alt

Ο Αλέξης Σταμάτης για το σκέτο παραλήρημα του Κέρουακ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν τα καλά βιβλία και τα κακά βιβλία. Υπάρχουν όμως και τα «καλά κακά βιβλία». Ο όρος "good bad books" ανήκει στον Τζορτζ Όργουελ.

Βέβαια ο συγγραφέας του «Μεγάλου Αδελφού» αναφερόταν σε βιβλία που δεν είχαν το ακαδημαϊκό ή πνευματικό βάρος μιας μεγάλης λογοτεχνίας, ωστόσο όμως ελάχιστοι αναγνώστες μπορούσαν να αντισταθούν στην γοητεία τους. Εκείνη την εποχή παραδείγματα «καλού κακού συγγραφέα» ήταν δημιουργοί όπως ο Κίπλινγκ και ο Κόναν Ντόιλ. Τα βιβλία τους ξεπέρασαν σε διάρκεια βιβλία που θεωρούνταν κλασικά και πολλές φορές μάλιστα απέκτησαν και τα ίδια ένα ανάλογο στάτους.

Το βιβλίο δεν έχει εσωτερική ανάπτυξη, δεν υπάρχει «κάτω κείμενο», δεν υπάρχει ειρωνεία, εκφραστικότητα, οι χαρακτήρες περισσότερο εικονογραφούνται παρά δρουν

Δανείζομαι τον όρο για να αναφερθώ σε ένα βιβλίο που θεωρώ «καλή κακή λογοτεχνία» υπό μια άλλη έννοια. Πρόκειται για ένα αδιαμφισβήτητα κλασικό αφήγημα, ένα βιβλίο που έχει γαλουχήσει τουλάχιστον μια γενιά αναγνωστών και έγινε συνώνυμο ενός θρυλικού λογοτεχνικού κινήματος. Ένα βιβλίο που όταν πρωτοδιάβαζα, στα δεκαεννέα, σε μια περίοδο όπου οι ήρωές μου ηταν ο Τζιμ Μόρισον και ο Αρθούρος Ρεμπό, είχα μείνει μαγεμένος. Ένα βιβλίο-βίβλος για μια ολόκληρη εποχή. Μιλάω για το περίφημο On the road του Τζακ Κέρουακ, ένα μυθιστόρημα στο όποιο πλέον με δυσκολία μπορώ να ξαναγυρίσω.

altΌχι δεν θα επαναλάβω την «κακία» του Τρούμαν Κάποτε, ο οποίος αναφερόμενος στο μυθιστόρημα σε μια συνέντευξη του στην τηλεόραση είχε πει το δηλητηριώδες: «That's not writing, it's typing» (Αυτό δεν είναι γράψιμο. Είναι δακτυλογράφηση). Δακτυλογράφηση φυσικά δεν είναι άλλα το βιβλίο δεν έχει εσωτερική ανάπτυξη, δεν υπάρχει «κάτω κείμενο», δεν υπάρχει ειρωνεία, εκφραστικότητα, οι χαρακτήρες περισσότερο εικονογραφούνται παρά δρουν. Πρόκειται ένα αφήγημα–ποταμό, έναν καταιγισμό λέξεων ο οποίος, όταν τελειώνει, δεν έχει αφήσει έστω και μια λιμνούλα πίσω του. Σαν αυτή η λεκτική καταιγίδα να απορροφήθηκε απ’ ευθείας από το χαρτί (το ρολο του τέλεξ) στο οποίο γράφτηκε.

Λένε πως έχει τη γοητεία της αυτόματης γραφής, ότι είναι ένα μεγαλοφυές παραλήρημα. Το σκέτο παραλήρημα όμως είναι απλά άσκηση ύφους, δεν είναι δραστικό. Μόνο ένα επιμελημένο, ζυγιασμένο παραλήρημα μπορεί να δημιουργήσει χάσματα και αιχμές, φυγές και ανοίγματα. Το «On the road» είναι ένα λογοτεχνικό παραξένισμα, μια καταρρακτώδης χειρονομία που συγκινεί μονό και μονό με την επιθυμία του συγγραφέα του να την ολοκληρώσει. Ένα αφηγηματικό τράβελινγκ που αντανακλά μεν επιτυχώς το ρυθμό της γενιάς του, άλλα πλέον μοιάζει με μια φωτογραφία που πάλιωσε, ένα ιλιγγιώδες fast forward που έσβησε σ’ ένα οριστικό fade out, έναν πανέμορφο νεαρό που δεν καλογέρασε.

Διάλεξα το συγκεκριμένο βιβλίο γιατί κάποτε ορκιζόμουν σ’ αυτό και στον υπέροχο τίτλο του. Γιατί με πονάει να νιώθω ένα κομμάτι της ζωής μου «παλιό». Και, εννοείται, εκείνα που μας πονάνε περισσότερο είναι όσα έχουμε αγαπήσει.

Ο ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ είναι συγγραφέας.

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Θοδωρής Ρακόπουλος: «Δεν με ενδιαφέρει ο Γκίνσμπεργκ (πια)»

Θοδωρής Ρακόπουλος: «Δεν με ενδιαφέρει ο Γκίνσμπεργκ (πια)»

Ο ποιητής Θοδωρής Ρακόπουλος, για τον αδίκως μνημονευόμενο και υπερεκτιμημένο Άλλεν Γκίνσμπεργκ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Καλβίνο είχε δίκιο όταν έλεγε πως τους κλασσικούς δεν τους διαβάζουμε αλλά τους ξαναδιαβάζουμε. Ενίοτε, βέβαια ορισμένους δεν...

Μένης Κουμανταρέας: «Ζούμε μέσα σε αντιθέσεις και μέσα απ’ αυτές ολοκληρωνόμαστε»

Μένης Κουμανταρέας: «Ζούμε μέσα σε αντιθέσεις και μέσα απ’ αυτές ολοκληρωνόμαστε»

Περί σπουδαιότητας και αρεσκείας γράφει ο Μένης Κουμανταρέας ισορροπώντας ανάμεσα στην εξομολογητική διάθεση και το παιχνίδι με τα βιβλία.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είναι ψέμα πως έχω διαβάσει κάποιο σπου...

Χρήστος Αστερίου: «Ερωτογράφημα γεμάτο λεκτικές πιρουέτες»

Χρήστος Αστερίου: «Ερωτογράφημα γεμάτο λεκτικές πιρουέτες»

Ο Χρήστος Αστερίου για το μυθιστόρημα "Laura" του Cristóbal Garrido, με αφορμή την όψιμη ανακάλυψή του από την ισπανική κριτική.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Σ’ ένα από τα πρώτα μου ταξίδια στη Σαλαμάνκα, πριν ακριβώς είκοσι τρία χρόνια, ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ