Brandenburg Gate

Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των ελληνικών μυθιστορημάτων που έχουν ως θέμα τους πτυχές της ελληνικής πραγματικότητας, αυτά τα τρία που επιλέγουμε ανοίγονται σε ευρωπαϊκές –κυρίως– περιοχές με πρωτότυπο και ξεχωριστό τρόπο. Ανδρέας Νικολακόπουλος, Γιώργος Παναγή, Βασίλειος Φ. Δρόλιας. Κεντρική εικόνα: Τρύπα στο Τείχος του Βερολίνου, μια ματιά στην «άλλη πλευρά». 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Μια από τις βασικές αντιρρήσεις που έχει μέρος του αναγνωστικού κοινού ως προς τις δημιουργίες των Ελλήνων συγγραφέων, ικανή για να τους προκαλεί μια σχετική άπωση να τις διαβάσουν, είναι ότι τα θέματά τους περιστρέφονται υπερβολικά γύρω από την ελληνική πραγματικότητα.

Τω ώντι, ισχύει, αν και είναι λίγο παρελκυστικό να θεωρούμε πως κάτι τέτοιο ισχύει μόνο με τους Έλληνες συγγραφείς. Μια σχετική έρευνα να κάνει κάποιος θα διαπιστώσει πως η πλειοψηφία των Ευρωπαίων συγγραφέων κινείται σε οικείες γι' αυτούς θεματικές.

Οι δε Αμερικανοί είναι τόσο ταυτισμένοι με τα ενδότερα της χώρας τους (παλαιά και νέα ιστορία) που μπορεί στα μάτια μας να φαντάζει ενδιαφέρουσα και -ίσως- περισσότερο πλούσια, εντούτοις, κι αυτοί κατατρύβονται με τα δικά τους. Οι εξαιρέσεις, φυσικά, υπάρχουν για να πηγαίνουν κόντρα στον κανόνα, όμως, τούτο ισχύει και στην ημέτερη λογοτεχνία. Ενδέχεται να μην είναι πολλά τα παραδείγματα Ελλήνων συγγραφέων που κοιτάζουν πέραν του εθνικού «οίκου», αλλά, σίγουρα, είναι ενδεικτικά.

Από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή ξεχωρίζουν τρία μυθιστορήματα που ξεφεύγουν εντελώς από τα ελληνικά σύνορα και απλώνονται σε ευρωπαϊκό -κυρίως- πεδίο για να αναζητήσουν το θέμα τους.

Η Ευρώπη του 19ου αιώνα

ikaros nikolakopoulos florence bloodΟ Ανδρέας Νικολακόπουλος, έπειτα από δύο συλλογές διηγημάτων που δεν πέρασαν απαρατήρητες, κάνει μια πρώτη προσπάθεια στη μεγάλη φόρμα με το σπονδυλωτό μυθιστόρημά του Φλόρενς Μπλαντ (εκδ. Ίκαρος).

Το μουντό κλίμα του 19ου αιώνα (από τον Δούναβη έως τη Νορβηγία κι από την Ουαλία έως τη Γαλλία) είναι φτιαγμένο με έκτυπες εικόνες από τον Νικολόπουλο. Ο ρεαλισμός της γραφής του συμπλέει με την παραμυθία που προβάλλει κάτω από τις φράσεις δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον για την αναγνωστική ευχαρίστηση.

Οι τέσσερις ήρωες του βιβλίου του (ο δήμιος Τιμπό Γκωντέν, η διευθύντρια ενός οικοτροφείου στο Λονδίνο Ίνγκερν Μπάρτον, ο διευθυντής της αστυνομίας Μπραντ Φάουλερ και η δηλητηριάστρια Φλόρενς Μπλαντ που δίνει και τον τίτλο στο μυθιστόρημα), άλλοτε με ισχυρούς κι άλλοτε με πιο χαλαρούς δεσμούς, ενώνονται ή συμπλέκονται.

Έτσι με κάποιο τρόπο η ιστορία τους είναι, στην ουσία, η ιστορία μιας ηπείρου, της Ευρώπης, που περνάει από μια φάση σκοτεινή και αλλοπρόσαλλη. Δεν γίνεται να μην σε κερδίσει η επινοητική δύναμη του Νικολακόπουλου που κατάφερε να δημιουργήσει ένα εντελώς πρωτότυπο και σφιγηλό μυθιστόρημα.

topos panagis xorio potemkinΤο έπος του Βερολίνου 

Μακριά από το ελληνικό περιβάλλον, o Γιώργος Παναγή καταγράφει την ιστορίας μιας πόλης ορόσημο για την Ευρώπη, το Βερολίνο. Το σπονδυλωτό μυθιστόρημά του Χωριό Ποτέμκιν (εκδ. Τόπος) παρουσιάζει την ιστορία της γερμανικής πόλης, αλλά ουσιαστικά είναι και ένα κοίταγμα στην ιστορία της Ευρώπης.

Από την Βαϊμάρη του ‘20 έως τη ρωσική κατοχή τη δεκαετία του ‘40 και από τα μουντά χρόνια της Στάζι (δεκαετία του ‘60) έως την Πτώση του Τείχους (δεκαετία του ‘80), την οικονομική εκτόξευση στις αρχές του 2000 και την ζοφερή κατάσταση της περιόδου του κορωνοϊού, το Βερολίνο όριζε (ή επηρέασε δραστικά) αρκετές φορές τα τεκταινόμενα στην υπόλοιπη ήπειρο.

Οι ήρωες του Παναγή βιώνουν αυτές τις ιστορικές στιγμές με άμεσο τρόπο. Είναι δρώντες, αλλά και παίγνια. Εγγράφουν υποθήκες για ένα καλύτερο αύριο, αλλά συνάμα βλέπουν και το γκρέμισμα των ονείρων τους. Πρόκειται για ζωές ματαιωμένες, γεμάτες ανεκπλήρωτα σχέδια, προσδοκίες που πήγαν στράφι, καθώς έγιναν έρμαια της ιστορικής συγκυρίας.

Κάθε πόλη μοιάζει στη χαρά της, αλλά βιώνει με διαφορετικό τρόπο τη δυστυχία της. Το Βερολίνο των τελευταίων εκατό χρόνων είναι μια πόλη που αξίζει κανείς να ανιχνεύσει όχι μόνο ιστορικά και πολιτικά, αλλά και μυθιστορηματικά.

Η λατρεία της Φυσικής

gutenberg drolias oi exisoseisΟ Βασίλειος Φ. Δρόλιας είναι μια από τις πλέον ευδιάκριτες συγγραφικές περιπτώσεις στη χώρα μας ο οποίος εστιάζει στα βιβλία του σε θέματα που δεν αφορούν την ελληνική επικράτεια. Αυτό έκανε στο πρώτο του μυθιστόρημα Τυχαία είσοδος (εκδ. Τόπος), αυτό έκανε και στα μετέπειτα έργα του Nyos (εκδ. Κέδρος) και Ταξίδια με λάθος ανθρώπους (εκδ. Κέδρος).

Ως μανιώδης, αλλά και συστηματικός αναγνώστης που είναι (κυρίως ξενόγλωσσης λογοτεχνίας), είναι φανερό πως έχει στραμμένες τις αντένες του σε θεματικές και τόπους που θα μπορούσαν να είναι οικείες σε έναν ξένο συγγραφέα.

Στο νέο του μυθιστόρημα Οι εξισώσεις (εκδ. Gutenberg), τίτλος που θα μπορούσε να ανήκει και σε βιβλίο του Τζόναθαν Φράνζεν, ερανίζεται πρωτογενές υλικό από την ευρεία γνώση του στις θετικές επιστήμες, καθώς ο ίδιος είναι αστροφυσικός.

Ήρωας του βιβλίου είναι ο Πιέρ Μενάρ, ένα μπορχεσιανό δάνειο από το κείμενό του Αργεντινού μετρ «Πιέρ Μενάρ, συγγραφέας του Δον Κιχώτη». Ο -κατά Δρόλια- Μενάρ είναι ένας σημαίνων καθηγητής, ο οποίος πεθαίνει ξαφνικά και αφήνει πίσω του αρκετές σημειώσεις.

Αυτά έρχονται στην κατοχή του τελευταίου συνεργάτη του που αποφασίζει να τα εκδώσει. Το βιβλίο σε καμία περίπτωση δεν απευθύνεται σε εκείνους που είναι εξοικειωμένοι με τη Φυσική. Αντίθετα εστιάζει στο πώς η επιστήμη γεινότερα επηρεάζει και επηρεάζεται από την κοινωνία των πολιτών.

Είναι το πάθος της γνώσης και της ζωής, αλλά και οι διαπροσωπικές σχέσεις (γεμάτες πάθος και εντάσεις) που αναπτύσσονται εντός των επιστημονικών κύκλων. Η γραφή του Δρόλια είναι ευφάνταστη, πλούσια (σε αρκετά σημεία πυκνή), αλλά σίγουρα αρκετά ξεχωριστή, κυρίως σε ό,τι αφορά τις θεματικές με τις οποίες καταγίνεται.


Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Μπλε ήλιος» (εκδ. Μεταίχμιο).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

Για το βιβλίο του Εντ Γιόνγκ [Ed Yong] «Ένας απέραντος κόσμος» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Πεδίο), «ένα μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ορθότερα την παρουσία μας σε τούτο τον πλανήτη». 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Με αφορμή το βιβλίο του, «Κρυμμένη ψυχική ομορφιά» (εκδ. Αρμός), ο Δημήτρης Καραγιάννης, παιδοψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, μιλά για τη συστημική ψυχοθεραπεία, το κακό, τα ένστικτα και τις ενορμήσεις, και λέει ότι  «η καλοσύνη μπορεί στην αυθεντική έκφρασή της να αποτελεί έκφραση της ψυχικής ομορφιάς».  ...

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ