syntaktikon

Tου Κώστα Κατσουλάρη

Την εβδομάδα που μας πέρασε επισκέφτηκαν τη χώρα μας τρεις σημαντικοί ευρωπαίοι συγγραφείς,  ο Σκοτζέζος Ίαν Ράνκιν, ο Ελβετός Αλέν ντε Μποτόν και ο Τσέχος Ίβαν Κλίμα. Προφανώς, η ταυτόχρονη παρουσία τους οφείλεται εν μέρει σε σύμπτωση, κι εν μέρει στο εμπορικό τάιμινγκ. Όπως και να έχει, για μια εβδομάδα αισθανθήκαμε ευρωπαίοι και κοσμοπολίτες. 

Στα Εξάρχεια και τη Νεάπολη, την πιο πολυποίκιλη, ανεκτική, ζωντανή περιοχή του αθηναϊκού κέντρου –συνοικία των εκδοτών και των βιβλιοπωλών, μεταξύ άλλων– συνεχίζεται το βαρετό, ανούσιο, αποκαρδιωτικά επαναλαμβανόμενο παιχνίδι «κλέφτες κι αστυνόμοι», με τους ρόλους του παρανόμου κι εκείνου που επικαλείται το νόμο να εναλλάσσονται με κωμικό τρόπο.

Κι όμως, στην ίδια περιοχή, ανθίζουν οι χώροι συνάντησης και ανταλλαγής, που στηρίζονται από επιχειρήσεις του εκδοτικού χώρου: Το «Φλοράλ», στην ιστορική μπλε πολυκατοικία, απέναντι από το «Βοξ» των εκδόσεων Λιβάνη, έχει ήδη γίνει σημείο αναφοράς. Δυο στενά παραπέρα, επί της πολύπαθης Τοσίτσα, οι ανανεωμένες εκδόσεις Κονιδάρη έχουν φτιάξει δίπλα στο βιβλιοπωλείο τους το «Σπίτι της χαράς», με οικολογικά παιχνίδια, βιβλία, εκδηλώσεις για παιδιά. Ένα βήμα πιο πάνω, στη Θεμιστοκλέους, βρίσκεται το «104» του Καστανιώτη, πολυχώρος που λειτουργεί και ως θεατρική σκηνή. 

Προς τη Νεάπολη, στην Ιπποκράτους, είναι ο πολυχώρος των εκδόσεων Μεταίχμιο, με βιβλιοπωλείο και ποικιλία δράσεων, ενώ από την άλλη πλευρά της συνοικίας, στη Σόλωνος, εκτός από τον ήδη υπάρχοντα πολυχώρο της «Άγκυρας», νέες πρωτοβουλίες όπως το βιβλιοκαφέ Έναστρον βρίσκουν εύφορο έδαφος. Πιο κει, στο πεζοδρόμιο μπροστά από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, συναντώνται κάθε Σάββατο ποιητές και λόγιοι, σ’ ένα εβδομαδιάτικο ραντεβού που έχει γίνει θεσμός, ενώ το βιβλιοπωλείο του Πατάκη, στην Ακαδημίας, με το φιλόξενο πατάρι του, δεν είναι μακριά. Παραπέρα, αλλά πάντοτε μέσα στην ίδια ακτίνα, λειτουργεί εδώ και μερικά χρόνια, κι έχει ήδη αφήσει το αποτύπωμά του, το βιβλιοπωλείο και το καφέ-χώρος εκδηλώσεων IANOS, ενώ όλες οι γνωστές αλυσίδες βιβλιοπωλείων που δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια στην περιοχή οργανώνουν εκδηλώσεις και βιβλιοφιλικά χάπενινγκ. 

Παρόμοια περιήγηση θα μπορούσαμε να κάνουμε αφήνοντας πίσω μας το αθηναϊκό κέντρο, οδεύοντας προς τις συνοικίες, Παγκράτι, Βύρωνας, Χαλάνδρι, ή και τον Πειραιά, τη Νίκαια, τα Νέα Λιόσια. Αλλά κι εκτός Αθήνας να κινηθεί κανείς, Πάτρα, Λαμία, Λειβαδιά, Βόλος, Λάρισα, Τρίκαλα, Πρέβεζα, Βέροια, και βέβαια Θεσσαλονίκη, ο κόσμος του βιβλίου, εκδότες, συγγραφείς, μεταφραστές, επιμελητές, βιβλιοπώλες, έχει εξελιχθεί –μαζί ίσως με τα θέατρα– σε ραχοκοκαλιά της πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής της χώρας. Αναρωτιέμαι: Πώς θα ήταν η ζωή στην Αθήνα, χωρίς όλα τα παραπάνω; Πώς θα ήταν το Χαλάνδρι χωρίς τον «Ευριπίδη» και τον «Μικρό Κοραή». Έχει άραγε συνειδητοποιήσει ο εκδοτικός κόσμος, με την πολυδιάσπαση που τον χαρακτηρίζει, τη δύναμή του, αλλά και την ευθύνη του;

Την ίδια στιγμή, και μάλιστα μέσα σε συνθήκες αβεβαιότητας, νέες εκδοτικές προσπάθειες βλέπουν το φως. Αυτή η κινητικότητα, όσο κι αν προκαλεί αμηχανία, στην πραγματικότητα είναι η ανακλαστική αντίδραση υγιών και ανήσυχων δυνάμεων απέναντι στις σαρωτικές αλλαγές του παραδοσιακού Τύπου, αλλά και έκφραση της ποικιλομορφίας και δυναμικής που χαρακτηρίζει τον χώρο του βιβλίου, της συγγραφής και της ανάγνωσης. Η δράση προκαλεί αντίδραση, το τέλμα διαδέχεται ο αναβρασμός. Εδώ θα είμαστε, να τα παρακολουθούμε, συμμετέχοντας δυναμικά.

Κώστας Κατσουλάρης

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ίταλο Καλβίνο: «Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου»

Ίταλο Καλβίνο: «Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου»

Ιδού ένα σπέσιαλ εκλογικό άρθρο. Κι αφού σύμφωνα με τις περισσότερες προβλέψεις δεν θα ξεμπερδέψουμε εύκολα με τις εκλογές, προβλέπεται να είναι επίκαιρο για αρκετές μέρες ακόμη. Πόσες; Ποιος ξέρει; Το να κάνεις προβλέψεις πριν από μια εκλογική διαδικασία είναι ένα ολισθηρό μονοπάτι. Για να το αποφύγουμε, γυρέψαμε α...

«Λεωφόρος Λίνκολν» του Άμορ Τόουλς (κριτική) – μυθιστόρημα δρόμου και αυτοπραγμάτωσης στην Αμερική του πενήντα

«Λεωφόρος Λίνκολν» του Άμορ Τόουλς (κριτική) – μυθιστόρημα δρόμου και αυτοπραγμάτωσης στην Αμερική του πενήντα

Για το μυθιστόρημα του Άμορ Τόουλς [Amor Towles] «Λεωφόρος Λίνκολν»  (μτφρ. Ρηγούλα Γεωργιάδου, εκδ. Διόπτρα) – μυθιστόρημα δρόμου και αυτοπραγμάτωσης, με φρέσκια ματιά και καλοδουλεμένους χαρακτήρες, που μας μεταφέρει στη θρυλική Αμερική του πενήντα.

...

Ο Καζαντζάκης ξανανασταίνεται: Το νήμα και το νόημα

Ο Καζαντζάκης ξανανασταίνεται: Το νήμα και το νόημα

Τη στιγμή που γράφω τούτες τις γραμμές κρατάω στα χέρια μου ένα νέο, ανέκδοτο μέχρι σήμερα μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη. Είναι δυνατόν; Κι όμως, ναι. Τίτλος του, «Ο ανήφορος», ενώ η συγγραφή του χρονολογείται κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '40, μετά τον Ζορμπά.

Του ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...
Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με μια περφόρμανς–παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.

Επιμέλεια: Book Press

Από τις 30 Σεπτεμβρί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ