) καθώς καταδύεται στα φορτισμένα πολιτικά χρόνια της δεκαετίας του 70. Παρά τις πολιτικές συνδηλώσεις του τίτλου και της πλοκής, ο Μαμαλούκας δεν παρασύρεται στην πολιτικολογία, εστιάζοντας στο καλό χτίσιμο της πλοκής και του σασπένς. 

12/

Εκτός Ελλάδος, επίσης, και συγκεκριμένα στο Παρίσι, στο μακρινό πλέον 1966, τοποθετεί τη δράση του μυθιστορήματός του Έγκλημα χωρίς δολοφόνο (εκδ. Μεταίχμιο) ο Χρήστος Παπαδημητρίου, όπου μας συστήνει τον δικό του πρωταγωνιστή, τον επιθεωρητή Ζακέ. Με αφορμή τον φόνο ενός μαέστρου, η πλοκή ξεδιπλώνεται σε πτυχές του Β΄παγκοσμίου πολέμου, στις μαύρες σελίδες του Ολοκαυτώματος. 

13/

Ο Βαγγέλης Γιαννίσης, από την άλλη, ζει και γράφει στη Σουηδία, πατρίδα του νεοαστυνομικού μυθιστορήματος, όπως και ο ήρωάς του, ο ελληνικής καταγωγής επιθεωρητής Άντερς Οικονομίδης. Στο Το κάστρο (εκδ. Διόπτρα), το δεύτερο μυθιστόρημά του, ο επιθεωρητής βρίσκεται από την αρχή σε προσωπική κρίση και θα αναζητήσει λύτρωση στην επίλυση ενός, εκ πρώτοις ήδη λυμένου, μυστηρίου. 

14/

Το πολυσέλιδο Το καρτέλ (μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου, εκδ. Καστανιώτη) του πολυγραφότατου Ντον Γουίνσλοου διαβάζεται με κομμένη την ανάσα. Ο συγγραφέας των Savages, που είδαμε στην μεγάλη οθόνη από τον Όλιβερ Στόουν, καταδύεται εδώ στην κόλαση της εμπορίας ναρκωτικών στα σύνορα μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Μεξικού, σ' ένα μπρα-ντε-φερ μεταξύ ενός αστυνομικού της Δίωξης και του αρχηγού του ισχυρότερου καρτέλ στον κόσμο. 

15/

O Άγγλος Χάρολντ Εϊντριαν Ράσσελ Φίλμπυ, με το παρατσούκλι «Κιμ», υπήρξε ένας από τους διασημότερους διπλούς πράκτορες του Ψυχρού Πολέμου, πριν καν ο όρος ακουστεί. Στρατολογήθηκε το 1933 και παρέμεινε ενεργός για δεκαετίες. Στο θαυμάσιο βιβλίο Φίλμπυ - Πορτραίτο του κατασκόπου σε νεαρά ηλικία (μτφρ. Ανδρέα Αποστολίδη, εκδ. Άγρα), του Robert Littell, απολαμβάνουμε τη διήγηση μιας ζωής συναρπαστικής όσο και αινιγματικής, ενός ανθρώπου που έφερε σε αμηχανία όποιον σχετίστηκε μαζί του, φίλο, «φίλο» ή γυναίκα.

16/

O επιθεωρητής Τζον Ρέμπους, ο ήρωας που έκανε διάσημο τον Ian Rankin, επιστρέφει στην ενεργό δράση, έπειτα από τη δολοφονία ενός ηλικιωμένου δικηγόρου, στο μυθιστόρημα Ακόμα και τα άγρια σκυλιά (μτφρ. Νάντη Σακκά, εκδ. Μεταίχμιο). Ο υπόκοσμος του Εδιμβούργου βρίσκεται στα όρια της σύρραξης, κι ο Ράνκιν σε μεγάλα κέφια. Ένας από τους πιο ολοκληρωμένους και τρισδιάστατους ήρωες της κοινωνικής αστυνομικής λογοτεχνίας. 

17/

Παραμένοντας στην Σκωτία, στο δεύτερο μέρος από την Τριλογία της Γλασκώβης με τον τίτλο Πώς ένας εκτελεστής λέει αντίο (μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις), ο Malcolm Mackay βάζει τον ήρωά του Κάλουμ Μακ Λιν να συναναστρέφεται με έναν «συνάδελφό του», επίσης επαγγελματία δολοφόνο. Νουάρ μυθιστόρημα που φιλοτεχνεί τα πορτρέτα δυο ανθρώπων που στέκονται από την «άλλη πλευρά του νόμου». 

18/

Τέσσερα βιβλία του Philip Kerr (ακόμη ένας Σκωτσέζος) κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Κέδρος μέσα στο 2016 (ένα εξ αυτών, το πολύ καλό Άνθρωπος χωρίς ανάσα, είναι ανατύπωση) και προστέθηκαν στα πέντε που είχαν κυκλοφορήσει μέσα στο προηγούμενο έτος από τρεις διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους, αριθμός ικανός να «κάψει» και τον δημοφιλέστερο συγγραφέα. Από τα φετινά, προτείνουμε το τελευταίο, το Αν οι νεκροί δεν ανασταίνονται (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κέδρος), που μας μεταφέρει και πάλι στην ναζιστική Γερμανία, σε μια εμβληματική στιγμή, εκείνη της τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936, οπόταν και το ρατσιστικό μένος του ναζιστικού καθεστώτος εκδηλώθηκε περίτρανα. Στην ιστορία θα εμπλακεί, βεβαίως, ο γνωστός μας ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ και... η συνέχεια επί των σελίδων.

19/

Από τον Michel Bussi, συγγραφέα του διαβαστερού Το κορίτσι της πτήσης 5403, ένα ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό ψυχολογικό θρίλερ, με τίτλο Τρία μαύρα νούφαρα (μτφρ. Κατερίνα Γούλα, εκδ. Κέδρος). Η ιστορία διαδραματίζεται στο Ζιβερνί, αγαπημένο τόπο του Κλοντ Μονέ, όπου τρεις ηρωίδες μπλέκονται σε μια ιστορία με φόνους και παράξενα μυστικά. Το βιβλίο έχει ήδη τιμηθεί με πέντε λογοτεχνικά βραβεία. 

20/

Με μια σκοτεινή σελίδα της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας ασχολείται ο «πολύς» James Ellroy στο 1000 σελίδων μυθιστόρημά του Perfidia, ο κύκλος της προδοσίας (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Κλειδάριθμος), εγκαινιάζοντας μια νέα Τετραλογία του Λος Άντζελες. Βρισκόμαστε αμέσως μετά την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, και η τύχη των ιαπωνικής καταγωγής αμερικανών είναι άδηλη. Η δολοφονία μιας οικογένειας Ιαπώνων το επιβεβαιώνει, φέροντας κοντά, για τις ανάγκες της έρευνας, τέσσερις πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους... 

21/

Ο Στίβεν Κινγκ, στο δεύτερο μέρος μιας χαλαρής τριλογίας που ξεκίνησε με τον Κύριο Μερσέντες, υπογράφει ένα ακόμη ψυχολογικό θρίλερ υψηλής κλάσης που, επιπλέον, είναι και για μια ακόμη φορά απρόσμενα... βιβλιοφιλικό. Η σχέση διάσημου συγγραφέα με τους φαν του έχει δώσει στον Κινγκ και στο παρελθόν αφορμή για σπουδαία ψυχολογικά θρίλερ (βλ. Μίζερυ, Το πρόσωπο του φόβου κ.ά.), από τα οποία το Ό,τι βρεις, δικό σου (μτφρ. Σταύρος Νικολάου, εκδ. Bell) ουδόλλως υπολείπεται. 

ΤΑ 21 ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ 2016 ΟΠΩΣ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ «ΠΟΛΙΤΕΙΑ»