pillow-books_04

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Mε το που θυμήθηκα τον θάνατο του Τζακ Κέρουακ στις 21 Οκτωβρίου 1969, θυμήθηκα κι έναν άλλο θάνατο (αναμφίβολα, σκέφτομαι πολύ τους νεκρούς): εκείνον του Πολωνού μαθηματικού Βάκλαβ Σιερπίνσκι, ενός από τους επιφανέστερους θεωρητικούς των αριθμών στις αρχές του 20ού αιώνα. Η επέτειος του θανάτου του Σιερπίνσκι έγινε αφορμή να ξαναδιαβάσω το «Logicomix» (Α. Δοξιάδης, Χ.Χ. Παπαδημητρίου), που είχα παραμελήσει πάνω στο κομοδίνο, επειδή κάθε τόσο με πιάνει απελπισία που δεν σπούδασα μαθηματικά και που δεν έχω μια δεύτερη ζωή για να σπουδάσω.

Διαβάζοντας το «Logicomix», μου ερχόταν να σκάσω σαν κολοκύθα: πρόκειται για ένα graphic novel που αφηγείται τις περιπέτειες του Μπέρτραντ Ράσελ, την αγωνιώδη αναζήτηση της αλήθειας και τη συνάντησή του με θρυλικούς στοχαστές, όπως ο Φρέγκε, ο Χίλμπερτ, ο Γκέντελ, ο Βιτγκενστάιν∙ για την περιγραφή μιας πνευματικής οδύσσειας γεμάτης εκπλήξεις, θριάμβους, προκλήσεις, απογοητεύσεις∙ θριάμβους ξανά και ξανά. Με τον χαρακτήρα που έχω, είμαι ικανή να διαβάζω graphic novels για τα μαθηματικά και τη φιλοσοφία, δακρυσμένη, με τη μύτη μου σ’ ένα χαρτομάντιλο: η ιστορία του Ράσελ –το πάθος του για τη λογική, η ανακάλυψη ότι η λογική είναι διάτρητη κι ότι η αλήθεια στιγματίζεται από το διφορούμενο και την αμφιβολία– μου φάνηκε ένα υπόδειγμα τρόπου ζωής. Να, περίπου, πώς πρέπει να ζούμε.

Το βιβλίο είναι απολαυστικό (παρότι κλαίω απ’ το κακό μου) και αναλύει τα ζητήματα της λογικής χωρίς να τα υπεραπλουστεύει. Αναμφισβήτητα, όταν γνωρίζεις κάτι σε βάθος (όπως οι συντελεστές του «Logicomix»), μπορείς να το μεταδώσεις στους άλλους με απλό τρόπο: το δυσνόητο, δήθεν βαθυστόχαστο ύφος προδίδει μερική (ή ολική) άγνοια∙ σύγχυση: ακόμα και ο Βιτγκενστάιν μπορεί να κατηγορηθεί γι’ αυτό. Εδώ έχουμε καθαρό σχέδιο και καθαρά λόγια: έχω αρκετές αντιρρήσεις για τη μετάφραση, αλλά δεν χρειάζεται να με πάρει κανείς πολύ στα σοβαρά, είμαι σχολαστική, είμαι τελείως nerd. Όπως και σε ό,τι αφορά την ιστορική ακρίβεια που λείπει –ποιητική αδεία– από το «Logicomix». Για όλ’ αυτά σκέφτομαι: αν οι συγγραφείς του βιβλίου έκαναν μια σειρά μαθημάτων με θέμα το υλικό του «Logicomix», θα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε, εκτός από τα μεγάλα ζητήματα της ιστορίας των μαθηματικών που συνυφαίνεται με την ιστορία της φιλοσοφίας, την ίδια την ιστορία της ανθρωπότητας∙ και το πώς τόσο τα μαθηματικά όσο και η φιλοσοφία αντλούν το μεγαλείο τους από την ελληνική αρχαιότητα. Το «Logicomix», αν και κάθε άλλο παρά προγονολατρικό, υπενθυμίζει την αρχαιοελληνική σκέψη που, από έναν συνδυασμό ευθύνης και τύχης, κατέληξε στη φάρσα του παρόντος. Από την άλλη πλευρά, όπως κάθε καλό βιβλίο, είναι μια παρηγοριά: η ζωή του Μπέρτραντ Ράσελ ξεπροβάλλει σαν παραδείσιο πουλί∙ η σκέψη του, η οξυδέρκειά του, η διαρκής σύγκρουσή του με τη μετριότητα, ο ανθρωπισμός του μοιάζουν με φάρο για τον πολίτη της σύγχρονης δημοκρατίας.

Σώτη Τρανταφύλλου

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η καταγωγή της οικογένειας

Η καταγωγή της οικογένειας

Για την πραγματεία του Φρίντριχ 'Ενγκελς «Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους» (Στο φως των ερευνών του Λ. Χ. Μόργκαν) (εκδ.  Σύγχρονη Εποχή)

Της Σώτης Τρια...

Με τον Σπινόζα, σε αναζήτηση της ευτυχίας

Με τον Σπινόζα, σε αναζήτηση της ευτυχίας

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Σ' αυτό το βιβλίο, ο Βalthasar Thomass αναλύει τη σκέψη του Σπινόζα γύρω από τα ζητήματα της καλής ζωής, τους όρους της γνώσης, τον προσδιορισμό της αλήθειας, της ηθικής, καθώς και της πολιτικής και αισ...

Η συνωμοσιολογία ως τρόπος σκέψης

Η συνωμοσιολογία ως τρόπος σκέψης

Σκέψεις με αφορμή το βιβλίο του Pierre-André Taguieff «Θεωρίες συνωμοσίας» (μτφρ. Αναστασία Καραστάθη, εκδ. Πόλις).

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Ο Pierre-André Taguieff είναι από εκείνους τους ιστορικούς που έχουν αναλάβει τη mission impossible να...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ