Τέσσερις παραστάσεις χορού του Φεστιβάλ Αθηνών με θέμα το Αλλότριο.

Του Νίκου Ξένιου

O Μπρούνο Μπελτράο και η ομάδα Grupode Rua, η Ηρώ Αποστολέλλη και η ομάδα Carnation, η Μαρλένε Φρέιτας και ο Γιάννης Μανταφούνης παρουσίασαν στο Φεστιβάλ Αθηνών τέσσερεις διαφορετικές προσεγγίσεις της αποξένωσης της ανθρώπινης μονάδας μέσα στον ποταμό συγκρούσεων που παράγει η προσπάθεια ένταξής της στο σκηνικό γεγονός. Από τις απλές έθνικ καταβολές του βραζιλιάνικου χορού έως την ήδη γνώριμη κωδικοποίηση της πορτογαλίδας Φρέιτας, από την εξατομίκευση όπου στοχεύει η Ηρώ Αποστολέλλη έως το δίπολο αυτοσαρκασμός/αποθέωση του Εγώ που εισηγήθηκε ο Μανταφούνης, ήταν ενδιαφέρον να διαπιστώσει κανείς πόσο αυτή η συγκρουσιακή κατάσταση απασχολεί τους δημιουργούς της κίνησης.

Για την παράσταση «Αγαμέμνων» του Αισχύλου, σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα και σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις, η οποία παρουσιάζεται και απόψε στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.

Του Νίκου Ξένιου

Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις παρουσιάζει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου τον «Αγαμέμνονα», το πρώτο έργο της τριλογίας του Αισχύλου «Ορέστεια», στη νέα μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα και σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης. Ο Γιάννης Στάνκογλου υποδύεται τον Αγαμέμνονα και τον Αίγισθο, η Μαρία Πρωτόπαππα την Κλυταιμήστρα, η Ιώβη Φραγκάτου την Κασσάνδρα, ο Θοδωρής Κατσαφάδος τον τειχοσκόπο φρουρό και ο Αργύρης Πανταζάρας τον Κήρυκα. Συμμετέχει δωδεκαμελής χορός, ορχούμενος υπό την μουσική του Χάρη Πεγιάζη.

Για τη θεατρική παράσταση «Απομίμηση ζωής», σε σκηνοθεσία Kornél Mundruczó, η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών.

Του Νίκου Ξένιου

Είχα την τύχη να δω την Απομίμηση ζωής του Ούγγρου κινηματογραφιστή και διευθυντή του Proton Theatre Κόρνελ Μουντρουτζό στο φεστιβάλ Αθηνών, στην Πειραιώς 260. Ο Μούντρουτσο δίνει υψηλή αισθητική αξία στο πολιτικό θέατρο/ντοκουμέντο, με βλέμμα που διεισδύει στις αντιφάσεις της σύγχρονης ουγγρικής ζωής, και δη αυτής του κοινωνικού περιθωρίου, που προτείνει ένα κάτοπτρο αυτογνωσίας στους υπολοίπους. Υπερρεαλιστικό και λυρικό ταυτόχρονα, το θέατρό του αποκαλύπτει τη σκοτεινή, ζοφερή πλευρά της καθημερινότητας σε μια χώρα που δεν μπορεί να καυχάται για τα δημοκρατικά της ένστικτα. Ο ολοκληρωτισμός, η αιμομιξία, το τράφικινγκ και η πορνεία, ο ρατσισμός και η άτυπη αδικία που ευνοείται από τους θεσμούς, η βία που αναπαράγει τη βία, η απάθεια και η έλλειψη ανοχής είναι τα θέματα που απασχολούν τον Μουντρουτζό.

Για την παράσταση της Kat Válastur «Rasp Your Soul», η οποία παρουσιάζεται και σήμερα, 17 Ιουνίου, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

H Kat Válastur (Κατερίνα Παπαγεωργίου), μια από τις πιο αναγνωρισμένες χορογράφους της χορευτικής σκηνής του Βερολίνου, παρουσιάζει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση την περφόρμανς «Rasp Your Soul», από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου. Η παράσταση εκκινεί μιαν υπαρξιστικού προβληματισμού ενότητα την οποία η ελληνίδα δημιουργός τιτλοφορεί: «The Staggered Dances of Beauty» και θέμα της οποίας είναι η αλλοτριωτική επίδραση του χρόνου στην ανθρώπινη φύση (άλλα έργα της με παρόμοια θεματική ήταν το «Oh! Deep sea corpus I-IV» και το «Marginal sculptures of Newtopia») και η διαμόρφωση των διάφορων πολιτιστικών inputs σε διακριτές παραστασιακές συνθήκες: το πιο αποτελεσματικά από αυτά τα inputs φαίνεται να είναι η φωνή/γλώσσα, ως κώδικας επικοινωνίας, και η ψηφιακή τεχνολογία. Μια από τις σημαντικότερες παραστάσεις χορού της χρονιάς, που κλείνει τον χειμερινό κύκλο της Στέγης.

Για την παράσταση «Φαρενάιτ 451», σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Του Νίκου Ξένιου

Έπειτα από τη «Δίκη του Κάφκα» και τον «Κάντιτ» ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει το «Φάρεναϊτ 451» του Ρέι Μπράντμπερι στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Μαζί με το «1984» του Όργουελ και τον «Θαυμαστό Νέο Κόσμο» του Χάξλεϋ, το «Φάρεναϊτ 451» μιλά για ένα φουτουριστικό ολοκληρωτισμό μαζικής αποβλάκωσης. Οι 451 βαθμοί Φαρενάιτ είναι η θερμοκρασία όπου καίγεται το τυπογραφικό χαρτί και καταστέλλεται η ελευθερία του λόγου. Καλή μετάφραση σε μια παραγωγή ακριβή, με καλές ερμηνείες και ενδιαφέρουσα μουσική χαρακτηρίζουν την παράσταση, που όμως δεν καινοτομεί στην απόδοση των διαχρονικών νοημάτων του έργου, αλλά αναλώνεται σε κινηματογραφικές λύσεις κάπως ξεπερασμένες.

Για τις περφόρμανς των Arkadi Zaides «Talos» και Julien Gosselin «1993», οι οποίες παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Του Νίκου Ξένιου

Δύο περφόρμανς με παραπλήσιο θέμα (μιαν Ευρώπη απογοητευτική) στο ξεκίνημα του Φεστιβάλ Αθηνών: η ποιότητα της πρώτης απορρέει από τη σκληρή φόρμα, την απλότητα της παραβολής που τη διακρίνει, τον αφηγηματικό της χαρακτήρα που παραπέμπει σε διάλεξη. Της δεύτερης, εμπνευσμένης και υπερβολικής, το θέμα είναι μια νέα Ευρώπη και μια νέα μορφή εθνικισμού. Και οι δυο παραστάσεις τίθενται κριτικά απέναντι στα οράματα της ενωμένης Ευρώπης. Ο Αρκάντι Ζάιντες είναι πολύ πιο μαχητικός και ελάχιστα θεατρικός, ενώ ο Ζυλιέν Γκοσλέν πολύ πιο θεωρητικός και με υψηλές προσδοκίες σκηνικού πειραματισμού. Με προφητικό τόνο  μιλά για το τέλος των ψευδαισθήσεων μιας Ευρώπης που βάδισε «εντός» Ιστορίας με μια σειρά πολεμικών συρράξεων και υποτίθεται ότι έκλεισε τον αιματηρό αυτόν κύκλο με τους δύο παγκοσμίους πολέμους του εικοστού αιώνα, την πτώση του τείχους του Βερολίνου, την κατάφωρη απομυθοποίηση των φασιστικών και κομμουνιστικών καθεστώτων και τον μεγάλο πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ως τελευταίο «ιστορικό» σταθμό αυτής της πορείας εθνικιστικής υστερίας αναφέρει τον ντεγκωλισμό. Και κατόπιν υπονομεύει την ίδια του την τοποθέτηση.

Για την παράσταση «Βαβέλ» του Χοροθεάτρου Οκτάνα, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, η οποία παρουσιάζεται μέχρι την 1η Ιουνίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Του Νίκου Ξένιου

Ακούραστος ο Κωνσταντίνος Ρήγος, στο φυσικό του περιβάλλον και πάλι, χέρι χέρι με τη Μαρκέλλα Μανωλιάδη και τους τρεις άντρες χορευτές του: η «Οκτάνα» παρουσιάζει, έπειτα από εκτενή αυτοσχεδιασμό, τη «Βαβέλ» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Το έργο, θα μπορούσε κανείς να πει, είναι προφητικό για την ανθρωπότητα του μεταπυρηνικού ολέθρου. Λάβα φλεγόμενη καλύπτει τη σκηνή, αποκαΐδια μετά από την καταστροφή: μπορεί να ξαναδημιουργηθεί η ανθρωπότητα μετά το τέλος; 

Για την παράσταση «Ανώνυμο» σε σύλληψη & χορογραφία της Τζένης Αργυρίου, η οποία παρουσιάζεται και σήμερα στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Η performance maker και media artist Τζένη Αργυρίου παρουσιάζει την παράσταση «Ανώνυμο» στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, αντιπαραθέτοντας τη σωματικότητα των χορευτών της ομάδας amorphy.org στο «ασώματο» υποκατάστατο της ανθρώπινης παρουσίας που διανοίχθηκε από την ψηφιακή τεχνολογία κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Μια παράσταση που προέκυψε από residency στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση το 2016 και της οποίας η άκρως εγκεφαλική σύλληψη μεταπλάθεται σε ένα θαύμα σωματικότητας, κατορθώνοντας να πετύχει υψηλό βαθμό μέθεξης του κοινού.

Για την παράσταση «Camp Europe» σε σκηνοθεσία Μαρίλλης Μαστραντώνη, η οποία παρουσιάστηκε στο θέατρο Χυτήριο.

Του Νίκου Ξένιου

Στο θέατρο «Χυτήριο» το διεθνές project «Camp Εurope» της Μαρίλλης Μαστραντώνη θίγει την προσφυγική και τη μεταναστευτική κρίση: ύστερα από έρευνα πάνω σε τέσσερις ιστορικές περιόδους και τέσσερεις τόπους μεταναστεύσεων κι έπειτα από επιχορηγούμενη διαμονή (residency) καλλιτεχνών στο Βερολίνο, στη Βουδαπέστη, στη Σμύρνη και στην Αθήνα, η ομάδα ΕΝΤΡΟΠΙΑ παρουσιάζει μια πολιτική περφόρμανς. 

Για την παράσταση «Baling Talks» σε σκηνοθεσία Mark Teh, η οποία παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Onassis Fast Forward Festival 5–Athens, το οποίο διεξήχθει από τις 2 μέχρι και τις 16 Μαΐου.

Της Τόνιας Μάκρα

Για την όπερα «Ζ», σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, που παρουσιάστηκε στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Της Τόνιας Μάκρα

Τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη το 1963 δεν την άγγιξε η λήθη. Το αντίθετο, σφράγισε ανεξίτηλα την πολιτική ζωή του τόπου, εμπνέοντας ταυτόχρονα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας δημιουργίες, με πρώτο το εμβληματικό μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού Ζ, στο οποίο βασίστηκε η έξοχη ομότιτλη όπερα που ανέβηκε τον Μάρτιο και Απρίλιο στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής στο Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος. Η σύγχρονου ιδιώματος μουσική του διακεκριμένου Έλληνα συνθέτη της διασποράς Μηνά Μπορμπουδάκη σε αρμονία με την αιχμηρή σκηνοθετική ματιά της Κατερίνας Ευαγγελάτου πιστεύω ότι ανέδειξαν το Ζ σε κορυφαίο έργο του λυρικού θεάτρου.

Για την παράσταση «Équilibre / Cacti» σε χορογραφία του Αντώνη Φωνιαδάκη (Équilibre) και του Αλεξάντερ Έκμαν (Cacti), η οποία παρουσιάστηκε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Του Νίκου Ξένιου

Για τη χορογραφική εγκατάσταση «17 gestures forced to uttered» της Ίριδας Καραγιάν, που παρουσιάζεται έως και αύριο, 6 Μαΐου. 

Της Παρασκευής Τεκτονίδου

Σκέψεις με αφορμή το 5ο Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Της Κλημεντίνης Βουνελάκη

Θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του 5ου Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων στη Στέγη (28 & 29 Απριλίου 2018) που αποδείχτηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εμπειρία για πολλούς και διαφορετικούς λόγους: πριν απ’ όλα γιατί μπόρεσε να καταγράψει ανησυχίες και εξερευνήσεις της νέας γενιάς του χορού γύρω από την αναπαράσταση και την πρόσληψη του σώματος στην ελληνική χορευτική σκηνή, που έχει αλλάξει δραματικά στις δυο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα.

Για την παράσταση «Requiem pour L.», των Alain Platel & Fabrizio Cassol, η οποια παρουσιάζεται και απόψε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Η εξαίσια ομάδα «Les Ballets C de la B» του βέλγου χορογράφου Αλαίν Πλατέλ και ο μουσικοσυνθέτης Φαμπρίτσιο Κασόλ παρουσιάζουν τη μουσικοθεατρική περφόρμανς «Requiem pour L.» στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Ο Φαμπρίτσιο Κασόλ εξερευνά τις μουσικές διασταυρώσεις γκόσπελ, τζαζ, αφρικανικής έθνικ και όπερας δημιουργώντας μιαν ομάδα δεκατεσσάρων μουσικών από διαφορετικές ηπείρους και γεφυρώνοντας τις πολιτιστικές τους διαφορές. Ο Αλαίν Πλατέλ, με τη σειρά του, αναζητά μαζί με τους ερμηνευτές του τη σωματική αποτύπωση του βιώματος του θανάτου και των αποχαιρετιστήριων τελετών, επιλέγοντας το ημιτελές «Requiem» του Μότσαρτ. Αυτή η επιθανάτια τελετή, το ύστατο σημείο της μυθικής πορείας του μεγάλου συνθέτη, γίνεται εφαλτήριο για μια δημιουργία που άφησε εκστασιασμένο το αθηναϊκό κοινό.  

Για την παράσταση «O Καραφλομπέκατσος και η Σπυριδούλα» σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μάρκελλου, στο θέατρο «Σταθμός».

Του Νίκου Ξένιου

Δύο διηγήματα από τη συλλογή της Λένας Κιτσοπούλου Το μάτι του ψαριού άψογα εναρμονισμένα στην παράσταση O Καραφλομπέκατσος και η Σπυριδούλα του Κωνσταντίνου Μάρκελλου. Ατμόσφαιρα εκμυστήρευσης και ύφος noir, έκφραση καταπιεσμένων συναισθημάτων, femmes fatales, αλμοδοβαρική αισθητική και μεγάλος βαθμός ευαισθησίας χαρακτηρίζουν την παράσταση αυτή, που μετατρέπει χαλαρές καταστάσεις σε γκροτέσκα δράματα. Μία από τις καλύτερες παραστάσεις της χρονιάς.

Για την παράσταση «Βάκχες» του Ευριπίδη, βασισμένη στη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά, σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη, η οποία θα παρουσιάζεται μέχρι και την 1η Απριλίου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή ©

Ο Άρης Μπινιάρης άφησε έκθαμβο το κοινό της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση με μια κάθε άλλο παρά κλασική εκδοχή των «Βακχών» του Ευριπίδη, διασκευή της μετάφρασης του Γιώργου Χειμωνά. Κινούμενος στην περιοχή του τελεστικού δράματος και εναρμονίζοντας τη ροκ αυτοσχεδιαστική σύνθεση του Βίκτωρα Κουλουμπή (ηλεκτρικό μπάσο) και του Πάνου Σαρδέλη (τύμπανα) με την κινησιολογία της Αμαλίας Μπένετ, ο σκηνοθέτης ανέθεσε στους δέκα λευκοντυμένους ηθοποιούς του να εκτελέσουν μιαν αιμοσταγή συναυλία στην κλειστή σκηνή του σύγχρονου θεάτρου, με πρόθεση να διηγηθεί μια παραβολή.

Για την παράσταση «Baby» του Christopher Durang σε σκηνοθεσία της Αναστασίας Κουμίδου, στο Black Box στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης».

Της Εύας Στάμου

Ένας κλασικός θεατρικός τόπος είναι το πεδίο της οικογένειας. Η μαύρη κωμωδία του Christopher Durang Baby (ή «Baby with the bath water» όπως είναι ο πλήρης τίτλος του πρωτότυπου), που παίζεται στο Black Box του Ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης», σε σκηνοθεσία Αναστασίας Κουμίδου, ανατρέπει παραδοσιακές αντιλήψεις για τη μητρότητα και την πατρότητα, σχολιάζοντας ταυτόχρονα με καυστικότητα τον ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος για την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού, και θέτει με τρόπο ανάλαφρο σοβαρά ερωτήματα για τη διαδικασία του αυτοπροσδιορισμού της ταυτότητας φύλου.

Σκέψεις με αφορμή την παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου «Ο Μεγάλος Δαμαστής» στη Λισαβόνα (Centro Cultural de Belém), στις 3 Μαρτίου 2018.

Του Παναγιώτη Λογγινίδη

«Νύν δ’ ουκ έθ’ ώς κεν θάνατον και κήρας αλύξαι» διαπιστώνει η Δήμητρα στον ομηρικό της ύμνο, αφού οι θνητοί απέδειξαν για άλλη μια φορά ότι, κάπου στην πορεία των πραγμάτων, μια αδέξια κίνησή τους θα τους στερήσει το αυτονόητο για τη Θεά Δήμητρα, την αθανασία. Ο «Μεγάλος Δαμαστής», άλλως ο πανδαμάτωρ αν θεωρήσουμε ότι η λέξη «μεγάλος» εμπερικλείει υπερτροφική αναπαράσταση μιας ασύλληπτης παντο-δυναμίας, είναι χωρίς αμφιβολία η σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο, όπως αυτή συμβολοποιείται στον άχρονο θεό.

Για την παράσταση «Οι Δούλες» του Jean Genet, σε σκηνοθεσία και μετάφραση της Μαριάννας Κάλμπαρη, η οποία παρουσιάζεται στο «Υπόγειο» του Θεάτρου Τέχνης – Καρόλου Κουν. 

Του Νίκου Ξένιου
Φωτογραφία © Σταύρος Χαμπάκης

Προσπάθησα να εδραιώσω μιαν αποστασιοποίηση, που επιτρέποντας το ρητορικό ύφος, θα μετέφερε το θέατρο μέσα στο θέατρο.
Έτσι, έλπιζα να πετύχω και την κατάργηση των χαρακτήρων... και να τους αντικαταστήσω με σύμβολα όσο το δυνατόν πιο απομακρυσμένα
στην αρχή από αυτό που αντιπροσωπεύουν, εξακολουθώντας όμως να είναι προσκολλημένα σ' αυτό,
για να μπορούν να συνδέσουν –χρησιμοποιώντας μόνο αυτά τα μέσα- τον συγγραφέα με το κοινό.
Ζαν Ζενέ

Οι τόσο γνώριμες στο ελληνικό κοινό «Δούλες» («Les bonnes», 1947) του Ζαν Ζενέ, στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης στη σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη αναδεικνύουν τη γκρίζα ζώνη της αστικής ζωής μέσα από μιαν αλληγορία της σύνθλιψης του ανθρώπου από την εξουσία. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Τέχνης πριν από πενήντα χρόνια σε σκηνοθεσία Δημήτρη Χατζημάρκου. Μια πολύ καλή παράσταση, με περιθώρια μεγάλης εξέλιξης.

Για την παράσταση «Κλάρα Σούμαν: τα χαρισματικά πρόσωπα μιας υπερμαριονέτας», σε κείμενο της Μαρίας Γιαγιάννου και σκηνοθεσία Μιλτιάδη Φιορέντζη, η οποία παρουσιάζεται στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – «Λευτέρης Βογιατζής».

Του Νίκου Ξένιου

Στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων είδαμε το έργο της Μαρίας Γιαγιάννου Κλάρα Σούμαν: τα χαρισματικά πρόσωπα μιας υπερμαριονέτας. Ο Μιλτιάδης Φιορέντζης φέρνει επί σκηνής τον ήχο του πιάνου της εξαιρετικής Βικτωρίας Κιαζίμη και τη βαθειά, συγκινητική φωνή του βαρύτονου Νικόλα Καραγκιαούρη και δίνει με δεξιοτεχνία σάρκα και οστά στον ποιητικό λόγο των ημερολογίων του Ρόμπερτ και της Κλάρα Σούμαν. Το κείμενο ερμηνεύουν μέσα από τα studiolo τους η Μαρία Όλγα Αθηναίου και ο ίδιος ο σκηνοθέτης. Η Κλάρα Σούμαν είναι μια «πλαγγόνα», μια κούκλα, μια «υπερμαριονέτα», ενώ δυο παράλληλοι μονόλογοι παραπέμπουν ευθέως στον Κλάιστ τον Χόφμαν [1] και τον Καμίσο [2], ώστε να αποδοθεί το σταδιακό «ξεκούρδισμα» του πνεύματος του Σούμαν, σε μιαν εφιαλτική κατωφέρεια που ακολουθεί αυτό το puppetry δημιουργίας.

Για την παράσταση «Ψηλά από τη γέφυρα», σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη, η οποία παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.

Του Νίκου Ξένιου

Ένα απ’ τα σημαντικότερα έργα του παγκοσμίου ρεπερτορίου, το Ψηλά από τη γέφυρα του Άρθουρ Μίλερ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Κιμούλη, σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη και σε κοινή τους μετάφραση του έργου. Το έργο μιλά για τον μικρόκοσμο των μεταναστών της περιοχής Red Hook του Μπρούκλιν. Πραγματευόμενος τις ταξικές διαφορές ανάμεσα στη φιλοξενούσα κουλτούρα και την «κλειστή» κουλτούρα των μεταναστών, τις διαφορές του φύλου και της ηλικίας και το στοιχείο της ηθικής και της τραγωδίας στην ανθρώπινη ζωή, ο Μίλερ καυτηριάζει το ταξικό σύστημα της Αμερικής του ’50 που οδηγεί τον Εντι Καρμπόνε σε αδιέξοδο. Το bloody course της υπόθεσης βασίζεται στην ανεδαφική επιδίωξη της ευτυχίας: το έργο είναι, κατά κύριον λόγο, απαισιόδοξο.

Για την παράσταση του Akram Khan «Xenos», η οποία παρουσιάστηκε τις προηγούμενες μέρες στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Ως αφιέρωμα στην επέτειο των εκατό χρόνων από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Άκραμ Καν κάνει παγκόσμια πρώτη με την αριστουργηματική του περφόρμανς «Xenos» στην κεντρική αίθουσα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Θέμα της παράστασης είναι η ξενοφοβία, η απώλεια της ανθρωπιάς, αλλά και η κατάσταση της ύπαρξης σε «ενέδρα», σε «συναγερμό», πάνω στη «νησίδα» όπου απομονώνεται ο διαφορετικός στη Δύση: πρόκειται για ένα δοκίμιο πάνω στην ετερότητα και τον φόβο για τον Άλλο που αποτέλεσε το κυριότερο κοινωνικό σύμπτωμα στις παραμονές των δύο παγκοσμίων πολέμων.

Για την παράσταση «Υπηρέτης δύο Αφεντάδων» του Γκολντόνι, σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη, η οποία παρουσιάζεται στο Θέατρο Άλφα.

Του Νίκου Ξένιου

Το να ανεβάζεις ένα δημοφιλές και πολυπαιγμένο έργο του Γκολντόνι αυτοσχεδιάζοντας στη φόρμα της Commedia dell’ Arte είναι ριψοκίνδυνη υπόθεση. Στο θέατρο «Άλφα», ο Κώστας Γάκης παρουσιάζει με την ομάδα του μια κωμική σκηνική σύνθεση διατηρώντας –κακώς, κατά την άποψή μου– τον τίτλο του πρωτότυπου έργου Υπηρέτης δύο αφεντάδων, αλλά στην ουσία γράφοντας ένα πολύ ενδιαφέρον καινούργιο έργο και σκηνοθετώντας μιαν αξιόλογη παράσταση.

Για την παράσταση «Πενθεσίλεια» του Heinrich von Kleist, σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη, η οποία παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση μέχρι και τις 23 Φεβρουαρίου.

Του Νίκου Ξένιου

Στον Οβίδιο και στην Αινειάδα του Βιργιλίου ανέτρεξε ο Χάινριχ φον Κλάιστ το 1808 για να συνθέσει την Πενθεσίλειά του, ένα έμμετρο δράμα 3043 στίχων. Οι Αχαιοί και οι Τρώες έχουν ν’ αντιμετωπίσουν τη βασίλισσα των Αμαζόνων Πενθεσίλεια, ενώ ο Αχιλλέας υποκύπτει στα θέλγητρά της. Το σημαντικό αυτό έργο του ευρωπαϊκού ρεπερτορίου ανεβαίνει για τέταρτη φορά στην Ελλάδα, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση σε δική της παραγωγή, σε στρωτή μετάφραση Γιώργου Δεπάστα. Μετά τον επιτυχημένο Κύκλωπά του του θερινού φεστιβάλ Επιδαύρου ο Παντελής Δεντάκης πλαισιώνει αυτήν την καλοδουλεμένη σκηνοθεσία του με ένα εντυπωσιακό καστ ηθοποιών. Η παράσταση όμως διακρίνεται για το ευμετάβολο της διάθεσης και τη ρευστότητα κάποιων από τους θεατρικούς χαρακτήρες που προτείνει.

Για την παράσταση «Μήδεια - Μηδέν στο κόκκινο», σε σκηνοθεσία της Σοφίας Διονυσοπούλου, η οποία παρουσιάζεται στο θέατρο Φούρνος.

Του Νίκου Ξένιου

Ο μονόλογος Μήδεια∙ μηδέν στο κόκκινο στο θέατρο «Φούρνος» σε σκηνοθεσία της συγγραφέως Σοφίας Διονυσοπούλου και με πρωταγωνίστρια τη Δέσποινα Σαραφείδου ήταν μια εξαιρετική παράσταση. Με μαντικές ικανότητες, η μια φωνή, της εσωτερικής Μήδειας, υπαγορεύει τον Φόνο στην άλλη, τη φωνή της γήινης και σαρκικής εκδοχής της: ο Φόνος παρίσταται ως πράξη ιερότητας, ως ιερουργία ή τελετουργική θυσία, ενώ ο σχεδόν έμμετρος λόγος της κυρίας Διονυσοπούλου υποκαθιστά τον ρόλο της μουσικής και χορογραφείται θαυμάσια από τη Δέσποινα Σαραφείδου.

Σκέψεις με αφορμή το live streaming από την παράσταση «Ιόν» του Χρήστου Παπαδόπουλου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, το βράδυ της Κυριακής 4 Φεβρουαρίου.

Της Κλημεντίνης Βουνελάκη

Τίτλος και διαφημιστικές καταχωρήσεις μας προδιέθεταν για μια παράδοξη συνάντηση της παράστασης με το κοινό της. Τον όρο «ιόν» θυμόμαστε από τη φυσική και τη χημεία στο σχολείο: μόριο φορτισμένο θετικά ή αρνητικά λόγω της απώλειας ή πρόσκτησης ενός ή περισσοτέρων ηλεκτρονίων. Μα και η παράσταση ανακαλούσε πείραμα σε συνθήκες εργαστηρίου με το μάτι του θεατή στο φακό μικροσκοπίου, ίσως και ένα κάλεσμα σε μια μυστική εμπειρία με διάμεσο το σώμα.

Για την παράσταση «MayaBuff - Ένα ντελίριο του Μαγιακόφσκι», σε σκηνοθεσία Γιάννη Μανταφούνη, η οποία παρουσιάζεται στο Εθνικό Θέατρο – Θέατρο Rex – Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» μέχρι και τις 11 Φεβρουαρίου.

Της Κλημεντίνης Βουνελάκη

Όταν έχεις χτίσει τη χορευτική σου καριέρα εκτός εθνικών συνόρων, είσαι νέος, καλοσπουδασμένος, έχεις υπάρξει από τους καλύτερους movers στη διεθνή σκηνή και βρίσκεσαι αντιμέτωπος με το ποιητικό – σκηνικό έργο του Μαγιακόφσκι απαντώντας στην πρό(σ)κληση του Εθνικού Θεάτρου, τότε αγαπάς τους πειραματισμούς χωρίς να φοβάσαι το ρίσκο.

Για την παράσταση «Duende – Το πνεύμα της Γης», σε σκηνοθεσία Σταμάτη Κραουνάκη, με τον ίδιο και τους Χρήστο Γεροντίδη και Κώστα Μπουγιώτη, η οποία παρουσιάζεται στο «Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – Φρυνίχου».

Του Νίκου Ξένιου

Ξεκινά ο Σταμάτης Κραουνάκης και είναι σαν να μιλά ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα [1]: «Κυρίες και Κύριοι, από το 1918 που έγινα δεκτός στο "Σπίτι των Φοιτητών" στη Μαδρίτη, ως το 1928 που έφυγα έχοντας συμπληρώσει τις σπουδές μου στη Φιλοσοφική Σχολή, έχω ακούσει πάνω από χίλιες διαλέξεις σ' αυτή την ίδια εκλεπτυσμένη αίθουσα όπου σύχναζε η παλιά αριστοκρατία της Ισπανίας για να διορθώσει την επιπολαιότητα που 'φερνε μαζί της γυρίζοντας από τις γαλλικές πλαζ».

Την παράσταση «Duende – Το πνεύμα της Γης» βασισμένη στην ομιλία του Λόρκα για το Ντουέντε, σε απόδοση Ολυμπίας Καράγιωργα, ανεβάζει ο Σταμάτης Κραουνάκης στο θέατρο της οδού Φρυνίχου και την πλαισιώνει με μελοποιήσεις δικές του γνωστών ποιημάτων του μεγάλου Ισπανού σε μετάφραση Ανδρέα Αγγελάκου.

Για την παράσταση «Καντίντ ή η αισιοδοξία» βασισμένη στο σατιρικό μυθιστόρημα του Βολταίρου σε διασκευή-σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου, η οποία παρουσιάζεται στο Θέατρο Πόρτα.

Του Νίκου Ξένιου

Για την παράσταση «Ρομπ/Rob» του Ευθύμη Φιλίππου, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, η οποία παρουσιάζεται στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση μέχρι και τις 28 Ιανουαρίου.

Του Νίκου Ξένιου

Για να παρακολουθήσεις ένα έργο του Ευθύμη Φιλίππου ίσως προϋποτίθεται να έχεις θητεύσει και στα άλλα έργα του Ευθύμη Φιλίππου. Ωστόσο, το «Ρομπ/Rob» που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Καραντζάς στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση έχει μιαν αυτονομία θεματικής και σύνθεσης που αγγίζει και τον πιο αμύητο θεατή. Το θεατρικό κείμενο κάνει ένα βήμα πέρα από το έργο του Κολτές «Ρομπέρτο Τσούκο», αποδεικνύοντας για μιαν ακόμη φορά ότι το πάντρεμα της δουλειάς δυο δεξιοτεχνών, σε συνδυασμό με δέκα άρτιους ηθοποιούς, δίνει θαυμαστά αποτελέσματα.

Για την παράσταση «The Song of Roland: The Arabic Version» σε σύλληψη, σκηνοθεσία & σκηνογραφία του Wael Shawky, η οποία παρουσιάστηκε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση από τις 28 μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου.

Του Νίκου Ξένιου

Για μιαν ακόμη φορά η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση αναδεικνύεται σε μαικήνα των πολιτιστικών διασταυρώσεων, φιλοξενώντας τη μουσική παράσταση του Ουάελ Σόκι «Το Άσμα του Ρολάνδου: η αραβική εκδοχή», βασισμένη σε μια νέα μετάφραση του κειμένου και συνδεδεμένη θεματικά με την κινηματογραφική τριλογία «The Cabaret Crusades» που παρουσιάζεται παράλληλα στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Μια έξοχη μουσική περφόρμανς, όπου καλλιτέχνες-αοιδοί από τη Σάρζα και το Μπαχρέιν εντάσσονται, καθισμένοι σταυροπόδι, σε μιαν ενιαία εικαστική σύνθεση εμπνευσμένη από μικρογραφίες χαρτών του 16ου αιώνα. Πίσω φωτίζεται ένα έγχρωμο ζωγραφικό παζλ από τη Βαγδάτη, το Χαλέπι και η Κωνσταντινούπολη, τους τρεις πρωταγωνιστικούς τόπους των Σταυροφοριών, ενώ οι «ναχάμ» (οι κεντρικοί τραγουδιστές) αφηγούνται το γαλλικό μεσαιωνικό έπος της καρολίγγειας περιόδου σε ρυθμούς χαντάντι, αντ-σάνι και μπάχρι.