Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν το δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Φωτογραφία Γιώργος Κασαπίδης
Η Νατάσσα Μποφίλιου απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
/Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Μόλις ξεκίνησα το Μια σχεδόν φυσιολογική οικογένεια του David Sedaris. Είναι η πρώτη φορά που διαβάζω κάποιο βιβλίο του.
/Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Το βρήκα στη βιβλιοθήκη του αγαπημένου μου.
/Γενικά, πώς επιλέγετε βιβλία;
Εδώ πρέπει να εξομολογηθώ μια διαστροφή μου. Λατρεύω να διαβάζω τα βιβλία των άλλων. Ανθρώπων που αγαπώ και σέβομαι το πνεύμα τους. Μ' αρέσουν τα μεταχειρισμένα τους βιβλία. Νιώθω οτι μοιραζόμαστε κάτι μυστικό με αυτόν τον ανορθόδοξο τρόπο, σαν να συναντιόμαστε μεταφυσικά σε ένα άλλο φαντασιακό σύμπαν μέσα από τις σελίδες των βιβλίων. Μπορεί επειδή η σχέση μου με την ανάγνωση αναπτύχθηκε σε πολύ ευάλωτη ηλικία μέσα από τα πολυκαιρισμένα και φθαρμένα βιβλία των γονιών μου, που έβρισκα πάνω στα κομοδίνα τους. Ποιoς ξέρει...
/Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Καμιά φορά. Αλλά δεν "βολεύομαι" ποτέ και δεν το ευχαριστιέμαι.
/Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Είχα για παραπάνω απο δεκαετία, πάντα, μια μικρή ανθολογία με αποφθέγματα που λεγόταν Oι καλλιτέχνες της ζωής. Ήταν δώρο του δασκάλου μου στο πιάνο. Δυστυχώς χάθηκε μέσα απ' τα χέρια μου μαζί με την τσάντα μου, σε ένα δοκιμαστήριο αλυσίδας ρούχων. Τραγικό τέλος για το πανόδετο μπεζ βιβλιαράκι μου...
/Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Βράδυ. Ξαπλωμένη.
/Αφού τα διαβάσετε, φυλάτε τα βιβλία σας και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε;
Τα επιστρέφω στους ιδιοκτήτες τους. Όσα μου ανήκουν μένουν στο σπίτι περιμένοντας να διαβαστούν ξανά απο νέους αναγνώστες. Δυστυχώς δεν επιστρέφω ποτέ σε ένα βιβλίο. Ειδικά αν το αγάπησα. Φοβάμαι πως θα χαθεί η αίσθηση αυτού του πρώτου μας πάθους.
/Πόσο οργανωμένη είναι η βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Βρίσκονται σε διάφορες μεριές μέσα στο χώρο. Λόγω των συχνών μετακομίσεων. Τακτοποιημένα, αλλά χωρίς καμιά ιδιαίτερη οργάνωση.
/Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Τα ζω τα βιβλία που διαβάζω... κι αυτό καμιά φορά είναι πραγματικός εφιάλτης για κάποιον που πέφτει θύμα της επιθυμίας μου να διαβάσω το βιβλίο του. Κυρίως όταν είναι ο Γεράσιμος (Ευαγγελάτος) αυτός ο κάποιος. Εκπροσωπούσε σχεδόν αποκλειστικά για χρόνια την επίσημη δανειστική μου βιβλιοθήκη κι έχει αρρώστια με το να επιστρέφονται σε άριστη κατάσταση τα βιβλία του. Δεν τα καταφέρνω πάντα να βγαίνω ασπροπρόσωπη από αυτή τη μάχη.
/Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με βιβλίο; Τι συνέβη;
Αρκετές φορές. Θα σου πω την τελευταία φορά που "κόλλησα" κι αυτή ήταν με το Κουρδιστό πουλί του Μουρακάμι. Είχα αφήσει 100 σελίδες και τις διάβαζα δύο-δύο, για μέρες... Δεν ήθελα με τίποτα να τελειώσει.
/Αφήνετε στη μέση βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε; Πόσο συχνά;
Προσπαθώ να τα διαβάζω ολόκληρα, γιατί πολλές φορές μου έχει τύχει να μην με κερδίσει από την αρχή ένα βιβλίο, αλλά στην πορεία να ανατρέπεται το συναίσθημά μου και να το απολαμβάνω πραγματικά!
/Έχει τύχει να σας συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Θέλω να το μάθω. Έχω βάλει ως στόχο να ξεπεράσω τη "φοβία" μου και να ξαναδιαβάσω βιβλία της κλασσικής λογοτεχνίας που τα διάβασα με μανία ως παιδί το ένα πίσω απ' το άλλο. Παρόλο που διαμόρφωσαν την αισθητική και την σκέψη μου σε μεγάλο βαθμό, σίγουρα δεν αντιλήφθηκα ούτε τη μισή από την ουσία αυτών των αναγνωσμάτων.
Λατρεύω να διαβάζω τα βιβλία των άλλων. Ανθρώπων που αγαπώ και σέβομαι το πνεύμα τους. Μ' αρέσουν τα μεταχειρισμένα τους βιβλία. Νιώθω οτι μοιραζόμαστε κάτι μυστικό με αυτόν τον ανορθόδοξο τρόπο, σαν να συναντιόμαστε μεταφυσικά σε ένα άλλο φαντασιακό σύμπαν μέσα από τις σελίδες των βιβλίων.
/Έχετε πετάξει ποτέ βιβλίο σε άνθρωπο από τα νεύρα σας;
Ίσως σε κάποιο συμμαθητή μου που με πείραζε, κάποιο σχολικό βιβλίο.
/Στα σκουπίδια;
Ποτέ.
/Κάνετε δώρο βιβλία;
Αρκετά συχνά.
/Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Θα μου άρεσε αληθινά πάρα πολύ. Θα είχα τόσα εκατομμύρια πράγματα να μάθω!
/Σας έχει συμβεί να δανείσετε αγαπημένο βιβλίο και να μην σας επιστραφεί;
Πολλές φορές. Αλλά δεν με πείραξε ποτέ. Δεν έχω αναπτυγμένο το αίσθημα της ιδιοκτησίας.
/Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Δεν είναι ένα, αλλά τέσσερα. Τα διάβασα πρόσφατα σε ένα λεύκωμα της Α' γυμνασίου! Ήταν το Ταξίδι στο κέντρο της γης του Ιούλιου Βερν, Τα παιδικά χρόνια του Μαξίμ Γκόρκι, ο Μάρτιν Ήντεν του Τζακ Λόντον και η Ευγενία Γκραντέ του Ονορέ ντε Μπαλζάκ.
/Το έχετε ξαναδιαβάσει έκτοτε;
Κανένα.
/Μέσα σε ποια ιστορία που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Στις ιστορίες του Ιούλιου Βερν. Θυμάμαι την ακατανίκητη επιθυμία μου ως παιδί να είμαι μέρος όλων αυτών των θαυμαστών κόσμων.
/Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Ως ενήλικας με τον Ντοστογιέφσκι υποθέτω...
/Λένε ότι ορισμένα βιβλία «μας βρίσκουν» σχεδόν μαγικά τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε. Είχατε ποτέ τέτοια εμπειρία;
Μου έχει συμβεί κάμποσες φορές. Πιο πρόσφατα, τα τρια βιβλία του Τζόναθαν Κόου που διάβασα μονορούφι. Ο κλειστός κύκλος, Η λέσχη των τιποτένιων και το Τι ωραίο πλιάτσικο.
/Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Όλα άφησαν το σημάδι τους. Το καθένα ανάλογα με το αντίκτυπο που είχε στην ύπαρξη μου και στο όνειρο της ζωής που θέλω να ζω.
/Ποιο βιβλίο προτείνετε ενθέρμως αυτή την εποχή;
Το κουρδιστό πουλί του Μουρακάμι. Ζαλίζω όσους δεν το 'χουν διαβάσει, όπως ακριβώς ζάλισαν κι εμένα να το ξεκινήσω κι είχαν απόλυτο δίκιο. Τους ευγνωμονώ για ό,τι μου άφησε.
/Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Να μην μπορώ να το κλείσω. Με τίποτα.
Info
Η Νατάσσα Μποφίλιου, κάθε Σάββατο, παρουσιάζει στον Βοτανικό τη μουσική παράσταση Βαβέλ. Ο νέος της δίσκος Βαβέλ, σε μουσική Θέμη Καραμουρατίδη και στίχους του Γεράσιμου Ευαγγελάτου, θα ηχογραφηθεί και θα κυκλοφορήσει την άνοιξη από τη Feelgood Records.