alt

Για το 7ο Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων, που πραγματοποιήθηκε την 1-2 Φεβρουαρίου σε όλους τους χώρους της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Πώς ο ρυθμός επενεργεί στην ανακατασκευή μιας χορογραφίας; Ποιες λειτουργίες της αντίληψης θέτει σε ενέργεια το να παρακολουθείς μια χορογραφία; Αν η χορογραφία «παραβίαζε» τους κανόνες συνοχής και αρμονίας; Επίσης: αν ο θεατής παρακολουθούσε μια σειρά κινήσεων που δεν είναι φυσικές; Και ποιος είναι ο ορισμός του «φυσικού» στα πλαίσια της «φυσικότερης» των τεχνών;

Λειτουργική ή μη, κλασικότροπη ή όχι, νατουραλιστική στις πηγές απ' όπου εκπορεύεται αλλ' όχι απαραιτήτως και στις εξεικονίσεις της πραγματικότητας που προτείνει, η σύγχρονη χορογραφία αποβλέπει συχνά στην κατάκτηση της «καθαρής» κίνησης.

Το 7ο Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση επέλεξε μια σειρά προτάσεων («Becoming With Animal» της Ηρώς Βασάλου, «manoeuvre_» των Κάντυ Καρρά και Χαράς Κότσαλη, «Reverie» των Γεωργία Τέγου & Μιχάλη Θεοφάνους, «Vanishing Point» των Δάφνης Αντωνιάδου και Αλέξανδρου Βαρδαξόγλου, «DisJoint» της Αναστασίας Βαλσαμάκη, «A Little More Than Nothing» του Χρήστου Μούχα, «Zeppelin Bend» σε μορφή work in progress της Κατερίνας Ανδρέου και «Re-call» της Βενετσιάνας Καλαμπαλίκη) και τις κατένειμε ακριβοδίκαια στους λειτουργικούς χώρους του κτιρίου (Μεγάλη και Μικρή Σκηνή, Workspace και Εκθεσιακό Χώρο –1), ώστε οι θεατές να αποκτήσουν μια συλλήβδην γνωριμία με νεότερους δημιουργούς στον χώρο της ελληνικής χορογραφίας. 

Λειτουργική ή μη, κλασικότροπη ή όχι, νατουραλιστική στις πηγές απ' όπου εκπορεύεται αλλ' όχι απαραιτήτως και στις εξεικονίσεις της πραγματικότητας που προτείνει, η σύγχρονη χορογραφία αποβλέπει συχνά στην κατάκτηση της «καθαρής» κίνησης. Αυτή η σύλληψη, ιδεαλιστική στη βάση της, διατηρεί υψηλό ποσοστό συγγένειας προς τις αρχές της αποδόμησης που εισήγαγαν στον χορό οι πειραματικές ομάδες περασμένων δεκαετιών. Άλλο αντικείμενο αναζήτησης των χορογραφιών είναι το «πάσχον σώμα», όπως ψηλαφείται κατά την απομάκρυνσή του από τους ειθισμένους τρόπους εξεικόνισής του. 

Βαλσαμάκη/Disjoint
Περφόρμανς της καθαρής κίνησης

Με κάποιες μη ειθισμένες συνθήκες «αποδιοργάνωσης» της χορευτικής ομάδας και με την απόκλιση από «πάγιες» αξίες (της αρμονίας στην κίνηση, της ταχύτητας, της ροϊκότητας και της πυκνότητας, του «περάσματος» από κίνηση σε κίνηση) το σκηνικό πείραμα της Αναστασίας Βαλσαμάκη γεννά την εξής απορία: όντας «εκπαιδευμένοι» να παρακολουθούμε και να κατανοούμε συγκεκριμένες εκφραστικές δυνατότητες του χορευτικού κορμιού, πώς θα κατανοήσουμε αυτήν τη «μη λειτουργική» κίνηση, αυτήν την «ασύνδετη σύνδεση» των υλικών μεταξύ τους; 

Υπό τις δραματουργικές οδηγίες του Τάσου Κουκουτά η Αναστασία Βαλσαμάκη διασταυρώνεται με την παρέκκλιση των κλασικών κωδίκων και αποποιείται τις προκατασκευασμένες χορευτικές πρακτικές.

Οι τρεις χορευτές (Γαβριέλα Αντωνοπούλου, Νεφέλη Αστερίου και Αναστάσης Καραχανίδης) ακολουθούν επί σκηνής την πρωτότυπη αλλά και θραυσματική μουσική σύνθεση του Γιώργου Πατεράκη ή, ανάλογα, απομακρύνονται από αυτήν. Οι σιωπές θα παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτήν την παράσταση. Υπό τις δραματουργικές οδηγίες του Τάσου Κουκουτά η Αναστασία Βαλσαμάκη διασταυρώνεται με την παρέκκλιση των κλασικών κωδίκων και αποποιείται τις προκατασκευασμένες χορευτικές πρακτικές. Στήνει τα τρία σώματα των ερμηνευτών της σε μιαν «αρένα» φωτός (σκηνικά Μάνου Βορδοναράκη) για να ερευνήσει σε ποιο βαθμό η αρχική καλλιτεχνική σύλληψη θα «μετατοπισθεί» μέχρι να ολοκληρωθεί η παράσταση. 

Τα σώματα σε κάποια σημεία μετατοπίζονται ελάχιστα στον χώρο, ενώ η φυσικότητα που παράγεται είναι ιδιαίτερα «ανοίκεια», με αποτέλεσμα να ανανοηματοδοτείται αυτό που οι χορογράφοι αντιλαμβάνονται ως «νατουραλισμό»: πρωτίστως, όμως, η «απουσία σύνδεσης» (η «ασυνδετότητα») είναι το σημαινόμενο της παράστασης. 

alt

Τέγου–Θεοφάνους/Reverie
Εικαστική δυστοπία με άποψη

Η επαναληπτικότητα κάποιων κινήσεων ανακαλεί τον έλλογο χαρακτήρα της ανθρώπινης κίνησης, όταν αυτή τείνει να εντάσσεται σε ρυθμική και οργανωμένη διαδοχή.

Στο Reverie (ονειροπόληση ή ρεμβασμός) της Γεωργίας Τέγου και του Μιχάλη Θεοφάνους η σκηνή αντιμετωπίζεται από την Ξένια Αηδονοπούλου ως προβολή ενός «μη χώρου»: μπαινοβγαίνοντας σε ονειρικό τοπίο οι χορευτές φαντασιώνονται πως εισέρχονται σε μια κινηματογραφικού τύπου αλληγορία. Όταν εμφανίζονται, διογκωμένες και υπερφωτισμένες, οι σκιές κάποιων άγνωστων μορφών, που προκαλούν φόβο και συναίσθημα αποξένωσης. Οι χαρακτήρες κομίζουν στο τώρα κάποιες αναμνήσεις τους από έναν κόσμο απώλειας ή απολεσθέντος παραδείσου, παράγοντας ένα υπερρεαλιστικό αποτέλεσμα ονειρικού στροβιλισμού ή υπερβατικής ενατένισης. 

Το ανθρώπινο πρόσωπο σε αντιπαραβολή με ένα τερατώδες απείκασμά του προβάλλεται σε μια κινηματογραφική οθόνη, ολισθαίνοντας σε μιαν υπερβολική απόδοση του μυθικού αφηγήματος. Η επαναληπτικότητα κάποιων κινήσεων ανακαλεί τον έλλογο χαρακτήρα της ανθρώπινης κίνησης, όταν αυτή τείνει να εντάσσεται σε ρυθμική και οργανωμένη διαδοχή. Ένας καταιγισμός δράσεων καθιστά την παράσταση κρυπτική και της προσδίδει έντονο μεταφυσικό ρίγος, ενώ εικαστικά μη προσδιορίσιμη παραμένει η παράθεση αντικειμένων, κοστουμιών και μάσκας. Ερμηνεύουν οι: Arianna Ballestrieri, Φένια Χατζάκου, Michael Incarbone, Κώστας Παπαματθαιάκης, κινούμενοι στο ηχητικό τοπίο του Jeph Vanger και φορώντας τις μάσκες της Maryliis Teinfeldt.

alt

Αντωνιάδου–Βαρδαξόγλου/Vanishing Point
Η πάλη για την ατομικότητα

Πολύ κοντά στη ζωϊκή ύπαρξη κινείται ένας ισχυρός συμβολισμός, που αντλείται από τα κιτάπια της παγκόσμιας μυθολογικής μνήμης, περνά από τα χωράφια του παραμυθιού και εγκαθίσταται στο οπλοστάσιο των σύγχρονων νοηματοδοτήσεων της μαχόμενης ανθρώπινης ύπαρξης: ο συμβολισμός του πλατωνικού αρχετύπου της ερωτικής ολοκλήρωσης.

Ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου εναγκαλίζεται ασφυκτικά τη Δάφνη Αντωνιάδου για να παραγάγουν ένα φολιδωτό πλάσμα με χαρακτηριστικά ερπετού ή υβριδίου cyborg: αυτή η σωματική οντότητα που δεν χρειάζεται να "συστηθεί" ούτε ως αρχετυπική ούτε ως ερωτική, μάς υποδέχεται στο «Vanishing Point» (σημείο εξαφάνισης). Από εκεί και στο εξής, υπό τους επιβλητικούς φωτισμούς του Γιάννη Κρανιδιώτη και την αρωγή του Βαγγέλη Μουντρίχα, το πολυμορφικό ον των Βαρδαξόγλου/Αντωνιάδου πασχίζει να χωριστεί σε δυο αυθύπαρκτες οντότητες (δυνητικά: σε άνδρα και σε γυναίκα) και να αποκοπεί από κάποιον αόρατο ομφάλιο λώρο που το κρατά προσκολλημμένο στο πάτωμα.

Στο μεταιχμιακό εκείνο σημείο όπου η φαντασία συναντά τη σκοτεινή πλευρά του υποσυνειδήτου, το πρωτεϊκό, ρυπαρό και πάσχον πλάσμα του Αλέξανδρου Βαρδαξόγλου θα μπορούσε κάλλιστα να μεταστοιχειώνεται σε όλο και διαφορετικές μορφές: στην πραγματικότητα, όμως, οι προσεγγίσεις του θεατή ορίζουν τον ρόλο που στην παράσταση αυτήν θα διαδραματίσει η πάλη: εδώ, εγκλεισμένο σ' ένα φαντασιωσικό σύμπαν, το σύμπλεγμα των δύο μορφών παλεύει αγωνιωδώς να παραγάγει μια νέα μορφή ζωής, αλλά η συμβιωτική του δύναμη αποδεικνύεται ισχυρότερη, καθώς καρέ καρέ οι φωτισμοί το «ξαναβρίσκουν» καθηλωμένο στην ενωτική του διάσταση.

Πολύ κοντά στη ζωϊκή ύπαρξη κινείται ένας ισχυρός συμβολισμός, που αντλείται από τα κιτάπια της παγκόσμιας μυθολογικής μνήμης, περνά από τα χωράφια του παραμυθιού και εγκαθίσταται στο οπλοστάσιο των σύγχρονων νοηματοδοτήσεων της μαχόμενης ανθρώπινης ύπαρξης: ο συμβολισμός του πλατωνικού αρχετύπου της ερωτικής ολοκλήρωσης. Το ανδρόγυνο πριν τη διχοτόμηση είναι μια πλατωνική σύλληψη, που όμως εδώ δεν εντάσσεται στο εξιστορούμενο θέμα. Ενδιαφέρουσα και υποβλητική η μουσική επένδυση των Κωνσταντίνου Σκουρλή και Stephan Richter. Τα εκπληκτικά κοστούμια της Χριστίνας Λαρδικου ήταν το ισχυρό σημείο αυτής της πρώτης χορογραφικής απόπειρας των δύο νέων δημιουργών. 

Σημείωση: Τις προτάσεις των νέων χορογράφων αξιολόγησαν και επέλεξαν, για λογαριασμό της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση, οι Sanjoy Roy, Vallejo Gantner, Ásgerður Gunnarsdóttir, Λίντα Καπετανέα, Ανδρονίκη Μαραθάκη και Alexander Graham Roberts.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Τα σπλάχνα» (εκδ. Κριτική).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι Τσέντσι» του Π. Μπ. Σέλλεϋ σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική) – Ένα έργο φεμινιστικό και βέβηλο

«Οι Τσέντσι» του Π. Μπ. Σέλλεϋ σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (κριτική) – Ένα έργο φεμινιστικό και βέβηλο

Για τους «Τσέντσι», του Π. Μπ. Σέλλεϋ, σε σκηνοθεσία Μαριλίτας Λαμπροπούλου που ανέβηκε στην αίθουσα «Ω» του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Kεντρική εικόνα: © Μαρίζα Καψαμπέλη.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Την τραγωδία «ήρεμ...

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδέα της Μαρίζας Θεοφυλακτοπού...

«Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» (κριτική): Δύο σημαντικά έργα του Ματέι Βίσνιεκ στις αθηναϊκές σκηνές

«Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» (κριτική): Δύο σημαντικά έργα του Ματέι Βίσνιεκ στις αθηναϊκές σκηνές

Για τις παραστάσεις «Το σώμα της γυναίκας ως πεδίο μάχης» στο θέατρο «Χώρος» και «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα», στο Θέατρο Μπέλλος, και τα δύο του Γαλλορουμάνου θεατρικού συγγραφέα, ποιητή και δημοσιογράφου Ματέι Βίσνιεκ. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Το σώμα της γυναί...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ