alt

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου

«Το φιάσκο της ζωής μας, η σκληρή φάρσα του εφήμερου», έγραφε ο Παπαγιώργης, «έγκειται στο γεγονός ότι πρέπει να θεωρήσουμε ισχυρά τεκμήρια ζωής τις λαθραίες στιγμές που ένας φίλος έζησε ή λησμόνησε πλάι μας, χωρίς να έχει την πρόθεση να τις υπογράψει σαν διαθήκη. Το τυχαίο άναμμα της στιγμής, το συμπτωματικό και το ακούσιο αποκτούν ξαφνικά κύρος κωδίκελων». Με την πένα του πολύπειρου, ο Παπαγιώργης είχε μαντέψει και το ανέφικτο του έρωτα. «Έρωτες και κουραφέξαλα. Απλώς τους ζουν άμαθοι άνθρωποι, κατάλληλοι δηλαδή για να τρελαθούν από τα βάσανα της καρδιάς που τυφλώνεται, λατρεύοντας τις παραισθησιογόνες στερήσεις της». Η φιλία του έρωτα, ο έρως της φιλίας, κι εμείς στην κόψη του χιάσματος.

Έρωτας είναι η ψυχική συγγένεια μεταξύ ανθρώπων που εργάστηκαν, αισθάνθηκαν, κόπιασαν και αγάπησαν ομοθυμαδόν. Είναι έρωτας κι όχι αγάπη ή οικογένεια, διότι έρωτας είναι η ηθελημένη αγάπη, είναι η επιλεγμένη οικογένεια. Κατά τον τρόπο που στα αλβανικά, όπως μου εξηγούσε φίλος, δεν υπάρχει η λέξη αγάπη, μήτε σ’ αγαπώ, υπάρχει μόνο σε θέλω.

-Είναι σαν την θάλασσα.
-Τι είναι σαν την θάλασσα;
-Τα συναισθήματα.
-Δηλαδή;
-Είναι βαθιά και ευμετάβλητα.

Από παιδί αισθανόμουν ο έσχατος άνθρωπος της γης. «Και γω το ίδιο πάντα νιώθω», μου απαντούσε κάθε φορά που υπερέβαινα εσκαμμένα, προβαίνοντας σε άτσαλες εξομολογήσεις.

Από παιδί αισθανόμουν ο έσχατος άνθρωπος της γης. «Και γω το ίδιο πάντα νιώθω», μου απαντούσε κάθε φορά που υπερέβαινα εσκαμμένα, προβαίνοντας σε άτσαλες εξομολογήσεις. «Υπάρχει το καλό», συμπλήρωνε, «το έχω ακούσει, υπάρχει, απλώς εμάς μας πάει πάντα έτσι». Αυτό το «και γω το ίδιο πάντα νιώθω», από έναν άνθρωπο του οποίου η ευφυΐα, το ήθος και η κρίση σε έκαναν ανηλεώς να εν-τρέπεσαι, σε συνδυασμό με το «υπάρχει το καλό, το έχω ακούσει, υπάρχει», μου έφταναν να βαλαντώσω.

Θα θυμάμαι πάντοτε τον τρόπο που άνοιγαν λίγο παραπάνω τα μάτια του, όταν αντιλαμβανόταν ότι εξέθετα τον εαυτό μου. Το ότι με βοηθούσε κάθε φορά που βρισκόμουν σε ανάγκη, με ένα τρόπο που δεν επέτρεπε ευχαριστώ. Οι ατάκες του θα βουίζουν στα αυτιά μου όσοι ωκεανοί και όσες ήπειροι κι αν μας χωρίζουν ή μας ενώνουν. «Μα τι γίνεται τελικά, μόνο εγώ πιστεύω στον γάμο;». Είχε καρφώσει στον τιρανέζικο αέρα ένα Σάββατο μεσημέρι, καθώς σχολιάζαμε τα τρέχοντα αισθηματικά ήθη. Αυτός ο αψεγάδιαστος τεχνοκράτης, ευρωπαϊκών και διεθνών προδιαγραφών, του οποίου ακόμη και οι πιο λεπταίσθητες κινήσεις, όταν το επαγγελματικό πρωτόκολλο στενεύει ασφυκτικά, έχουν ένα αγλάισμα από αμερικανικό κινηματογράφο, λατρεύει τα ντραμς, τον σκύλο του, και όλη του η ζωή είναι η γυναίκα του και ο μικρός του, που γεννήθηκε κατακαλόκαιρο «με δυο σπρωξιές μόνο».

Όταν έφυγε, και αυγάτισαν τα χιλιόμετρα και τα μίλια που μας χωρίζουν, αισθανόμουν ότι δεν με αγάπησε όσο θα ήθελα. Αλλά ποιος χορταίνει την αγάπη;

Όταν έφυγε, και αυγάτισαν τα χιλιόμετρα και τα μίλια που μας χωρίζουν, αισθανόμουν ότι δεν με αγάπησε όσο θα ήθελα. Αλλά ποιος χορταίνει την αγάπη; Όσες φορές, όμως, το έκανε, το έπραξε ακέραια. «Τρως τόσο deliberately, μου 'χει πει ένα μεσημέρι», αφήνοντας με άφωνη. Τα αγγλικά ήταν η «πρώτη» μητρική του γλώσσα, τα ελληνικά ήταν η «δεύτερη», αν εξαιρέσεις τα ιταλικά που μιλούσε έως την ηλικία των πέντε, και για τον λόγο αυτό, όταν επέστρεψε στην Ελλάδα οι συμμαθητές του στο νηπιαγωγείο τον πείραζαν «Μουσολίνι». «Κάθε σου κίνηση είναι τόσο προμελετημένη, και συγγνώμη που παρατηρώ τον τρόπο που τρως».

Μόνο με τον άλλον κερδίζουμε ή χάνουμε τον εαυτό μας. Ο Παπαγιώργης μπορεί να μην πίστευε στους φίλους, την φιλία, όμως, την πίστευε απολύτως. Που σαν το θαύμα, κατά τον Montaigne, συμβαίνει σπάνια. «Το ανοίγω», θα μου πει από τηλεφώνου, όταν δει το κείμενο. «Tο υπέγραψες; Άντε να δούμε σε τι μπελάδες έβαλες πάλι τον εαυτό σου».

Την ημέρα που έφευγε, επέδειξε την σκληρότητα τελευταία στιγμή να 'ρθει να αποχαιρετίσει. «Friends for life, συμφωνείς; Πες μου, συμφωνείς;». Επέμενε δίχως να αφήνει περιθώριο. Ένευσα θετικά, για να μην προδώσει η φωνή τον λυγμό και χαμηλώνοντας το βλέμμα βιάστηκα να κλείσω την πόρτα.

Αν για τον Κούντερα, έρωτας δεν είναι η επιθυμία του να κάνεις έρωτα, αλλά ο μοιρασμένος ύπνος -η επιθυμία για την πράξη του έρωτα μπορεί να υπάρξει για πολλές γυναίκες, αλλά μόνο με εκείνη που αγαπάς θέλεις να μοιραστείς τον ύπνο σου-, το ίδιο συμβαίνει πάνω κάτω με τη φιλία. Φιλία δεν είναι ένας καφές, μία βόλτα, ένα γεύμα. Είναι το μοιρασμένο, το κοινό καρδιοχτύπι.

* Η ΜΥΡΕΝΑ ΣΕΡΒΙΤΖΟΓΛΟΥ είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

«Αυτός ήταν ο Κώστας...» – Λίγα λόγια για τον Κώστα Παπαϊωάννου από τον Άγγελο Στάγκο

Το βράδυ της Δευτέρας 11 Μαρτίου, δύο χρόνια από τον θάνατο του δημοσιογράφου και εκδότη της εφημερίδας «Το Ποντίκι» (1979-2005), Κώστα Παπαϊωάννου (1938-2022), διοργανώθηκε στην Ένωση Συντακτών τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του. Βασικοί ομιλητές ήταν οι (από αριστερά στη φωτογραφία) Μιχάλης Ιγνατίου, Αλέξης Παπαχελάς...

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η θεραπευτική και σωτηριακή διάσταση της Αισθητικής

Η ικανότητα της Αισθητικής είναι να αποδιώχνει το κακό και μέσω της εμπειρίας του ωραίου να οδηγεί τους ανθρώπους σε αυτοαποκαλύψεις, σε γνωστικές περιπέτειες, αλλά και σε ιατρικές θεραπείες. Κεντρική εικόνα: O Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου ©Wikipedia. 

Γράφει ο Δημο...

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

«Λογοτεχνικά περιοδικά»: Ποια είναι, ποιο το στίγμα τους, ποιοι τα βγάζουν – Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή

Σαράντα πέντε λογοτεχνικά περιοδικά: Τα μακροβιότερα, τα καινούργια, τα σπάνια. Μια απόπειρα καταγραφής των λογοτεχνικών και βιβλιολογικών περιοδικών που κυκλοφορούν σήμερα σε έντυπη μορφή, παρουσιάζοντας το πρώτο και το τελευταίο τεύχος από το καθένα. Μια αναδρομή, επίσης, σε ορισμένα από τα σημαντικότερα, που...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ