Εξήντα ποιητικές συλλογές, δέκα από τις οποίες είναι ποίηση μεταφρασμένη στα ελληνικά: Μια επιλογή από τις εκδόσεις του 2024.
Επιλογή: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος
Είναι πρακτικά αδύνατον να παρακολουθήσει κανείς πλήρως την ποιητική παραγωγή στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Παρόλα αυτά, συγκεντρώσαμε εδώ εξήντα ποιητικές συλλογές, δέκα από τις οποίες είναι ξένη ποίηση, μεταφρασμένη.
ΞΕΝΗ ΠΟΙΗΣΗ
Τα ερωτικά σονέτα, Λουίζα Λαμπέ, μτφρ. Ξάνθος Μαϊντάς, εκδ. Νίκας
Χαρακτηρίστηκε ως η Σαπφώ της Λυών. Η Λουίζα Λαμπέ έζησε τον 16ο αιώνα και θεωρητικά είναι από καιρό ξεχασμένη. Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει μια σειρά από ερωτικά σονέτα που συνέγραψε, τα οποία μπορούν να μας συνεγείρουν ακόμη και σήμερα.
XVII
«Φίλα με, φίλα με ξανά, δωσ’ μου φιλιά,
κέρνα με μ’ ένα από τα πιο ερωτικά σου,
κέρνα με μ’ ένα από τα πιο μεθιστικά σου·
θα πάρεις τέσσερα ακόμη πιο θερμά»
Δελτία από τη Μαυρόνησο, Πάμπλο Νερούδα, μτφρ. Γιώργος Κεντρωτής, εκδ. Gutenberg
Η Μαυρόνησος υπήρξε το ορμητήριο του Νερούδα, η Ίσλα Νέγρα. Η συγκεκριμένη έκδοση είναι τα λυρικά του απομνημονεύματα για όσα έζησε, βίωσε και αισθάνθηκε. Μια ζωή γεμάτη σπουδαία γεγονότα.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ
«Έπεσαν αξιωματικοί
τυλιγμένοι στις τηβέννους τους
όλο λάσπη και σκουλήκια,
και ανώνυμοι λαοί ύψωσαν δόρατα»
Ιρλανδοί ποιητές, μτφρ. Τάκης Παπαγγελόπουλος, εκδ. Αρμός
Τέσσερις σημαντικούς ποιητές από την Ιρλανδία παρουσιάζει η παρούσα έκδοση σε μετάφραση του Τάκη Παπαγγελόπουλου και εισαγωγή του Rory Brennan. Πρόκειται για τους Patrick Kavanagh, Seamus Heaney, Michael Longley, Rory Brennan. Η έκδοση είναι δίγλωσση.
ΣΤΟΝ ΥΠΟΓΕΙΟ (Seamus Heaney)
«Είμαστε εκεί, στη σήραγγα τη θολωτή, εσύ να τρέχεις
όλο και πιο γοργά μες της φυγής σου το παλτό
κι εγώ, ωσάν θεός ωκύπους να σε προφτάσω
πριν σε καλαμιά μεταμορφωθείς»
Το χρώμα του Αιγαίου, Αρμάντο Ρομέρο, μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος
Ο Κολομβιανός ποιητής, πεζογράφος και κριτικός λογοτεχνίας Αρμάντο Ρομέρο εμπνέεται από τον τόπο, με τρόπο μεταφυσικό και υπερβατικό. Γι’ αυτόν ο τόπος είναι Λόγος και πολιτισμός. Μπορεί να είναι και μια γυναίκα.
«Όπως και η ποίηση,
το Αιγαίο είναι μια θάλασσα
για να μείνεις μέσα,
να σβήσεις τις εξόδους»
Το αλάτι της τρέλας, Φρέδυ Γεσσέδ, μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Πατάκη
Ο Κολομβιανός συγγραφέας και ποιητής Φρέδυ Γεσσέδ βάζει τον ετερώνυμό του Αριέλ Μύλλερ να περνάει το κατώφλι του Νευροψυχιατρικού Νοσοκομείου Χ.Τ. Μπόρδα του Μπουένος Άιρες. Αυτή η κατάβαση στην Κόλαση ξεδιπλώνεται σε μια σειρά από αφηγηματικά ποιήματα που μοιάζει σαν την άλλη όψη της Θείας Κωμωδίας.
«Είναι φανερό πως ο Θεός δραπέτευσε από το κρανίο μου. Έφυγε αφήνοντας απόνερα αίματος. Μια σταγονίτσα που ένα σπουργίτι την πατάει και τη σκορπάει στο λευκό δάπεδο».
Ο θόρυβος της αγάπης, Μάργκαρετ Άτγουντ, μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Ψυχογιός
Η σπουδαία συγγραφέας Μάργκαρετ Άτγουντ είναι παγκοσμίως γνωστή για τα πολυσέλιδα μυθιστορήματά της, εντούτοις δεν είναι η πρώτη φορά που καταθέτει μια ποιητική συλλογή. Στη μακρά βιβλιογραφία της (πάνω από 50 βιβλία) έχει δείξει πως γνωρίζει πολύ καλά την ποιητική φόρμα.
ΡΩΠΟΓΡΑΦΙΑ
«Εδώ είναι οι τουλίπες,
μπουμπουκιασμένες και πλήρως ανεπτυγμένες,
οι κλίσεις και οι βυθίσεις τους, οι γυαλάδες και οι πόζες τους,
το σατέν των σκοταδιών τους»
Σε αναζήτηση τόπου, Υβ Μπονφουά, μτφρ. Θανάσης Χατζόπουλος, εκδ. Στερέωμα
Ο Μπονφουά ανήκει σε εκείνη τη γενιά των μεταπολεμικών ποιητών της Γαλλίας που έθεσαν νέους όρους στην ευρωπαϊκή ποίηση. Ο ίδιος κατάφερε να συγκεράσει τον μοντερνισμό και με την κλασική ποίηση. Το έργο του συνομιλεί με όλους τους σημαντικούς: από τον Μπωντλαίρ έως τον Γέητς και από τον Σαίξπηρ έως τον Ρεμπώ.
Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΕΦΩΝ
«Το κρεβάτι, πλάι το τζάμι, η κοιλάδα, ο ουρανός,
Η καταπληκτική ταχύτητα των νεφών αυτών.
Το γρατζούνισμα της βροχής στο τζάμι, αίφνης,
Ως εάν το κενό να μονογραφεί τον κόσμο».
Το σκυλί μέσα στο κεφάλι μου, Ardita Jatru, επιμέλεια: Αγγελική Κορρέ, εκδ. Κοινωνία των (δε)κάτων
Η Ardita Jatru γεννήθηκε στα Τίρανα και έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές και ένα μυθιστόρημα. Ζει στη Θεσσαλονίκη από το 1990, οπότε και έπεσε το κομμουνιστικό καθεστώς στην Αλβανία. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, ενώ το 2018 εξέδωσε μια ποιητική συλλογή στις ΗΠΑ.
ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΑΡΤΟΠΟΙΙΑΣ
«Πρώτη φορά
είδα έναν χαμάλη δίχως χέρια
να σηκώνει τα σακιά με το αλεύρι
πάνω στην πλάτη του»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Όπως οι αμπελουργοί, Διονύσης Καψάλης, εκδ. Άγρα
Ο σπουδαίος ποιητής Διονύσης Καψάλης κατέθεσε μέσα στο 2024 την 25η ποιητική συλλογή του. Αν και είναι γνωστός για τα ομοιοκατάληκτα ποιήματά του, σ’ αυτή τη συλλογή επιλέγει τον ελεύθερο –πλην ευθύβολο- στίχο.
ΙΙ
«Πάρε κρασί μαζί σου όταν θα φύγεις,
δεν έχει αμπέλια εκεί, δεν έχει τρύγο·
σκιρτώντας απ’ τον ύπνο δεν θα δεις
λευκώλενες κοπέλες να χορεύουν»
Σε αβαρές φαλτσέτο, Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, εκδ. Θράκα
Δέκατο έβδομο βιβλίο για την πολυβραβευμένη Δήμητρα Χριστοδούλου, η οποία και σε αυτή τη συλλογή συνδιαλέγεται με κοινωνικά, πολιτικά και υπαρξιακά ζητήματα, με τρόπο καίριο και ουσιαστικό. Στοχεύει με ακρίβεια και αφηγηματική δεινότητα, παραδίδοντάς μας, ίσως την πιο ώριμη ποιητική της συλλογή.
ΜΙΣΕΣ ΔΟYΛΕΙΕΣ
«Ξημέρωσε η μέρα και ποζάρει
Σαν ακέφαλη κούκλα σε βιτρίνα.
Την υποδέχομαι όπως έχω μάθει,
Μ’ έναν λυγμό και μ’ ένα καφεδάκι.
Έτσι κι αλλιώς τα καταστήματα θ’ ανοίξουν
Αργότερα, όταν θα ’χει πια στεγνώσει
Το αίμα αυτού του αποκεφαλισμού.
Τα παιδιά του Ζαμπρίσκι Πόιντ, Κώστας Καναβούρης, εκδ. Πόλις
Με αναφορά στη δραματική ταινία του Μικελάντζελο Αντονιόνι «Ζαμπρίσκι Πόιντ», 59 ποιήματα-προβλήματα και ένα ποίημα-πρόβλημα λυμένο, κυκλοφορεί η νέα ποιητική συλλογή του Κώστα Καναβούρη.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ
«Ένα λιοντάρι περιφέρεται στους δρόμους.
Μόλις έφαγε τον αόμματο κλόουν
με τα ζωγραφισμένα μάτια.
Δεν πειάει, είναι χορτάτος φόβος»
Άμμος και λίγα βότσαλα, Παυλίνα Παμπούδη, εκδ. Ροές
Από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της γενιάς του ’70, η Παυλίνα Παμπούδη εξακολουθεί να είναι ενεργή ποιητικά. Η τελευταία της συλλογή αποτελεί από ολιγόστιχα και λιτά ποιήματα που χωρίζονται σε τρεις βασικές ενότητες.
ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ
«Σκέφτομαι πάντα ν’ αμαρτήσω
Αλλά την αμαρτία δεν τη βρίσκω πουθενά-
Ποιες είναι οι κακές, λοιπόν, οι πράξεις
Ποιες οι καλές;»
Λάμια, Δήμητρα Κωτούλα, εκδ. Πατάκη
Η νέα συλλογή της Δήμητρας Κωτούλα είναι χωρισμένη σε δύο μέρη, όπου στο πρώτο παρουσιάζονται στιγμιότυπα-καταγραφές της διάδρασης μιας μητέρας με την κόρη της, ενώ στο δεύτερο οι αναστοχασμοί ενός μόνου ανθρώπου. Κοινό τους σημείο η χρονιά της μεταπολίτευσης, από την οποία εκκινούν τόσο η μητέρα με την κόρη, όσο και οι σκέψεις του μόνου ανθρώπου.
«Οι ήρωες φορούν φτερά
στους φαρδιούς τους ώμους
σαν αυτά που πάντα ζήλευες.
Θέλεις να γίνεις ήρωας.
Θα έδινες και τη ζωή σου ακόμη
να βρεθείς μια στιγμή
στο καταχθόνιο σκοτάδι
της αμφισβήτησης του ανέφικτου
πάνω ακριβώς στη ρωγμή.
Accordion, Ζέφη Δαράκη, εκδ. Ύψιλον
Από τη μακρινή δεκαετία του ’60 ξεκίνησε να γράφει ποίηση η Ζέφη Δαράκη. Είναι πολυβραβευμένη (από την Ακαδημία Αθηνών και την Εταιρεία Συγγραφέων), ενώ ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στο εξωτερικό και έχουν συμπεριληφθεί σε σχολικά εγχειρίδια.
Η ΞΕΝΗ
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη την ξένη,
ντυνότανε απ’ την αυγή έως το βράδυ ντυνότανε
με σκοτεινά φεγγαρόφωτα ρούχα ως τα μαλλιά της κάτω
υπέφερε απ’ το βάρος τους»
Το βαλς του Ορφέα, Στρατής Πασχάλης, εκδ. Κάπα
Στίχους για το θέατρο, το χοροθέατρο (στίχοι γραμμένοι για τη σκηνή, όπως αναφέρει και το εξώφυλλο του βιβλίου), ανέκδοτοι στίχοι, και με αφιέρωση στους ηθοποιούς, επανέρχεται ο Στρατής Πασχάλης στόν γνώριμο ποιητικό του κόσμο.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΝΕΚΡΟΙ
«Είμαστε όλοι νεκροί
μες στην γκρίζα ερημιά
είμαστε όλοι νεκροί
δεν υπάρχουμε πια»
Μαντείο, George Le Nonce, εκδ. Άγρα
Ένα ψευδοδοκίμιο, τριάντα πέντε τεθνεώσες ποιήτριες φέρουσες χρησμούς για τον George Le Nonce, ο οποίος αφιερώνει σε κάθε μια τους μια ποιητική σύνθεση, γραμμένη-εμπνευσμένη-υπαγορευμένη (;) με τον τρόπο της κάθε ποιήτριας. Δεν είναι εγκεφαλικό παιχνίδι (μόνο), ούτε άσκηση μίμησης ύφους, αλλά το αποτέλεσμα μιας βαθιάς και ουσιαστικής επικοινωνίας του ποιητή με τις μούσες του. Μια από τις καλύτερες ποιητικές συλλογές των τελευταίων χρόνων.
Ήττα
«[...]
Αμέριμνος σου λέει ιστορίες για τη μάνα του
κι ούτε του περνάει από το νου πως εσύ δεν έχεις μάνα.
Νοσταλγικός σου περιγράφει το πατρικό του σπίτι
κι ούτε μπορεί να φανταστεί πως εσύ δεν έχεις σπίτι.
Πικραμένος σου αφηγείται πως τον αδίκησαν στη δουλειά
κι ούτε υποψιάζεται πόσα χρόνια έχεις άνεργος.
Απλά πράγματα, καθημερινά, δεδομένα
σπίτι, δουλειά, οικογένεια, καταγωγή
μόνο που δεν είναι δεδομένα
και δεν θέλεις πια να ξανασυναντήσεις
δεν θέλεις πια να ξαναμιλήσεις με κανέναν
δεν διαθέτεις τον ελάχιστο απαιτούμενο
κοινό παρονομαστή
έχεις χάσει προ πολλού κάθε παρονομαστή.
Και κανείς δεν δύναται να διανοηθεί πως υπάρχεις κι εσύ
μέσα στην επιδεικτική αρτιμέλεια του κόσμου».
Επιστολές, Δανάη Σιώζιου, εκδ. Αντίποδες
Τολμηρή, πρωτότυπη, με γλώσσα πλαστική και θεματικές με εύρος, οι οποίες προσεγγίζονται εις βάθος. Είναι οι Επιστολές, η νέα ποιητική συλλογή της Δανάης Σιώζιου.
Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ
Αγαπητέ κύριε,
υπάρχουν πάντα δύο πόρτες
και η καθεμία οδηγεί μέσα σε μία άλλη\
όμοια με την προηγούμενη
όποια και ανοίξετε
η διαδρομή αμέσως έσβησε
έγινε χαράδρα, σωροί από βράχια.
Φιλικά,
η προφητεία
Αγαπητή προφητεία,
το ξέρω καλά τι βάρος είναι τα ποιήματα
τι κίνδυνος το λατομείο των λέξεων
πάνω σου να καταρρεύσει
ό,τι κουβαλάω από εκεί γίνεται αμέσως σκόνη,
δεν ξέρω πώς να την περιγράψω,
εσείς όμως ξέρετε και το θυμάστε.
Δικός σας,
Κ.
Το διάσημο ποίημα, Ντίνος Σιώτης, εκδ. Καστανιώτη
Ο πολυπράγμων Ντίνος Σιώτης δεν έχει σταματήσει εδώ και δεκαετίες να ζει και να αναπνέει ποιητικά. Δεν διστάζει, δε, να μιλήσει μέσω των στίχων για θέματα και γεγονότα που «τρέχουν» στην καθημερινότητα. Κάπως έτσι μετατρέπει τον αδιαμόρφωτο πολτό των ειδήσεων σε δραστική ποίηση.
«Είμαι εδώ για να γράψω το πραγματικό ποίημα,
το ποίημα που με συνεπαίρνει και με συναρπάζει
συθέμελα, πότε με στέλνει σε ουράνια πελάγη και
πότε με προσγειώνει σε φώτα μεσημβρινά»
Υπεράσπιση, Βασίλης Ζηλάκος, εκδ. Σαιξπηρικόν
Η νέα ποιητική σύνθεση του Βασίλη Ζηλάκου χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη ποιητική φωνή, που έχει παγιώσει μέσα σταν χρόνια αλλά και από τις ιδιαίτερες αναφορές, που ανακαλύπτουμε με την κάθε ανάγνωση. Ο Γιώργος Αλισάνογλου και οι εκδόσεις Σαιξπηρικόν φρόντισαν για το άρτιο, τυπογραφικά και αισθητικά, αποτέλεσμα.
[…]
Εδώ που κάθισα να ονειρευτώ
της μέρας τα τελειώματα
πώς σβήνουν στο λιθάρι
και τσάγαλα στις φούχτες,
βουνά κι άλλα βουνά
για του Ανδρούτσου την καλύβη
την ώρα τη γλαυκή,
ποθώντας έναν θάνατο ηλιακό
σαν των αρχαίων κι εγώ,
τη Νύχτα βάλσαμο θα πω
για τη χαμένη μάχη,
ένα ρίγος στον ώμο μου ερωτικό.
Στη θάλασσα ύστερα ας πνιγώ
μαζεύοντας το δίχτυ.
Ένα καθαρό μαντήλι, Τόλης Νικηφόρου, εκδ. Μανδραγόρας
Ο πολυπράγμων και πάντα ενεργός ποιητικά, Τόλης Νικηφόρου εξέδωσε μέσα στο 2024 μια ακόμη ποιητική συλλογή, η οποία ακολουθεί το κατακτημένο –εδώ και χρόνια- ύφος του. Μια ποίηση στοχαστική, ενίοτε ερωτική και απόλυτα σημερινή.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
«μια περιπέτεια ήταν η ζωή μου
διάβασα και ταξίδεψα, αγάπησα
έφτασα ως το χείλος του γκρεμού
έμαθα πολλά κι ακόμη περισσότερα»
Ώρα δεκάτη πρωινή, Στάθης Ιντζές, εκδ. Ενύπνιο
Ποιητής, μεταφραστής και εκδότης, ο Στάθης Ιντζές, για κάθε του εργασία που παραδίδει, φροντίζει να την έχει «περάσει» και από τις τρεις αυστηρές κρισάρες-ιδιότητές του. Η τελευταία του ποιητική σύνθεση χαρακτηρίζεται από οικονομία και εικαστική προσέγγιση στην ανάπτυξη της θεματικής του.
[off camera]:
Κόσμε,
σε μυρμηγκιάζει το χρώμα του αίματος;
Πόσες γλώσσες σου θρέφονται
από τα πτώματα των φοιτητών;
Κομμάτια, Ευριπίδης Γαραντούδης, εκδ. Πόλις
Άοκνος μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας (και όχι μόνο), ο Ευριπίδης Γαραντούδης ασκείται συχνά στην ποίηση. Ως τώρα έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές. Η τελευταία του αποτελείται από ολιγόστιχα, αλλά αφηγηματικά ποιήματα που άλλοτε μοιάζουν ασκήσεις ύφους κι άλλοτε με ευαίσθητες περιδινήσεις σε πρόσωπα και εσωτερικά τοπία.
(Διεθνές συμπόσιο σε επαρχιακή πολίχνη)
«Μέσα σε πέντε μέρες βρήκε την ευκαιρία
σε πέντε περιστάσεις –σαν να απαιτούσε
η δεκτική ομήγυρη– να σας διαβάσει ποιήματα
της συγκεντρωτικής του ο σεβάσμιος ποιητής
μα και δεινός φιλόλογος του ιστορικού Καβάφη»
Ο Χριστός παρακαλάει το σώμα του να κατέβει απ’ τον σταυρό, Γιάννης Πάσχος, εκδ. Περισπωμένη
Τα τελευταία χρόνια ο Γιάννης Πάσχος βρίσκει κέντρο με το κάθε του βιβλίο. Συγγραφική ωριμότητα, έλεγχος των εκφραστικών μέσων, εναλλαγή στα είδη των κειμένων ανάλογα με το εκάστοτε θέμα του, είναι ορισμένοι από τους λόγους, για το άρτιο κάθε φορά αποτέλεσμα.
«Οι παλάμες σου μάτωσαν
τα πόδια σου δεμένα γδάρθηκαν
το κορμί σου, ισχνό κι αδύναμο, λυγίζει το παρατράβηξες.
Είναι άνοιξη, μη σε ξεγελά η σημερινή μέρα.
Η συννεφιά είναι περαστική
μη σε ξεγελά η σημερινή μέρα
ο ουρανός θα ανοίξει καταγάλανος.
Έλα, κατέβα, οι θάλασσες ζέσταναν τα δένδρα πρασίνισαν,
τα άγρια χόρτα θέριεψαν και τα αμπέλια αρχίζουν να δένουν τον καρπό».
Η έφιππη ψυχή, Βαγγέλης Χρόνης, εκδ. Καστανιώτη
Ο Βαγγέλης Χρόνης μάς παρέδωσε μέσα στο 2024 την ενδέκατη ποιητική συλλογή του και είναι σαν να πιάνει το νήμα της πρώτης Ο σύμμαχος χρόνος (1999). Ποίηση στοχαστική και φιλοσοφική δίχως να λείπουν οι λυρικές σημάνσεις.
Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΓΩ
«Κλιτά ή άκλιτα ρήματα
γνωστές ή άγνωστες λέξεις
αφορούν εμάς και τους άλλους
αφού κι εμείς άλλοι θα γίνουμε»
Αρχαίος πίθηκος, Χλόη Κουτσουμπέλη, εκδ. Πόλις
Η Χλόη Κουτσουμπέλη έχει συνεχή παρουσία στα ποιητικά πράγματα. Η νέα της συλλογή, ενδέκατη κατά σειρά, ακολουθεί το κατασταλαγμένος ύφος της που άλλοτε είναι ονειρικό κι άλλοτε ακόμη και εικαστικό.
Ο ΧΑΜΕΝΟΣ ΤΑΦΟΣ
«Δεν έψαχνε τις ταφόπλακες μόνο με το όνομα
αλλά και με χρονολογία θανάτου
μήπως ο πατέρας θάφτηκε με άλλο επώνυμο
ως κύριος Ουίλσον, για παράδειγμα, ή Μίστερ Χ.»
Και να σφυρίζουν του σκοτωμού τα τρένα του ναζισμού, Θανάσης Τριαρίδης, εκδ. Gutenberg
O Παναγούλης, ο Λόρκα, ο Τσε Γκεβάρα, ο φασισμός, οι μετανάστες, το Άουσβιτς, ο Ρήγας Βελεστινλής, η Γάζα. Ιστορικά πρόσωπα μαζί με τα ανώνυμα (αλλά τραγικά) της σημερινής εποχής. Η συλλογή του Θανάσης Τριαρίδη περιλαμβάνει ποιήματα που έγραψε μεταξύ 2022-2024.
Ο,ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΓΡΑΨΩ
«Μου λέει αγαπημένη φίλη:
“Έχεις γράψει τόσα για το Άουσβιτς,
γράψε και κάτι για τη Γάζα,
για τον όλεθρο των παιδιών που πεθαίνουν εκεί’’»
Άλλος ο φόβος τώρα, Κορίνα Καλούδη, εκδ. Περισπωμένη
Με την πρώτη της ποιητική συλλογή, ήταν η σημαντική ανακάλυψη των ψαγμένων αναγνωστών ποίησης. Με την τρίτη της συλλογή, που κυκλοφόρησε φέτος, επιβεβαίωσε όσους μιλούσαν για μια δυνατή και γνήσια ποιητική φωνή. Για έναν τρόπο προσέγγισης προσωπικών ζητημάτων, που «κουμπώνει» ιδανικά στους αναγνώστες.
ΕΝΘΥΜΙΟ
«Μες στην ντουλάπα η ξύλινη κρεμάστρα
Το ρούχο του ακόμα εκεί
Το σώμα λείπει
Πάνω στο ξύλο μια γυναίκα έχει γράψει
με γράμματα που τρέμουν, τ’ όνομά του
Τα μάτια της τον ψάχνουν, τον αγγίζουν
χαϊδεύουν τρυφερά το πρόσωπό του
Και το παιδί που στέκεται πιο πέρα
κοιτάζει και μαθαίνει την αγάπη»
Το καθήκον της νεότητος, Βασίλης Κουγέας, εκδ. Ύψιλον
Ο Βασίλης Κουγέας είναι Ομότιμος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,όπου χρημάτισε και αναπληρωτής Πρύτανης. Από το 2020 Αναπληρωτης Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Ωστόσο, η ποίηση αποτέλεσε πάντως το ουσιαστικό του καταφύγιο. Από το 1983 έχει εκδώσει έντεκα ποιητικές συλλογές.
Ο ΓΚΑΣΤΟΝΕ ΦΤΙΑΧΝΕΙ
«Γιατί το καφέ ονομάζεται καφέ
ενώ τα δέντρα είναι πράσινα
(το δάσος είναι ατύχημα)
σκληρή κι αδιάφορη συχνά η ποίηση»
Φύση μισή, Λένια Ζαφειροπούλου, εκδ. Πόλις
Μια πολύ ενδιαφέρουσα ποιητική σύνθεση καταθέτει η Λένια Ζαφειροπούλου (από τις πλέον ελπιδοφόρες ποιήτριες της νέας γενιάς) στην τρίτη ποιητική της δημιουργία. Όπως σημειώνει η ίδια: «Στο πρόσωπο της γυναίκας-πουλί θέλησα να εξερευνήσω το μη ανθρώπινο που έχει ξεμείνει μέσα μας.
Ο ΧΩΡΙΚΟΣ
«Στο σπίτι της κίσσας μια πένα ασημένια
μια πένα ασημένια χωρίς να βιαστεί,
βουτά κάθε αυγή σ’ ασημένιο μελάνι
κι αθροίζει ψηφία ψηλά στη στέγη»
Μετείκασμα, Σωκράτης Καμπουρόπουλος, εκδ. Θράκα
Ο Σωκράτης Καμπουρόπουλος βρίσκεται στον χώρο του βιβλίου σχεδόν 30 χρόνια. Είναι γνώστης της αγοράς, των μηχανισμών για την αποτελεσματική προώθηση της ανάγνωσης, ενώ ταυτόχρονα γράφει ποίηση και δοκίμια στα ελληνικά και στα αγγλικά. Το Μετείκασμα, η πρώτη του ποιητική συλλογή, είναι ο ανθός της εμπειρίας, των διαβασμάτων, των εκφραστικών του μέσων. Μια συλλογή που σέβεται τον αναγνώστη και τον χρόνο που θα αφιερώσει σ' αυτή.
ΕΥ=ΚΑΛΟΣ (: Όμορφος)
με κοιτάζει με τα βαθιά γαλανά μάτια του, ένα ζευγάρι
σιωπηλά μισοφέγγαρα
με κοιτάζει στα μάτια με βλέμμα ερωτηματικό
γέρνοντας στο στήθος μου αποκοιμιέται
μόνο στα όνειρά του χαμογελάει
ένα παιδί, η ιδέα του «ωκεανού» κατά τον Στάνισλαβ Λεμ (όπως στο
Σολάρις)· αντανακλά όλες μας τις σκέψεις, ανησυχίες, ελπίδες, τύψεις· το ίδιο, η ενσάρκωση ενός ονείρου
«το μέγεθος δεν έχει σημασία για άτομα του ίδιου είδους»
λέει η γιατρός
η ίδια δυσφορία στη γραμμή των χειλιών του, όπως με τον παππού μου μετά το εγκεφαλικό
σηκώνει το κεφάλι του προς το φως με κόπο
σαν σκουληκάκι, σαλιγκάρι, χελώνα
τον κοιτάζω με μέτωπο σκοτεινό· η λάμψη στα μάτια του
με γιατρεύει
Με το σώμα, Θεώνη Κοτίνη, εκδ. Ενύπνιο
Με έξι ποιητικές συλλογές στη φαρέτρα της, η νέα της ποιητική συλλογή ξεχώρισε φέτος για την υπαινικτικότητά της καθώς και τη σωματοποιημένη εκδοχή του έρωτα, σε όλες του τις εκφάνσεις.
ΤΟΤΕ
Τότε δεν ήξερα
πόσο ύστερα
μετά από κάθε ακριβώς
περίσσευε.
Τώρα γνωρίζω:
Όσο κρατάει μια ζωή.
Λίγο πιο λίγο.
Αυτό το λίγο,
πόσο θέριεψε
πόσους έθρεψε!
Αυτό το ελάχιστο
του έρωτα
παρόν.
Σχέδιο κήπου, Αριάδνη Καλοκύρη, εκδ. Κίχλη
Η Αριάδνη Καλοκύρη σ' αυτή τη δεύτερη ποιητική της συλλογή, στήνει και παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα αλληγορική σύνθεση, γεμάτη με εικόνες λειτουργικές, στην υπηρεσία πάντοτε του έρωτα, της μνήμης, του πάθους και της συντριβής.
Η ΠΕΛΩΡΙΑ ΓΝΑΘΟΣ
Ακινητοποίησε το αριστερό μου χέρι.
Το κρατάει από τον ώμο
το σφίγγει
σταδιακά το κόβει.
Το μέλος ξεχωρίζει
απ' το υπόλοιπο
σώμα.
Κάτι στάζει στον αρμό του
η σταγόνα
ακούγεται
αραιά και που.
Το ταξίδι, Τηλέμαχος Χυτήρης, εκδ. Εστία
Μπορεί για τους περισσότερους να είναι γνωστός ως πολιτικός επί εποχής Ανδρέα Παπανδρέου, εντούτοις ο Τηλέμαχος Χυτήρης έχει πολύχρονη θητεία στην ποίηση, ήδη από γενιά του ’70.
«Η ζωή μας εν ειρήνη βρίθει μικρών πολέμων
το βράδυ του απολογισμού κάτι αβέβαιο έχουμε κερδίσει
κάτι χειροπιαστό μάς λείπει
Τραυματίες, έτσι κι αλλιώς, μιας μάχης
με βουβές μετατοπίσεις»
Ημέραι κρίσεως, Νίκος Αλιφέρης, εκδ. Άγρα
Ο Νίκος Αλιφέρης εξέδωσε μέσα στο 2024 την πέμπτη ποιητική συλλογή του. Έχει γράψει ακόμη μια συλλογή πεζογραφημάτων, ενώ έχει μεταφράσει σημαντικά έργα από τα γαλλικά. Η παρούσα συλλογή του χωρίζεται σε δύο μέρη, τα οποία όμως συνομιλούν μεταξύ τους.
Η ΚΑΛΛΟΝΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΥ
«Πίνει τον καφέ της σ’ ένα απρόσωπο
ταχυφαγείο της Πατησίων
Καλοντυμένη γηταιά κυρία
βυθισμένη σ’ έναν ξεχασμένο κόσμο»
Σατυρικόν, Γιώργος Βαρθαλίτης, εκδ. Ενύπνιο
Τρίτη ποιητική συλλογή για τον Γιώργο Βαρθαλίτη, με τίτλο «Σατυρικόν». Διαβάζεται με την κυριολεξία του τίτλου και επιφέρει αναγνωστική ευωχία.
Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΥΔΩΝΙΟΣ
Ελαία: Πριν για τον Οίνο σού μιλήσω, θέλω μόνο
πόσο καλά σ' υπηρετώ να σου θυμίσω:
Σαν βασιλιάς μεγάλος έγινες του κράτους,
με το δικό μου μύρο σ' έχρισα, Κυδώνιε,
καθώς παλιά και τον Δαυίδ στην Ιουδαία.
Κι όταν γυρίζεις πληγωμένος απ' τη μάχη
ή όταν ελάφια κυνηγάς μες τα ρουμάνια,
ποιος στοργικά με λάδι αλείφει τις πληγές σου; [...]
Ο Οίνος πού 'καμες και Μέγα Λογοθέτη!
Το νου με ψεύτικη ευθυμία σού θολώνει
και λες αυτά που αλλιώς δεν θά 'λεγες ποτέ σου
και γίνεσαι έτσι του εαυτού σου εσύ προδότης.
Κι όταν εσύ κοντά δεν είσαι, αυτός γελώντας
κυνήγι στήνει και πλανεύει τα κορίτσια. [...]
Ρόδο σε καθρέφτη, Στάθης Κουτσούνης, εκδ. Μεταίχμιο
Η ποιητική συλλογή του Στάθη Κουτσούνη ακολουθεί το ύφος και των προηγούμενων. Ακόμη και οι βασικές θεματικές του ποιητή είναι εδώ καταγεγραμμένες: έρωτας, θάνατος, μοναξιά, φθορά και ο χρόνος που φεύγει.
ΚΙΝΔΥΝΟΣ
«Περνάς κι η ομορφιά σου κυματίζει
ρόδο σε καθρέφτη
το ντεκολτέ σου επηρμένο
ανοιγοκλείνει και τα δάχτυλά μου
τρυγούν το έρεβος που ανθίζει στη σχισμή»
Αν είχαμε παντρευτεί, θα γεννούσαμε τον Κωστή Παλαμά, Γλυκερία Μπασδέκη, εκδ. Τηλέγραφος
Και μόνο για τον τίτλο, θα είχαμε τη συλλογή στη λίστα μας, η Γλυκερία Μπασδέκη όμως δεν μένει στους ευφάνταστους τίτλους αλλά κάθε φορά, με εκφραστική δεινότητα και λοξή ματιά, σκάβει τα καθημερινά και καταρρίπτει ταμπού. Και όσο διαβάζεις και θαυμάζεις αυτό το λαμπρό μυαλό, στο τέλος της (κάθε) συλλογής, βρίσκεσαι γυμνός και μόνος μπροστά στον καθρέφτη.
«Αν σ' αρνηθώ
Αρετούσα μου
να έχω μαύρο ψόφο
να με κρεμάσουν
στο σχοινί
πουρνό πουρνό
στον όρθρο».
Η γυναίκα δέντρο, Τασούλα Τσιλιμένη, εκδ. ΑΩ
Η Τασούλα Τσιλιμένη έχει πλούσιο ερευνητικό έργο, ενώ είναι και καθηγήτρια στο Π.Τ.Π.Ε. του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας. Ως μιαν επίκληση στην αιώνια γυναίκα (σε διάφορες μορφές) είναι η νέα συλλογή της.
ΓΚΛΙΝ ΓΚΛΑΝ
«Γκλιν γκλαν οι ιστοί
στο λιμάνι
γκλιν γκλαν
τσιμπιδάκια μικρών κοριτσιών
στα μαλλιά του ανέμου»
Καπνίζοντας τα δάχτυλα των άλλων, Φωτεινή Σίμου, εκδ. Κείμενα
Με έναν ευφυέστατο τίτλο, η πρώτη ποιητική συλλογή της Φωτεινής Σίμου, δεν μένει στις απροσδόκητες εικόνες που γεννιούνται στις φράσεις της, αλλά εξετάζει θεματικές «δύσκολες», αναδεικνύει τη γυναικεία ματιά και διεκδικεί (επάξια) μια θέση στο σύγχρονο ελληνικό ποιητικό τοπίο.
ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ
φορουν κοκκινα κραγιον και τα τρωνε
κουνιούνται σαν κουρτίνες σε ανοιχτό παράθυρο
ανεμίζουν σαν μικρές μικρές σημαίες που δεν έχουν πάνω τους εθνόσημα
ανάβουν απλά σαν λάμπες
φιλάνε φυσικά, σαν να τρώνε
συλλέγουν κόκαλα αγοριών ή άλλων κοριτσιών
και όργανα
όργανα που παίζονται, που ακούγονται
όργανα με μυς ή όργανα με χορδές
ανεβαίνουν σε μικρά ύψη
είναι διάφανα
βλέπεις τις καρδιές τους να στέλνουν αίματα
αγκαλιάζουν με τα πόδια τους, φτιάχνουν κύκλους
κρατάνε ποτήρια που δεν αδειάζουν ποτέ
οι κοιλιές τους φουσκώνουν από περηφάνια
τα στήθη τους πέφτουν αλλά κρατιούνται
τα χείλη τους καπνίζουν τα δάχτυλα των άλλων
Με ανοιχτό μπαϊράκι, Ιωάννης Πανουτσόπουλος, εκδ. Τόπος
Μια ποιητική σύνθεση είναι το Ανοιχτό μπαϊράκι του Ιωάννη Πανουτσόπουλου. Όπως σημειώνει ο ίδιος πρόκειται για ένα ποίημα ιστορικής, κοινωνικής και ατομικής αυτογνωσίας.
«Γλυκιά καραμέλα στο στόμα του Θεού ο κόσμος
Γυρίζει και ξαναγυρίζει στον ουρανίσκο της αιωνιότητας
Αρκούμαι σε ολίγα ψίχουλα που μου σερβίρει το εφήμερο
Αλέθω κάθε πίκρα και εναντίωση με υπομονή»
ΥΠΟΒΡΥΧΙΟ
«Μαρία, Καλλιόπη, Ελένη ή Στεφανία
κορίτσια θερινής εργολαβίας
όλο το πράσινο του Ωκεανού στα μάτια σας
ρυάκια του Αμαζόνιου οι φλέβες των χεριών σας»
Μισοφέγγαρα, Ηλίας Κεφάλας, εκδ. Θράκα
Ο λόγος του Ηλία Κεφάλα, όπου κι αν τον συναντήσει κανείς (βιβλία, κριτικές, εικαστικά) φέρει τα χαρακτηριστικά της καθαρότητας, της σαφήνειας και μιας εγγενούς λιτότητας στα εκφραστικά του μέσα. Η φύση και ο άνθρωπος βρίσκονται στο κέντρο των 225 επιγραμμάτων του τελευταίου του βιβλίου.
38
Ἔδωσα πῆρα – ἔδωσα πῆρα
τί λίγος ποὺ μοῦ στάθηκεν ὁ βίος
49
Τί κέρδισε; ὅλη τὴ μέρα χασομέρισε
πλένοντας ἡ βροχὴ τὸ σκιάχτρο
55
Ἀνεβαίνω στὸ κλαδὶ – «κι ἐσὺ ποῦ πᾶς
ἀνάνθιστος» μὲ κοροϊδεύει μιὰ μανόλια
Το χάος είπε, Σόνια Ζαχαράτου, εκδ. Συρτάρι
Η Σόνια Ζαχαράτου μετράει πολλά χλμ. γραπτού λόγου, τόσο εξαιτίας της επιτυχημένης δημοσιογραφικής της πορείας όσο και με τα έντεκα βιβλία –πεζογραφίας, ποίησης αλλά και θεατρικών έργων– που κατά καιρούς έχει παρουσιάσει. Το δωδέκατο βιβλίο της, Το χάος είπε, μια ποιητική συλλογή, η οποία φιλοδοξεί να αναταράξει τον ψυχισμό, τις σκοτεινές επιθυμίες και τα άλεκτα συναισθήματα. Μια κραυγή απελπισίας, με την ελπίδα να μπει λίγη τάξη στο μέσα xάος.
[...] Τα χείλη σου όψιμοι ανθοί,
το βλέμμα σου λαίλαπα,
το σώμα σου μυρωμένη γη,
χώμα μετά τη βροχή,
όμοια υγραμένο με το δικό μου σώμα.
∆ώσε μου τη μυρωδιά σου, τον ιδρώτα σου,
δώσε μου τη γεύση σου, χωρίς ανάσα,
μόνο κραυγή.
Κραυγή φωνηέντων χωρίς κανένα σύμφωνο,
χωρίς καμία συμφωνία κυρίων και κυριών,
γιατί εγώ χωρίς προσδιορισμούς γεννήθηκα. [...]
Ίσαλος γραμμή, Νικολέττα Κατσιδήμα-Λάγιου, εκδ. Το Δόντι
Η τρίτη ποιητική συλλογή της Νικολέττας Κατσιδήμα-Λάγιου αποτελείται κυρίως από ολιγόστιχα ποιήματα που όμως καταφέρνουν να δημιουργήσουν με την αμεσότητά τους μια δόνηση που την αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης.
ΕΝΑΝ ΤΡΟΠΟ
«Δε λέω σαλόνι πια
μα σάλα.
Ούτε αυλόπορτα
αλλά πορτόνι.
Και τα εξώφυλλα
των παραθύρων
τα λέω πλέον σκούρα»
Το προφίλ του Σαββάτου, Δήμητρα Μακρυνιώτη, εκδ. Αλεξάνδρεια
Η Δήμητρα Μακρυνιώτη είναι κοινωνιολόγος, Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών.Στο πεδίο της λογοτεχνίας έχει εκδώσει τη συλλογή διηγημάτων Τάξε μου (Αλεξάνδρεια, 2016), την ποιητική συλλογή Εβδομαδιαίες καταχωρήσεις (Μελάνι, 2022) και πριν από λίγο καιρό εξέδωσε τη δεύτερη ποιητική της συλλογή.
«Η θλίψη
λινό ύφασμα βουτηγμένο στην ώχρα
ντύνει με μαεστρία μοδίστρας αλάνθαστης
τις κούκλες των παιδικών χρόνων»
Έρωτες θερίζουν, Λευτέρης Ζαμπετάκης, εκδ. Διόπτρα
Οι πολλαπλές αντηχήσεις της αγάπης που έρχεται, που χάθηκε ή που αναμένεται είναι ο βασικός θεματικός κύκλος μέσα στον οποίο αναπτύσσεται η δεύτερη ποιητική συλλογή του Λευτέρη Ζαμπετάκη.
ΤΟ ΒΑΡΟΣ
«Τελευταίοι ρομαντικοί
του κόσμου τούτου,
σηκώστε το βάρος της ομορφιάς,
ως υπενθύμιση
για την αξία της ζωής»
Τσακίρ κέφι, Κώστας Βραχνός, εκδ. Νεφέλη
Ο Κώστας Βραχνός συστήθηκε στους έλληνες αναγνώστες πριν από λίγα χρόνια με τη συλλογή διηγημάτων Πρώτα ο Θεός, για να φτάσει, σχεδόν εφτά χρόνια μετά, να παρουσιάζει την ποιητική συλλογή Τσακίρ Κέφι. Η λιτότητα των εκφραστικών μέσων της ποίησης, συναντά τον μαξιμαλισμό των εικόνων, ενός δημιουργού, ο οποίος διαρκώς υπονομεύει ό,τι παράγει.
AD NAUSEAM
«Ξέρω τα δόντια μου να σφίγγω μερανύχτα εδωκάτω στο επέκεινα
εδωπέρα περαδώθε σα λιοντάρι σε ξεκλείδωτο κλουβί και σαν τον εργένη φύλακα
σε τούτο δω το πλαίσιο με τ’ αόρατα όρια και τ’ αλμυρό προσκέφαλο
όπου σιωπώ και δε σιωπώ και όπου μεγαλοδείχνω
εδωπάνω περαδώθε στην πιο απόκρημνη προθεσμία μέσα
με μιαν υποψία θεόρατη και μ’ ένα τρύπιο ισοζύγιο στο ήπαρ».
Ο ταλαντούχος Νέρωνας, Κωνσταντίνος Νικολάου, εκδ. Σμίλη
Η πρώτη ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Νικολάου τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Δύο χρόνια μετά, επανέρχεται με τη δεύτερη συλλογή του, η οποία δείχνει ακόμη μεγαλύτερη ωριμότητα.
ΕΥΓΛΩΤΤΟΣ
«Αντλώντας απ’ όλα τα τεχνάσματα
που η ευλυγισία της γλώσσας μου προσφέρει,
δεν χρειάζομαι λεξικό
για να μιλήσω στ’ ανοιχτά σου πόδια»
Η ξύλινη γλώσσα της καρέκλας, Απόστολος Καλουδάς, εκδ. Ενύπνιο
Την πρώτη του ποιητική συλλογή κατέθεσε μέσα στο 2024 ο Απόστολος Καλούδας. Περιλαμβάνει κυρίως ποιήματα ολίγοστιχα σε αρκετές αναφορές στον αρχαιοελληνικό κόσμο και σε βιβλικές μορφές.
ΛΕΞΕΙΣ
«Έρχονται από τη σιωπή και πεταρίζουν
γύρω από μια κηλίδα φως
Όσες δεν καίνε τα φτερά τους,
Τις καρφιτσώνω στο χαρτί»
Δυσανεξία στη λακτόζη, Αρεταίος Μπεζάνης, εκδ. Καστανιώτη
Αν και η πρώτη συλλογή του Αρεταίου Μπεζάνη χρονολογείται από το 2021, έχει καταφέρει να κάνει αίσθηση από την αρχή. Τώρα επανέρχεται με τη δεύτερη ποιητική συλλογή του που σε κερδίζει με την πρωτοτυπία της.
Ο ΚΥΡΙΟΣ ΚΑΠΠΑ
«Δεν γεννήθηκα για να μισώ
κύριε κάθε Κάππα
γεννήθηκα για ν’ αγαπώ
και σ’ αγαπώ»
Οριστικά φαινόμενα, Σπύρος Γούλας, εκδ. Πόλις
Η πρώτη ποιητική συλλογή του Σπύρου Γούλα Τα περσινά τους βάζουν για καλά (εκδ. Πόλις) έγινε δεκτή με ενθουσιασμό για την πηγαία φωνή ενός νέου δημιουργού. Έλαβε ττο Κρατικό βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα και το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή «Γιάννης Βαρβέρης» της Εταιρείας Συγγραφέων. Τώρα, επανέρχεται με τη δεύτερη συλλογή του.
CICADA
«Είσαι ένα μικρό καλοψαλιδισμένο bonsai
ςτον ίσκιο των δαχτύλων σου, ένας λιλιπούτειος κηπουρός,
απόλυτα ικανοποιημένος με τον κλήρο που του έλαχε
σε αυτή τη ζωή
απαρνιέται τα social για χάρη σου»
Λίθοι προς χρήση, Δημήτρης Τζάνογλος, εκδ. Έναστρον
Δεύτερο βιβλίο για τον Δημήτρη Τζάνογλο, αλλά πρώτο ποιητικό, καθώς το βάπτισμα του πυρός στη λογοτεχνία το έκανε με μια συλλογή διηγημάτων. Τα ποιήματά του έχουν ευθύτητα και αντλούν υλικό από τα μύχια της καθημερινότητας των ανθρώπων.
ΔΙΑΦΥΓΗ
«Έχω φίλους ποιητές
Και πεζογράφους
Περίεργη φάρα είναι
Όσοι κατέχουν
Τον λόγο»
Ώρα 09:36 π.μ. Συνεχίζουμε, Αλέξανδρος Στεργιόπουλος, εκδ. Στερέωμα
Σαν πρωινή περιδιάβαση μέσα στην πόλη που μόλις έχει ξυπνήσει είναι η νέα συλλογή του δημοισογράφου και κριτικού λογοτεχνίας Αλέξανδρος Στεργιόπουλος. Οι εικόνες που συλλέγει ο περιπατητής γίνονται ποιήματα.
ΑΥΤΟΡΥΘΜΙΣΗ
«Φύσηξε αέρας δυνατός και το κλασί έσπασε,
το πτώμα έπεσε.
Επιτέλους! Θα θαφτεί ή θα φαγωθεί.
Το σχοινί θα μείνει πίσω»
Θα γίνουν όλα με τα μάτια ΑΝΟΙΧΤΑ, Ευαγγελία Τάτση, εκδ. Βακχικόν
Η Ευαγγελία Τάτση έχει καταθέσει ως τώρα δύο άρτιες ποιητικές συλλογές. Η πρώτη βρέθηκε στη βραχεία λίστα για το Βραβείο Γιάννης Βαρβέρης, ενώ η δεύτερη τιμήθηκε με το Βραβείο Ποίησης από την Εταιρεία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Αυτή είναι η τρίτη ποιητική συλλογή της.
Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
«Στο δεξί μου πόδι στέκει το γεφύρι της Άρτας
μαζί με τη γυναίκα του Πρωτομάστορα
και στην καρδιά μου μια αχανής από αγάπη Κίνα
γεννιέται με μικρές ανακοπές»
Σαράντα ποιήματα, Σοφία Φιλιππίδου, εκδ. Οδός Πανός
Όσοι έχουν κάνει τον κόπο ή τους έχει δωθεί η ευκαιρία, να παρατηρήσουν με προσοχή τους τομείς στους οποίους διοχετεύει το ταλέντο της η Σοφία Φιλιππίδου, θα έχουν διαπιστώσει ότι εκτός από πηγαία, ταλαντούχα και επικοινωνιακή ηθοποιός, έχει ασχοληθεί σοβαρά με τη διδασκαλία νέων ηθοποιών, τη σκηνοθεσία θεατρικών παραστάσεων, τη διασκευή πεζογραφικών κειμένων, σε θεατρικά έργα αλλά και τη μετάφραση θεατρικών έργων. Αυτό είναι το τρίτο της βιβλίο, όπου μας χαρίζει 40 ποιήματά της – τρυφερά, ευθύβολα, αληθινά, διάφανα: όπως και η ίδια.
Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ
Ρώτα την πέτρα «τί είναι έρωτας» και θα σου πει «αλμύρα»
Και πάλι ρώτα «τί είναι αγάπη» και θα σου πει
«η παλάμη στο μέτωπο ενός παιδιού»
Τα μάτια των ψαριών στο πανέρι απορούν
Πώς τα ξεγέλασε εκείνο το σκουλήκι
Ένα μυρμήγκι μόνο του γυρίζει γύρω γύρω
και μετά συστρέφεται
Σπάει στην μέση και πεθαίνει
Δύο δάκτυλα χοντρά επιπλέουν στην θάλασσα
Το ένα είναι δείκτης το άλλο αντίχειρας
Η γάζα στο λειψό χέρι του ψαρά μάτωσε
Πολύ αυτάρκης φαίνεστε στην τελευταία σας φωτογραφία
Κυρία Υπουργέ του Πολιτισμού
Ρώτα ένα σύννεφο, όποιο θέλεις «τί είναι επιτυχία»
και θα σου πει «ν' αλλάζεις συνεχώς μορφή
για να τρελάνεις τους ποιητές»
Μια μπαλαρίνα ισορροπεί στην ουρά ενός καρχαρία
Στον ουρανό του Αυγούστου
Μετά γίνεται κόκορας στην ράχη μιας πολικής αρκούδας
Χαμογελάει η μάνα μου στην φωτογραφία
Κάποιος μου είπε πως δεν λιώσανε τα μαλλιά της
Υποκλίσου, υποκλίσου τρέξε γύρω γύρω στην ορχήστρα
Είσαι ο καλύτερος και είσαι μεθυσμένος από την αυταπάτη
Πάτα την θυμέλη χοροπήδα διονυσιακά
Στην Επίδαυρο εντυπωσίασε τον γιο σου
Αυτό που βλέπεις πίσω σου δεν είναι η σκιά σου
Είναι ο επόμενος νέος πρωταγωνιστής
Συνέβη., Ιωάννα Καραμαλή, εκδ. Βακχικόν
Η Ιωάννα Καραμαλή κινείται μεταξύ πεζογραφίας και ποίησης. Αυτή είναι η τρίτη ποιητική της συλλογή, ενώ συνολικά ποιήματά της έχουν λάβει βραβεία και επαίνους και έχουν μελοποιηθεί.
ΑΟΡΑΤΑ ΧΕΡΙΑ
«Αόρατα χέρια με κινούν
τα δικά του τα ‘χασα
τα θυμάμαι να βουλιάζουν
σε μια μαύρη θάλασσα»
Φασματοσκόπιο ερωτικού λόγου, Γιώργος Χ. Θεοχάρης, εκδ. Τηλέγραφος
Έμπειρος ποιητής που εδώ εφερίσκει ξανά την αμεσότητα του ερωτικού λόγου, μικρά βότσαλα πολύτιμων αισθημάτων.
«Βράδιασε... έλα πια μέσα στο ποίημα», είπε ο ποιητής στο κορίτσι με το ποδήλατο.
«Δεν είναι ακόμη ώρα, πρέπει να δώσω ρυθμό στη νύχτα για να 'χει ομορφιά ο ύπνος των ερωτευμένων», του αποκρίθηκε και έφυγε στο δρόμο για την εξοχή.
Ξύσματα, Απόστολος Γουγουλάκης, εκδ. Γραφή
Την πρώτη του ποιητική συλλογή εξέδωσε το 2024 ο Απόστολος Γουγουλάκης. Χωρισμένη σε δύο μέρη, χαρακτηρίζεται από την έντονη υπαρξιακή αγωνία του ποιητή.
ΕΓΩ
«Είμαστε όλοι εγωιστές
Παιδιά ενός εγωιστή Θεού
Αυτός αποφάσισε να μην δίνω ζωή
Αλλού φυσάει πνοή»
Εγχειρίδιο όρασης, Ιωάννης Ανυφαντής, εκδ. Μελάνι
Δεύτερη ποιητική συλλογή του Ιωάννη Ανυφαντή, βουτιές λυρισμού και καθαρής όρασης στα θολά νερά της καθημερινότητας ή στις ανοιχτωσιές της φύσης.
ΟΙ ΚΟΡΥΦΕΣ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ
Ο ήχος των πουλιών αποκοιμιέται
στις κορυφές των δέντρων,
σαν την φωνή αυτών που αγνόησαν
και αγνοήθηκαν.
Λίγοι κοντοστάθηκαν μπρος
στην κλειστή πόρτα.
Λίγοι έγειραν.
Ξέρω, υπάρχουν πρόσωπα αισχρά
πιο αισχρά κι απ' το θάνατο
κι ας στρέψει αυτός τις λαβές στις θύρες.
Μόνο ψηλά, στις κορυφές των δέντρων
η νύχτα μοιάζει μ' έρωτα.
Οι θόρυβοι δεν φτάνουν ως εκεί.
Φτωχά και μπλεγμένα χέρια σε κίτρινα παραμύθια.
Ποιος είπε ότι οι θεοί δεν αυτοκτονούν το ξημέρωμα;
Γιατί δεν έμαθαν ποτέ τους να κοιτούν
πάνω από το σκονισμένο λαμπτήρα.
Κι αν οι σιωπές στις κορυφές των δέντρων
είναι χρυσές
εδώ κάτω μοιράζουν τρόμο σε σκυθρωπά αμίλητα πρόσωπα.
Ετερόκλητα, Εύη Σέμπου, εκδ. Gutenberg
Η ποιητική συλλογή της Εύης Σέμπου χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη είναι η πιο αφαιρετική, ενώ η δεύτερη έχει λίγα μεν ποιήματα, αλλά σαφώς μεγαλύτερης έκτασης. Τέλος, η τρίτη είναι γραμμένη στα αγγλικά.
«γιατί ανατρέχουμε στις λέξεις
οι λέξεις μνήμη
οι λέξεις λόγος
κι αντίλογος, ρυάκι και βράχος»
Πεντάχορδα, Βάλτερ Πούχνερ, εκδ. Γκοβόστη
Τι είναι το χαϊκού; Πώς δομείται και ποιες είναι οι μεταμορφώσεις του; Επίσης πότε εμφανίστηκε στην ελληνική ποίηση; Τέλος, τι σημαίνει για την Ιαπωνία το χάικου στην Ιαπωνία και πώς το αντιλαμβάνεται η Δύση; Ένα πολύ σημαντικό δοκίμιο του Βάλτερ Πούχνερ για το χαϊκού, για το οποίο συχνά ομιλούμε, δίχως να γνωρίζουμε επακριβώς τι είναι.
«Δεν θα ‘μαστε οι έσχατοι
αυτοί που σβήνουν τα φώτα
και κλειδώνουν την είσοδο
Θα μείνουμε στο ημίφως
αυτό δε θα αλλάξει πια»
Σας αρέσουν τα σονέτα;, Νίκος Παπάνας, εκδ. Ιωλκός
Από το 1988 ο Νίκος Παπάνας έχει δημοσιεύσει ποιήματα, μεταφράσεις ποιημάτων και δοκίμια για την ποίηση σε έγκυρα λογοτεχνικά περιοδικά. Το 2004 έλαβε τιμητική διάκριση από τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας. Το 2019 κυκλοφόρησε η ποιητική του συλλογή Πρώτη δημοτικού και άλλα (εκδόσεις Ιωλκός) και το 2021 η συλλογή Σε ανακηρύσσω νικήτρια (εκδόσεις Ιωλκός).Πρόσφατα εκδόθηκε η τρίτη ποιητική συλλογή του.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ;
«Συγκεντρωθήκαμε όλοι εδώ,
δηλαδή εγώ κι ο εαυτός μου,
τρέμοντας, για ν΄ανοίξουμε
της μνήμης τη σπασμένη ομπρέλα»