margaritis

Η οδός Πανεπιστημίου έχει τώρα ερημώσει. Η συννεφιά επισπεύδει το σούρουπο. Σε λίγο θα βρέξει το δίστιχο: βουρκωμένη Δευτέρα / η χειρότερη μέρα. Η συγκεκριμένη είναι η 27η Φεβρουαρίου, το έτος 1899. Ο αιώνας φθίνει, σαν τα φύλλα που πέφτουν. 

Του Κυριάκου Μαργαρίτη

 

Για τον Δόκτορα Σωτήρη Τσιόδρα

Στον Άγιο Διονύσιο των Δυτικών, σεμνά τελείται μια ωραία κηδεία. Έξω από τον ναό, ένας ζητιάνος αθροίζει τα χρώματα. Τα περισσότερα είναι μαύρα. Ξεχωρίζει το τσιγάρο στα χείλη του. Ένα κερί της πείνας στο στόμα. Ο κόσμος τυλίγεται μαύρο μετάξι απ’ τη Μάντοβα. Νυφικό ή σάβανο; Πάντως, ανεμίζει. Ανεπαίσθητο θρόισμα.

Την επαύριον, τελευταία ημέρα του χειμώνα, η εφημερίδα Άστυ δημοσιεύει τη νεκρολογία. Το κατευόδιο, σαν νεύμα στο φέρετρο και πορτρέτο στο μνήμα. Με μιαν υπόσχεση της ανοίξεως. Αυτή αργεί. Σαν να δοκιμάζει την κοινή πίστη στην άνθιση.

Την ομολογώ. Ύστερα, κοιτάζω την κάσα: «Έως προχθές ακόμη ήτο θαλερός πρεσβύτης ακμαίος, ωραία φυσιογνωμία και ζωηρά. Η φυσική ευθυμία του, η διαχυτικότης του, ήτο τερπνόν θέαμα και εντρύφημα μεταδοτικόν». Να χαμογελάτε.

«Ωραίον το λείψανον του νεκρού, όπως ήτο ωραίον το ήθος του ζώντος. Δεν ελάτρευσε τον Μαμωνάν, ουδ’ υπερέβη τον όρκον του επιστήμονος. […] Εάν εδικαιούτο να λάβη 50 από ένα πτωχόν ασθενή, ελάμβανε 15. Εάν εδικαιούτο να λάβη 15 ελάμβανε 5. Εάν ο ασθενής ήτο πολύ πτωχός, τότε έδιδεν αντί να λαμβάνη. Τοιούτος υπήρξεν ο ενάρετος επιστήμων, ο αγαθός Γερμανός, ο Γουλιέλμος Βιλδ».

Στην τραγωδία, ο Γουλιέλμος αντιτάσσει τη συμπάθεια και τη συγκατάβαση, προωθώντας την κατανόηση αλλήλων, με καλά έργα και καλή καρδιά. Το τίμιο ήθος του είναι μεταδοτικό, πιο πολύ από τη χολέρα. Το ίδιο ισχύει και για το χαμόγελο.

Ο γιατρός είχε μετοικήσει στη Σκιάθο το έτος 1846. Μεταξύ άλλων, διηύθυνε τον αγώνα του τόπου σε μιαν επιδημία χολέρας, καθοδηγώντας και τους βαρδιάνους στα σπόρκα, ήτοι τους φύλακες στη νησίδα και τα πλοία της καραντίνας.

Ο συντάκτης της νεκρολογίας, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, αθανατίζει τον καλό Βαυαρό σε πέντε διηγήματά του, με εκτενέστερο τη γνωστή περιπέτεια της θείας Σκεύως, την ουσιωδώς ανεπίκαιρη, υπό τον τίτλο «Βαρδιάνος στα σπόρκα».

Αναδιφώντας στις ιστορίες του Σκιαθίτη, αντιγράφω δύο ενδεικτικές φράσεις του Βιλδ (ή Βουνδ), που εκφράζουν την απέχθειά του για τη διχόνοια, και την έφεσή του στην άνευ όρων (και ορίων) καλοσύνη του Σαμαρείτη Χριστού: 1) «Άντρωπο να τρώη άλλο άντρωπο», λέει απογοητευμένος, παρατηρώντας μιαν οικογενειακή έριδα∙ και αλλού, γύρω από ένα τραπέζι, μικρή ανάπαυλα από τους καημούς και τα βάσανα, σε μιαν ώρα γιορτής: 2) «Έτσι μ’ αρέσουν εμένα οι άντρωποι, να είναι εύτυμοι».

Στην τραγωδία, ο Γουλιέλμος αντιτάσσει τη συμπάθεια και τη συγκατάβαση, προωθώντας την κατανόηση αλλήλων, με καλά έργα και καλή καρδιά. Το τίμιο ήθος του είναι μεταδοτικό, πιο πολύ από τη χολέρα. Το ίδιο ισχύει και για το χαμόγελο.

Η μετοχή του στη ζωή της κοινότητας, μάλιστα με τον κρίσιμο, σωτήριο ρόλο του ιατρού, εκδηλώνεται κατ’ εξοχήν με τη γνώση των ονομάτων, έργο που ξέρουμε ότι το επιτελεί πρωτίστως ο ιερέας, κατά την αδιάλειπτη μνημόνευση της Προθέσεως.

«Χωρίς να το θέλη», λέει ο Παπαδιαμάντης για τον γιατρό, «εγνώριζεν, από εικοσαετίας διατριβών εν τω τόπω, όλα σχεδόν τα ονόματα της πολίχνης».

Σε άλλο διήγημα («Στο Χριστό στο Κάστρο»), ο Σκιαθίτης χρησιμοποιεί την ίδια πρόταση, αναφερόμενος σε έναν ιερέα του νησιού: «Εγνώριζε δ’ εκ μνήμης όλα τα ονόματα της πολίχνης, αποθαμένα και ζωντανά».

Τέτοια η μνήμη που πυροδοτεί την έγνοια και μέριμνα υπέρ όλου του κόσμου. Ας χαιρετίζουμε ο ένας τον άλλο με τα μικρά μας ονόματα. Ας μην τα ξεχνάμε.

Ύστερα από εκατόν είκοσι χρόνια, βλέπω στην τηλεόραση τον τίμιο δόκτορα Σωτήρη Τσιόδρα, να μνημονεύει δεκάδες ονόματα ασθενών, ιατρών και νοσηλευτών. Σε ένα άρθρο της Βασιλικής Σιούτη (στη lifo.gr), οι φοιτητές μιλούν για το ήθος του καλού γιατρού, το απαράμιλλο χιούμορ, τη μεγάλη προσήνεια.

«Όταν τελειώσει όλο αυτό», λέει κάποιος, «θα γυρίσει στο Αττικόν, να βλέπει γιαγιάδες με χαμόγελο, γιατί έτσι είναι…»

Στις 27 Φεβρουαρίου, όταν κηδεύτηκε ο Γουλιέλμος Βιλδ, τιμούμε τον άγιο Γελάσιο τον Μίμο. Ο Σκιαθίτης κλείνει τη νεκρολογία ως εξής: «Ας είναι άφθιτος η μνήμη του μετ’ εγκωμίων». Τα εγκώμια γελούν. Καλούν στην εργασία της μίμησης.

Όταν τελειώσει όλο αυτό, εύχομαι κάποιος να πλέξει άξιο εγκώμιο και στον δόκτορα Τσιόδρα. Στο ολοζώντανό του παράδειγμα. Ας μη φθίνει ποτέ η μνήμη του. Το επ’ εμοί, όταν τελειώσει όλο αυτό, κι αν είμαι ακόμα εδώ, θα πάω στα Σπάτα να τον ακούσω να ψάλλει. 

Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας του Δανού ζωγράφου Ejnar Nielsen «Το άρρωστο κορίτσι» (1896)

 
 

margaritis photoInfo

Ο Κυριάκος Μαργαρίτης γεννήθηκε στην Κύπρο το 1982. Παρακολούθησε σπουδές κλασικής και νεοελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή για το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, το ιστορικό μυθιστόρημα "Ο Γιωρκής ο Καρπασίτης", το 1998. Την περίοδο 2001-2011 κυκλοφόρησαν 8 βιβλία του για παιδιά, το τελευταίο εκ των οποίων, με τίτλο "Τα τρύπια τείχη", τιμήθηκε με αναγραφή στον πίνακα White Ravens της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου. Η συλλογή διηγημάτων "Μικροί ερωτικοί θρήνοι" τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη στην Κύπρο το 2002 και ήταν η κυπριακή συμμετοχή για τη λογοτεχνία στη 12η Bienale Νέων Καλλιτεχνών από την Ευρώπη και τη Μεσόγειο (Νάπολη, 2005). Το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Κρόνακα», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.  
 
 
 
 
 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ

alt

  

***

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΧΩΡΟ

Στη στήλη αυτή δημοσιεύονται διηγήματα (κείμενα μυθοπλασίας) στην ελληνική γλώσσα τα οποία μέχρι τη στιγμή της αποστολής τους δεν έχουν δημοσιευτεί σε έντυπο ή οπουδήποτε στο διαδίκτυο. Τα διηγήματα αποστέλλονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση  edit@bookpress.gr. Στην περίπτωση που το διήγημα επιλέγεται για να δημοσιευτεί, και μόνο σε αυτή, θα επικοινωνούμε με τον συγγραφέα το αργότερο μέσα σε 20 μέρες από την αποστολή του διηγήματος και θα τον ενημερώνουμε για το χρόνο της επικείμενης δημοσίευσης. Σε κάθε άλλη περίπτωση, καμιά επιπλέον επικοινωνία δεν θα πρέπει να αναμένεται και ο συγγραφέας επαναποκτά αυτομάτως την κυριότητα του κειμένου του. Τα προς δημοσίευση διηγήματα ενδέχεται να υποστούν γλωσσική επιμέλεια.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ιστορία των ματιών (διήγημα)

Η ιστορία των ματιών (διήγημα)

«Θα ήταν δέκα ή έντεκα χρονών όταν τα περιγράμματα των πραγμάτων άρχισαν να θολώνουν. Εκείνο που περισσότερο την πείραζε ήταν το ότι άρχισε να μη διακρίνει καθαρά όσα σκάλιζε ο δάσκαλος στον πίνακα· έναν αριθμό αν αντέγραφε λάθος, η άσκηση θα πήγαινε στον βρόντο – κι αυτή ήταν άριστη μαθήτρια». Kεντρική εικόνα: πίνα...

Έλλειψη (διήγημα)

Έλλειψη (διήγημα)

«Σήμερα ξύπνησα μ’ ένα αίσθημα έλλειψης. Είχα γυρίσει από ένα μεγάλο ταξίδι κι αυτό που ένιωσα ήταν ότι μου έλειπε ένας κήπος. Ήθελα να σηκωθώ και ν’ ασχοληθώ μόνο με τα τριαντάφυλλά μου». Kεντρική εικόνα: ® Josh Hild/Unsplash. 

Tης Αλίκης Καγιαλόγλου ...

Τα ρούχα της (διήγημα)

Τα ρούχα της (διήγημα)

«Κοντεύει ένας χρόνος που βρίσκεται καρφωμένη στο κρεβάτι. Βλέπει απέναντι την τηλεόραση, βλέπει το ταβάνι, βλέπει τον τοίχο, βλέπει την πόρτα που ανοίγει και κλείνει κι αν γυρίσει το κεφάλι της λίγο, βλέπει το παράθυρο κι ένα μικρό κομμάτι ουρανού, σαν μια ελάχιστη υπόμνηση όσων έχασε, που εισχωρεί σ’ αυτό το δωμάτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ