Η Louise Bourgeois πίσω από το έργο της «Μάτι με μάτι»
Του Κωστή Σταφυλάκη
Εγκαινιάστηκαν στο δραστήριο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Nεοφύτου Δούκα 4) και αποτελούν μια καλή ευκαιρία για συζήτηση
Εγκαινιάστηκαν στο δραστήριο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Nεοφύτου Δούκα 4) και αποτελούν μια καλή ευκαιρία για συζήτηση
πάνω στο πώς ανακυκλώνονται τα καλλιτεχνικά αντικείμενα. Πρόκειται για δύο εκθέσεις-αφιερώματα σε ενότητες έργων της Louise Bourgeois και της Sarah Lucas (μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου). Η ενότητα γλυπτών «Personages» (Πρόσωπα) της Bourgeois δημιουργήθηκε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’40, όταν η γλύπτρια μεταφέρθηκε στο Μανχάταν με την οικογένειά της. Ψιλόλιγνες, αφηρημένες, αλλά ανθρωπόμορφες φιγούρες ενσαρκώνουν την επαφή με ανθρώπους που είτε αγαπούσε είτε σιχαινόταν. Η ανωνυμία, η συναρμογή εκφραστικών χαρακτηριστικών και ο σουρεαλιστικός τοτεμισμός συνθέτουν τη λογική των «Personages». Αφού τα έργα της αγνοήθηκαν στην εποχή τους από την κυρίαρχη σκηνή του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, τις τελευταίες δεκαετίες έχουν θεωρηθεί χαρακτηριστικά του τρόπου με τον οποίο ο ιδιωματικός μοντερνισμός της καλλιτέχνιδας πραγματεύεται την εμπειρία της απώλειας, της απογοήτευσης και της βίας.
Σε προφανή διάλογο με τα έργα της Bourgeois έρχονται τα πρόσφατα γλυπτά της Sarah Lucas, με τίτλο «Nuds Cycladic». Πρόκειται για βιομορφικά γλυπτά που αποτελούν πιο αφηρημένες (και αδιάφορες) εκδοχές του θανατερού ερωτισμού της Lucas, του κυνικού ιδιώματος που την ανέδειξε σε σημαντική εκπρόσωπο των Νέων Βρετανών Καλλιτεχνών των ’90s. Το μουσείο μάς καλεί να επισκεφτούμε τις δύο εκθέσεις μαζί – δηλαδή, να δούμε τη μία μέσα στην άλλη, να εντοπίσουμε τα νήματα ανάμεσα στα αιμομεικτικά-κανιβαλιστικά οράματα της Bourgeois και στη σεξουαλική απόγνωση της Lucas. Πρόκειται για κλασική μέθοδο με την οποία το μεταμοντέρνο ανακυκλώνει το μοντέρνο, και ανάποδα – πρόκειται για μια διαδικασία διαρκούς «αλληλονομιμοποίησης» που μάλλον δεν μας συγκινεί.
Επίσης, στον χώρο «Ιλεάνα Τούντα» (Αρματολών και Κλεφτών 48) πραγματοποιείται έκθεση 18 ανδρών, Ελλήνων και ξένων, καλλιτεχνών με τίτλο «Sensitivity Questioned», σε επιμέλεια της Ηλιάνας Φωκιανάκη (μέχρι τις 3 Ιουλίου). Σημαντικές είναι οι συμμετοχές Ελλήνων (Αντωνίτσης, Μπασσάνος, Πατσουράκης κ.ά.). Η επιμελήτρια εξηγεί πως έχει εντοπίσει μια ανανεωμένη σχέση ανάμεσα στη «θηλυκότητα» και στην «ευαισθησία». Η Lucas και η Bourgeois θα την κυνηγούσαν ανελέητα αν το μάθαιναν. Το ίδιο θα έκαναν αρκετές καλλιτέχνιδες που συνδέθηκαν με τη φεμινιστική τέχνη και επιχείρησαν να αποδομήσουν τις στερεοτυπικές εικόνες της «ευαίσθητης θηλυκότητας». Η επιμελήτρια επιχειρεί συνειδητά να μας εκνευρίσει, όταν μας εξηγεί πως οι άνδρες της έκθεσης επιχειρούν να εντοπίσουν τη «θηλυκή πλευρά του εαυτού τους». Αυτό δεν είναι μόνο ουσιοκρατικό, αλλά και βαθιά λαϊκίστικο.
