alt

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Τάκη Θεοδωρόπουλου «Τα Ελγίνεια και τα πορτοκάλια – Επίγονοι ή κληρονόμοι;» που κυκλοφορεί στις 20 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Λεωνίδας Καλούσης

Χ. Ο ακατονόμαστος

«…Η δε ΑΕ, ο ειρημένος πρεσβευτής, παρήγγειλεν εις πέντε Άγγλους ζωγράφους, διαμένοντας νυν εν Αθήναις, να εξετάσωσι και να θεωρήσωσι, προς δε και να λάβωσιν αποτυπώματα των ανέκαθεν εκεί υπαρχόντων αναγλύφων. Παρεκάλεσε λοιπόν ημάς ρητώς, όπως εκδοθή εντεύθεν επίσημον έγγραφον, διατάσσον ίνα, εφ’ όσον χρόνον οι ειρημένοι ζωγράφοι απασχολούνται εντός και εκτός της Ακροπόλεως των Αθηνών, ήτις είναι ο τόπος της εργασίας των, ή πηγνύουσι ικρία πέριξ του αρχαίου εκεί ναού των ειδώλων, ή αποτυπούσιν ανάγλυφα και ορατά καλλιτεχνήματα εκ γύψου, ή μετρούσι τα λείψανα άλλων αρχαίων εκεί κατεστραμμένων κτιρίων ή ανασκάπτουσιν, όπου νομίζουσιν αναγκαίον, τα θεμέλια, όπως ανακαλύψωσιν επιγραφάς κεκαλυμμένας τυχόν υπό των χωμάτων, μη διακοπή η εργασία αυτών, μηδέ παρεμβληθή πρόσκομμά τι υπό του δισδάρη (διοικητού της Ακροπόλεως) ή άλλου τινός, μηδέ παρεμποδίση τις τα ικρία ή τα εργαλεία, ων ενδέχεται να λάβωσι χρείαν εν ταις εργασίαις των και μηδέ παρακωλύση τις αυτούς, εάν θελήσωσι να απαγάγωσι λίθους έχοντας αρχαίας επιγραφάς ή ανάγλυφα…» 

Είναι απόσπασμα από το περίφημο φιρμάνι το οποίο παραθέτει ολόκληρο, σε μετάφραση από τα αγγλικά, ο Αντώνιος Μηλιαράκης στη μονογραφία του Περί των Ελγινείων Μαρμάρων (Εταιρεία των Φίλων του Λαού, Αθήνα 1994).

Διευκρινιστικά: Το «ημάς» αναφέρεται στον Καϊμακάν Πασά, αναπληρωτή του Μεγάλου Βεζίρη, ο οποίος έλειπε στην Αίγυπτο. Το φιρμάνι απευθύνεται στον Καδή –αρχιδικαστή– και τον Βοεβόδα –διοικητή– των Αθηνών. Η ΑΕ ο ειρημένος πρεσβευτής είναι ο Τόμας Μπρους, έβδομος λόρδος του Έλγιν, πρεσβευτής του Γεωργίου Γ΄, του πρώτου μονάρχη του Ηνωμένου Βασιλείου, αφού την 1η Ιανουαρίου του 1801 η Αγγλία έχει ενωθεί με την Ιρλανδία.

Συνιστώ σε όσους ενδιαφέρονται για τις λεπτομέρειες ένα από τα αριστουργήματα της γαλλικής γραμματείας, τα Απομνημονεύματα από το Επέκεινα του Σατωβριάνδου. Εμιγκρές, αντίπαλος του Ναπολέοντα, έχει ιχνογραφήσει ένα εκπληκτικό για την καυστική του ακρίβεια πορτρέτο του καθώς και μια ιστορική αφήγηση των πεπραγμένων του απ’ αυτές που σου υπενθυμίζουν ότι η Ιστορία είναι λογοτεχνικό είδος.

Ο ιστορικός χρόνος έχει αισίως φτάσει στο σωτήριον έτος 1801 και στη σκηνή πρωταγωνιστεί ο Ναπολέων Βοναπάρτης. Δεν έχει ακόμη στεφθεί Αυτοκράτωρ, όμως οι φιλοδοξίες του έχουν αποκαλύψει το εύρος τους. Πριν αιματοκυλίσει την Ευρώπη με τη Μεγάλη Στρατιά του, δοκιμάζει τις αντοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μέση Ανατολή. Συνιστώ σε όσους ενδιαφέρονται για τις λεπτομέρειες ένα από τα αριστουργήματα της γαλλικής γραμματείας, τα Απομνημονεύματα από το Επέκεινα του Σατωβριάνδου. Εμιγκρές, αντίπαλος του Ναπολέοντα, έχει ιχνογραφήσει ένα εκπληκτικό για την καυστική του ακρίβεια πορτρέτο του καθώς και μια ιστορική αφήγηση των πεπραγμένων του απ’ αυτές που σου υπενθυμίζουν ότι η Ιστορία είναι λογοτεχνικό είδος. Τα «Απομνημονεύματα » είναι Ιστορία με τη σημασία που έδινε στη λέξη ο Θουκυδίδης. Δεν είναι αφήγηση των περασμένων. Είναι έρευνα του παρόντος. Από αρχαιοτάτων χρόνων δε οι πιο αξιόπιστοι μελετητές του εκάστοτε παρόντος έχει αποδειχθεί πως είναι όσοι συγκρούσθηκαν με τις συνθήκες του. Επαναφέρω τον εαυτό μου στην τάξη.

Η στρατιά του Ναπολέοντα έχει κατατροπώσει τους Μαμελούκους στη μάχη των Πυραμίδων. Οι Μαμελούκοι ήσαν ο πολεμικός βραχίονας της οθωμανικής εξουσίας στην Αίγυπτο. Μερικές όμως ημέρες μετά, κι ενώ ο Ναπολέων θεωρεί πως είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού, βρίσκεται αντιμέτωπος με τον αγγλικό στόλο στις εκβολές του Νείλου. Η ήττα του θα σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους της εκστρατείας του στην Αίγυπτο. Κατόπιν τούτων οι Οθωμανοί θα θεωρούν τους Άγγλους σωτήρες της κυριαρχίας τους στη Μέση Ανατολή. Εξού και η εύνοια προς τον πρεσβευτή της ΑΜ ο οποίος επιθυμεί να μελετήσει και ενδεχομένως να αποκτήσει αντικείμενα των οποίων την αξία οι Οθωμανοί δεν αντιλαμβάνονται. Το μόνο που ζητάει είναι άψυχα μάρμαρα τα οποία, ως επί το πλείστον, χρησιμεύουν για οικοδομικά υλικά. Και έτσι φτάνουν στην Αθήνα το 1801 οι απεσταλμένοι του Έλγιν, μια ομήγυρη φραγκοφορεμένων, η οποία αποκλείεται να πέρασε απαρατήρητη. Διακρίνονται ανάμεσά τους ο γραμματέας του λόρδου κ. Χάμιλτον, αρχαιοδίφης γνώστης των αρχαιοτήτων, και ο ναπολιτάνος ζωγράφος Λουζιέρι.

Επί το έργον. Προσλαμβάνουν εργάτες, στήνουν ικριώματα, ένα ολόκληρο εργοτάξιο. Η σύληση του Παρθενώνα δεν έγινε στη διάρκεια ασέληνης νυκτός από μασκοφόρους που ξέθαψαν τον θησαυρό στο ξέφωτο ενός δάσους. Κράτησε έναν ολόκληρο χρόνο και οι αυτουργοί εργάζονταν στο πιο περίοπτο σημείο της πόλης. Τα λάφυρα φορτώνονται σε καράμαξες και μεταφέρονται στον Πειραιά για να μεταφορτωθούν σε πλοίο. Λέγεται ότι ο μόνος που αντέδρασε ήταν ο γάλλος πρόξενος Φωβέλ, ο οποίος προσπάθησε να αποτρέψει τη μεταφορά βγάζοντας έναν από τους τροχούς της άμαξας. Όπως γράφει ο Χάμιλτον, ο ιδιαίτερος γραμματέας του Έλγιν το 1811, στο υπόμνημά του για την όλη υπόθεση: «Ο λαός εδέχθη το έργον μετά χαράς, θεωρήσας αυτό ως ποριστικόν χρημάτων». 

Και ποιος θα μπορούσε να ψέξει τον «λαό» για τη στάση του; Οι ποιμένες των αιγοπροβάτων, η πλειονότητα του «λαού» των Αθηνών, πιθανότατα δεν είχαν διαβάσει Βίνκελμαν, κατά συνέπεια δεν είχαν ιδέα για τη «Λευκή Ελλάδα» και σίγουρα δεν μπορούσαν να προβλέψουν τον ρόλο του θεματοφύλακα της σημασίας της που θα τους ανέθετε ο ρομαντισμός. Και εδώ εμφανίζεται το ψυχικό ρήγμα. Ο πληθυσμός γίνεται «λαός» –κοινώς βουλευόμενο σώμα βάσει της ετυμολογίας– από τη στιγμή που αναλαμβάνει το βάρος ενός καθήκοντος στο οποίο δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Θεματοφύλακας της σημασίας τους, ενώ δεν αντιλαμβάνεται τη σημασία τους, περίπου σαν τους διορισμένους αρχαιοφύλακες από το υπουργείο Πολιτισμού που αντιλαμβάνονται τι είναι αυτό που φυλάνε, επειδή εισπράττουν τον μισθό τους πρώτη και δεκαπέντε. Υποθέτω ότι στις αρχές του 19ου αιώνα το ερείπιο στην κορυφή του βράχου θα το έβλεπαν σαν ένα γιγαντιαίο ιερογλυφικό. Τους ενέπνεε κάποιο δέος, όπως το ακατανόητο εμπνέει δέος. Σίγουρα όμως καταλάβαιναν καλύτερα τις ασκητικές μορφές των αγίων στο μισοσκόταδο της εκκλησίας. Μ’ αυτές, αν μη τι άλλο, μπορούσαν να συνομιλήσουν, να τους ζητήσουν έλεος και χάρες, θεραπεία και παρηγοριά. Τα μάρμαρα βάραιναν τον ορίζοντα της ζωής τους. Την αντιστοιχία τη βρίσκω στον Καστοριάδη ο οποίος γράφει ότι ο χριστιανισμός επέβαλε στον άνθρωπο τέτοια καθήκοντα που η φύση του δεν μπορούσε να σηκώσει, με αποτέλεσμα να τον υποχρεώνει να κρατάει συνεχώς το βάρος μιας ενοχής.

Τα αρχαία ερείπια επέβαλαν στους Έλληνες τέτοια καθήκοντα που η φύση τους δεν μπορούσε να αντέξει. Και στο σημείο αυτό εμφανίζεται η εκπαίδευση και η παιδεία. Η ελληνική παιδεία είναι μια συνεχής άσκηση που θα επιτρέψει στους νέους Έλληνες να σηκώσουν το βάρος της αρχαιότητάς τους. Η άσκηση έχει τέτοιες απαιτήσεις και συναντά τόσες δυσκολίες που καταλήγει να γίνει αυτοσκοπός. Όπως λέει ο Σωκράτης στον Γοργία, σημασία δεν έχει ότι τρέχεις. Σημασία έχει ο λόγος για τον οποίον τρέχεις. Άλλο να τρέχεις για να γλιτώσεις, άλλο για να φτάσεις πρώτος, κι άλλο για να ασκηθείς.

Πάμε πάλι πίσω, όταν οι επιφανείς ξένοι αποκαλύπτουν στους γηγενείς ότι τα μάρμαρα έχουν αξία για τον κόσμο τους. Διότι περί αυτού πρόκειται. Πληρώνουν εργάτες, ξοδεύουν, κοπιάζουν. Κάτι γίνεται εκεί πάνω. 

Το πλήρωμά του σώζεται, όμως το φορτίο του, η λεία ενός ολόκληρου χρόνου σύλησης του Παρθενώνα, καταλήγει στον βυθό. Αγάλματα και ανάγλυφα 77, διάφορα τεμάχια 7, εκ του ναού της Απτέρου Νίκης 4, εκ του Ερεχθείου 18, μία Καρυάτιδα, εκ του θεάτρου του Βάκχου 4, το κολοσσαίον άγαλμα του Βάκχου, κεφαλάς 13, γλυπτικά έργα 34, υδρίας μαρμαρίνας και χαλκίνας 14, βωμούς 8, επιτυμβίους λίθους 13, 66 επιγραφές και λοιπά. Το σύνολο 253 κομμάτια.

Το «μπεργαντί» Μέντωρ, ιδιοκτησία του λόρδου Έλγιν, αποπλέει από τον Πειραιά με προορισμό τη Μάλτα, στα ανοιχτά του Αυλέμωνα στα Κύθηρα συναντά θύελλα και βυθίζεται. Το πλήρωμά του σώζεται, όμως το φορτίο του, η λεία ενός ολόκληρου χρόνου σύλησης του Παρθενώνα, καταλήγει στον βυθό. Αγάλματα και ανάγλυφα 77, διάφορα τεμάχια 7, εκ του ναού της Απτέρου Νίκης 4, εκ του Ερεχθείου 18, μία Καρυάτιδα, εκ του θεάτρου του Βάκχου 4, το κολοσσαίον άγαλμα του Βάκχου, κεφαλάς 13, γλυπτικά έργα 34, υδρίας μαρμαρίνας και χαλκίνας 14, βωμούς 8, επιτυμβίους λίθους 13, 66 επιγραφές και λοιπά. Το σύνολο 253 κομμάτια.

Παραθέτω την αντίδραση των προκρίτων της Χώρας των Κυθήρων μόνον και μόνον γιατί μου αρέσουν τα επτανησιακά ελληνικά: «…εκφράζουν την λύπην αυτών πώς ετσακίσθη εις τα μέρη του Αυλέμονα ένα μπεργαντί με την ένδοξον σημαίαν του βασιλέως της Μεγάλης Βρεταννίας όπου ήτο ιμπαρκάτος ανάμεσα εις άλλα άξια υποκείμενα και ο εκλαμπρότατος σεκρετάριος του εξοχωτάτου ιμπασιατόρου εστραορδινάριου εις την Οθωμανικήν αυλήν του ιδίου Βασιλέως». Σαν να διαβάζεις Εγγονόπουλο είναι.

Η επιχείρηση ανάσυρσης κρατάει δύο χρόνια. Το καλοκαίρι του 1804 βρίσκουν και το τελευταίο κιβώτιο και στη διάρκεια του ίδιου χρόνου τη μαρμάρινη έδρα του Πρυτάνεως των Αθηνών. Εντωμεταξύ ο λόρδος Έλγιν δεν είναι πλέον πρεσβευτής, επιπλέον δε έχει ξοδέψει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του στην όλη επιχείρηση. Επείγει η πώληση του θησαυρού, η οποία όμως θα καθυστερήσει. Μέρος της συλλογής έχει φτάσει στον προορισμό της, ο Έλγιν όμως, μαζί με αρκετά από τα κομμάτια που ξεφορτώθηκαν σε γαλλικά λιμάνια, συλλαμβάνεται από τις αρχές του Ναπολέοντα. Θα μείνει τρία χρόνια στη φυλακή όπου η σύφιλη από την οποία έπασχε θα επιδεινωθεί και θα «λάβει καρκινώδη χαρακτήρα» κατατρώγοντας τη μύτη του. Εξού και το σατιρικό επίγραμμα:

Noseless himself he brings home noseless blocks
to show what time can do and what the pox.

Με άλλα λόγια:
Άρρινος αυτός οίκαδ' αρρίνους φέρει
λίθους, εναργώς τοις θεωμένοις φανών
χρόνω τις εστ' ισχύς, τις τε συφιλίδι.

Δεν ξέρω για ποιον λόγο ο Ναπολέων απελευθέρωσε και τον Έλγιν και τους θησαυρούς του. Πάντως το 1806 επιστρέφει στην πατρίδα του όπου, όπως δηλοί το σατυρικό επίγραμμα, δεν τον περιμένουν μόνον θαυμαστές του επιτεύγματός του. Διόλου αμελητέος κριτής ο λόρδος Βύρων:

...ρημάγματα ναούς και Παρθενώνες,
Που σεβαστήκαν Βάνδαλοι, Γότθοι, Τουρκιά
κι αιώνες,
Ω της Αθήνας τα στερνά παντέρμα απομεινάρια!
Όσοι ν' αρπάξουν σκέφτηκαν απ' τη γαλάζια χώρα,
Μοιάζει η καρδιά τους η στεγνή το στέρφο τους
κεφάλι,
Στους βράχους της πατρίδας τους που κόβουν
τ' ακρογιάλι,
Και ωιμέ, προστάτες αχαμνοί μπρος στους βωμούς
της τώρα,
Να, τα παιδιά της, που ο καϋμός της μάννας τους
σπαράζει
Τα σίδερά τους νιώθοντας με πιο μικρό μαράζι.

Τσάιλντ Χάρολντ, II, 12

Ακολουθεί η «Κατάρα της Αθηνάς»:

...Η κατάρα μου ας ξεσπάση πρώτα πρώτα,
ω συφορά του,
Πα στου κλέφτη το κεφάλι και σ' ακέρια τη γενιά του...

Η φωνή του Βύρωνα έχει δύναμη όχι απλώς ποιητική αλλά και πολιτική σε μια εποχή που η ποίηση δεν έχει αποσυρθεί στα ενδότερα της ευαισθησίας και η επικοινωνιακή της εμβέλεια είναι ισχυρή. Ο Βύρων θα γίνει ο πρώτος πρεσβευτής της ελληνικής υπόθεσης στην Αγγλία, καταδικάζοντας τον Έλγιν και φέρνοντας στο προσκήνιο το πρόσωπο μιας Ελλάδας που ζητά τη δικαίωσή της. Η αισθητική δικαίωση του Παρθενώνα δεν θα αργήσει να ταυτιστεί με την υπαρξιακή δικαίωση όσων αγωνίζονται για την ανεξαρτησία του ελληνικού έθνους. Τα Ελγίνεια, πριν ακόμη βρουν τη θέση τους στο Βρετανικό Μουσείο, αναλαμβάνουν τον ρόλο του πρεσβευτή της ελληνικής υπόθεσης, έστω και αρνητικά.

 

altΣτις τρεις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σε ένα δημόσιο σχολείο στα Πατήσια όπου πήγαινα, στην αίθουσα πάνω από τον μαυροπίνακα υπήρχαν έγχρωμες λιθογραφίες με τους ήρωες της επανάστασης. Ήσαν όλοι τους φεσοφόροι, μουστακαλήδες, φυσιογνωμίες βαριές, που έμοιαζαν να ανήκουν σε έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό από τον δικό μου, τον κόσμο ενός οχτάχρονου παιδιού που μεγάλωνε στην Αθήνα της δεκαετίας του ’60. Ξεχώριζαν δύο πορτρέτα. Ο ένας ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης χάρη στην περικεφαλαία του που με είχε εντυπωσιάσει κι ο άλλος ο λόρδος Βύρων ο οποίος φορούσε φεσάκι, πλην όμως ήταν ξυρισμένος και τα χαρακτηριστικά του προσώπου του δεν είχαν καμία σχέση με των υπόλοιπων. Τότε οι ιστορίες που μαθαίναμε μας μπέρδευαν τα πράγματα αντί να μας τα ξεδιαλύνουν. Δεν το λέω για κακό. Η παιδική ηλικία είναι η εποχή του μύθου, η εφηβική της απομυθοποίησης και μετά έρχεται η ωριμότητα κατά την οποία η πνευματική προσπάθεια εξαντλείται στη συμφιλίωση του μύθου και της απομυθοποίησής του. Τότε αντιλαμβάνεσαι ότι ο μύθος οικοδομεί την περιέργειά σου για να καταλάβεις τον κόσμο σου, μετά ότι για να τον καταλάβεις πρέπει να ξεπεράσεις τον μύθο, και στο τέλος συνειδητοποιείς ότι αν μείνεις μόνον με την απομυθοποίηση, χάνεται η περιέργειά σου για να καταλάβεις τον κόσμο και η γνώση σου θρυψαλιάζεται σε παράθεση πληροφοριών και γεγονότων. Την εποχή της ωριμότητας μόνον αυτό που αποκαλούμε ελαφρά τη καρδία «καλλιτεχνική δημιουργία» μπορεί να συλλάβει την απαραίτητη συνύπαρξη του μύθου με την απομυθοποίησή του, αυτήν την εντελώς ιδιαίτερη σύνθεση που μας κληροδότησε η τραγική σκέψη.

Ο μύθος αδιαφορεί για τις λογικές αντιφάσεις. Είναι σαν την ομορφιά. Χρειάστηκαν χρόνια για να ταχτοποιήσω τη μορφή του Βύρωνα στην τάξη του μυαλού μου, την υποτιθέμενη εννοείται. Τότε ξεχώριζε απ’ τους υπόλοιπους, ήταν και λόρδος, κι όταν η δασκάλα μας, η κυρία Διονυσία, που μας αποκαλούσε διαολάκια και έμοιαζε να έχει γεννηθεί συγχυσμένη και υπέρβαρη αλλά με νευρικές κινήσεις, μας έλεγε ότι ο Βύρων πέθανε στο Μεσολόγγι, εγώ πίστευα ότι σκοτώθηκε στην έξοδο, εκεί που τα μωρά με το κλάμα τους πρόδωσαν τους Έλληνες που προσπαθούσαν να ξεφύγουν απ’ τον αποκλεισμό και οι άνθρωποι δεν άντεχαν άλλο να τρώνε ποντίκια. Πέρασαν χρόνια πριν μάθω ότι ο Βύρων, ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν και ποιητής εκτός από ήρωας της επανάστασης, πέθανε άρρωστος στη διάρκεια της πολιορκίας. 

Τι του ήρθε του λόρδου να πάει να κλειστεί με τους πολιορκημένους Έλληνες; Αυτή είναι η γοητεία του μύθου. Σου παρουσιάζει τα παράδοξα ως φυσιολογικά. Έτσι, ό,τι έχει γράψει για τα γλυπτά του Παρθενώνα, και μέσω αυτών για την Ελλάδα του, μπορεί να διαβαστεί ως προαναγγελία της οιονεί αυτοχειρίας του. Ο Βύρων έδωσε τη ζωή του σε μια Ελλάδα που γι’ αυτόν ταυτιζόταν με την ποιητική δημιουργία. Η φαντασία του ταυτίστηκε με τα Ελγίνεια και τα Ελγίνεια με την αντίληψη της αδικημένης γενέτειράς τους που έπρεπε να δικαιωθεί. Ο Βύρων έγραψε πως η κομψότητα είναι η αισθητική της ψυχής. Η κομψότητα της γλυπτικής ήταν η αισθητική της ελληνικής ψυχής. Μοιάζει περισσότερο με μυθιστορηματική υπόθεση, όμως θα είχε ενδιαφέρον να αναζητήσει κανείς την ερμηνευτική γραμμή που ξεκινά από τα Ελγίνεια και καταλήγει στο Μεσολόγγι. Μήπως αν ο Βύρων δεν είχε βιώσει τη σύληση του Παρθενώνα ως τραυματική εμπειρία, δεν θα κατέληγε στην πολιορκημένη πόλη; Πάντως η χειρονομία του, χειρονομία ζωής, προγραμματίζει την ευαισθησία του αιώνα του και αναθέτει στα Ελγίνεια τον ρόλο του προπαγανδιστή της ελληνικής υπόθεσης. Η σύγχρονη Ελλάδα γίνεται ευρωπαϊκός μύθος.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

«Η τέχνη της μέθης» του Λοράν ντε Σουτέρ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του βραβευμένου Βέλγου δοκιμιογράφου και καθηγητή Νομικής Λοράν ντε Σουτέρ [Laurent de Sutter] «Η τέχνη της μέθης» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Μαρτίου από τις εκδόσεις Το Μέλλον.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

«Ἤριννα Ἠλακάτη» της Τασούλας Καραγεωργίου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Τασούλας Καραγεωργίου «Ἤριννα Ἠλακάτη», η οποία κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στὴν πραγματική της ζωὴ ἡ Ἤριννα εἶναι μιὰ μικρὴ «τραγουδίστρα», τρυφερὴ ἀοιδὸς ...

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

«Ο Σεφέρης στην Αμερική»
 της Ασπασίας Γκιόκα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Ασπασίας Γκιόκα «Ο Σεφέρης στην Αμερική», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το βιβλίο, όπως φανερώνει και ο τίτλος του, εστιάζει σε πρόσωπα και γ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας που επέλεξε η ομάδα Loxodox «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδ...

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Ο Κινέζος Νομπελίστας Μο Γιάν κατηγορείται ότι με τα βιβλία του σπιλώνει τον κομμουνιστικό στρατό της Κίνας και εξυμνεί τον αντίστοιχο της Ιαπωνίας. 

Επιμέλεια: Book Press

Το να είσαι ...

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν οι μικρές λίστες και μαζί οι νικητές σε κάθε κατηγορία, καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ