gia-ena-sintagma-tis-europisΓιούργκεν Χάμπερμας
Mτφρ: Σώτη Τριανταφύλλου
Εκδόσεις:Πατάκη, 2012
Σελ:199 Τιμή:11,50€

Σ' αυτό το δοκίμιο-έκκληση, υπό τον τίτλο "Για ένα σύνταγμα της Ευρώπης", ο μεγαλύτερος εν ζωή Γερμανός φιλόσοφος, ο Γιούργκεν Χάμπερμας, αναλύει το "κατασκευαστικό λάθος" της Ευρωζώνης και προτείνει λύσεις για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, που φαίνεται ότι αποτυγχάνει με θλιβερές συνέπειες για τους λαούς.
Το ερώτημα δεν είναι αν θα διαλυθεί η ΕΕ, αλλά πώς θα αποφευχθεί η παρακμή της ως οράματος και ως νομικής οντότητας: μέσα από τη σημερινή κρίση, οι χώρες-μέλη μπορούν και οφείλουν να αναπτύξουν την οικονομία τους με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτραπεί η έκπτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παραλλήλως να συσφιχθεί η σχέση μεταξύ τους. Ο Γερμανός φιλόσοφος διαψεύδει την ιδέα ότι η εθνική κυριαρχία είναι αδύνατη στο πλαίσιο της ΕΕ και τονίζει ότι τα οικουμενικά προβλήματα της εποχής μας απαιτούν οικουμενική αντιμετώπιση.
"Από τη στιγμή που θα δούμε την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν να έχει δημιουργηθεί από δύο υποκείμενα με ίσα δικαιώματα και ικανά να δημιουργήσουν σύνταγμα -που να πηγάζει πρωτογενώς εξίσου από τους "πολίτες" και από τους "λαούς" της Ευρώπης- αναγνωρίζουμε την αρχιτεκτονική της υπερεθνικής και συγχρόνως δημοκρατικής συνύπαρξης. Άρα, χρειάζεται να κατανοήσουμε τις συνέπειες της πρωτοφανούς εξέλιξης του ευρωπαϊκού δικαίου τα τελευταία πενήντα χρόνια.
"Οι πολιτικές ελίτ διστάζουν ακόμα μπροστά στο ψηλό εμπόδιο μιας συνταγματικής αλλαγής. Αυτός ο δισταγμός δεν εξηγείται μόνο από τα οπορτουνιστικά συμφέροντα για διατήρηση της εξουσίας, ούτε από την έλλειψη ηγετικής ισχύος. Οι φόβοι που πηγάζουν από οικονομικές αναλύσεις κάνουν τα προβλήματα της Ευρώπης εντονότερα στη συνείδηση των κατοίκων και τους προσδίδουν βαθύτερη υπαρξιακή έννοια από ό,τι άλλοτε. Αυτή την ασυνήθη στάση των πολιτών (δηλαδή το ενδιαφέρον, την έγνοια, τα ερωτηματικά) οι ελίτ της εξουσίας θα έπρεπε να την εκλάβουν ως ευκαιρία και να αναγνωρίσουν τον εξαιρετικό χαρακτήρα της παρούσας κατάστασης. Αλλά οι πολιτικοί έχουν μετατραπεί κι αυτοί προ πολλού σε εκτελεστική ελίτ: δεν είναι προετοιμασμένοι για μια κατάσταση δίχως σύνορα η οποία να ακυρώνει τoν συνήθη δημοσκοπικό-διοικητικό έλεγχο και να απαιτεί πολιτικό τρόπο διαμόρφωσης των νοοτροπιών. [...]"
(Γιούργκεν Χάμπερμας, Σεπτέμβριος 2011)

Ο Γιούργκεν Χάμπερμας γεννήθηκε το 1929 στη μικρή πόλη Γκούμερσμπαχ της Γερμανίας. Σπούδασε φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια του Γκέτινγκεν και της Βόννης. Βοηθός του Theodor Adorno στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης από το 1956, διαδέχεται τον Max Horkheimer στην έδρα της φιλοσοφίας του ίδιου Πανεπιστημίου το 1964 και ενσαρκώνει τη δεύτερη γενιά της σχολής της Φραγκφούρτης. Διαφοροποιείται ωστόσο από τους δασκάλους του καθώς αρνείται τον πεσιμισμό τους και προσπαθεί με το έργο του να ανανεώσει τη συζήτηση για τη δημοκρατία, το διαφωτισμό και τον κριτικό ορθολογισμό. Παράλληλα με την ερευνητική του δραστηριότητα αρθρογραφεί στον Τύπο και παίρνει θέση σε όλα τα σημαντικά πολιτικά ζητήματα της εποχής του. Τη δεκαετία του '60 συνδέεται με τους ηγέτες του φοιτητικού κινήματος αλλά συγκρούεται μαζί τους όταν τάσσεται υπέρ του ριζοσπαστικού ρεφορμισμού. Από το 1971 ως το 1982 διευθύνει το Ινστιτούτο Max-Plank των κοινωνικών επιστημών και διδάσκει στα Πανεπιστήμια του Μάρμπουργκ και της Χαϊδελβέργης πλάι στον Gadamer. Το 1982 το Πανεπιστήμιο του Μονάχου αρνείται να τον εκλέξει καθηγητή, ενώ ο Τύπος της δεξιάς εξαπολύει εναντίον του οξύτατη δυσφημιστική εκστρατεία. Το 1983 επανεκλέγεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Φραγκφούρτης όπου και διδάσκει μέχρι σήμερα ως ομότιμος καθηγητής. Το 1986 αντιπαρατέθηκε έντονα με τους συντηρητικούς ιστορικούς οι οποίοι θεωρούσαν το ναζισμό ως μια αμυντική απάντηση στην εμφάνιση του κομμουνισμού. Τα τελευταία χρόνια, τόσο με τα βιβλία όσο και με τα άρθρα του, ασχολείται με τη σχέση μεταξύ της οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της πολυπολιτισμικότητας, με την κρίση του κράτους-έθνους, την παγκοσμιοποίηση, καθώς και με τα προβλήματα της βιοηθικής, του ρατσισμού, της μετανάστευσης και της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η κληρονομιά μας», του Μάθιου Λόπεζ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου, στο Εθνικό Θέατρο

«Η κληρονομιά μας», του Μάθιου Λόπεζ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου, στο Εθνικό Θέατρο

Για την παράσταση «Η κληρονομιά μας», του Μάθιου Λόπεζ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου, στο Εθνικό Θέατρο. ©Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το έργο του πορτορικανικής καταγωγής αμερικανού Μάθιου Λόπεζ «...

Ιωάννα Μπουραζοπούλου: «Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα, το άκουσα στη μετάφραση της Μελίνας Παναγιωτίδου, διαβασμένο από την ίδια. Εμπειρία!»

Ιωάννα Μπουραζοπούλου: «Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα, το άκουσα στη μετάφραση της Μελίνας Παναγιωτίδου, διαβασμένο από την ίδια. Εμπειρία!»

«Το καπλάνι της βιτρίνας», «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων», «Το όνομα του ρόδου» και ο «Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα» είναι κάποια από τα βιβλία της ζωής της Ιωάννας Μπουραζοπούλου. Φωτογραφία: Σίσσυ Μόρφη

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Τα βραβεία του περιοδικού Λόγου και Τέχνης «Χάρτης» για το 2024: Ο βραχύς κατάλογος

Τα βραβεία του περιοδικού Λόγου και Τέχνης «Χάρτης» για το 2024: Ο βραχύς κατάλογος

Το διαδικτυακό περιοδικό Λόγου και Τέχνης Χάρτης (www.hartismag.gr), συνεχίζει για τέταρτη χρονιά την απονομή ετήσιων βραβείων, με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικότερων βιβλίων που κυκλοφόρησαν το περασμένο έτος. Η διάκριση αυτή προέρχεται από μια ευρεία ομάδα τακτικών συνεργατών του περιοδικού.

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η Εξοµολόγηση» του Μαξίµ Γκόρκι (εκδ. Νίκας) – Προδημοσίευση αποσπάσματος από το επίμετρο του Μάνου Στεφανίδη

«Η Εξοµολόγηση» του Μαξίµ Γκόρκι (εκδ. Νίκας) – Προδημοσίευση αποσπάσματος από το επίμετρο του Μάνου Στεφανίδη

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το επίμετρο του Μάνου Στεφανίδη 
στην αναθεωρημένη επανέκδοση του Μαξίμ Γκόρκι [Maxim Gorky] 
«Η εξομολόγηση» (μτφρ. Σ.Ι. Ζήζηλας), η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«γάμπαρη Αμβρακικού» της Γεωργίας Τάτση (προδημοσίευση)

«γάμπαρη Αμβρακικού» της Γεωργίας Τάτση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος της νουβέλας της Γεωργίας Τάτση «γάμπαρη Αμβρακικού», με αφορμή την επανέκδοσή της από τις εκδόσεις Βακχικόν, την ερχόμενη εβδομάδα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Αλεξάνδρα έξι χρονών. Πικραλίδα. Φορούσε το κίτρινο ...

«Χαρταετοί μέσα στη νύχτα» του Μπλέιζ Κάμπο Γκακόσκος (προδημοσίευση)

«Χαρταετοί μέσα στη νύχτα» του Μπλέιζ Κάμπο Γκακόσκος (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φιλιππινέζου συγγραφέα Μπλέιζ Κάμπο Γκακόσκος [Blaise Campo Gacoscos] «Χαρταετοί μέσα στη νύχτα» (μτφρ. Βίκυ Πορφυρίδου) που αναμένεται να κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στην καρδιά του Τρόμου: 12 βιβλία που αλλάζουν την αντίληψή μας για το είδος

Στην καρδιά του Τρόμου: 12 βιβλία που αλλάζουν την αντίληψή μας για το είδος

Φαντάσματα, εκκλησίες όπου δοξάζεται το κακό, βρικόλακες της ελληνικής επαρχίας, αλλόκοτα και περίεργα συναντάμε σε μυθιστορήματα, νουβέλες και συλλογές ιστοριών που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Παντού κυριαρχεί το στοιχείο του τρόμου. Κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «The Witch» (2015) του Ρόμπερτ Έγκερς.

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 5 σημαντικά έργα μεταφρασμένης πεζογραφίας που μόλις κυκλοφόρησαν

Τι διαβάζουμε τώρα; 5 σημαντικά έργα μεταφρασμένης πεζογραφίας που μόλις κυκλοφόρησαν

Πέντε σύγχρονα-κλασικά έργα μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν προσφάτως στη γλώσσα μας σε προσεγμένες μεταφράσεις. Τρία μυθιστορήματα, μία συλλογή από νουβέλες και ένα εξέχον έργο της «φυσιογραφικής γραμματείας» κοσμούν εδώ και λίγες μέρες τις προθήκες των βιβλιοπωλείων.

...
«Μαύρος φεμινισμός» – Σημαντικά βιβλία, σπουδαίες γυναίκες, χθες και σήμερα

«Μαύρος φεμινισμός» – Σημαντικά βιβλία, σπουδαίες γυναίκες, χθες και σήμερα

Μαύρος φεμινισμός χθες και σήμερα: Οι σημαντικότερες μαύρες φεμινίστριες και το έργο τους. Καθώς πλέον μπορούμε να διαβάσουμε στα ελληνικά τις τρεις σημαντικότερες θεωρητικές μορφές του μαύρου φεμινισμού, ένα σημαντικό κομμάτι του άρθρου αφιερώνεται στις Audre Lorde, bell hooks και Angela Davis. 

Γ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ