Πρόσωπα από το χώρο του θεάτρου, του σινεμά, της μουσικής, των εικαστικών, του πολιτισμού, πρόσωπα που μας είναι οικεία και άλλα που θα θέλαμε να γνωρίσουμε καλύτερα, μας αποκαλύπτουν τον δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Ο σκηνοθέτης Ένκε Φεζολλάρι απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
/Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτές τις μέρες;
Την Έλευση του Γ ' Ράιχ, του Richard Evans.
/Πού το βρήκατε;
Το είχα αγοράσει πέρυσι, στη διάρκεια των προβών του Mefisto, όπου έπαιζα. Τότε γενικά είχα πάρει διάφορα βιβλία σχετικά με τη Ναζιστική Γερμανία αλλά και τη δημοκρατία της Βαϊμάρης.
/Γενικά, πώς επιλέγετε ποιο βιβλίο θα διαβάσετε;
Στις διακοπές προτιμώ κλασικά αριστουργήματα που είναι αμέτρητα, σίγουρα έχω κι εγώ μία λίστα των βιβλίων που πρέπει να διαβάσω και σίγουρα από άρθρα και φίλους επηρεάζομαι πολύ.
/Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Κυρίως τα θεατρικά που σκηνοθετώ ή βιογραφίες και μελέτες των συγγραφέων που καταπιάνομαι.
/Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Μόνο στο σπίτι και στην παραλία... Παλιά, όταν σπούδαζα, διάβαζα στο μετρό. Και όταν πάω στο εξωτερικό, μ' αρέσει να διαβάζω σε μικρά καφέ...
/Σε ποια θέση ή στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Στην άμμο και στο κρεβάτι.
/Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Είμαι τσαπατσούλης. Υπογραμμίζω, ζωγραφίζω, γράφω διάφορα... έχω εφηβική συμπεριφορά.
/Αφήνετε βιβλία στη μέση; Πόσο συχνά;
Σπανίως έχω αφήσει. Όταν καταπιάνομαι με κάτι, παθιάζομαι. Θέλω να το τελειώσω. Αλλά σαφώς και έχω νευριάσει με βιβλία που τα έχω πετάξει από τα νεύρα μου στον τοίχο, ή τα έχω αφήσει στα σκαλιά της πολυκατοικίας.
/Aφού τα διαβάσετε τα φυλάτε σε βιβλιοθήκη και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε ή δεν σας νοιάζει πια τι θα γίνουν;
Πολλοί φίλοι μου έχουν πάρει πολλά βιβλία... όπως και εγώ έχω πάρει φυσικά από αυτούς. Μετανιώνω που δεν έχω πολλά από αυτά, είναι πλούτος τα βιβλία. Θυμάμαι, όταν σπούδαζα στη Θεσσαλονίκη χρησιμοποιούσα πολύ τη δανειστική βιβλιοθήκη και της Σχολής και του Δήμου. Τότε είχα διαβάσει πάρα πολλά βιβλία, τα περισσότερα από τα οποία αγόραζα μετά μόνο και μόνο για να τα έχω στη βιβλιοθήκη.
/Έχετε οργανωμένη τη βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Μάτι αετού, έχω! Είναι κάπως τακτοποιημένα: Ξένη Λογοτεχνία - Ελληνική Λογοτεχνία - Θέατρο - Μελέτες. Και έχω μία βιβλιοθήκη δώρων, έτσι την ονομάζω: εκεί βάζω τα βιβλία-δώρα των φίλων μου!
Δεν θα ξαναδανείσω διότι έχω χάσει εκδόσεις που δεν κυκλοφορούν πια. Τα βιβλία είναι ζωντανοί οργανισμοί, είναι σάρκα. Είναι το μεγαλύτεορ όπλο μας ενάντια στη μοναξιά. Η ερωμένη που δε θα σε απατήσει ποτέ.
/Έχετε πετάξει ποτέ βιβλίο σε άνθρωπο από τα νεύρα σας;
Κάποια στιγμή θυμάμαι διάβαζα ένα βιβλίο γνωστού, βραβευμένου συγγραφέα... Ε, θύμωσα τόσο πολύ που άρχιζα να βρίζω δυνατά. Ε, τα βιβλία του τα χάρισα σε φίλες μου. Παραδόξως κι αυτές το ίδιο έκαναν.
/Στα σκουπίδια;
Ποτέ! Μόνο στην είσοδο της πολυκατοικίας.
/Ορισμένοι δεν αντέχουν να δανείζουν τα βιβλία τους. Εσείς;
Δεν θα ξαναδανείσω διότι έχω χάσει εκδόσεις που δεν κυκλοφορούν πια... Τα βιβλία είναι ζωντανοί οργανισμοί, είναι σάρκα. Είναι το μεγαλύτερο όπλο μας ενάντια στη μοναξιά. Η ερωμένη που δε θα σε απατήσει ποτέ.
/Κάνετε δώρα βιβλία;
Αν μπορούσα, θα έκανα μόνο βιβλία δώρα.
/Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με ένα βιβλίο; Τι σας συνέβη;
Το Εκατό Χρόνια Μοναξιά. Δεν με ένοιαζε τίποτα... ήταν σα να είχα σχέση. Κατέβαζα τηλέφωνα, είχε πλάκα.
/Συζητάτε με άλλους για τα βιβλία που διαβάζετε;
Τώρα σπανίως.
/Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Όχι. Εμένα μου αρέσει τα βιβλία να τα ζωντανεύω μέσα από παραστάσεις. Είναι λίγο πιο προσωπική υπόθεση για μένα.
/Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Τα παραμύθια του Τζάννι Ροντάρι και ο Πήτερ Παν.
/Θα θέλατε να ζείτε μέσα μια ιστορία που έχετε διαβάσει; Ποια είναι αυτή;
Ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι.
/Τι είναι αυτό που συνήθως σας συνεπαίρνει σε ένα βιβλίο;
Η γλώσσα, η ιστορία και... φυσικά, οι καταραμένοι ποιητές.
/Ορισμένοι λένε ότι τα βιβλία μας βρίσκουν τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε, αναλόγως τι μας απασχολεί και τι ψάχνουμε βαθύτερα. Είχατε ποτέ τέτοια εμπειρία και με ποιο βιβλίο;
Θυμάμαι όταν διάβασα, πρώτη φορά στα 17 μου, το Σιντάρτα του Έσσε. Ένιωθα ότι είχα πάρει μεγάλες απαντήσεις γα το τί θέλω σε αυτή τη ζωή... Τουλάχιστον με είχε κινητοποιήσει...
/Υπάρχει κάποιο βιβλίο για το οποίο μπορείτε να πείτε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Όλος ο Ντοστογιέφσκι και ο Τσέχοφ.
/Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Με τη Βιρτζίνια Γουλφ.
/Υπάρχει κάποιο βιβλίο αυτή την εποχή που το προτείνετε ενθέρμως;
Τα Βαλκάνια, του Mazower.
/Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου, με δυο λόγια;
Η γραφή και η πλοκή: αυτά τα δύο σαν βέλος, να στοχεύσουν στη καρδιά σου. Τίποτα άλλο.
Info
Ο Ένκε Φεζολλάρι είναι σκηνοθέτης. Αυτή την περίοδο υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα στο Βρυσάκι (Βρυσακίου 17, Πλάκα).