gutierez250

Της Εύας Στάμου 

Το μυθιστόρημα του Γκουτιέρες περιέχει μία σειρά από ευκρινείς, πυκνές περιγραφές που προσφέρουν στον αναγνώστη μια ολοζώντανη και άκρως παρακμιακή εικόνα της σύγχρονης Κούβας.

Οι ήρωες στον κόσμο του Γκουτιέρες είναι οι φτωχοδιάβολοι των κεντρικών συνοικιών της Αβάνας, που ξοδεύουν τον χρόνο τους πίνοντας ρούμι και παίρνοντας ουσίες, παρανομώντας, αποσπώντας με διάφορους τρόπους λεφτά από τους Δυτικούς τουρίστες και, φυσικά, κάνοντας έρωτα.

Χωρίς αμφιβολία ο Γκουτιέρες γνωρίζει πώς να διατηρεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη που αναζητά στα βιβλία Κουβανών συγγραφέων, μια εξωτική, ερεθιστική αφήγηση, στα όρια της πορνογραφίας. Το σεξ κυριαρχεί σε κάθε επεισόδιο της ιστορίας, κεντρικός ήρωας της οποίας είναι ο ίδιος ο συγγραφέας, που ζυγίζει τη ζωή του ανάμεσα σε δύο γυναίκες τελείως διαφορετικές μεταξύ τους.

Από τη μία, το βιβλίο είναι γεμάτο γλαφυρές περιγραφές των ερωτικών σκηνών που ο Γκουτιέρες μοιράζεται με την Γκλόρια, μια όμορφη, νεαρή μιγάδα που χωρίς αναστολές απολαμβάνει το σεξ με διάφορους Κουβανούς, αλλά και με Δυτικούς τουρίστες έναντι χρημάτων. Από την άλλη, ο Γκουτιέρες αφηγείται την ερωτική του περιπέτεια με την όμορφη, μα συντηρητική, Σουηδή μεταφράστρια που έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί στη χώρα της, ως καλεσμένος του Σουηδικού Κράτους.

Δύο γυναίκες, δύο αφηγηματικοί πόλοι

Οι ακραίες -όπως παρουσιάζονται- αντιθέσεις ανάμεσα στις δύο γυναίκες, τις δύο χώρες, τις δύο κουλτούρες, λειτουργούν σαν δύο αφηγηματικοί πόλοι που, στα χέρια του Γκουτιέρες, δημιουργούν τελικά ένα στερεότυπο που γρήγορα καθίσταται μάλλον προβλέψιμο και κουραστικό για τον αναγνώστη. Η Κουβανή ερωμένη, απόλυτα εξοικειωμένη με το σώμα της, το σεξ, τις ερωτικές επιθυμίες και φαντασιώσεις των αντρών, αντιπαραβάλλεται στην ψυχρή, συγκρατημένη λευκή Δυτική που δεν καταφέρνει να ικανοποιήσει τις αντρικές επιθυμίες με τον υποτακτικό τρόπο που γνωρίζει η υπερσεξουαλική μιγάδα.

Όλα όσα εκπλήσσουν και ξενίζουν τον συγγραφέα -η «στεγνή», βαρετή καθημερινότητα των Δυτικών, το κυνήγι του χρόνου, το άγχος της επαγγελματικής επιτυχίας, η δυσκολία τους να χαλαρώσουν, η πολιτική ορθότητα κι ο επάρατος φεμινισμός, που υπερκαθορίζουν κάθε μορφή της ερωτικής επιθυμίας- παρουσιάζονται με απλοϊκό τρόπο, χωρίς καμία απόπειρα εμβάθυνσης ή αφηγηματικής ανάπτυξης, αναπαράγοντας παρωχημένες απόψεις για τη Λευκή γυναίκα. Την ίδια στιγμή, ο ζωώδης τρόπος με τον οποίο απεικονίζονται οι Μαύρες γυναίκες, οι περιγραφές της συμπεριφοράς και του κορμιού τους, που περιορίζονται στο μέγεθος και το σχήμα του στήθους και των οπισθίων τους, προάγει μία εξίσου ξεπερασμένη και έντονα σεξιστική εικόνα.

Αναπαραγωγή στερεοτύπων

Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι ότι στο βιβλίο δεν υπάρχει στοχασμός πάνω στην ψυχική και συναισθηματική ιδιαιτερότητα της κάθε πρωταγωνίστριας. Η ιστορία είναι γεμάτη γενικεύσεις για την γυναικεία ερωτική συμπεριφορά, ιδωμένη αποκλειστικά μέσα από την περιορισμένη φαλλοκρατική ματιά του μεσήλικα συγγραφέα.

Το αποτέλεσμα είναι η αναπαραγωγή ενός ερωτικού δίπολου που στερείται πρωτοτυπίας και φρεσκάδας. Αυτό που παρουσιάζει ίσως ενδιαφέρον είναι ότι στην περίπτωση του Γκουτιέρες ο συγγραφέας τονίζει κατ’ επανάληψη πως αν έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα στους δύο τύπους γυναικών, θα προτιμούσε την πονηρή, δίχως ηθικές αναστολές Κουβανή, την χινετέρα, που χρησιμοποιεί το μυαλό και το κορμί της προκειμένου να πάρει από τον άντρα λεφτά και αντιμετωπίζει την ερωτική πράξη ως το κύριο μέσο διασφάλισης της επιβίωσής της. Έτσι, όμως, ο συγγραφέας νομιμοποιεί απόλυτα τις περιπτώσεις, τόσο συνηθισμένες δυστυχώς στη χώρα του, όπου οι σχέσεις των δύο φύλων στηρίζονται αποκλειστικά στην οικονομική συναλλαγή, αλλά και την γυναικεία πορνεία θεωρώντας την τον πιο φυσικό τρόπο για να ζει μια γυναίκα τον έρωτα και να έρχεται σε επαφή με τους άντρες.

Ο Γκουτιέρες διαφημίζεται συχνά ως «ο Κουβανός Τσαρλς Μπουκόφσκι». Ο παραλληλισμός αυτός δεν είναι κατά τη γνώμη μου ιδιαίτερα εύστοχος. Αν και αυτό που μοιράζονται οι δύο συγγραφείς είναι η προκλητική γλώσσα που υποστηρίζει το ερεθιστικό ερωτικό περιεχόμενο των ιστοριών τους, το κείμενο του Κουβανού συγγραφέα δεν έχει την εκφραστική πυκνότητα, και την ανατρεπτικότητα, τόσο αφηγηματικά όσο και ιδεολογικά, που χαρακτηρίζουν τα (συχνά άκρως σεξιστικά) διηγήματα του Μπουκόφσκι -και που διακρίνουν την λογοτεχνική καινοτομία από την απλά «ευχάριστη», ερωτική λογοτεχνία.

 

erotas_cubaΟ έρωτας νοστάλγησε την Κούβα
Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες
Μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη
Εκδοσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2011
Τιμή: € 11,00, σελ. 371

alt

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τέλεια Ομορφιά

Τέλεια Ομορφιά

Της Εύας Στάμου

Η Τέλεια Ομορφιά είναι η πρόσφατη ταινία του Πάολο Σορεντίνο που εντυπωσίασε στο Φεστιβάλ των Καννών και έκανε εισπρακτικά ρεκόρ στη Γερμανία...

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Της Εύας Στάμου

Η πρόσφατη ταινία του Ρομάν Πολάνσκι, La Vénus à la Fourrure, που έκανε πρεμιέρα τον Μάιο στο Φεστιβάλ των Καννών, είναι βασισμένη στη μεγάλη θεατρική επιτυχία του Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιν...

Η ζωή της Αντέλ

Η ζωή της Αντέλ

Της Εύας Στάμου

Η σεξουαλικότητα αποτελεί αναπόσπαστο και καθοριστικό τμήμα της προσωπικής μας ταυτότητας. Οι περισσότεροι αρχίζουμε να διερευνούμε τις ερωτικές προτιμήσεις και φαντασιώσεις μας κατά τη διάρκεια της εφηβείας, κ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Παθογένεση» του Τζόναθαν Κένεντι (κριτική) – «Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες»

«Παθογένεση» του Τζόναθαν Κένεντι (κριτική) – «Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες»

Για το βιβλίο του Τζόναθαν Κένεντι (Johnathan Kennedy) «Παθογένεση - Η ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από οκτώ επιδημίες» (μτφρ. Χριστόδουλος Λιθαρής, εκδ. Διόπτρα). Στην κεντρική εικόνα, μέλη του Ερυθρού Σταυρού κατά την πανδημία της ισπανικής γρίπης (1918-20). 

Γράφει ...

Ντενίζ Όντε: «Δεν θέλω να γράφω μυθιστορήματα που σου λένε τι είναι σωστό ή λάθος»

Ντενίζ Όντε: «Δεν θέλω να γράφω μυθιστορήματα που σου λένε τι είναι σωστό ή λάθος»

Η Γερμανίδα συγγραφέας Ντενίζ Όντε [Deniz Ohde] βρέθηκε στην Ελλάδα και συμμετείχε στην 21η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης όπου παρουσίασε το πρώτο της μυθιστόρημα «Διάχυτο φως» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Gutenberg). Μιλήσαμε μαζί της για την ταξική και φυλετική βία, τη γλώσσα και για το τι μπορεί, ...

«Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου – Μουσική του παρελθόντος και χορός του μέλλοντος

«Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου – Μουσική του παρελθόντος και χορός του μέλλοντος

Για την παράσταση «Χρυσή εποχή» του Κωνσταντίνου Ρήγου που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή. © φωτογραφίες: Βασίλης Κεχαγιάς. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η «Χρυσή εποχή» του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την εισαγωγή της μελέτης του Αχιλλέα Σύρμου «Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα–φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 – 1991», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ