women-in-tech360

Της Εύας Στάμου

Έχουν φύλο τα προϊόντα της τεχνολογίας; Είναι για παράδειγμα το κινητό ένα «αντρικό» εργαλείο και η ηλεκτρική σκούπα ένα «γυναικείο»; Υπάρχουν «γυναικεία» αυτοκίνητα; Και η γραφομηχανή, είναι «αντρικό» ή «γυναικείο» αντικείμενο;

Ο ρόλος της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας, οι σχέσεις των κοινωνικών ομάδων με την τεχνολογία, και ειδικότερα οι τρόποι με τους οποίους τα τεχνήματα λειτουργούν ως σύμβολα του φύλου και των χαρακτηριστικών που του αποδίδονται σε κάθε κοινωνία, εξετάζονται στα δέκα κεφάλαια του βιβλίου Το Φύλο της Τεχνολογίας και η Τεχνολογία του Φύλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εκκρεμές. Η περιεκτική και κατατοπιστική εισαγωγή της επιμελήτριας βοηθάει τον αναγνώστη που δεν έχει οικειότητα με αυτή τη θεματολογία να την προσεγγίσει ευκολότερα.

Το βιβλίο επιχειρεί να εντάξει την συζήτηση για τις σχέσεις φύλου και τεχνολογίας -μία συζήτηση που στην Αμερική και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσεται εδώ και τέσσερις δεκαετίες- στην ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία. Η ιστορική αναδρομή λοιπόν είναι απαραίτητη, όπως και η μελέτη σημερινών διαφημίσεων που προσεγγίζουν τα τεχνολογικά προϊόντα μέσα από περισσότερο ή λιγότερο παραδοσιακά έμφυλους ρόλους. Αντικείμενα καθημερινής χρήσης που περιορίζονται στον χώρο της κατοικίας, όπως το πλυντήριο πιάτων, ο φούρνος μικροκυμάτων, ή το σίδερο, μετατρέπονται από την βιομηχανία της διαφήμισης σε έμφυλα αντικείμενα.

Ποιος καθορίζει όμως το φύλο των τεχνημάτων και ποιοι σκοποί εξυπηρετούνται; Aς μην ξεχνάμε ότι η έννοια του φύλου όσο και η έννοια της τεχνολογίας μεταβάλλονται στο χρόνο και η αλληλεπίδρασή τους σε επίπεδο σχεδιασμού, παραγωγής, χρήσης και κατανάλωσης, είναι σημαντική. Έννοιες που η κοινωνία μας αποδίδει στο φύλο, ενσωματώνονται στα τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο. Άλλωστε, όλες οι κοινωνικές ομάδες ούτε χρησιμοποιούν τα ίδια τεχνολογικά αντικείμενα, ούτε τα αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο, και συνεπώς το νόημα που τους αποδίδεται μπορεί να ποικίλει.

Ο έμφυλος καταμερισμός εργασίας και πώς προέκυψαν οι διακρίσεις

Αυτές οι διακρίσεις δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά. Αρκετές πηγάζουν από τον επιμερισμό εργασίας κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Την περίοδο εκείνη αφενός γίνεται κοινώς αποδεκτό ότι οι γυναίκες είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της βιομηχανίας, αφετέρου παγιώνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα σε αντρικές και γυναικείες τεχνικές εργασίες. Οι δουλειές που απαιτούν είτε μεγάλη χειρωνακτική δύναμη είτε ειδικευμένες γνώσεις τεχνολογίας χαρακτηρίζονται αντρικές και ανατίθενται στους άντρες που επιστρέφουν από το μέτωπο. Οι γυναίκες που εργάζονται, για τον μισό μισθό, στα εργοστάσια παραγωγής προϊόντων τεχνολογίας, ένδυσης, και διατροφής, περιορίζονται σε ιδιαίτερα κουραστικές, επαναληπτικές δουλειές που δεν χρειάζονται συγκεκριμένες δεξιότητες.

Ένα άλλο παράδειγμα του έμφυλου καταμερισμού εργασίας και της σχέσης του φύλου με τα τεχνήματα όπως ο τηλέγραφος, το τηλέφωνο, η γραφομηχανή, είναι η εισροή Αμερικανίδων της μεσαίας τάξης σε μεγάλες εταιρίες από τις αρχές του εικοστού αιώνα αφού εργασίες που απαιτούν ευγένεια, υπομονή και υπακοή όπως η δουλειά γραφείου, κατατάσσονται αυτόματα στις γυναικείες.

Η είσοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας, ακόμα κι αν δεν έγινε με ιδανικούς όρους, έπαιξε αναμφίβολα σημαντικό ρόλο στην χειραφέτησή του γυναικείου φύλου. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κατάλοιπα του φόβου κάποιων αντρών ότι οι θέσεις τους θα καταληφθούν από γυναίκες, δεν επηρέασαν την σχέση των φύλων με την τεχνολογία και δεν διαμόρφωσαν τους συμβολισμούς που φέρουν διαφορετικά τεχνήματα ακόμη και σήμερα.

Την επόμενη φορά που θα δείτε μια διαφήμιση για tablet ή για smart phone παρατηρείστε ποιος το κρατάει: πιθανότατα θα ανήκει στο ίδιο φύλο με αυτόν που κρατάει το τιμόνι στη διαφήμιση ενός σπορ αυτοκινήτου.

 

fylo-technologiaΤο Φύλο της Τεχνολογίας και η Τεχνολογία του Φύλου
Συλλογικό Έργο
Επιμέλεια: Μαρία Ρεντετζή
Μτφρ: Αμαλία Χατζηευγενιάδου
Εκδόσεις Εκκρεμές, 2012
Τιμή: € 18,64, σελ: 344

alt

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

Το βράδυ της Δευτέρας 11 Μαρτίου, δύο χρόνια από τον θάνατο του δημοσιογράφου και εκδότη της εφημερίδας «Το Ποντίκι» (1979-2005), Κώστα Παπαϊωάννου (1938-2022), διοργανώθηκε στην Ένωση Συντακτών τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του. Βασικοί ομιλητές ήταν οι (από αριστερά στη φωτογραφία) Μιχάλης Ιγνατίου, Αλέξης Παπαχελάς...

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η ικανότητα της Αισθητικής είναι να αποδιώχνει το κακό και μέσω της εμπειρίας του ωραίου να οδηγεί τους ανθρώπους σε αυτοαποκαλύψεις, σε γνωστικές περιπέτειες, αλλά και σε ιατρικές θεραπείες. Κεντρική εικόνα: O Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου ©Wikipedia. 

Γράφει ο Δημο...

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

Σαράντα πέντε λογοτεχνικά περιοδικά: Τα μακροβιότερα, τα καινούργια, τα σπάνια. Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών και βιβλιολογικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή, παρουσιάζοντας το πρώτο και το τελευταίο τεύχος από το καθένα. Μια αναδρομή, επίσης, σε ορισμένα από τα σημαντικότερα, που...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ