alt

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Αλέκος Λούντζης σπούδασε νομικά, επικοινωνία και κοινωνική ανθρωπολογία. Εργάστηκε στο ραδιόφωνο, στον τύπο, στο ντοκιμαντέρ και στην ακαδημαϊκή έρευνα. Από το 2006 ζει στην Αθήνα και εργάζεται στο Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων. Μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού Λεύγα από την ίδρυσή του. Η Προπαγάνδα είναι η πρώτη του συλλογή και τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου στην ποίηση για το 2015 του περιοδικού «Αναγνώστης».

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας ποιητής; Τι το καινούργιο φέρνει;
Δεν θα 'λεγα λέξη... Κυρίως, γιατί η συγκεκριμένη ερώτηση μου ακούγεται ως πρόκληση σε μονομαχία εντός κάποιου σιναφιού και όχι ως γνήσια απορία αναγνώστη, αδιάφορο αν είναι αυστηρός, γενναιόδωρος, καλοπροαίρετος ή «ξινός». Η μοναδική πραγματική κουβέντα αφορά τα κείμενα, τη μυθοπλασία, τη φόρμα, το ύφος, την παράγραφο ή στην περίπτωσή μας ακόμα και τον έναν μοναδικό στίχο. Δεν νομίζω λοιπόν ότι θα έμπαινα σε μια συζήτηση για την επετηρίδα.

Με ποιους στίχους από τη συλλογή σας θα την συστήνατε σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε γι' αυτήν;

Γούρι (απόσπασμα)
Διανύαμε αποστάσεις, από εκεί ώς εδώ
αυτές που ορίζουν κι αυτές που χωρίζουν
Ξυπνούσαμε στη μέση της νύχτας χωριστά
Κοιμόμασταν μαζί όπως κι αν είχαμε στρώσει

Κάποια χρονιά το φλουρί της βασιλόπιτας
έπεσε ανάμεσα στα κομμάτια μας
Σφηνωμένο στην ενδιάμεση σάρκα
ακριβώς στη μέση
Οι γύρω αμέσως αναγνώρισαν τον καλό οιωνό
κι εμείς αμέσως πράξαμε ό,τι πιο φυσικό∙
ορμήσαμε να φαγωθούμε μεταξύ μας
Όχι γιατί δίναμε σημασία σε τέτοια πράγματα
όχι, προς θεού, γιατί ήμασταν προληπτικοί, απεναντίας
γιατί δεν πιστεύαμε σε τίποτα από δαύτα, για το γούρι

Πώς κατανοείτε τον περίφημο στίχο του Γιώργου Σεφέρη «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας»;
Νομίζω ότι ο συγκεκριμένος στίχος είναι η καλύτερη αφορμή να αναφερθεί κάνεις στις λογοτεχνικές του προτιμήσεις, στις άμεσες ή μακρινές επιρροές του (ακόμα και για το πρώτο -και ποιος ξέρει μπορεί και τελευταίο- του βιβλίο). Ωστόσο, η μικρή μου παρατήρηση για τον περίφημο και ζηλευτά πυκνό σεφερικό στίχο αφορά έναν κάπως πιο προσωπικό συνειρμό, που επανέρχεται κάθε φορά, και έχω πια πειστεί ότι είναι οργανικά δεμένος με την καταπληκτική μεθεπόμενη εικόνα του ποιήματος

Όπως τα πεύκα
κρατούνε τη μορφή του αγέρα
ενώ ο αγέρας έφυγε, δεν είναι εκεί

Αυτό, λοιπόν, που φωτίζει απότομα στο δικό μου οπτικό τοπίο ο συγκεκριμένος στίχος, μπορεί απλώς μία ακόμη παρανάγνωση με αξιώσεις παραίσθησης, είναι μια παιδική απόχη. Ένα απλό διχτάκι δεμένο σε ένα κομμάτι ξύλο, με απροσδιόριστο βάθος και αμφίβολη συνειδητότητα, που πιάνει λόγια, σπαράγματα φράσεων ή και λέξεις σκόρπιες, λόγια του αέρα. Πως, εκτός από τις προφανείς κρυψώνες σε μυθιστορήματα, διηγήματα και συλλογές των άλλων, τα λόγια μας είναι και παιδιά μιας ψιθυριστής ατάκας σ' ένα λεωφορείο, μιας φιλικής κουβέντας, μιας ανακατασκευασμένης παιδικής ανάμνησης, μιας κραυγής που νομίζεις ότι άκουσες, αν την άκουσες ποτέ, χωρίς να της δώσεις σημασία και βλέπεις μετά από καιρό να σχηματίζεται στο χαρτί.

Υπάρχει κάτι το πραγματικά «ηρωικό» στη μετάφραση της ποίησης. Είναι μια εργασία εξαιρετικά απαιτητική, με ελάχιστη προβολή και πολύ συγκεκριμένο ακροατήριο και ταυτοχρόνως είναι για όλους μας η απολύτως αναγκαία συνθήκη για να διαβάσουμε λίγο παρά πέρα, να γίνουμε λίγο καλύτεροι ή απλώς να ξεστραβωθούμε.

Ελληνική ποίηση, μεταφρασμένη ποίηση. Ποιο είναι το δικό σας «αναγνωστικό ισοζύγιο»;
Δυστυχώς η βασική διελκυστίνδα τα τελευταία χρόνια είναι πάντοτε μεταξύ χρόνου εργασίας και χρόνου για διάβασμα, και εκεί, τραβώντας το τεντωμένο σχοινί, οι επιλογές είναι συχνά περισσότερο θυμικές παρά συστηματικές. Νομίζω ότι και όλη αυτή η συζήτηση περί μικρής φόρμας, κυρίως βέβαια στην πεζογραφία, ενίοτε παραγνωρίζει αυτή την πολύ υλική παράμετρο. Προφανώς, δεν υπάρχει κάποια μηχανική σχέση αιτίου-αιτιατού αλλά μου φαίνεται κάπως αυτονόητο να διαβάζουμε όπως ζούμε και όχι το αντίστροφο.

Όπως και να έχει, το προσωπικό μου αναγνωστικό ισοζύγιο μεταξύ ελληνικής και μεταφρασμένης ποίησης είναι κάπως παλιομοδίτικο, επηρεασμένο από αυτή την υλική παράμετρο και εν τέλει συντριπτικό υπέρ της ελληνικής. Δυστυχώς, μέσα σε όλες τις άλλες παραμέτρους χάσκουν και εκείνες της συνήθειας και αλίμονο και κάποιας τεμπελιάς. Κάπως γίνεται και μου είναι πάντα πιο εύκολο να ξαναγυρίζω στα αγαπημένα (π.χ. στον Σολωμό, στον Λάγιο, στον Ασλάνογλου ή σε πιο οικείες συγκαιρινές συλλογές) για μια δεύτερη ανάγνωση ή έστω ένα απόσπασμα, παρά να βρω τον χρόνο και τη συγκέντρωση να διαβάσω μεταφρασμένη ποίηση μεθοδικά, πόσο μάλλον στο πρωτότυπο.

Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι τον τελευταίο καιρό κάνω ότι μπορώ να μαζέψω λίγο και το κενό και την ευκολία. Πρόσφατα για παράδειγμα διάβασα με μεγάλο κέφι, παρότι πάλι κάπως άτακτα, τις Ελεγείες του Ντουίνο του Ρίλκε σε μετάφραση Μ. Τοπάλη, τη Σύνθλιψη των σταγόνων του Κορτάσαρ σε μετάφραση Β. Λαλιώτη και αυτές τις ημέρες ξεκοκκαλίζω την εξαιρετική μικρή ανθολογία Έξι Ευρωπαίοι Ποιητές (Τρακλ, Ταρκόφσκι, Ρίλκε, Μπέρνχαρντ, Γκολ, Μπεν) σε μετάφραση Αλέξανδρου Ίσαρη. Με την ευκαιρία της ερώτησης, θα ήθελα και να πω ότι κατά τη γνώμη μου υπάρχει κάτι το πραγματικά «ηρωικό» στη μετάφραση της ποίησης. Είναι μια εργασία εξαιρετικά απαιτητική, με ελάχιστη προβολή και πολύ συγκεκριμένο ακροατήριο και ταυτοχρόνως είναι για όλους μας η απολύτως αναγκαία συνθήκη για να διαβάσουμε λίγο παρά πέρα, να γίνουμε λίγο καλύτεροι ή απλώς να ξεστραβωθούμε.

Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες –εικαστικά, μουσική, κινηματογράφος κ.ά.– το ποιητικό σας έργο;
Είναι λίγο παράδοξο γιατί ενώ η βασική αναγνωστική μου σκευή είναι πεζογραφική, έγραψα τελικά πρώτα ποίηση, και ενώ ήμουν και είμαι εθισμένος με τον κινηματογράφο, το επόμενο πράγμα που ελπίζω ότι θα τελειώσω είναι ένα θεατρικό έργο. Δεν είμαι λοιπόν ακριβώς βέβαιος ποια είναι η πηγή και ποιος ο ποταμός και σίγουρα δεν είμαι σε θέση να περιγράψω με ακρίβεια τις άμεσες επιδράσεις και τις αλληλεπικαλύψεις. Όπως κα να 'χει, μαζί με την πεζογραφία, την ποίηση και τη μουσική, έχω μια διαχρονική αγάπη για τη χαρακτική και το σκίτσο, όπως διατηρείται αναλλοίωτος και ο εφηβικός μου θαυμασμός για την τεχνική του μοντάζ.

Η προσπάθεια να χαράξεις και να αποτυπώσεις τα περισσότερα απ' όσα φαντάστηκες με τις πιο λιτές γραμμές, τα πιο γυμνά μέσα που επιτρέπεις στον εαυτό σου, απόπειρα όχι αφαίρεσης αλλά κάτι σαν δίαιτα, είναι μια χίμαιρα που πάντα με συγκινούσε. Το ίδιο (μου) συμβαίνει και με τη σχεδόν μαγική δυνατότητα να μπορείς να επέμβεις στον ρυθμό της αφήγησης αλλά και στον πυρήνα κάθε ιστορίας, αλλάζοντας τη σειρά, τη διάρκεια ή το «περιβάλλον» των επιμέρους εικόνων της. Νομίζω ότι όσο ασκείται το μάτι να παρατηρεί αυτές τις καθοριστικές πινελιές, είτε στο πανί είτε στη σελίδα, τόσο μεγαλώνει η έκπληξη αλλά και ο ψυχαναγκασμός για το μικρό εφικτό θαύμα, που βρίσκεται μέχρι την τελευταία τελεία στα χέρια μας.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

altΠροπαγάνδα
Κάποια γράμματα για κάποια πράγματα
Αλέκος Λούντζης
Εκδ. Γαβριηλίδη 2016
Σελ. 72, τιμή εκδότη €8,50

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τάσος Αναστασιάδης: «Ο άνθρωπος από τη φύση του έχει μια τάση προς την αυτοκαταστροφή»

Τάσος Αναστασιάδης: «Ο άνθρωπος από τη φύση του έχει μια τάση προς την αυτοκαταστροφή»

Ο Τάσος Αναστασιάδης μάς συστήθηκε πρόσφατα με το μυθιστόρημα «Πίσω από τις σκιές» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Book Press

Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για εσάς;

...
Σίσσυ Αγγελάκου: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο σαρωτικά μεταμορφωτικό από την ήττα»

Σίσσυ Αγγελάκου: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο σαρωτικά μεταμορφωτικό από την ήττα»

Η Σίσσυ Αγγελάκου μάς συστήθηκε πρόσφατα με τη συλλογή διηγημάτων της «Η νύχτα ακίνητη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γραφή. 

Επιμέλεια: Book Press

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει; ...

Αντώνης Μπογαδάκης: «Δεν γίνεται να γράφεις χωρίς να αφουγκράζεσαι τον λόγο των ανθρώπων σε όλες του τις εκφάνσεις»

Αντώνης Μπογαδάκης: «Δεν γίνεται να γράφεις χωρίς να αφουγκράζεσαι τον λόγο των ανθρώπων σε όλες του τις εκφάνσεις»

Ο Αντώνης Μπογαδάκης μάς συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική συλλογή του «Η ακολουθία των βημάτων» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

Eπιμέλεια: Book Press

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας ποιητής; Τι το καινούργιο φέρνει; ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ