Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν το δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Ο Θοδωρής Γκόνης απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
>Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Το βιβλίο του Παντελή Μπουκάλα Όταν το ρήμα γίνεται όνομα - Δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι.
>Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Αγοράζοντάς το από ένα μικρό βιβλιοπωλείο.
>Γενικά, πώς επιλέγετε βιβλία;
Με πάρα πολλούς τρόπους. Αλλά κυρίως χαζεύοντας, ξεφυλλίζοντας, ψάχνοντας, ζηλεύοντας, ρωτώντας. Αλλά αυτό που χρειάζομαι και το έχω άμεση ανάγκη, δε ρωτώ κανέναν, πηγαίνω και το παίρνω μόνος μου από το ράφι. Όπως ψωνίζει κανείς για το σπίτι του.
>Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Ναι, συνήθως έχω. Μαζί με ένα πορτοκάλι κι ένα κουλούρι με σουσάμι, να το τινάζω μετά απ' τις σελίδες του.
>Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Ναι. Στα καφενεία μ' αρέσει περισσότερο. Ο θόρυβός τους με συγκεντρώνει.
>Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Στην καρέκλα και στο γραφείο. Και όρθιος καμιά φορά όμως – τώρα που το σκέφτομαι μ' αρέσει.
>Αφού τα διαβάσετε, φυλάτε τα βιβλία σας και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε;
Όχι όλα. Αυτά που χρειάζομαι κάθε φορά. Κι αν κάτι το ξαναχρειαστώ και δεν το έχω μαζί μου το ξαναγοράζω.
>Πόσο οργανωμένη είναι η βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Παλιά ήταν. Με τα χρόνια, μιας και δεν κατοικώ μόνιμα με τις βιβλιοθήκες μου, υπάρχει μια μικρή αναρχία. Αλλά δεν με πειράζει. Μου αρέσει κιόλας.
>Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Μ' αρέσει να κρατάω σημειώσεις στα περιθώρια των βιβλίων, να υπογραμμίζω φράσεις, να κυκλώνω σελίδες, να χρωματίζω κεφάλαια, γενικά να τα κατοικώ.
>Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με βιβλίο; Τι συνέβη;
Ναι, έχει τύχει να διαβάζω και να ξαναδιαβάζω ένα βιβλίο. Γιατί μου άνοιγε δρόμους, μου απαντούσε σε ερωτήσεις που με βασάνιζαν εκείνο τον καιρό.
>Αφήνετε στη μέση βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε; Πόσο συχνά;
Πολύ συχνά. Και τώρα πια χωρίς ενοχές.
>Έχει τύχει να σας συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Όχι ακριβώς αυτό, αλλά ένα σημαντικό βιβλίο που με είχε κουράσει και δεν το είχα καταλάβει καθόλου πριν πολλά χρόνια, διαβάζοντάς το τελευταία με γοήτευσε και με συνεπήρε. Νόμισα πως ήταν άλλο βιβλίο από αυτό που προσπαθούσα να διαβάσω κάποτε.
>Έχετε κλάψει ποτέ διαβάζοντας ένα βιβλίο;
Ναι, κρυφά αρκετές φορές. Φανερά μόνο μία, δυστυχώς.
Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Αυτό που όταν το διαβάζεις σου επιτρέπει να σηκώνεις κεφάλι, να παίρνεις βαθιές αναπνοές και να συνεχίζεις. Σαν κολυμβητής.
>Τι κάνετε με τα βιβλία που δεν τα θέλετε πια; Τα πετάτε; Τα χαρίζετε; Τα κρύβετε σε σκοτεινά υπόγεια;
Δεν πετάω βιβλία. Το 'χω σε κακό, σε γρουσουζιά. Κάποια χαρίζω και κάποια –τα περισσότερα– τα αφήνω στη σκόνη.
>Υπάρχει κάποιο βιβλίο που έχετε δωρίσει σε περισσότερους από έναν άνθρωπο;
Ναι. Το Αλεξανδρινό κουαρτέτο του Ντάρελ.
>Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Όχι, δε νομίζω.
>Σας έχει συμβεί να δανείσετε αγαπημένο βιβλίο και να μην σας επιστραφεί;
Ναι, μου έχει τύχει και εμένα δυστυχώς. Πιο παλιά εκνευριζόμουν, θύμωνα, το ζητούσα πίσω και με έντονο τρόπο. Τώρα πια αποφεύγω τους... κλέφτες αυτού του τύπου. Είναι αναγνωρίσιμοι.
>Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν μικρός;
Οι Μύθοι του Αισώπου και τα Παραμύθια του Μέγα.
>Το έχετε ξαναδιαβάσει έκτοτε;
Ναι, πολλές φορές, ειδικά τα λαϊκά παραμύθια του Μέγα μ' αρέσουν πολύ.
>Μέσα σε ποια ιστορία που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ αυτό. Τώρα που με ρωτάτε όμως, θα μου άρεσε να συνομιλούσα με τον Μιχαήλ Ψελλό, τη Ζωή Πορφυρογέννητη, την Άννα τη Δαλασσηνή, την Άννα Κομνηνή, όλες τις ηρωίδες των Βυζαντινών Μορφών του Καρόλου Ντηλ και του Στήβεν Ράνσιμαν. Ωραία θα ήταν να καθόμασταν όλοι μαζί στο Μυστρά, στην Παντάνασσα, στην αυλή, κάτω από το ψηλό το κυπαρίσσι και να τα λέγαμε. Ωραία δε θα ήταν;
>Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Με αυτόν που εδώ και 400 χρόνια είδε κι έγραψε τα πάντα. Τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Και όταν στο τέλος θα ανοίγαμε μια ακριβή σαμπάνια να καλούσαμε και τον Άντον Τσέχωφ γιατί είχε αδυναμία στις ακριβές σαμπάνιες.
>Λένε ότι ορισμένα βιβλία «μας βρίσκουν» σχεδόν μαγικά τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε. Είχατε ποτέ τέτοια εμπειρία;
Ναι, είναι αλήθεια αυτό. Μου έχει συμβεί κι εμένα. Σαν το αγριοκάτσικο που όταν το δαγκώνει το φαρμακερό φίδι, γνωρίζει ποιο χόρτο πρέπει να φάει για αντίδοτο.
>Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Δε θα το έλεγα για ένα βιβλίο, θα το 'λεγα για όλα τα βιβλία. Γιατί το συστηματικό διάβασμα μπορεί πραγματικά να σου αλλάξει τη ζωή.
>Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Αυτό που όταν το διαβάζεις σου επιτρέπει να σηκώνεις κεφάλι, να παίρνεις βαθιές αναπνοές και να συνεχίζεις. Σαν κολυμβητής.
>Ποιο βιβλίο προτείνετε ενθέρμως αυτή την εποχή;
Το βιβλίο που διαβάζω αυτή την εποχή, Όταν το ρήμα γίνεται όνομα του Παντελή Μπουκάλα, από τις εκδόσεις Άγρα.
Info
Ο Θοδωρής Γκόνης κατάγεται από την Αλωνίσταινα της Αρκαδίας. Είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής Πέλλου Κατσέλη. Εργάστηκε στο θέατρο ως ηθοποιός μέχρι το 1996. Από το 1996 ασχολήθηκε κυρίως με τη σκηνοθεσία. Το 1987 άρχισε τη συνεργασία του ως στιχουργός με τον Νίκο Ξυδάκη (Κάϊρο - Ναύπλιο - Χαρτούμ, Κοντά στη Δόξα μια στιγμή, Τένεδος, Βενετσιάνα, Το μέλι των Γκρεμών, Βουή του Μύθου, Ακρωτήριο Ταίναρον, Ένα Τραγούδι για τον Νίκο Γκάτσο κ.α). Ακολούθησαν συνεργασίες του με τον Γιώργο Ανδρέου, Χρήστο Νικολόπουλο, Ορφέα Περίδη, Παντελή Θαλασσινό, Κώστα Λειβαδά, Τάσο Γκρούς, Παναγιώτη Καλαντζόπουλο, Πέτρο Ταμπούρη, κ.ά. Από τον Απρίλιο του 2009 έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Φιλίππων - Θάσου.