alis_monro_para_polli_eutuchia

Της Αρχοντούλας Διαβάτη

Έπεσε στα χέρια μου το «Εγκώμιο του ποδηλάτου» – Μarc Auge, εκδ. Αλήστου Μνήμης.

Το γόητρο του ποδηλάτου είναι τέτοιο που το άθλημα της ποδηλασίας επιστρέφει με απροσδόκητες μορφές. Στο τέλος του 19ου αιώνα υπήρξε μέσο απελευθέρωσης των γυναικών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, που με τα παντελόνια και τα μπουφάν τους αντιτάχθηκαν στη σεμνότυφη μούχλα των σεξιστών κάθε φυράματος. Θυμάμαι στην ταινία «Όταν έγινα γυναίκα» της Μεσκινί, Ιρανής σκηνοθέτιδας, βοηθού του Μαχμαλμπάφ που είχα δει στο φεστιβάλ, σε ένα από τα επεισόδια της σπονδυλωτής ταινίας, οι γυναίκες παίρνουν μέρος στην ποδηλατοδρομία με τα μακριά μαύρα ρούχα και τις μαντήλες -ένα μαύρο σμήνος στην διαφημιστική αφίσα της ταινίας- κόντρα στις απειλές και τις απαγορεύσεις των δικών τους. Η θέση τους είναι κοντά στον άντρα τους και τα παιδιά τους.

Αλλά και «Έχουμε ανάγκη το ποδήλατο για να ξαναεστιάσουμε στους εαυτούς μας, εστιάζοντας εκ νέου στους τόπους που ζούμε. Το ποδήλατο γίνεται έτσι το σύμβολο μιας αστικής ουτοπίας που θα επανασυμφιλίωνε την κοινωνία με τον εαυτό της. Ο στενός ορίζοντας απελευθερώνεται. Το τοπίο κινείται. Το πρώτο πετάλισμα είναι η απόκτηση μιας καινούργιας αυτονομίας, είναι η ευχάριστη απόδραση, η χειροπιαστή ελευθερία, η ανακάλυψη του εαυτού, επιστροφή στην ουτοπία και επιστροφή στην πραγματικότητα. Σε ένα νέο ανθρωπισμό!

Και η κατακλείδα: «Η χρήση του ποδηλάτου μας προσφέρει μια παιδική ψυχή και μας ξαναδίνει ταυτόχρονα το νόημα του πραγματικού και την ικανότητα να παίξουμε. Μοιάζει με μια συνεχή εκπαίδευση για την εκμάθηση της ελευθερίας, της διαύγειας και μέσω αυτών κάποιου πράγματος που θα έμοιαζε ίσως με ευτυχία». 

Διαβάζω συγχρόνως το θαυμαστό βιβλίο της Α. Μονρό με τον ειρωνικό τίτλο Πάρα πολλή ευτυχία. Σ’ ένα διήγημα, Για Παιχνίδι, βρίσκω τον κόσμο της παιδικής ηλικίας να μου γνέφει με αμφιθυμία. Στην κατασκήνωση δυο κορίτσια γίνονται φίλες, γίνονται κολλητές υπερβάλλοντας και κοιτώντας τον κόσμο όλο μέσα από το γυαλί αυτής της επικοινωνίας.

Νομίζω πως στα τελευταία βιβλία της Ζυράννας Ζατέλη ξαναβρίσκει κανείς την μελαγχολική ευφροσύνη στις ανοιχτωσιές των παιδικών παιχνιδιών και το μυστήριο των πραγμάτων όπως τα ζούνε τα παιδιά. Εκείνη μιλάει για τις αλάνες σε έναν πολύ μικρό τόπο, τη γενέθλια πόλη της που πολύ θυμίζει τη γειτονιά τη δική μου στο Χαριλάου του ΄50.

Έξι εννιά; Είχε ρωτήσει την προπαίδεια στο «πορτρέτο του καλλιτέχνη» τον μικρό Τζόις ένας συγγενής, μάλλον, μες στο αφιλόξενο τοπίο ενός γεύματος.

Τα ίδια τράβηξαν κι αυτές στην επίσκεψη με τη μητέρα τους στο σπίτι της θείας Δάφνης – τέλειωσαν τα άλλα θέματα;

Aπογευματάκι και ο θείος Θανάσης ο Χίτογλου, συνταξιούχος δικαστικός -ιδέα δεν είχαν τι ακριβώς σήμαινε αυτό- αυστηρός και τυπικός, κι αυτές αμήχανες, πρώτη φορά στο ξένο σπίτι, καθισμένες, σοβαρές, έπλητταν στριφογυρίζοντας ή κοιτώντας πάνω κάτω τα έπιπλα και τα βιβλία στη βιβλιοθήκη-συμπαγή και ομοιόμορφα με χρυσές ράχες - γύρισε προς το μέρος τους χαμογελώντας δυσοίωνα, «έχουμε ένα πρόβλημα. Λοιπόν...». Δεν θυμάται αν είχαν αρχίσει στο σχολείο τα προβλήματα με τις δεξαμενές και πόσο έτρεχε κάθε μέρα ένας κρουνός άλφα.

Δεν πιστεύει ότι επιχείρησε να ξαπλωθεί σε τέτοια χωράφια. Όμως μια απειλή κρεμόταν ήδη πάνω απ’ τα κεφάλια τους. Εκείνος ολοκλήρωνε την εκφώνηση του προβλήματος όταν η Μαρία βγήκε ήσυχα ήσυχα στο μπαλκόνι - είχαν όμως εκεί ωραία φυτά, ε; Ουφ, βασανιστές παιδιών. Το θυμούνται μνησίκακα όταν ανατρέχουν στα παιδικά τους χρόνια, χωρίς νοσταλγία, ψάχνοντας μόνο να βαθμολογήσουν τους μεγάλους. Μεγάλες κι αυτές σήμερα δεν κάνουν τέτοια λάθη. 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ηρωίδες εντός κι εκτός του τόπου τους

Ηρωίδες εντός κι εκτός του τόπου τους

Για τη συλλογή διηγημάτων της Alice Munro Η αγάπη μιας καλής γυναίκας (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Μεταίχμιο).

Της Έλενας Μαρούτσου

Όσοι...

Άλις Μονρό έντεκα αστέρων

Άλις Μονρό έντεκα αστέρων

Επιλογή έντεκα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά διηγήματα της Alice Munro στη συλλογή «Η αγάπη μιας καλής γυναίκας» (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Βέη

Γνωρίζουμε ότι κατά μια άποψη, όχι και...

«Η αγάπη μιας καλής γυναίκας», της Άλις Μονρό (προδημοσίευση)

«Η αγάπη μιας καλής γυναίκας», της Άλις Μονρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση από την ανθολογία διηγημάτων της Alice Munro Η αγάπη μιας καλής γυναίκας, σε μετάφραση της Τρισεύγενης Παπαϊωάννου, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μεταίχμιο στις 11 Μαΐου.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Όταν η Ίνιντ ήταν είκοσι...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

7 θεατρικές φωνές στις εκδόσεις Βακχικόν

7 θεατρικές φωνές στις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες θεατρικές εκδόσεις που κυκλοφόρησαν το τελευταίο διάστημα από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

Επιμέλεια: Book Press

Λιώνουν οι πάγοι, Βίκυ Κλεφτογιάννη

...
«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

«Ανήκουστος βλάβη» του Ντέιβιντ Λοτζ (κριτική) – Μια καυστική παρωδία των campus novels

Για το μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Λοτζ (David Lodge) «Ανήκουστος Βλάβη», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κυψέλη σε μετάφραση Έφης Τσιρώνη.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

Στο μυθιστόρημά του Deaf Sentence (με...

Εκδήλωση για τη συλλογή διηγημάτων του Δήμου Χρυσού «Ο ερημίτης του Ραχμαντάν και άλλες ιστορίες»

Εκδήλωση για τη συλλογή διηγημάτων του Δήμου Χρυσού «Ο ερημίτης του Ραχμαντάν και άλλες ιστορίες»

Παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων του Δήμου Χρυσού «Ο ερημίτης του Ραχμαντάν και άλλες ιστορίες», τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου.

Επιμέλεια: Book Press

Τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, στις 19:30, η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

«Στη σκόνη» της Μοργκάνα Κρέτζμαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Βραζιλιάνας Μοργκάνα Κρέτζμαν [Morgana Kretzmann] «Στη σκόνη» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κωστας Αγοραστός

Ρόδια και Τσιγάρα

...
«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ