Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν τον δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση. Σήμερα, ο σκηνοθέτης θεάτρου, συγγραφέας και δραματουργός Γιάννης Καλαβριανός.
Επιμέλεια: Ευλαλία Πάνου
Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτές τις μέρες;
Τον Δράκουλα, του Μπραμ Στόουκερ.
Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Δεν μπορώ να θυμηθώ πότε και από πού το πήρα. Είναι η τρίτη φορά που επανέρχομαι σε αυτό, με αφορμή τη δουλειά.
Διαβάζετε στο μετρό, σε καφέ ή σε άλλους δημόσιους χώρους;
Στο μετρό δεν προλαβαίνω να διαβάσω εξαιτίας των μικρών αποστάσεων. Σε καφέ και στον Εθνικό Κήπο ναι, αν μπορώ να εξασφαλίσω μια ελάχιστη ησυχία και ιδιωτικότητα.
Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Εξαρτάται από τη διάθεση.
Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που θυμάστε τον εαυτό σας να διαβάζετε;
Τον Όλιβερ Τουίστ, στη δευτέρα δημοτικού.
Πότε κλάψατε τελευταία φορά διαβάζοντας ένα βιβλίο;
Την προηγούμενη εβδομάδα.
Έχει τύχει ποτέ να διαβάσετε το ίδιο βιβλίο δεύτερη φορά;
Αρκετές φορές. Ειδικά εκείνα που είτε μου είχαν αρέσει πολύ, είτε καθόλου. Συνήθως, δυστυχώς, η πρώτη αρνητική εντύπωση δεν αλλάζει.
Αφήνετε στη μέση (ή και νωρίτερα) βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε;
Προσπαθώ να μην το κάνω.
Τι κάνετε τα βιβλία που έχετε διαβάσει; Αν χρειαστεί να τα ξαναβρείτε, ξέρετε πού βρίσκονται;
Εννοείται πως ξέρω. Αυτά που μου έχουν αρέσει πολύ, τα αγοράζω και πάλι για δώρα.
Σημειώνετε ή γράφετε πάνω στα βιβλία σας;
Πάντα. Όλα καταλήγουν σαν σημειωματάρια.
Σημειώνετε ή γράφετε πάνω στα βιβλία σας;
Πάντα. Όλα καταλήγουν σαν σημειωματάρια.
Σας έχει συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Δεν θυμάμαι να έχει αλλάξει άρδην η πρώτη εντύπωση. Συνήθως συμβαίνει το αντίθετο, ιδίως με τα αγαπημένα βιβλία της εφηβείας μου.
Ισχυριστήκατε ποτέ ότι διαβάσατε ένα βιβλίο που δεν είχατε διαβάσει;
Το έχω κάνει δύο φορές. Τη μία (Το σπίτι των πνευμάτων) νόμιζα πως όντως το είχα διαβάσει, αλλά συνειδητοποίησα πως είχα δει μόνο την ταινία. Την επόμενη φορά συμμετέχοντας σε μία συζήτηση για τον Μέγα Ανατολικό, ενώ δεν είχα διαβάσει τους δύο τελευταίους τόμους.
Έχετε δανειστεί βιβλίο χωρίς να το επιστρέψετε;
Ναι, αλλά ποτέ από βιβλιοθήκη. Παλιότερα από συμφοιτητές και τώρα από συνεργάτες μου. Γι’ αυτό και ανά διαστήματα τους ρωτάω αν χρωστάω κάποιο.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο που έχετε δωρίσει παραπάνω από μία φορά;
Τον Άμλετ, στη μετάφραση του Γ. Χειμωνά, τον Πόλεμο των φτωχών, του Βυϊγιάρ και συλλογές του Λειβαδίτη.
Ποιος είναι ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο μιλάτε για ένα βιβλίο που μόλις έχετε τελειώσει;
Ανάλογα με το θέμα και τη συναισθηματική μου κατάσταση.
Θα συμμετείχατε σε μια Λέσχη Ανάγνωσης;
Θα συμμετείχα και ως δημιουργός και ως αναγνώστης. Σε ανάλογη περίπτωση, παρακολούθησα μια συζήτηση για έργο μου κι άκουσα πολύ ενδιαφέρουσες εκδοχές και προεκτάσεις που αν και δεν τις είχα εμπρόθετα, λειτουργούσαν απόλυτα.
Μέσα σε ποιο μυθιστόρημα που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Στη Μεγάλη Χίμαιρα, στον Υπέροχο Γκάτσμπυ και τον τελευταίο χρόνο ζω στα Ανεμοδαρμένα Ύψη και τον Δράκουλα. Μου αρέσουν οι «μεγάλες ιστορίες».
Αυτή είναι και η μαγεία της Τέχνης. Που μας επιτρέπει να μεταβολίσουμε τον κόσμο μέσα από την επαφή μας με αυτή, πιστεύοντας πως βρίσκουμε κομμάτια της περίπτωσης και των ζητημάτων μας.
Λένε ότι ορισμένα βιβλία «μας βρίσκουν» τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε… Σας έχει συμβεί;
Αυτή είναι και η μαγεία της Τέχνης. Που μας επιτρέπει να μεταβολίσουμε τον κόσμο μέσα από την επαφή μας με αυτή, πιστεύοντας πως βρίσκουμε κομμάτια της περίπτωσης και των ζητημάτων μας. Συχνότερα, μας συμβαίνει με τη μουσική και τα τραγούδια, που είμαστε πεπεισμένοι πως κάποια γράφτηκαν για εμάς. Μου έχει συμβεί πολλές φορές με την ποίηση.
Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Μακάρι να άλλαζε η ζωή με ένα βιβλίο. Πάντως, αυτά που θυμάμαι να μου έχουν μετακινήσει ένα μέρος της ανάγνωσης του κόσμου ήταν ο Φύλακας στη σίκαλη, ο Δον Κιχώτης, η Αντιγνώση, της Λιλής Ζωγράφου. Και αυτή τη στιγμή συνειδητοποιώ πως όλα τα έχω διαβάσει αρκετά χρόνια πριν. Με ό,τι κι αν αυτό σημαίνει για το πόσο δεκτικοί είμαστε μεγαλώνοντας για μια διαφορετική ανάγνωση του κόσμου.
Τι είναι για σας ένα καλό βιβλίο;
Τόσα σημαντικά και τόσα απλά μαζί, όπως συμβαίνει πάντα με την υπεραξία των μικρών πραγμάτων και στιγμών. Και μόνο το γεγονός του συντονισμού με τον άγνωστο άνθρωπο που το έγραψε, είναι μεγαλειώδες. Το κακό είναι πως, όπως τις περισσότερες φορές με τους καλλιτέχνες, οι συγγραφείς δεν θα μάθουν ποτέ πόσο επηρεάζουν τους αναγνώστες τους. Ίσως είναι και αυτό μια κρυφή ανταμοιβή.
INFO
Ο Γιάννης Καλαβριανός μεταφράζει, διασκευάζει και σκηνοθετεί την παράσταση «Ανεμοδαρμένα Ύψη», μια θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος της Έμιλυ Μπροντέ, η οποία παρουσιάζεται στη σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Κάθε Τετάρτη στις 19:00, Πέμπτη και Παρασκευή στις 20:30, Σάββατο στις 17:30 και 21:00 και Κυριακή στις 19:00, μέχρι τις 2 Απριλίου 2023.
