alt

Ο Στάμος Τσιστώνης μιλά με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Μια διαφοερετική μέρα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.

Του Κώστα Αγοραστού

Ο Στάμος Τσιτσώνης έχει μέχρι στιγμής εκδώσει τρεις συλλογές διηγημάτων. Στην πιο πρόσφατη με τίτλο Μια διαφορετική μέρα (εκδ. Κριτική) παρακολουθούμε τους ήρωές του στην προσπάθειά τους να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς τους άλλοτε με χιούμορ κι άλλοτε βιώνοντας τον πόνο με τρόπο αναπότρεπτο. 

Μόλις κυκλοφόρησε η τρίτη σας συλλογή διηγημάτων με τίτλο Μια διαφορετική μέρα (εκδ. Κριτική), η οποία περιλαμβάνει είκοσι τέσσερα διηγήματα. Αν σας ζητούσα να εντοπίσετε έναν άξονα, ο οποίος διατρέχει αυτά τα διηγήματα, ποιος θα ήταν αυτός;

Όλες μας οι πράξεις έχουν περιγραφεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλες μας οι σκέψεις –εκτός από τις επιστημονικές ανακαλύψεις– έχουν καταγραφεί στο παρελθόν, στα κείμενα προηγουμένων ξακουστών συγγραφέων αλλά και απλών λιθοξόων του λόγου που κόσμησαν και κοσμούν το οικοδόμημα της λογοτεχνίας.

Το νέο μου βιβλίο Μια διαφορετική μέρα ίσως είναι η μόνη από τις προηγούμενες συλλογές των διηγημάτων μου, Πετεινός νοτίων προαστίων και Χωρίς απόδειξη (εκδ. Κριτική), στις οποίες δεν είναι ευδιάκριτος ένας άξονας, τουλάχιστον τόσο ξεκάθαρα όσο στα προηγούμενα βιβλία μου. Ωστόσο, αν κρίνει κανείς ακόμη και από τον τίτλο, πρόκειται όντως για μια διαφορετική συλλογή, υπό την έννοια ότι καθημερινοί άνθρωποι βιώνουν από την προσωπική του σκοπιά ο καθένας, γεγονότα, περιπέτειες και καταστάσεις μιας νέας μέρας που ξημερώνει, μιας μέρας που μπορεί, και αρχικά αναμένεται, να εξελιχθεί όπως η προηγούμενη. Εδώ, το στοιχείο της ανατροπής –σε ορισμένα διηγήματα διάχυτο στην πλοκή τους, σε άλλα προς το τέλος– έρχεται να διαφοροποιήσει το αναμενόμενο, οπότε η διαφορετική μέρα τους επιφυλάσσει μερικές φορές ακραίες οδυνηρές καταστάσεις, μερικές φορές σαρκαστικούς συμβιβασμούς και υποχωρήσεις και άλλες μια πικρή χιουμοριστική πρόζα.

Στην προηγούμενη συλλογή σας, Πετεινός νοτίων προαστίων, «συνομιλούσατε» με κλασικά κείμενα. Στην τωρινή συλλογή υπάρχουν κάποιες ευδιάκριτες «συνομιλίες» ή επιρροές;

Η «συνομιλία» με κλασικά κείμενα, όπως εύστοχα επισημαίνετε, υπάρχει σε κάθε ένα από τα διηγήματά μου, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν αναφέρεται συγκεκριμένα κάποιος τίτλος ή κάποιος κλασικός συγγραφέας. Όλες μας οι πράξεις έχουν περιγραφεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κύριε Αγοραστέ, όλες μας οι σκέψεις –εκτός από τις επιστημονικές ανακαλύψεις– έχουν καταγραφεί στο παρελθόν, στα κείμενα προηγουμένων ξακουστών συγγραφέων αλλά και απλών λιθοξόων του λόγου που κόσμησαν και κοσμούν το οικοδόμημα της λογοτεχνίας. Είμαστε συνεπώς κι εμείς –άρα και η ταπεινότητά μου– απλοί μεταφορείς αυτών των σκέψεων που προσπαθούν να τις ερμηνεύσουν και να τις αποτυπώσουν στο χαρτί. Επιρροές υπάρχουν αναμφίβολα. Δεν ζω απομονωμένος. Βιώνω την κρίση της χώρας μου, συμπάσχω με τους συνανθρώπους μου, αλλά νομίζω πως έχω ακόμη τη δύναμη να σαρκάζω τις σουρεαλιστικές καταστάσεις που συναντώ ή να αντιμετωπίζω με πικρό χιούμορ το «δήθεν» και την ιδιοτέλεια.

Γενικότερα, στα διηγήματά σας, αυτό που «γεννιέται» πρώτο είναι ο ήρωας ή η ιστορία που θέλετε να αφηγηθείτε;

Ο καθένας από εμάς είναι ο ήρωας της ιστορίας του. Στα διηγήματά μου περιγράφω φανταστικά(;) αποσπάσματα από την ιστορία του ήρωα ή της ηρωίδας μου, ως τμήματα μια διαδρομής ζωής που διάνυσε πριν τον μεταφέρω στο βιβλίο και μιας ζωής που πρόκειται να συνεχίσει, όταν τελειώσει το διήγημα. Συνεπώς η «γέννηση» των ηρώων και της ιστορίας τους είναι σχεδόν ταυτόχρονη.

Έχετε σπουδάσει μαθηματικά, τα οποία και διδάσκατε επί χρόνια. Πώς συγκεράζετε τη μαθηματική/ορθολογιστική σκέψη με την «ελευθεριότητα» της πεζογραφίας;

Δεν υπάρχει πιο ανοιχτός χώρος, πιο ελεύθερος χώρος από τα μαθηματικά. Μόνο που λειτουργεί με αρχές. Μήπως όμως και στη λογοτεχνία δεν υπάρχουν αρχές;

Είναι μια ερώτηση που «υφίσταμαι» συχνά –χαριτολογώ– με τη λογική ότι οφείλω να απολογηθώ, πώς εγώ ένας μαθηματικός, τόλμησα να εισχωρήσω στο άβατο των λογοτεχνών. Ας πούμε όμως, πως είχα στη σκέψη μου τη σοφή ρήση: «Άλλο πράγμα η μάθηση και άλλο η μόρφωση». Είχα και έχω ως πρότυπό μου το μοντέλο του μορφωμένου δασκάλου. Ένιωθα πως είχα την υποχρέωση απέναντι στους μαθητές μου, χωρίς να μου την είχε αναθέσει κάποιος, να αποσείσω τον μονόχρωμο μανδύα του απρόσιτου μονήρη μαθηματικού και να ντυθώ τη σύγχρονη λαμπερή φορεσιά του κοινωνικού ανθρώπου που προσπαθεί να συνομιλήσει πέρα από την απαραίτητη σημειολογία των μαθηματικών και με γλώσσα απλή και κατανοητή. Νομίζω πως είχα ευχάριστα αποτελέσματα αν κρίνω από τον τρόπο που προσέγγισαν οι μαθητές μου τις υπέροχες μαθηματικές έννοιες. Ως προς την ελευθερία που αναφέρατε, δεν υπάρχει πιο ανοιχτός χώρος, πιο ελεύθερος χώρος από τα μαθηματικά. Μόνο που λειτουργεί με αρχές. Μήπως όμως και στη λογοτεχνία δεν υπάρχουν αρχές;

Έχετε πρόσφατα μεταφράσει Το παιχνίδι της μίμησης (εκδ. Κριτική). Ένα graphic novel για τον Άλαν Τιούρινγκ. Μιλήστε μας για τη μετάφραση αυτού του βιβλίου καθώς και για τη σπουδαιότητα και τη μεγαλοφυΐα αυτού του ανθρώπου.

Οι Ottaviani και Purvis παρουσιάζουν τον Άλαν Τιούρινγκ ως μια εκκεντρική ιδιοφυία, έναν δρομέα ολυμπιακού επιπέδου (ήταν όντως!) και θεμελιωτή της σύγχρονης επιστήμης των υπολογιστών.

Το παιχνίδι της μίμησης, (εκδ. Κριτική) των Jim Ottaviani (συγγραφέας) και Leland Purvis (εικονογράφος), είναι το τελευταίο βιβλίο που μετέφρασα και το πρώτο μου στον χώρο του graphic novel. Ο Άλαν Τιούρινγκ υπήρξε μια σπουδαία προσωπικότητα στον χώρο των Μαθηματικών, κρυπταναλυτής και βιολόγος. Οποιαδήποτε συνοπτική παρουσίαση του έργου του θα μείωνε το κύρος και τη σημασία της. Περιορίζομαι συνεπώς στον τρόπο που εμφανίζεται σε αυτό το σημαντικό βιβλίο. Οι Ottaviani και Purvis παρουσιάζουν τον Άλαν Τιούρινγκ ως μια εκκεντρική ιδιοφυία, έναν δρομέα ολυμπιακού επιπέδου (ήταν όντως!) και θεμελιωτή της σύγχρονης επιστήμης των υπολογιστών. Εκτός των άλλων, περιγράφουν παραστατικά τη μεγάλη συμβολή του στην αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων της γερμανικής μηχανής enigma, που συντόμευσε κατά πολύ το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ottaviani προσδίδει επίσης στον Τιούρινγκ μια θαρραλέα στάση στο θέμα της ομοφυλοφιλίας του στο συντηρητικό κλίμα της εποχής, αποφεύγοντας υπαινιγμούς ή σχόλια. Το ίδιο προσεκτικά αναφέρεται και στην περιγραφή του τραγικού θανάτου του μεγάλου μαθηματικού, όσο και στην απάνθρωπη ταλαιπωρία στην οποία υποβλήθηκε λόγω της ομοφυλοφιλίας του.

Όσον αφορά τις όποιες δυσχέρειες της μετάφρασης, μπορώ να πω ότι τις εξισορρόπησε η απόλαυση του κειμένου και των εικόνων. Δυσκολίες στο συγκεκριμένο graphic novel όντως ανέκυψαν διότι έπρεπε να σεβαστούμε, με την επιμελήτρια κα Μίνογλου, την άποψη του συγγραφέα, να εκφράσουμε σωστά το κλίμα της εποχής, αλλά ταυτοχρόνως να αποδώσουμε με πειστικό τρόπο τόσο τους επιστημονικούς διαλόγους όσο και τους ιδιότυπους αγγλισμούς της σλανγκ γλώσσας. Νομίζω όμως ότι τα καταφέραμε.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

tsitsonisΜια διαφορετική μέρα
Στάμος Τσιτσώνης
Κριτική 2017
Σελ. 256, τιμή εκδότη €12,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΜΟΥ ΤΣΙΤΣΩΝΗ

 

  

altΤο παιχνίδι της μίμησης
Ο Άλαν Τιούρινγκ αποκωδικοποιείται
Jim Ottaviani, Leland Purvis
Μτφρ. Στάμος Τσιτσώνης
Κριτική 2017
Σελ. 248, τιμή εκδότη €18,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Έλενα Χουζούρη: «Η πολιτική προσφυγιά, ο ξεριζωμός και η διαγραφή από την πατρίδα, παραμένουν ανεπούλωτο τραύμα»

Mε αφορμή την επανέκδοση του μυθιστορήματός της «Πατρίδα από βαμβάκι» (εκδ. Πατάκη), η συγγραφέας Έλενα Χουζούρη μάς μιλάει για τη λιγότερη γνωστή ιστορία των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα μετά το τέλος του Εμφυλίου και τη σημερινή συγκυρία με το πρόβλημα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς.&nb...

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Αλέξης Πανσέληνος: «Τα διηγήματα αυτά απηχούν την τάση μου για πολυπρόσωπες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις»

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ιστορίες με σκύλους» (εκδ. Μεταίχμιο), μια συλλογή με τέσσερα εκτενή διηγήματα. Μια επιστροφή έπειτα από 42 συναπτά χρόνια στις συγγραφικές απαρχές του. Φωτογραφία: © Νίκος Κοκκαλιάς.

Συνέντευξη στον ...

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Φώτης Καγγελάρης: «Δεν υπάρχει ''ελεύθερη'' τέχνη – είναι πάντα ένας συμβιβασμός και μια μεταμφίεση»

Συνέντευξη με τον Διδάκτορα Ψυχοπαθολογίας και συγγραφέα Φώτη Καγγελάρη με αφορμή το βιβλίο του «Μια ιστορία της τέχνης. Από την μεριά της επιθυμίας» (εκδ. Παπαζήση). Μια πρωτότυτη θέαση της τέχνης και της άμεσης σχέσης που έχει με την ουσία της ζωής μας. 

Συνέντευξη στ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ