Το 2020 άρχισε ένας άλλος αιώνας. Το κακό δεν είναι προβλέψιμο. Μόνο η τραγωδία φαίνεται να έχει τη δύναμη να κόψει τον χρόνο στα δύο. Και στη συλλογική τραγωδία την οποία βιώνουμε πρωταγωνιστεί ένας ιός που συγκλονίζει ολόκληρο τον πλανήτη. Η φύση πρέπει να κοιτάζει άναυδη το ανθρώπινο είδος καθώς αυτό κοιτάζει γύρω τον κόσμο με μάτια εμβρόντητα. Ποτέ δεν υπήρξαμε τόσο χωρισμένοι, ποτέ δεν κρατήσαμε τόση απόσταση μεταξύ μας, ποτέ το άγγιγμά μας δεν ήταν τόσο επικίνδυνο. Νέος φόβος, νέα εποχή. Αν λαθέψουμε, πεθαίνουμε ή σκοτώνουμε.
Στο Ημερολόγιο της πανούκλας ο Γκονσάλο Μ. Ταβάρες αποτυπώνει έντεχνα την εν εξελίξει πανδημία, μια καταστροφή που λειτουργεί ως απουσία όλων των πραγμάτων. Αφενός, ο Πορτογάλος συγγραφέας παρακολουθεί την παγκόσμια ειδησεογραφία, τη στατιστική του θανάτου. Αφετέρου, δεν σταματά να αναζητά τις σχισμές της ομορφιάς και της παρηγοριάς μες στο δυσοίωνο παρόν. Καταφεύγει στη λογοτεχνία, στη φιλοσοφία, στις τέχνες, αλλά και στις μικρές οάσεις της καθημερινής ευαισθησίας και αλληλεγγύης. Κι έχοντας πάντοτε το βλέμμα στραμμένο στον άλλο, γράφει με σκοπό, όπως λέει μια προσευχή, η καρδιά να μην παγώσει. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)