
Μια μέρα σαν σήμερα, 3 Απριλίου 1991, πέθανε στην Ελβετία ο Άγγλος συγγραφέας και κριτικός Γκράχαμ Γκρην.
Του Λεωνίδα Καλούση
Είχε γεννηθεί στις 2 Οκτωβρίου 1904 στην πόλη Μπέρχαμστεντ του Χέρτφορντσιρ, τέταρτος σε μια οικογένεια με έξι παιδιά. Οι γονείς του ήταν πρώτα ξαδέλφια και ανήκαν σε οικογένεια με αξιώματα και επιρροή. Η μητέρα του ήταν εξαδέλφη του συγγραφέα Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον.
Ο Γκρην, φοίτησε εσωτερικός στο σχολείο όπου διευθυντής ήταν ο πατέρας του και συνέχισε τις σπουδές του στην Οξφόρδη, στο Balliol College από όπου έλαβε πτυχίο ιστορίας. Είχε προηγηθεί μια δύσκολη παιδική ηλικία κατά την οποία έβρισκε καταφύγιο στο διάβασμα καθώς στο σχολείο ήταν στοχοποιημένος και γινόταν αντικείμενο χλευασμού από τους συνομιλίκους του, όπως έγραψε στα αυτοβιογραφικά κείμενά του, με αποτέλεσμα να κάνει απόπειρες αυτοκτονίας ισχυριζόμενος μάλιστα ότι αρκετές φορές είχε παίξει ρώσικη ρουλέτα. Το 1920, σε ηλικία 16 ετών, στάλθηκε στο Λονδίνο όπου για ένα εξάμηνο έκανε ψυχοθεραπεία, κάτι πρωτοποριακό για την εποχή.
Το 1926 άρχισε να εργάζεται στην εφημερίδα Times από όπου παραιτήθηκε δυο χρόνια αργότερα έχοντας ήδη το πρώτο του βιβλίο στο ενεργητικό του. Ο Ρωμαιοκαθολικισμός, στον οποίο στράφηκε το ίδιο διάστημα, τον επηρέασε βαθειά και αποτυπώθηκε στα «καθολικά» μυθιστορήματά του. Η αντίληψή του για την πίστη και τον καθολικισμό ήταν ιδεολογική. Αργότερα, δήλωνε καθολικός αγνωστικιστής με μια «αμφιβολία για την δυσπιστία του». Το 1927 παντρεύτηκε την Βίβιαν Ντέιρελ-Μπράουνινγκ, με την οποία απέκτησαν δυο παιδιά. Το 1948 εγκατάλειψε την οικογένεια του χωρίς ποτέ, ως καθολικός, να πάρει διαζύγιο.
Για ένα διάστημα, έως το 1944, εργάστηκε ως μυστικός πράκτορας της βρετανικής MI6. Τον στρατολόγησε η αδελφή του, Ελίζαμπεθ, που ήταν ήδη πράκτορας. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στάλθηκε στη Σιέρα Λεόνε. Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει ότι επιτηρητής του στην MI6 ήταν ο περίφημος πράκτορας Κιμ Φίλμπι, που αποδείχθηκε διπλός πράκτορας των σοβιετικών. Έχοντας κι ο ίδιος περάσει για ένα πολύ σύντομο διάστημα από το κομμουνιστικό κόμμα, έλεγε για τον Φίλμπι πως ήταν περισσότερο «η υπηρέτηση ενός σκοπού και όχι προσωπικού οφέλους» που τον ώθησε στις πράξεις του.
Ο Γκράχαμ Γκρην είναι ο συγγραφέας μυθιστορημάτων όπως «H Καρδιά των πραγμάτων» (1948), «Ο ήσυχος Αμερικανός» (1955), «Ο άνθρωπος μας στην Αβάνα» (1958), «Ο πράκτορας», «Η Δύναμις και η Δόξα» (1940). To 1949, έγραψε το σενάριο της ταινίας του Κάρολ Ρηντ «Ο Τρίτος Άνθρωπος» βασισμένο στην ομώνυμη νουβέλα του.
Ο Γκρην ταξίδεψε πολύ, έζησε έντονα μια ζωή γεμάτη απολαύσεις, σεξ, αλκοόλ, συναντήσεις με πρόσωπα που σημάδεψαν την εποχή του, όπως ο Φιντέλ Κάστρο. Πολιτικά ανένταχτος, έπαιρνε θέση για φλέγοντα ζητήματα κι υπερασπιζόταν δίκαια αίτηματα και σκοπούς με δηλώσεις και κείμενά του. Έγραψε πάνω από είκοσι πέντε μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα και τα αυτοβιογραφικά του κείμενα.