Εγκλεισμοί, αιχμαλωσίες και σιωπή: Μια πολύπλευρη και ιδιαίτερα σημαντική έκθεση στο Δρομοκαΐτειο

Οι κώδικες του μετα-αστικού τοπίου και η παρακωλυμένη σχέση μας με τη φύση αποτελούν θέματα της video art και των εικαστικών εγκαταστάσεων εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Στους παράγοντες επικαιροποίησης αυτού του προβληματισμού έρχεται να προστεθεί το εφιαλτικό φάσμα του ενεργού πολέμου που διεξάγεται μπροστά στα μάτια μας, όπως π.χ. μαρτυρεί η ομαδική έκθεση με τίτλο «3η εκδοχή του Σβάρτσβαλντ (Μέλανα Δρυμού)» που διεξήγαγαν ο Κώστας Τσώλης, ο Νίκος Παπαδημητρίου, ο Κωνσταντίνος Σβε και ο Παντελής Χανδρής στην αίθουσα τέχνης «έκφραση – γιάννα γραμματοπούλου», στον θεματικό άξονα κάλυψης-απόκρυψης-θωράκισης-καταφυγίου-οχύρωσης και καμουφλάζ. Είναι ιδιαίτερα φλέγον το ανθρωπολογικό ζήτημα της μόνωσης, της αποκοπής από το κοινωνικό γίγνεσθαι, της υποκατάστασης της κανονικής ζωής από την τεχνολογικά διαμεσολαβημένη ομόλογό της, καθώς και όλες οι σχετικές ψυχαναλυτικές, κοινωνιολογικές και πολιτικές του παράμετροι. Ανάμεσα στους επιστήμονες και τους καλλιτέχνες έχει πλέον ανοίξει ένα δημόσιο debate για τις πολιτικές των φύλων, της μνήμης, των ταυτοτήτων και των ανθρωπίνων ροών, και -κυρίως- για τις πολιτικές επιτήρησης, ελέγχου και καταστολής (ενδεικτικά βλ. την έκθεση της Ντοκουμέντα 14 για τη λανθάνουσα νεο-αποικιοκρατία στην Αθήνα της περιόδου της κρίσης, ή την έκθεση "Ork Haus" του Θεόκλητου Τριανταφυλλίδη στη γκαλερί The Breeder, όπου μια οικογένεια Ork που, παγιδευμένη σε ένα σπίτι, εκτελούσε τελετουργικά της καθημερινότητας, στο πλαίσιο μιας οραματικής δυστοπίας που παρήγαγε το αίσθημα του άγχους και του αποκλεισμού).

Είναι ιδιαίτερα φλέγον το ανθρωπολογικό ζήτημα της μόνωσης, της αποκοπής από το κοινωνικό γίγνεσθαι, της υποκατάστασης της κανονικής ζωής από την τεχνολογικά διαμεσολαβημένη ομόλογό της, καθώς και όλες οι σχετικές ψυχαναλυτικές, κοινωνιολογικές και πολιτικές του παράμετροι.

Μπορεί η ανάκληση μεμονωμένων εικαστικών παραδειγμάτων να φαντάζει κάπως επιπολής, ωστόσο το λεξιλόγιο που αυτά εισάγουν απεικονίζει τις νεόκοπες συνθήκες υπαρξιακής κατάστασης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, ιδιαίτερα μετά τον εγκλεισμό/καραντίνα της τριετίας του κορωνοϊού. Η πολιτική μας στάση και ο βαθμός (ή η ουδός) αντίστασής μας, το δυστοπικό παρόν και η ισχύς που ασκεί στον ψυχισμό μας, ο ρόλος της τεχνολογίας σε αυτή τη διεργασία, είναι τα ζητήματα πολλών εκθέσεων βιντεοτέχνης και video-performance, όπως το αφιέρωμα που διεξήγαγε η Video Art Μηδέν τον Ιούνιο του 2018 στην Καλαμάτα και τον Απρίλιο του 2019 στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1 στο λιμάνι) της Θεσσαλονίκης1.

Πλούσιοι και φτωχοί: διαφορετικές βαθμίδες της κανονικότητας

Ο Δημήτρης Τρίκας, σε μια ώριμη φάση της προσωπικής του διαδρομής στον περί εγκλεισμού προβληματισμό ως εικαστικό, ανθρωπολογικό και κοινωνιολογικό ερέθισμα, οργανώνει φέτος ένα μείζον πολιτιστικό γεγονός στο Δρομοκαΐτειο με τίτλο «Εγκλεισμοί». Με διοργανώτρια εταιρεία την ΑΜΚΕ Ρίζες Πολιτισμού, ο κύριος Τρίκας επιστρατεύει το παλιό τυπογραφείο του ιδρύματος, τους βοηθητικούς χώρους, τους θαλάμους, τα προαύλια και την πτέρυγα του «Αγίου Ισίδωρου» και το Δάφτσειο, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα κατανομή των επιμέρους εκθέσεων, που απηχεί τον ταξικό χαρακτήρα που είθισται να προσλαμβάνει ακόμη και ο ψυχιατρικός εγκλεισμός. Οι ασθενείς που προέρχονταν από πιο ευκατάστατες οικογένειες αντιμετωπίζονταν διαφορετικά (με σύγχρονες, για την εποχή, μεθόδους θεραπείας που περιλάμβαναν έως και τη χρήση πιάνου) απ’ ό,τι εκείνοι που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα: ηχητικά ντοκουμέντα πλήρους εγκατάλειψης εκ μέρους των συγγενών δημιουργούν μια ζοφερή ατμόσφαιρα κοινωνικής περιθωριοποίησης που, ούτε λίγο ούτε πολύ, προσλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά του στοχευμένου βασανισμού: σαν να «εκδικείται» η κοινωνία στο πρόσωπο του χαρακτηρισμένου «τρελού». Η αποψιλωμένη ή αδυνατισμένη ή αδικούμενη ζωή των εγκλείστων προσλαμβάνει μιαν εκλογικευμένη χροιά και εξυπηρετεί την απρόσκοπτη συνέχιση της ζωής των «κανονικών». Βεβαίως, ούτως η άλλως οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης των μαζών τις καθιστούσαν ανέκαθεν πιο ευάλωτες σε κάθε μορφή νόσησης και η λαϊκή κατοικία ανέκαθεν θεωρείται μολυσματική πηγή, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συγκεκριμένα στερεότυπα για τον βαθμό επικινδυνότητας των πτωχότερων ασθενών. Ο φόβος της ασθένειας επιβάλει αντιλήψεις συμπεριφοράς που συγκροτούν, με τη σειρά τους, νέες μορφές ελέγχου: από ίδρυμα νοσηλευτικό που θα’πρεπε να παρέχει την ίαση, το ψυχιατρείο (όπως εύστοχα το έχει επισημάνει ο Φουκώ στην «Ιστορία της Τρέλας») κατ’ουσίαν λειτουργεί τιμωρητικά, οπότε η «δυσκολία της πραγματικότητας» παράγει και το φαινόμενο της «τρέλας του φτωχού».

Οι ασθενείς που προέρχονταν από πιο ευκατάστατες οικογένειες αντιμετωπίζονταν διαφορετικά απ’ ό,τι εκείνοι που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα: ηχητικά ντοκουμέντα πλήρους εγκατάλειψης εκ μέρους των συγγενών δημιουργούν μια ζοφερή ατμόσφαιρα κοινωνικής περιθωριοποίησης...

Θεωρώντας το φαινόμενο υπό πολιτικό πρίσμα, ο κύριος Τρίκας δημιουργεί ένα πανόραμα πλείστων εκδοχών του ιατρικού ελέγχου των ψυχιατρικά εγκλεισμένων ασθενών και καταθέτει σειρά μαρτυριών ώστε να τεκμηριώσει το πέρασμα από την απλή καταστολή έως την επικίνδυνη πολιτική πρακτική του γενικευμένου προληπτικού ελέγχου - όπως τη βιώσαμε σε όλον τον πλανήτη με αφορμή τον κορωνοϊό και τις σχετικές απαγορευτικές διατάξεις (ας μην ξεχνούμε τις περυσινές εφιαλτικές εικόνες από τη Σαγκάη). Η έκθεση στο Δρομοκαΐτειο είναι μείζων σταθμός σε μια προσωπική διαδρομή σπουδής και αναζήτησης, μέρος της οποίας είναι και η διπλωματική εργασία του κύριου Τρίκα στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο με θέμα την αντίστοιχη λειτουργία του νοσοκομείου «Σωτηρία» στον Μεσοπόλεμο, στο πλαίσιο της οποίας επισήμανε ότι οι έγκλειστοι με φυματίωση ήσαν «αγαπημένοι και ταυτόχρονα "μαύρα πρόβατα" για τους οικείους τους, με αποτέλεσμα να βιώνουν την απόλυτη μοναξιά». Αξιοσημείωτες είναι οι παρατηρήσεις του για την πολιτική χρήση των ψυχιατρείων εις βάρος των αντιφρονούντων [20. Ο ίδιος, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, επιμελήθηκε μια σχετική σειρά επτά (7) ωριαίων ραδιοφωνικών εκπομπών στο πλαίσιο της εκπομπής του Τρίτου Προγράμματος «Factory. Ιδέες/Τέχνες» με τίτλο: «Φιλοσοφικά Παράθυρα σε Καιρό Εγκλεισμού».

Νίκος Παναγιωτόπουλος

Ένα νέο στοιχείο προς μελέτην: η ιδρυματοποίηση σώματος και ψυχής ως πολιτικός έλεγχος

Σανατόρια, λεπροκομεία, ψυχιατρεία, οι ακραίες περιπτώσεις του παρελθόντος όπου η ίαση και ο σωφρονισμός συγχέονται- όχι τυχαία. O στιγματισμός ήταν κύριο χαρακτηριστικό του εγκλεισμού-ας μην ξεχνούμε και τη φυσική σύνδεση του τρίτου σταδίου της συφίλιδος με την κοινή αντίληψη περί τρέλας, τη χρήση των ψυχιατρείων ως θεσμού εξολόθρευσης των πολιτικών αντιπάλων στα σταλινικού τύπου καθεστώτα και την εν μία νυκτί εξαφάνιση όλων των ψυχιατρικών ασθενών γερμανικής ή άλλης καταγωγής από το χιτλερικό καθεστώς. Η ιστορία έχει να παραθέσει πλείστα όσα παραδείγματα. Αλλά εξίσου ακραίες καταστάσεις καταγράφηκαν, στην πρόσφατη εμπειρία μας, στις εντατικές covid, ενώ δεν λείπουν μαρτυρίες από τις φυλακές και τα αναμορφωτήρια πολλών χωρών του υποτιθέμενου «πολιτισμένου» δυτικού κόσμου, καθώς και από πλειάδα χωρών του ισλαμικού τόξου. Εφαλτήριο για την έκθεση «Εγκλεισμοί» στάθηκε το βιβλίο της Μαρίας Φαφαλιού «Ιερά οδός 343. Μαρτυρίες από το Δρομοκαΐτειο» (Αλεξάνδρεια) και η έκθεση προσανατολίζεται θεματικά «στον εσωτερικό εγκλεισμό των ανθρώπων που βασανίζονται στα σκοτάδια τους, αποδίδουν την ένταση του ψυχιατρικού εγκλεισμού που διαλύει τον ανθρώπινο οργανισμό και αποδομεί την προσωπικότητα, αλλά αναφέρονται σε κάθε είδους εγκλεισμό, από τις φυλακές, τους στρατώνες, τα σχολεία, ώς τις δομές για τους πρόσφυγες, αλλά και την ψηφιακή “αιχμαλωσία”» [3]. Κατ’αναλογίαν με την άλλοτέ ποτε λειτουργία ενός φθισιατρείου, το νοσοκομείο ψυχικών νόσων επιδίδεται στις ίδιες μεθοδεύσεις: σε πραγματικούς και συμβολικούς εγκλεισμούς. Σαφείς νύξεις γίνονται και για τον σύγχρονο, ψηφιακό εγκλεισμό, καθώς και για κάποια ιδρύματα περιθωριοποίησης όπως το ψυχιατρείο της Λέρου με την ένοχη ιστορία στιγματισμού και εμπράγματου βασανισμού των ασθενών τροφίμων του. Στο πανόραμα του οργανωμένου ιδρυματισμού έρχονται να προστεθούν κάποιες δομές υποδοχής προσφύγων όπως υπαινίσσεται η installation του Κώστα Χριστόπουλου με τίτλο «Οικισμός». Αυτά συμβαίνουν στον κάτω όροφο, σε μια διαδρομή φρίκης που ανακινεί ποικίλα συναισθήματα θυμού για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με το θέμα.

Εφαλτήριο για την έκθεση «Εγκλεισμοί» στάθηκε το βιβλίο της Μαρίας Φαφαλιού «Ιερά οδός 343. Μαρτυρίες από το Δρομοκαΐτειο» (Αλεξάνδρεια) και η έκθεση προσανατολίζεται θεματικά «στον εσωτερικό εγκλεισμό των ανθρώπων που βασανίζονται στα σκοτάδια τους...

Περνώντας στην αξιοποίηση των θαλάμων των ασθενών, συναντάς μια δυναμική παρέμβαση των καλλιτεχνών, ενώ κάποιες διαδραστικές performances λαμβάνουν χώρα επί τόπου. Στην έκθεση, που διεξάγεται στο Δρομοκαίτειο (Ιερά Οδό 343, Χαϊδάρι) συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Χλόη Ακριθάκη, Δημήτρης Αληθεινός, Δημήτρης Αντωνίτσης, Κατερίνα Αποστολίδου, Ιλεάνα Αρναούτου, Κωστής Βελώνης, Μπάμπης Βενετόπουλος, Αντώνης Βολανάκης, Πόκα Γιο + LAB12, Βαγγέλης Γκόκας, Θωμάς Διώτης, Μάρκος Ευλογημένος, Μαίρη Ζυγούρη, Κάπτεν, Νικομάχη Καρακωστάνογλου, Χάρης Κοντοσφύρης, Νίκος Κολιόπουλος, Καλλιόπη Λεμού, Μαρία Λοϊζίδου, Μαρία Λουίζου, Ναταλία Μαντά, Μάρω Μιχαλακάκου, Βασίλης Μπακάλης, Μάνια Μπενίση, Βάλλυ Νομίδου, Άγγελος Παπαδημητρίου, Άννα Παπαέτη, Ηλίας Παπαηλιάκης, Νίνα Παπακωνσταντίνου, Άρτεμις Ποταμιάνου, Πάνος Προφήτης, Πηνελόπη Πετσίνη, Ρεντούμης Δημήτρης, Μάριος Σπηλιόπουλος, Γιώργος Τσεριώνης, Ελένη Τζιρτζιλάκη, Κώστας Τσώλης, Σωκράτης Φατούρος, Αλέξης Φιδετζής, Δημήτρης Χαλάτσης, Δέσποινα Χαριτωνίδη, Κώστας Χριστόπουλος και Διονύσης Χριστοφιλογιάννης. Performances διεξάγουν οι Φίλιππος Βασιλείου, Στάθης Γράψας/Αλέξανδρος Βουτσινάς, Γιάννης Μήτρου, Σάββας Στρούμπος/Ελλη Ιγγλίζ/Αννα Μαρκά-Μπονισέλ και Φίλιππος Τσιτσόπουλος.

Άρτεμις Ποταμιάνου

Ποικίλες μορφές δαιμονοποίησης της τρέλας και παραμορφώσεων του ψυχισμού και της ανθρώπινης μορφής αποδίδονται στην τιμωρητική καρέκλα του Αληθεινού, στο κλουβί της Ποταμιάνου που θέτει το δίλημμα «σε ποια πλευρά βρίσκεσαι», στα ελάσματα/κιγκλιδώματα και στους σουμιέδες του Χριστοφιλογιάννη («Ο θάνατος έχει πολλά σχήματα και μεγέθη»), στα επεξεργασμένα ασφαλτόπανα του Φατούρου, στον τοίχο με τα σημειώματα και το φωτογραφικό υλικό της Τζιρτζιλάκη, στους τερατόμορφους σκελετούς του Διώτη, στο εξαφανισμένο πορτραίτο του Βελώνη, στη συνάντηση δυο εραστών με κιγκλίδωμα της Μιχαλακάκου, στη «Συμβίωση» της Ζυγούρη, στα κυνηγητικά τρόπαια («Απόκοσμο πολύ») του Τσώλη, στη συγκλονιστική βιντεοεγκατάσταση «Machola’s relapse» του Μπακάλη, στα «Άτυπα» του Αρναούτου, στον εκπεπτωκότα παιδί/άγγελο της Νομίδου, στο βίντεο του Παπαδημητρίου, στο «Men at Crutches» της Λεμού. Στη μεταψηφιακή εποχή το πολιτικό προκύπτει από τις αντιδράσεις μας, από νευρωτικές έως ψυχωτικές, στο ερέθισμα του εγκλεισμού: τα θραυσμένα «πλακάκια» αναπαριστούν, σε μια σχηματοποίηση διπλής ανάκλασης, τη διαρρηγνυόμενη συνεκτικότητα του ψυχισμού, θέτοντας ανοιχτά ερωτήματα για την έννοια της «ψυχικής υγείας» και της «κανονικότητας». Η διαδραστική performance του ψυχαναλυτή Γιάννη Μήτρου με τα σπασμένα πλακάκια, την προσωπική μας αντίδραση στο κελί και το κομμάτι πλαστιλίνης για την ελεύθερη έκφραση συναισθημάτων ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακή.

Παράλληλα με το εικαστικό κομμάτι, διοργανώνονται πέντε ημερίδες έως τα μέσα Δεκεμβρίου του 2022, με τη συμμετοχή περίπου 70 πανεπιστημιακών, ερευνητών και συγγραφέων που διερευνούν τους «εγκλεισμούς» μέσα από τα πεδία της ψυχανάλυσης, της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της πολιτικής θεωρίας.

Παράλληλα με το εικαστικό κομμάτι, διοργανώνονται πέντε ημερίδες έως τα μέσα Δεκεμβρίου του 2022, με τη συμμετοχή περίπου 70 πανεπιστημιακών, ερευνητών και συγγραφέων που διερευνούν τους «εγκλεισμούς» μέσα από τα πεδία της ψυχανάλυσης, της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της πολιτικής θεωρίας. Το project του Δημήτρη Τρίκα, ως μουσείο εικαστικής αποτύπωσης του ανθρώπινου πόνου που είναι, προσφέρει τον καμβά και το κατάλληλο ιστορικό, ανθρωπολογικό και μουσειολογικό πλαίσιο για την ανακίνηση και –όχι μόνον ακαδημαϊκή- του ενδιαφέροντος, την ευαισθητοποίηση του κοινού και τη δριμεία κριτική απέναντι στο πλέγμα των θεσμών ελέγχου που απορρέουν από κάθε μορφή διαφορετικότητας. Δεν πρόκειται μόνο για μια διαδικασία ενδοσκόπησης, αλλά και για ένα προτσές αναπαράστασης κάποιων υποσυνείδητων μηχανισμών, καθώς και για διαδικασία αναμόχλευσης της ιστορικής μνήμης. Οι κατά καιρούς εξουσίες έχουν την πρόθεση να ελέγξουν τις ανθρώπινες συνήθειες, στάσεις και μετακινήσεις, τη λειτουργία της ανθρώπινης σωματικότητας και του επιθυμητικού, τη σχέση των πολιτών με την αναπαραγωγή, τη νόσο και την ίασή της, την ευεξία και τη νοσηλεία, τον θάνατο και το πένθος, εφαρμόζοντας τακτικές «εγκλωβισμού» και υποταγής σε μια νέα μορφή κανονικότητας όπου στις μέρες μας εμπλέκεται και η εικονική πραγματικότητα. Αποδυόμενες σε αυτόν τον στόχο, επιστρατεύουν δομές και μηχανισμούς ιδρυματικού αποκλεισμού και τιθάσευσης, εμπλέκοντας σ’αυτήν τη λειτουργία και την Ιατρική, με την κατηγοριοποίηση που είναι σε θέση να επιβάλει σε υγιείς, φορείς, ασθενείς, νοσηλευόμενους, διασωληνωμένους και ανανήψαντες.

*  

[1] Από την Ελλάδα, συμμετείχαν η Άννα Βάσωφ, ο Μπάμπης Βενετόπουλος, η Μυρτώ Βουνάτσου, ο Νίκος Γιαβρόπουλος, ο Στέλιος Ντεξής, ο Μάκης Φάρος, η Πόλυ Κοκκινιά, ο Γιάννης Παππάς και άλλοι, ενώ από το εξωτερικό οι Chaja Hertog & Nir Nadler (Ολλανδία), Albert Merino (Ισπανία), Marcia Beatriz Granero (Βραζιλία), Michele Manzini (Ιταλία), Miloushka Bokma (Ολλανδία), Max Hattler (Χονγκ-Κονγκ), Di Hu (Κίνα) και πολλοί ακόμη, με μια συνολική επιλογή έργων που κάλυπταν ένα μεγάλο εύρος σύγχρονων τάσεων και τεχνοτροπιών (πειραματικά βίντεο, αφηγηματικά ή αφαιρετικά έργα, videodance, performance, μουσικά βίντεο, animation κ.ά.)
[2] Ο Δ. Τρίκας αναφέρει, στη διπλωματική του εργασία, χαρακτηριστικές εκτελέσεις κομμουνιστών στον τοίχο του "Σωτηρία", ακριβώς έξω από το κτίριο των φυλακών, όπου και κρατούνταν οι καταδικασμένοι από στρατοδικεία φυματικοί ασθενείς. Οι νεκροί έγιναν "αζήτητοι νεκροί" λόγω του βάρους του κοινωνικού στίγματος που υφίσταντο αυτοί που είχαν στις οικογένειές τους ασθενείς φυματικούς ή γιατί κάποιοι ασθενείς ήταν στιγματισμένοι πολιτικά κι έτσι "μόλυναν" τις οικογένειες που έπρεπε πλέον να αντιμετωπίσουν έναν σωρό προβλημάτων επιβίωσης και, επιπλέον, ένα εχθρικό πολιτικό περιβάλλον. Να υπενθυμίσουμε, εδώ, τη νύχτα της 30ής Νοέμβρη του 1943, όταν οι ταγματασφαλίτες συνεργάτες των Γερμανών έκαναν πογκρόμ σε 19 νοσοκομεία της Αθήνας, συλλαμβάνοντας 15.000 ανάπηρους της Εθνικής Αντίστασης. Αφού ξυλοκόπησαν και προπηλάκισαν τους αναπήρους, τους φόρτωσαν σε αυτοκίνητα χωρίς τα ξύλινα μέλη τους, χωρίς τα γυάλινα μάτια τους και τους πήγαν στις φυλακές Χαϊδαρίου και Χατζηκώστα, όπου εκτέλεσαν εν ψυχρώ 283 από αυτούς.
[3] Δες τη συνέντευξη του Δημήτρη Τρίκα στην «Εφ Συν». Δες, επίσης, το σχετικό κείμενο του κου Παρίδη στη lifo.
https://www.efsyn.gr/tehnes/artnea/366561egkleismoi-pragmatikoi-kai-symbolikoi
https://www.lifo.gr/culture/eikastika/sto-dromokaiteio-mia-ekthesi-exereyna-tin-ennoia-toy-egkleismoy

Πληροφορίες

Πληροφορίες Έκθεσης «ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΙ»
Εικαστική Έκθεση, Performances, Δημόσιο Πρόγραμμα

Επιμέλεια: Δημήτρης Τρίκας
Χώρος διεξαγωγής: Δρομοκαϊτειο Ψ.Ν.Α./ Κτήρια: Δάφτσειο, Τυπογραφείο, Άγιος Ισίδωρος (Ιερά Οδός 343/ Χαϊδάρι)
Διοργάνωση: ΑΜΚΕ Ρίζες Πολιτισμού
Εγκαίνια: 11/11/2022 (16.00- 21.00/ Χαιρετισμοί 19.00)
Διάρκεια: 11/11/22 μέχρι 18/12/22
Ημέρες λειτουργίας: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή
Ώρες λειτουργίας: 15.00- 20.00

Συμμετέχοντες Καλλιτέχνες:
Δημήτρης Αντωνίτσης, Χλόη Ακριθάκη, Δημήτρης Αληθεινός, Κατερίνα Αποστολίδου,
Ιλεάνα Αρναούτου, Κωστής Βελώνης, Μπάμπης Βενετόπουλος, Αντώνης Βολανάκης,
Πόκα Γιο + εργαστήριο ΑΣΚΤ, Βαγγέλης Γκόκας, Θωμάς Διώτης, Μάρκος Ευλογημένος,
Μαίρη Ζυγούρη, Κάπτεν, Νικομάχη Καρακωστάνογλου, Χάρης Κοντοσφύρης, Νίκος
Κολιόπουλος, Καλλιόπη Λεμού, Μαρία Λοϊζίδου, Μαρία Λουίζου, Ναταλία Μαντά,
Μάρω Μιχαλακάκου, Βασίλης Μπακάλης, Μάνια Μπενίση, Βάλλυ Νομίδου, Άγγελος
Παπαδημητρίου, Άννα Παπαέτη, Ηλίας Παπαηλιάκης, Νίνα Παπακωνσταντίνου, Άρτεμις
Ποταμιάνου, Πάνος Προφήτης, Πηνελόπη Πετσίνη, Ρεντούμης Δημήτρης, Μάριος
Σπηλιόπουλος, Γιώργος Τσεριώνης, Ελένη Τζιρτζιλάκη, Κώστας Τσώλης, Σωκράτης
Φατούρος, Αλέξης Φιδετζής, Δημήτρης Χαλάτσης, Δέσποινα Χαριτωνίδη, Κώστας
Χριστόπουλος, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης.

Performances:
Φίλιππος Βασιλείου, Στάθης Γράψας/ Αλέξανδρος Βουτσινάς, Γιάννης Μήτρου, Σάββας
Στρούμπος/ Έλλη Ιγγλίζ/ Άννα Μαρκά-Μπονισέλ, Φίλιππος Τσιτσόπουλος

Το project ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΙ πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), της Περιφέρειας Αττικής, με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, με την υποστήριξη του Οργανισμού 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, υπό την Αιγίδα του Δήμου Χαϊδαρίου και του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ.