gutierez250

Της Εύας Στάμου 

Το μυθιστόρημα του Γκουτιέρες περιέχει μία σειρά από ευκρινείς, πυκνές περιγραφές που προσφέρουν στον αναγνώστη μια ολοζώντανη και άκρως παρακμιακή εικόνα της σύγχρονης Κούβας.

Οι ήρωες στον κόσμο του Γκουτιέρες είναι οι φτωχοδιάβολοι των κεντρικών συνοικιών της Αβάνας, που ξοδεύουν τον χρόνο τους πίνοντας ρούμι και παίρνοντας ουσίες, παρανομώντας, αποσπώντας με διάφορους τρόπους λεφτά από τους Δυτικούς τουρίστες και, φυσικά, κάνοντας έρωτα.

Χωρίς αμφιβολία ο Γκουτιέρες γνωρίζει πώς να διατηρεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη που αναζητά στα βιβλία Κουβανών συγγραφέων, μια εξωτική, ερεθιστική αφήγηση, στα όρια της πορνογραφίας. Το σεξ κυριαρχεί σε κάθε επεισόδιο της ιστορίας, κεντρικός ήρωας της οποίας είναι ο ίδιος ο συγγραφέας, που ζυγίζει τη ζωή του ανάμεσα σε δύο γυναίκες τελείως διαφορετικές μεταξύ τους.

Από τη μία, το βιβλίο είναι γεμάτο γλαφυρές περιγραφές των ερωτικών σκηνών που ο Γκουτιέρες μοιράζεται με την Γκλόρια, μια όμορφη, νεαρή μιγάδα που χωρίς αναστολές απολαμβάνει το σεξ με διάφορους Κουβανούς, αλλά και με Δυτικούς τουρίστες έναντι χρημάτων. Από την άλλη, ο Γκουτιέρες αφηγείται την ερωτική του περιπέτεια με την όμορφη, μα συντηρητική, Σουηδή μεταφράστρια που έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί στη χώρα της, ως καλεσμένος του Σουηδικού Κράτους.

Δύο γυναίκες, δύο αφηγηματικοί πόλοι

Οι ακραίες -όπως παρουσιάζονται- αντιθέσεις ανάμεσα στις δύο γυναίκες, τις δύο χώρες, τις δύο κουλτούρες, λειτουργούν σαν δύο αφηγηματικοί πόλοι που, στα χέρια του Γκουτιέρες, δημιουργούν τελικά ένα στερεότυπο που γρήγορα καθίσταται μάλλον προβλέψιμο και κουραστικό για τον αναγνώστη. Η Κουβανή ερωμένη, απόλυτα εξοικειωμένη με το σώμα της, το σεξ, τις ερωτικές επιθυμίες και φαντασιώσεις των αντρών, αντιπαραβάλλεται στην ψυχρή, συγκρατημένη λευκή Δυτική που δεν καταφέρνει να ικανοποιήσει τις αντρικές επιθυμίες με τον υποτακτικό τρόπο που γνωρίζει η υπερσεξουαλική μιγάδα.

Όλα όσα εκπλήσσουν και ξενίζουν τον συγγραφέα -η «στεγνή», βαρετή καθημερινότητα των Δυτικών, το κυνήγι του χρόνου, το άγχος της επαγγελματικής επιτυχίας, η δυσκολία τους να χαλαρώσουν, η πολιτική ορθότητα κι ο επάρατος φεμινισμός, που υπερκαθορίζουν κάθε μορφή της ερωτικής επιθυμίας- παρουσιάζονται με απλοϊκό τρόπο, χωρίς καμία απόπειρα εμβάθυνσης ή αφηγηματικής ανάπτυξης, αναπαράγοντας παρωχημένες απόψεις για τη Λευκή γυναίκα. Την ίδια στιγμή, ο ζωώδης τρόπος με τον οποίο απεικονίζονται οι Μαύρες γυναίκες, οι περιγραφές της συμπεριφοράς και του κορμιού τους, που περιορίζονται στο μέγεθος και το σχήμα του στήθους και των οπισθίων τους, προάγει μία εξίσου ξεπερασμένη και έντονα σεξιστική εικόνα.

Αναπαραγωγή στερεοτύπων

Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι ότι στο βιβλίο δεν υπάρχει στοχασμός πάνω στην ψυχική και συναισθηματική ιδιαιτερότητα της κάθε πρωταγωνίστριας. Η ιστορία είναι γεμάτη γενικεύσεις για την γυναικεία ερωτική συμπεριφορά, ιδωμένη αποκλειστικά μέσα από την περιορισμένη φαλλοκρατική ματιά του μεσήλικα συγγραφέα.

Το αποτέλεσμα είναι η αναπαραγωγή ενός ερωτικού δίπολου που στερείται πρωτοτυπίας και φρεσκάδας. Αυτό που παρουσιάζει ίσως ενδιαφέρον είναι ότι στην περίπτωση του Γκουτιέρες ο συγγραφέας τονίζει κατ’ επανάληψη πως αν έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα στους δύο τύπους γυναικών, θα προτιμούσε την πονηρή, δίχως ηθικές αναστολές Κουβανή, την χινετέρα, που χρησιμοποιεί το μυαλό και το κορμί της προκειμένου να πάρει από τον άντρα λεφτά και αντιμετωπίζει την ερωτική πράξη ως το κύριο μέσο διασφάλισης της επιβίωσής της. Έτσι, όμως, ο συγγραφέας νομιμοποιεί απόλυτα τις περιπτώσεις, τόσο συνηθισμένες δυστυχώς στη χώρα του, όπου οι σχέσεις των δύο φύλων στηρίζονται αποκλειστικά στην οικονομική συναλλαγή, αλλά και την γυναικεία πορνεία θεωρώντας την τον πιο φυσικό τρόπο για να ζει μια γυναίκα τον έρωτα και να έρχεται σε επαφή με τους άντρες.

Ο Γκουτιέρες διαφημίζεται συχνά ως «ο Κουβανός Τσαρλς Μπουκόφσκι». Ο παραλληλισμός αυτός δεν είναι κατά τη γνώμη μου ιδιαίτερα εύστοχος. Αν και αυτό που μοιράζονται οι δύο συγγραφείς είναι η προκλητική γλώσσα που υποστηρίζει το ερεθιστικό ερωτικό περιεχόμενο των ιστοριών τους, το κείμενο του Κουβανού συγγραφέα δεν έχει την εκφραστική πυκνότητα, και την ανατρεπτικότητα, τόσο αφηγηματικά όσο και ιδεολογικά, που χαρακτηρίζουν τα (συχνά άκρως σεξιστικά) διηγήματα του Μπουκόφσκι -και που διακρίνουν την λογοτεχνική καινοτομία από την απλά «ευχάριστη», ερωτική λογοτεχνία.

 

erotas_cubaΟ έρωτας νοστάλγησε την Κούβα
Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες
Μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη
Εκδοσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2011
Τιμή: € 11,00, σελ. 371

alt

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τέλεια Ομορφιά

Τέλεια Ομορφιά

Της Εύας Στάμου

Η Τέλεια Ομορφιά είναι η πρόσφατη ταινία του Πάολο Σορεντίνο που εντυπωσίασε στο Φεστιβάλ των Καννών και έκανε εισπρακτικά ρεκόρ στη Γερμανία...

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Η Αφροδίτη με τη γούνα

Της Εύας Στάμου

Η πρόσφατη ταινία του Ρομάν Πολάνσκι, La Vénus à la Fourrure, που έκανε πρεμιέρα τον Μάιο στο Φεστιβάλ των Καννών, είναι βασισμένη στη μεγάλη θεατρική επιτυχία του Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιν...

Η ζωή της Αντέλ

Η ζωή της Αντέλ

Της Εύας Στάμου

Η σεξουαλικότητα αποτελεί αναπόσπαστο και καθοριστικό τμήμα της προσωπικής μας ταυτότητας. Οι περισσότεροι αρχίζουμε να διερευνούμε τις ερωτικές προτιμήσεις και φαντασιώσεις μας κατά τη διάρκεια της εφηβείας, κ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Για την παράσταση «Ο γλάρος» σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Διαμαντή στο Θέατρο Σημείο και την παράσταση «Πλατόνοφ» σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη στο Νέο Θέατρο Θησείον. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Ο γλάρος». Φωτογραφία © Σταύρος Χαμπάκης. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος ...

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, μεγάλο αφιέρωμα στον Μάρκο Καμπάνη από τις 15 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 18 Φεβρουαρίου 2024.

Επιμέλεια: Book Press

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει από τις 15 Δεκεμβρίου 2023 έως τις ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...
«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ντόνα Ταρτ [Donna Tartt] «Η καρδερίνα» (νέα μτφρ. Μιχάλης Δελέγκος), το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στον επάνω όροφο έκανε παγωνιά, καθώς τα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...
13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

Αρκετοί σκηνοθέτες ασχολήθηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους με τη συγγραφή μυθοπλασίας και σε αυτό το άρθρο ξεχωρίσαμε δεκατρείς από αυτούς, που έχουν εκδώσει ερεθιστικά μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας. Στην κεντρική φωτογραφία, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι [Pier Paolo Pasolini].

...
Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις ποιητικές συλλογές που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός και με τις οποίες τρεις νέοι ποιητές κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση.

Επιμέλεια: Book Press

Στην ποιητική συλλογή του Γιάννη Ξέστερνου  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ