Δοκίμια πάνω στην τέχνη της κοινής λογικής
Λευτέρης Ζούρος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2018
Σελ. 272, τιμή εκδότη €12,00
Είναι γνωστή η ρήση του Αϊνστάιν: «Μόνο δύο πράγματα είναι άπειρα: το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, και ως προς το σύμπαν διατηρώ κάποιες αμφιβολίες». Ο Τσιπόλλα επίσης διατύπωσε τους περίφημους πέντε νόμους για την ηλιθιότητα. Αστειεύονταν και οι δύο. Άλλωστε, δεν αναφέρονταν σε κάποια μορφή αδυναμίας για ορθή νόηση, αλλά στο πόσο επιρρεπείς είμαστε στο να ολισθαίνουμε από το λογικό στο παράλογο. Κάθε πράξη μας έχει κάποιο αίτιο. Απαιτεί όμως και κάποια δικαιολόγηση. Εκείνο που μετρά είναι η διαφορά μεταξύ δικαιολόγησης και αιτιολόγησης. Όταν η διαφορά είναι θετική, η πράξη μας είναι λογική· όταν είναι αρνητική, η πράξη μας είναι παράλογη. Το βιβλίο στηρίζεται σ' αυτόν τον κάπως αυθαίρετο ορισμό. Μια απόρροια του ορισμού είναι ότι όλοι μας είμαστε πότε λογικοί και πότε παράλογοι, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Άλλη απόρροια του ορισμού είναι ότι κάτι μπορούμε να κάνουμε σχετικά με την πορεία μας πάνω στη λεπτή γραμμή που ενώνει τη λογική με τον παραλογισμό. Αυτός είναι λοιπόν και ο σκοπός του βιβλίου. Παρεκκλίνοντας από τη σκωπτική διάθεση του Αϊνστάιν και του Τσιπόλλα, το βιβλίο καλεί τον αναγνώστη σε μια εξερεύνηση των ολισθημάτων της λογικής, και επιχειρεί να τον εφοδιάσει με απλά εργαλεία για την αποφυγή τους.