alt

Για την παράσταση «Faded» σε σύλληψη & ερμηνεία του Γιάννη Μανταφούνη, η οποία παρουσιάστηκε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Απαγγέλλοντας ένα απόσπασμα από το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας του Λουί Φερντινάν Σελίν όπου η νεότητα αποχωρεί, ο Γιάννης Μανταφούνης αποχαιρέτησε θεατρικά τη δική του νεότητα. Δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αντιγόνη Φρυδά και οργανωμένος δραματουργικά από την Έρι Κύργια, χάρισε στο κοινό του πενήντα λεπτά σολιστικής δεξιοτεχνίας σε μια σύνθεση, θέμα της οποίας ήταν η υπέρβαση των ορίων της σωματικής πειθαρχίας και αντοχής του χορευτή και η κατάκτηση της σκηνικής τελειότητας, σε χιουμοριστική αντιπαράθεση με το λαχάνιασμα, την ατέλεια και την κατάργηση του άμετρου ασκητισμού που απαιτεί η συγκεκριμένη τέχνη. 

Ζώντας στο εξωτερικό τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, δοκιμάστηκε σε σειρά από πειραματικές φόρμες της κίνησης, ερεύνησε απίθανες πτυχές του χορευτικού κώδικα, αυτοσχεδίασε, συμπορεύτηκε με ορισμένες από τις σημαντικότερες ομάδες σύγχρονου χορού στην Ευρώπη (Μπαλέτο της Όπερας του Γκέτεμποργκ, Nederlands Dans Theater II και The Forsythe Company το διάστημα 2005-2009).

Μπαλέτο, η «πρώτη αγάπη»

Γιος της χορεύτριας Ιβόν Ριμπάρ και του χορογράφου Χάρη Μανταφούνη, ο Γιάννης Μανταφούνης γεννήθηκε το 1981, σπούδασε χορό στο Conservatoire του Παρισιού και υπήρξε ο μόνος έλληνας χορευτής-μέλος της Forsythe Company. Το 2004 ερμήνευσε τον ρόλο του ιπτάμενου Έρωτα στην τελετή έναρξης της Ολυμπιάδας της Αθήνας. Ζώντας στο εξωτερικό τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, δοκιμάστηκε σε σειρά από πειραματικές φόρμες της κίνησης, ερεύνησε απίθανες πτυχές του χορευτικού κώδικα, αυτοσχεδίασε, συμπορεύτηκε με ορισμένες από τις σημαντικότερες ομάδες σύγχρονου χορού στην Ευρώπη (Μπαλέτο της Όπερας του Γκέτεμποργκ, Nederlands Dans Theater II και The Forsythe Company το διάστημα 2005-2009), αξιοποίησε με τον δικό του τρόπο τη φωνή και τον λόγο τόσο στις πρώιμες όσο και στις πρόσφατες παραστάσεις του P.A.D. (2006), Cover Up (2011), Pausing (2012), Eifo Efi (2013), Apersona (2014), One One One (2015), Sing the positions (2017). Στη συνεργασία του με την May Zarhy το καλοκαίρι του 2010 με τίτλο «Zero» και του σχήματος P.A.D. με τον Φαμπρίς Μαζλιά με την περφόρμανς «Εifo Efi» το 2014, παρουσίασε στο φεστιβάλ Αθηνών δύο καρπούς αυτής της θητείας. Τον είδαμε επί σκηνής να σχολιάζει τον Gilles Deleuze και πρόπερσι τον Βλαντιμίρ Μαγιακόβσκι, αντλώντας έμπνευση από τον αυτοσχεδιασμό, την αγάπη για την ανακάλυψη νέων μορφών έκφρασης, που συνδυάζουν τη φιλοσοφική ενατένιση με τη χορευτική κίνηση: την πολυπλοκότητα, τη φυσικότητα, τη σωματικότητα, τις απόπειρες επικοινωνίας, σε ένα προσωπικό αγώνισμα όπου ως μέντορες ενθρονίζονται ο Γουίλιαμ Φόρσαϊθ και ο δάσκαλος πολεμικών τεχνών της Ιαπωνίας Akira Hino. 

Ο Γιάννης Μανταφούνης διένυσε παραπάνω από μιαν εικοσαετία στη σκηνή ως χορευτής που θεώρησε αβάσταχτη την καριέρα του κλασικού χορού, αποποιήθηκε τις πουέντ και πάτησε ξυπόλητος στο παρκέ του σύγχρονου χορού. Στο «Faded», όμως, αφού «έπαιξε» με το μπες βγες στον ρόλο του κλασικού χορευτή με τη βοήθεια της Αντιγόνης Φρυδά, αφού έδωσε τη σκηνή στην παρτενέρ του για να εκφραστεί με τον δικό της τρόπο τραγουδώντας ένα όμορφο δημοτικό τραγούδι και χορεύοντας αυτοσχεδιαστικά, εμφανίστηκε και πάλι, έδωσε στην Αντιγόνη τον ρόλο της μουσικού και αφέθηκε στα χέρια της. Τότε ήρθε η στιγμή να γυμνωθεί τελείως, να αφαιρέσει ακόμη και τις προστατευτικές επιγονατίδες του, και να φορέσει και πάλι αποκλειστικά τις πουέντ. Πολύ δύσκολο εγχείρημα, που απαιτεί υψηλό βαθμό έκθεσης και απόλυτη πεποίθηση του καλλιτέχνη στο ειλικρινές της προθέσεώς του.

Μια μαγική βραδιά αφιερωμένη στο κοινό

Ολοκληρώνοντας τη σειρά των σκηνικών του εμφανίσεων με το μπαλέτο, που κατ’ ουσίαν δεν αντιπροσωπεύει την πορεία του, εξήψε το ενδιαφέρον όλων, όχι επιλέγοντας ένα σόλο (τον συνήθη τρόπο αποχαιρετισμού των αποχωρούντων σολίστ), αλλά μιαν ολοζώντανη σύνθεση από προκλητικά δύσκολες χορογραφίες.

Ο οδυνηρός χαρακτήρας της άσκησης του κλασικού χορευτή ήταν σίγουρα το θέμα που με χιούμορ και λεπτότητα έθιξε από την αρχή ήδη της παράστασής του, όπου με τη γνωστή τάση του για αποδόμηση εγκαταλείπει θεαματικά τον ρόλο του χορευτή και ευχαριστεί τη ζωή για τις σημαντικές καλλιτεχνικές εμπειρίες που του χάρισε. Ολοκληρώνοντας τη σειρά των σκηνικών του εμφανίσεων με το μπαλέτο, που κατ’ ουσίαν δεν αντιπροσωπεύει την πορεία του, εξήψε το ενδιαφέρον όλων, όχι επιλέγοντας ένα σόλο (τον συνήθη τρόπο αποχαιρετισμού των αποχωρούντων σολίστ), αλλά μιαν ολοζώντανη σύνθεση από προκλητικά δύσκολες χορογραφίες, διαδραματίζοντας τον ρόλο του αθύρματος, της μαριονέτας της συμπρωταγωνίστριάς του: στο Faded, έτσι, σύμφωνα με τις δραματουργικές οδηγίες της Έρις Κύργια, στήνει ένα δρώμενο προσωπικής απολογίας για ένα κορμί που σιγά σιγά τον «προδίδει» (that fades out…)

Κάλεσε, λοιπόν, έναν τυχαίο θεατή για να του αφιερώσει το συναίσθημα πληρότητας που ένιωσε μια συγκεκριμένη βραδιά στη Δρέσδη, μια βραδιά που μαζί με το κοινό του και όλους τους σκηνικούς συντελεστές έλαβε χώρα αυτό το «κάτι», το «μαγικό» και ανεπανάληπτο για το οποίο ευγνωμονεί την τύχη του. Με χαρακτηριστική γενναιοδωρία και μεγάλο ιπποτισμό παίρνει από το χέρι μια τυχαία κυρία από το κοινό, την καθίζει σε μια καρέκλα και της αφιερώνει ένα σημαντικό σολιστικό κομμάτι. Γενικότερα, χαρακτηριστικό αυτής της σύνθεσης είναι κάποια από τα σημαντικότερα σολιστικά κομμάτια για άντρες χορευτές που υπήρξαν ποτέ. Χορεύει, σταδιακά αποβάλλοντας την κούραση (και τα ρούχα του) κάποιες κλασικές variations τροποποιημένες στο πνεύμα της παράστασής του από την Σμαραλία Καρακώστα που τον εκγύμνασε: το «Όνειρο της Φλώρας» («Reveil de Flore» του Ρικάρντο Ντρίγκο στη χορογραφία του Μαριίς Πετιπά, 1894), την «Coppelia» των Ενρίκο Τσεκέτι και Λεό Ντελίμπ (1894), την «Ωραία Κοιμωμένη του Δάσους» («La Belle au Bois Dormant») του Τσαϊκόφσκι σε χορογραφία Πετιπά (1890), τις «Συλφίδες» του Σοπέν σε χορογραφία Μισέλ Φοκίν (1909), τους «Λοιπούς χορούς» του Σοπέν σε χορογραφία Τζέρομ Ρόμπινς (1976), τη «Μανόν» του Ζιλ Μασνέ στη χορογραφία του Κένεθ Μακ Μίλαν (1974), τη «Λίμνη των Κύκνων» του Τσαϊκόφσκι στη χορογραφία Πετιπά (1895), τη «Λευκή Σουίτα» («Suite en Blanc» 1943) των Σερζ Λιφάρ και Εντουάρ Λαλό και την «Πεταλούδα» του Ζακ Όφενμπαχ στη χορογραφία της Μαρί Ταλιόνι (1860).

alt

Ένας ολοκληρωμένος δημιουργός

Την παράστασή του ο ίδιος τη χαρακτηρίζει «χορευτική παρένθεση»: παρένθεση, θα προσέθετα, ανάμεσα σε μια λαμπρή καριέρα χορευτή του σύγχρονου χορού και σε μιαν εξίσου πολλά υποσχόμενη καριέρα χορογράφου και δασκάλου. 

Ποικιλμένο με το προσωπικό του πλησίασμα στους θεατές και απόλυτα εναρμονισμένο με το προφίλ του ως καλλιτέχνη, το αποχαιρετιστήριο αυτό έργο μπορεί κάλλιστα να εκληφθεί ως αφιέρωμα στο μπαλέτο, που υπήρξε σημείο εκκίνησης για τον Μανταφούνη και τώρα θα μπορούσε να γίνει και σημείο τερματισμού του. Καλώντας το κοινό να αφεθεί στη γοητεία της μουσικής και της κίνησης, έκανε τη συγκινητική επιλογή να ταυτιστεί με το μπαλέτο, αποφεύγοντας να υπαινιχθεί τίποτε παραπάνω ή τίποτε λιγότερο από την αγάπη του για τον χορό. Σύμφωνα με τις συνεντεύξεις του, μετά από το τέλος της περιοδείας αυτής της παράστασης, ο Γιάννης θα σταματήσει οριστικά να χορεύει επί σκηνής, γιατί, όπως μας εκμυστηρεύεται, «το ίδιο του το σώμα» του ζήτησε κάτι τέτοιο. Στους μελλοντικούς του στόχους εντάσσεται μια σειρά δημιουργιών (ίσως αυτές να είναι ντοκιμαντέρ) όπου θα καταγράψει τη μέθοδο χορογραφίας και αυτοσχεδιασμού που ανέπτυξε με τα χρόνια. Επίσης, στόχος του είναι η συνέχεια της ερευνητικής δουλειάς του ως χορογράφου και η δημιουργία έργων για άλλες ομάδες και θέατρα, όπως έκανε πέρυσι για τα βασιλικά Μπαλέτα της Δανίας και φέτος για τα Μπαλέτα της Γενεύης. «Διότι», όπως λέει ο ίδιος, «μπορεί για έναν χορευτή το τέλος να έρχεται γύρω στα σαράντα, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο για έναν δημιουργό».

Δεν έχει σημασία αν η εγκατάλειψη στο βάρος της ωριμότητας στο «Faded» ήταν ειλικρινής, και αν η υποτιθέμενη «γήρανση» του κορμιού του είναι πραγματική ή όχι: η γεμάτη συγκίνηση αυτή βραδιά προσωπικά με έπεισε απόλυτα για το ειλικρινές των προθέσεών του, για τη φυσική λάμψη που αποπνέει ένας άνθρωπος γνήσιος και ένας καλλιτέχνης ολοκληρωμένος. Την παράστασή του ο ίδιος τη χαρακτηρίζει «χορευτική παρένθεση»: παρένθεση, θα προσέθετα, ανάμεσα σε μια λαμπρή καριέρα χορευτή του σύγχρονου χορού και σε μιαν εξίσου πολλά υποσχόμενη καριέρα χορογράφου και δασκάλου. 

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η νουβέλα «Το κυνήγι του βασιλιά Ματθία» (εκδ. Κριτική).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι Τσέντσι» του Π. Μπ. Σέλλεϋ σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική) – Ένα έργο φεμινιστικό και βέβηλο

«Οι Τσέντσι» του Π. Μπ. Σέλλεϋ σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική) – Ένα έργο φεμινιστικό και βέβηλο

Για τους «Τσέντσι», του Π. Μπ. Σέλλεϋ, σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου που ανέβηκε στην αίθουσα «Ω» του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Kεντρική εικόνα: © Μαρίζα Καψαμπέλη.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Την τραγωδία «ήρεμ...

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδέα της Μαρίζας Θεοφυλακτοπού...

«Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» (κριτική): Δύο σημαντικά έργα του Ματέι Βίσνιεκ στις αθηναϊκές σκηνές

«Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» (κριτική): Δύο σημαντικά έργα του Ματέι Βίσνιεκ στις αθηναϊκές σκηνές

Για τις παραστάσεις «Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» στο θέατρο «Χώρος» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα», στο Θέατρο Μπέλλος, και τα δύο του Γαλλορουμάνου θεατρικού συγγραφέα, ποιητή και δημοσιογράφου Ματέι Βίσνιεκ. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Το σώμα της γυναί...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ