Ποια ήταν η σχέση των Τριών Ιεραρχών της Ορθοδοξίας με την έννοια της ελληνικότητας; Τι είδους συμπεράσματα προκύπτουν από τη μελέτη και ανάλυση των ίδιων των κειμένων τους; Κάτω από ποιες συνθήκες και για ποιους λόγους ανακηρύχτηκαν προστάτες της ελληνικής παιδείας στα μέσα του 19ου αιώνα; Και ποια η σημασία του εορτασμού τους για το σύγχρονο εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα;
Βασίλειος, Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Ιωάννης Χρυσόστομος. Η Σειρά Lux Orbis παρουσιάζει ένα πρωτότυπο και προσεκτικά δομημένο συλλογικό έργο, με τη συμμετοχή έξι σύγχρονων στοχαστών, ακαδημαϊκών και ιστορικών ερευνητών, που μέσω των εργασιών τους συνθέτουν μία ολοκληρωμένη εικόνα για το προφίλ, τις πεποιθήσεις και το ιστορικό αποτύπωμα των φιγούρων που αντανακλούν κατά τους τελευταίους δύο αιώνες τα πρότυπα της ελληνικής παιδείας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στις αρχές του 19ου αιώνα καταγράφεται η κορύφωση των πνευματικών διεργασιών που θα οδηγήσουν εντέλει στο ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821. Είναι η περίοδος που οι Έλληνες Διαφωτιστές γνωστοποιούν στους διψασμένους για την ανεξαρτησία συμπατριώτες τους πλήθος μεταφράσεων ευρωπαϊκών συγγραφικών έργων, μοιράζονται προσωπικούς στοχασμούς τους και εκφράζουν τα οράματά τους μέσω της έκδοσης ποικίλων περιοδικών εντύπων, εφημερίδων ή χαρτών. Ανάμεσα στα προηγούμενα, έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κυκλοφορία ανώνυμων κειμένων, το περιεχόμενο των οποίων είναι τις περισσότερες φορές -και για ευνόητους λόγους- ιδιαίτερα τολμηρό και ριζοσπαστικό.
Ο "Ρωσσαγγλογάλλος", μία έμμετρη σάτιρα που δημοσιεύτηκε κάπου ανάμεσα στα 1799 και 1810, αντανακλά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ατμόσφαιρα των προεπαναστατικών διεργασιών. Είναι η εποχή που η πλειοψηφία των λογίων αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι η πολυπόθητη λευτεριά εξαρτάται αποκλειστικά από τη δράση των ίδιων των Ελλήνων, οι οποίοι πέρα από τους Οθωμανούς και τη δυσπιστία των Ευρωπαίων, είχαν να αντιμετωπίσουν μια σειρά από "εσωτερικούς" εχθρούς όπως ο ανώτερος κλήρος, οι Φαναριώτες και οι Κοτζαμπάσηδες, καθώς επίσης και την εγωπαθή στάση αρκετών ομογενών εμπόρων και ηγεμόνων, που ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για τα συμφέροντά τους.
Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας αποτελεί μία ολοκληρωμένη ανάλυση του "Ρωσσαγγλογάλλου", γραμμένη από τον κορυφαίο Κωνσταντίνο Θ. Δημαρά, τον θεμελιωτή των σπουδών για τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό στη χώρα μας. Μία σημαντική στιγμή για τη Σειρά Lux Orbis, που εμπλουτίζει τη βιβλιοθήκη της με ένα ακόμα εκδοτικό διαμάντι. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στα τέλη του 1851, ο φιλόσοφος Θεόφιλος Καΐρης εξακολουθεί να διώκεται αμείλικτα για τις ιδέες του. Παράλληλα, ολοκληρώνει στο Λονδίνο την εκτύπωση ενός ανώνυμου βιβλίου, που ωρίμαζε μέσα του πολλά χρόνια, καθώς φιλοδοξεί να συμπυκνώσει με συστηματικό τρόπο το δόγμα της κοσμοθέασής του, της Θεοσέβειας, την οποία ο ίδιος είχε εισαγάγει στην ελληνική κοινωνία από τη δεκαετία του 1830. Στο έργο αυτό, μάλιστα, δίνονται επιπρόσθετα και έμμεσες απαντήσεις στους κατηγόρους του. Όταν, όμως, τα αντίτυπα της Επιτομής της θεοσεβικής διδασκαλίας και ηθικής φθάνουν στην Ελλάδα, κατάσχονται στο τελωνείο και η κυκλοφορία τους απαγορεύεται, με συνέπεια το τελευταίο έργο του κατατρεγμένου λογίου να παραμένει μέχρι σήμερα σχεδόν άγνωστο.
Η "Επιτομή" επανακυκλοφορεί εδώ για δεύτερη φορά, με βάση ένα από τα ελάχιστα διασωθέντα αντίτυπά της. Η παρούσα έκδοση, που πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση εκατόν εβδομήντα ετών από τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα στοχαστή, έδωσε την αφορμή να μελετηθούν στοχευμένα τόσο η αλληλογραφία του Καΐρη όσο και οι άλλες διαθέσιμες πηγές, έτσι ώστε να αναδειχθεί η εκδοτική περιπέτεια των έργων του στο Λονδίνο, σε συνδυασμό με ποικίλες αθέατες όψεις του διωγμού του στην Ελλάδα. Η επανέκδοση της "Επιτομής" επιτρέπει στον σύγχρονο αναγνώστη και μελετητή τη λεπτομερή διερεύνηση των πτυχών του θεοσεβικού συστήματος στην πλέον ώριμη μορφή του και προσθέτει ένα νέο κεφάλαιο στις γνώσεις μας τόσο για την εμβληματική προσωπικότητα και τους αγώνες του φιλοσόφου, όσο και για τη λογοκρισία των ιδεών που ξεκίνησε να επιβάλλει η Εκκλησία λίγες δεκαετίες μετά τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)