franny-zooery

Της Ιωάννας Καρατζαφέρη

Πενήντα χρόνια, πέντε δεκαετίες, μισός αιώνας, όπως και να ορίσει κανείς το χρόνο που πέρασε, το ερώτημα είναι πώς τον διασχίσαμε, τι κρατήσαμε από αυτόν και τι δώσαμε. Τι εξοικονομήσαμε και τι σπαταλήσαμε. 

Τόσα είναι τα χρόνια από τότε που διάβασα, το 1962, για πρώτη φορά το βιβλίο «Φράνι & Ζούι» του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ. Αν θυμάμαι την ημερομηνία, είναι γιατί τον ίδιο χρόνο είχε κυκλοφορήσεις το πρώτο μου μυθιστόρημα, Επιπλωμένα Δωμάτια – δεν υπάρχει βέβαια συγκριτική διάθεση.

Όταν διάβασα, για πρώτη φορά, μόνο τον τίτλο, δεν ήμουν βέβαιη σε ποιο φύλο ανήκε το καθένα. Διάβασα το Ζούι ως Ζωή, επομένως το εξέλαβα ως γυναικείο. Πολλά από τα ξένα ονόματα, τότε, μου ήταν άγνωστα. Γνωστά ήταν του κινηματογράφου, λιγότερο του θεάτρου, που διαβάζαμε στον τύπο ή στις αφίσες και ταυτίζαμε με τους ήρωες του κινηματογράφου: Τζον, Ρόμπερτ, Βίκτωρ, Τάιρον, Μπέτι, Μωρίν, Σούζαν, τέτοια.

Στην ανάγνωση, η πιστοποίηση του φύλου γινόταν από τις προσωπικές ή κτητικές αντωνυμίες.

Δεν είχα διαβάσει στο περιοδικό, Νιού Γιόρκερ, το διήγημα, Φράνι, κι έτσι μου ήταν άγνωστη, όπως και ο συγγραφέας Τζ. Ντ. Σάλιντζερ. Σύντομα, βρέθηκα ανάμεσα σε συζητήσεις για το βιβλίο, απαρτιζόταν από το διήγημα, Φράνι, και τη νουβέλα Ζούι, που το θέμα του και η γραφή του είχαν δημιουργήσει από καιρό μεγάλη αίσθηση, συζητήσεις και κριτικές ανυπέρβλητου θαυμασμού και προβλέψεις για την πορεία ή την στροφή της λογοτεχνίας και της επίδρασής της ή επιρροής της.

Από την πρώτη μου ανάγνωση, εκτός από το διήγημα, δεν είχα καταλάβει και πολλά. Δεν ήταν θέμα οι άγνωστες λέξεις, αυτές υπάρχουν στα λεξικά, αλλά τι εννοούσαν.

Από την πρώτη μου ανάγνωση, εκτός από το διήγημα, δεν είχα καταλάβει και πολλά. Δεν ήταν θέμα οι άγνωστες λέξεις, αυτές υπάρχουν στα λεξικά, αλλά τι εννοούσαν.

Ύστερα από τα διαβάσματα του Χέμινγουεϊ, του Φιτζέραλντ, του Σίνκλερ και πολλών άλλων, ιδιαίτερα των συγγραφέων της Χαμένης Γενιάς, με την δράση τους, τις περιπλανήσεις τους, την εξωτερίκευση των ιδεών τους και τους κοινωνικούς προβληματισμούς όπως του Στάινμπεκ, του Κάλντγουελ, του Ντρέιζερ και άλλων, ο Σάλιντζερ με είχε παρασύρει σ’ έναν άλλο κύκλο: μάλλον οικογενειακό, περισσότερο κλειστό, με άλλες αναζητήσεις του πνεύματος ή του θείου, πέραν της Αμερικής, που θεωρείτο Αγγλοσαξωνική και Λευκή, και απέστρεφε το πρόσωπό της από άλλες θεωρίες, θρησκευτικές παραλλαγές ή μη μονοθεϊστικές, ασιατικές ή άγνωστων φυλών, περισσότερο ή λιγότερο τελετουργικές .

Μια ανάγνωση δεν ήταν αρκετή, τουλάχιστον για μένα. Το βιβλίο βρισκόταν εν αναμονή όχι μόνο στα ράφια, αλλά κυρίως στο πίσω μέρος του κεφαλιού μου. Θα το ξαναδιάβαζα.

Είχα καταλάβει πως δεν αρκεί ο πλούτος των λέξεων σε αριθμό, αλλά ο πλούτος στις λέξεις που χρησιμοποιούνται.

Η δημιουργία της οικογένειας Γκλας δεν ήταν τυχαία, δεν είχε δημιουργηθεί για να ζήσει μόνο στο βιβλίο «Φράνι & Ζούι», που ήδη είχε γίνει πανεπιστημιακό ανάγνωσμα, θα είχε μέλλον.

Το ξαναδιάβασα και υιοθέτησα επίσης το μεγάλο ερωματικό του αναγνωστικού κοινού, ποιος ήταν τέλος πάντων ο συγγραφέας Τζ. Ντ. Σάλιντζερ, που δεν δίνει συνεντεύξεις, δεν φωτογραφίζεται, δεν κάνει δημόσιες ή κοινωνικές εμφανίσεις;

Τι ήταν; Ένας Μύθος; Ποιο ήταν το πραγματικό, φυσικό πρόσωπο;

Πριν δυο χρόνια το Μουσείο/Βιβλιοθήκη Μόργκαν, στην Πέμπτη Λεωφόρο, στο Μανχάταν ανήγγειλε την Έκθεση Σάλιντζερ. Την επισκέφθηκα, όπως χιλιάδες άλλοι, με μια λαχτάρα: Θα έβλεπα και θα διάβαζα περισσότερα από την προσωπική του ζωή. Όμως δεν υπήρχαν παρά ελάχιστα γραπτά ντοκουμέντα, σε μια προθήκη προφυλαγμένα από την εξωτερική ατμόσφαιρα, όπως κάποιες σύντομες επιστολές, μάλλον κοινές και συγκρατημένα φιλικές.

Τώρα διαβάζοντας το ίδιο βιβλίο, σε επανέκδοση, από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ, που χρησιμοποιεί την γλώσσα με τον δικό του τρόπο, επιβεβαιώνεται η σκέψη ότι τα βιβλία πρέπει να επανεκδίδονται γιατί πάντα υπάρχει μια καινούρια γενιά που διαβάζει.

Η λογοτεχνία έχει τη δική της διαδρομή παράλληλα με την γλώσσα.

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τζ.Ντ. Σάλιντζερ: μια τόσο ηχηρή απουσία

Τζ.Ντ. Σάλιντζερ: μια τόσο ηχηρή απουσία

Μικρές σκηνές από τα έργα και τις ημέρες των αδελφών Γκλας και άλλες ιστορίες…

Της Νέλλης Βουτσινά

H ηχηρ...

Tα μυστικά χειρόγραφα του Σάλιντζερ: άνθρακες ή θησαυρός;

Tα μυστικά χειρόγραφα του Σάλιντζερ: άνθρακες ή θησαυρός;

Της Ελπίδας Πασαμιχάλη

Η υπόθεση θυμίζει λίγο την ιστορία του χαμένου δισκοπότηρου, καθώς λίγες μόλις μέρες μετά το θάνατο του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ, αναζωπυρώνονται και πάλι οι φήμες για «μυστικά χειρόγραφα»

...
«Όνειρα γλυκά, μάπες!»

«Όνειρα γλυκά, μάπες!»

Ο φύλακας στη σίκαλη:  Ένα μυθιστόρημα για έναν έφηβο που καθρεφτίζει όλες τις ηλικίες, που ταράζει τα νερά της γνωστής γραφής για εφήβους.

Tου Δημήτρη Αθηνάκη

Αυτό το βιβλίο μ’ ακολουθεί παντού. Λειτουργεί μάλλον ασυνείδητα. Το χρονικό ενός εφήβ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ