Για το δοκίμιο του John Higgs «Το μέλλον αρχίζει εδώ και τώρα – Περιπέτειες στον 21ο αιώνα» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Μεταίχμιο).
Της Λεύκης Σαραντινού
Ενάντια σε όλες τις δυσοίωνες προβλέψεις που αφθονούν στις μέρες μας και που πρεσβεύουν πως η συντέλεια του κόσμου είναι κοντά –και χωρίς μάλιστα να μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να την αποτρέψουμε–, το βιβλίο του συγγραφέα, ιστορικού και δημοσιογράφου Τζον Χιγκς (John Higgs) θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η συνέχεια του επίσης δικού του Μια ιστορία του 20ού αιώνα – Ο αιώνας των μεγάλων αλλαγών.
Πρόκειται για ένα βιβλίο αισιόδοξο, το οποίο υποστηρίζει πως για τίποτε δεν είναι αργά για την ανθρωπότητα, αρκεί αυτή να αναλάβει δράση. Με λίγα λόγια, το μέλλον είναι στα χέρια μας και από εμάς εξαρτάται το αν θα το κάνουμε καλύτερο ή χειρότερο. Οι άνθρωποι θα αποφασίσουν πώς θα χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη και οι άνθρωποι είναι εκείνοι που θα πάρουν την απόφαση για το εάν θα δράσουν εγκαίρως προκειμένου να σώσουν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή όσο υπάρχει ακόμα περιθώριο. Οι ίδιοι οι άνθρωποι είναι επίσης αυτοί που θα αποφασίσουν κατά πόσον θα περνούν όλη τη μέρα τους με ένα κινητό στο χέρι χαζολογώντας ή αν θα ξοδεύουν τον χρόνο τους μπροστά από τις οθόνες εποικοδομητικά.
Πρόκειται για ένα βιβλίο αισιόδοξο, το οποίο υποστηρίζει πως για τίποτε δεν είναι αργά για την ανθρωπότητα, αρκεί αυτή να αναλάβει δράση. Με λίγα λόγια, το μέλλον είναι στα χέρια μας και από εμάς εξαρτάται το αν θα το κάνουμε καλύτερο ή χειρότερο.
Ο Χιγκς, συνομιλώντας με εξειδικευμένους επιστήμονες από κάθε τομέα και επιχειρηματολογώντας με κατατοπιστικά παραδείγματα, καταρρίπτει πολλούς από τους μύθους που κυριαρχούν σήμερα σχετικά με το μέλλον που μας περιμένει. Κατά πόσον είναι αλήθεια ότι οι μηχανές και τα ρομπότ θα αντικαταστήσουν στο μέλλον τον άνθρωπο στην εργασία του; Είναι άραγε αυτές οι «προβλέψεις τροχιάς βέλους» αληθινές; Πού τελειώνει και πού αρχίζει η αλήθεια σχετικά με την εικονική πραγματικότητα; Ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος των ολοένα και σημαντικότερων δεδομένων στη ζωή μας; Τι έχουμε να περιμένουμε από τη νέα, μετα-μεταμοντέρνα γενιά; Είναι άραγε εφικτή η δημιουργία αποικίας στο διάστημα στο άμεσο σχετικά μέλλον; Πώς θα είναι η ζωή στον Άρη; Και είναι αλήθεια τελικά ότι η Γη μας είναι καταδικασμένη να χαθεί μαζί μας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής; Τέτοιου είδους άκρως ενδιαφέροντα ερωτήματα θίγει ο συγγραφέας στο παρόν πόνημα και ψάχνει εναγωνίως τις απαντήσεις, οι οποίες βασίζονται σε επισταμένη έρευνα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσοι διαβάσουν το εν λόγω βιβλίο θα ενημερωθούν αναλυτικά για τις εξελίξεις που έχουμε να περιμένουμε στη ζωή μας τον 21ο αιώνα. Η εποχή του ατόμου και του ατομοκεντρισμού, που ήταν ο 20ός αιώνας, βαίνει προς το τέλος της, καταλήγει ο συγγραφέας. Τώρα ανατέλλει η εποχή της συλλογικότητας. Διότι οι άνθρωποι μπορούν να καταφέρουν τα πάντα, αρκεί να προσπαθήσουν όλοι μαζί για ένα καλύτερο μέλλον.
* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).
→ Στην κεντρική εικόνα: Τρισδιάστατη απεικόνιση αρχιτεκτονικής μελέτης του Andrés Jaque.
Το μέλλον αρχίζει εδώ και τώρα
ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΣΤΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ
JOHN HIGGS
Μτφρ. ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΠΑΣ
ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2020
Σελ. 408, τιμή εκδότη €18,80