Κοσμάς Πολίτης (1888-1974)

Κοσμάς Πολίτης: ένας μεγάλος συγγραφέας, ο μεγαλύτερος ίσως πεζογράφος μας του εικοστού αιώνα. Κάθε έργο του (ή σχεδόν κάθε έργο του) υπήρξε μια αποκάλυψη, επαινέθηκε από τους αυστηρότερους κριτικούς και τώρα πια, εδώ και χρόνια, ανήκει σε αυτό που λέμε νεοελληνικό κανόνα, δηλαδή στα έργα που αξίζει κανείς να διαβάσει για την αναγνωστική απόλαυση που προσφέρουν και για τη γενικότερη σημασία τους στην εξέλιξη της νεοελληνικής γραμματείας.
Πάντα μελετάμε τους μεγάλους. Φέτος όμως είναι και μια ιδιαίτερη στιγμή για να ασχοληθεί κανείς με τον Κοσμά Πολίτη, καθώς θυμόμαστε, ερευνούμε, στοχαζόμαστε τη Μικρασιατική Καταστροφή, αυτό το τόσο κομβικό και τόσο σπαρακτικό γεγονός της νεότερης Ιστορίας μας. Ο Κοσμάς Πολίτης (κατά κόσμον Πάρης Ταβελούδης) υπήρξε Σμυρνιός και το αριστούργημά του, το μυθιστόρημα "Στου Χατζηφράγκου" (1962-1963), αναπλάθει ακριβώς τη ζωή στη χαμένη πολιτεία, σε μια λαϊκή γειτονιά της Σμύρνης, που το όνομά της γίνεται τίτλος του μυθιστορήματος. [...] (Απόσπασμα από το "Ο Κοσμάς Πολίτης, η Σμύρνη, η μνήμη της", της Αγγέλας Καστρινάκη)