manos360

Της Τόνιας Μάκρα

Η έκθεση-αφιέρωμα του Μουσείο Μπενάκη στη γνωστή φωτογραφική σειρά του Κωνσταντίνου Μάνου “A Greek Portfolio” είναι γεγονός μείζονος σημασίας που κανείς δεν πρέπει να χάσει. Θα διαρκέσει άλλωστε ακόμα δύο ολόκληρους μήνες και φιλοξενείται στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη, Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας.

Εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον είναι αλήθεια ότι είχαμε την χαρά να δούμε, μεταξύ άλλων χώρων και στο Μπενάκη, πολύ σημαντικές εκθέσεις ελλήνων και ξένων φωτογράφων. Η έκθεση αυτή είναι όχι απλώς από τις καλύτερες αλλά διαθέτει μοναδική δυναμική παρά το περιορισμένο της μέγεθος σε σχέση με άλλες μεγάλες αναδρομικές σημαντικών φωτογράφων (παράδειγμα Βούλας Παπαϊωάννου, Τάσου Μπαλάφα, Γκουντέλκα κ.λ.π.). Στην μοναδικότητά της συμβάλει η πολυδιάστατη προσέγγιση των θεμάτων που απεικονίζονται με δωρικότητα στο ύφος το οποίο αφήνει να περάσει ακέραια (αλλά και να μας διαπεράσει) η συναισθηματική φόρτιση του φωτογράφου τη στιγμή της αποθανάτισης στιγμιότυπων της ελληνικής υπαίθρου σε εποχές πολύ παλαιότερες της σημερινής. Κι αυτό χάρη στην απίστευτη εκφραστικότητα ενός έργου υψηλής καλλιτεχνικής αξίας μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η συναισθηματική επικοινωνία του θεατή με την ψυχή του καλλιτέχνη καθώς και η αποκάλυψη εικόνων «ξένων» με το σήμερα – αναπόσπαστων ωστόσο σπαραγμάτων της συλλογικής μας συνείδησης.

Ο Μάνος γεννήθηκε στην πόλη Κολούμπια της Καλιφόρνιας από έλληνες γονείς. Στη διάρκεια της δεκαετίας του '60, όντας ήδη επαγγελματίας φωτογράφος σε διάσημα αμερικάνικα έντυπα, έρχεται «στην γη των γονιών» του και περιηγείται περιοχές απομονωμένες που θα έλεγε κανείς ότι του προκαλούν έκπληξη και δέος. Ζει στην Ελλάδα από το 1961 έως το 1963 και ταξιδεύει σε περιοχές ξεχασμένες και από τον ίδιο το Θεό και σε νησιά που μέχρι πολύ πρόσφατα ανήκανε στην περίφημη "άγονη γραμμή". Ανακαλύπτει τα ορεινά χωριά στην Κρήτη, την ιδιαίτερη σε τοπίο και σε τοπική παράδοση Κάρπαθο, τη σιωπηλή Μάνη. Φτάνει σε χωριά απάτητα όπου τοπίο-άνθρωπος-ζώα αποτελούν ένα αδιαίρετο και ομοούσιο σύνολο. Οι εικόνες δημοσιεύονται στο ομώνυμο λεύκωμα για πρώτη φορά το 1972 και αποσπούν πολλά βραβεία και διακρίσεις.

Η έκθεση

manos2jpgΣτην έκθεση στο Μπενάκη οι φωτογραφικές εικόνες έχουν τύχει πολύ καλής παρουσίασης συγκεντρωμένες ανά θέμα: Ο γάμος και το γλέντι, η ζωή στο σπίτι, το παιχνίδι των παιδιών, οι καθημερινές δουλειές και συνήθειες στο χωριό. Οι μαγικές εικόνες μας προσκαλούν σε ένα ταξίδι στον χρόνο, στα απομακρυσμένα χωριά και νησιά της Ελλάδας του '60 όπου όλοι οι άνθρωποι ήτανε φτωχοί και ζούσαν σε ένα σκηνικό αναγκαστικής απλότητας. Σε χώρους που συχνά ήταν σπίτια αλλά και λίγο αποθήκες, κοντά στα ζώα τους που αποτελούσαν πηγή ζωής και γι αυτό αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής τους με τα παιδιά τους χαριτωμένα μικρομέγαλα ντυμένα με αποφόρια. Όλοι οι «πρωταγωνιστές» των εικόνων μοιάζουν γερασμένοι ανεξαρτήτου ηλικίας, είναι άνθρωποι του μόχθου και της επιβίωσης και διάγουν έναν αγροτικό τρόπο ζωής που μέχρι τότε παρέμενε απαράλλακτος για αιώνες.

Στις φωτογραφίες του αποκρυσταλλώνονται εφήμερες καθημερινές στιγμές με λιτό και αυστηρό ύφος, συγχρόνως όμως και με μεγάλη τρυφερότητα. Μπροστά τους ο επισκέπτης βιώνει συχνά το ξάφνιασμα του φωτογράφου από σκηνές ξένες στα δικά του μάτια που ωστόσο κατέγραψε σαν να αποτελούσαν κομμάτια από τον ίδιο του τον εαυτό. Τα έργα είναι ασπρόμαυρα και παρόλο που απεικονίζουν τον δουλεμένο αγρότη και το φτωχικό περιβάλλον του δεν αποπνέουν καμία μιζέρια. Αντίθετα θα έλεγα ότι αποπνέουν γαλήνη και ηρεμία, μια σιωπηλή παραδοχή της ίδιας της ζωής αποκαλύπτοντας συγχρόνως την απλότητα του βίου εκείνων των ανθρώπων που δεν προσδοκούσαν και δεν πάλευαν για τίποτα περισσότερο από το καθημερινό καρβέλι.

«Κομμάτι της ταυτότητάς μας»

Το εθνολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον αυτής της φωτογραφικής δουλειάς είναι μοναδικό. Με ποιητικότητα και αγάπη ο Μάνος καταθέτει εικόνες επικές, μοναδικά ντοκουμέντα του τόπου και των ανθρώπων του, «προσφέροντάς μας ένα κομμάτι της ταυτότητας μας όπως τα έργα των μεγάλων ποιητών», αναφέρει ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Άγγελος Δεληβοριάς «που παραπέμπουν στις αναλλοίωτες αξίες, τις ανιχνεύσιμες ακόμα και στα πιο ταπεινά φαινόμενα της ζωής και στην επική διάσταση την ενυπάρχουσα στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον». Με αφορμή την συμπλήρωση 50 χρόνων από τη δημιουργία του ομώνυμου λευκώματος ο Κωνσταντίνος Μάνος επανεξετάζει τις λήψεις που ολοκληρώθηκαν το 1967 όταν περιηγήθηκε την Ελλάδα «ως ένας φιλικός παρατηρητής, δίχως βιασύνη και συγκεκριμένο σχέδιο». Εκτός από τις φωτογραφικές εικόνες που επέλεξε το 1972 για την πρώτη έκθεση του λευκώματος η έκθεση περιλαμβάνει πρωτότυπα τυπώματα που εκτίθενται για πρώτη φορά και τα οποία έχει δωρίσει στο Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Γιάννης Δήμου.

Ο φωτογράφος

Θα έλεγε κανείς ότι ο Κωνστανίνος Μάνος γεννήθηκε φωτογράφος αφού μαθητής ακόμα με μια μηχανή Leica έκανε τις πρώτες λήψεις απέναντι από τα παράλια της Νότιας Καρολίνας όπου κατοικούσαν απόγονοι σκλάβων σε φυτείες. Σε ηλικία 19 ετών προσλήφθηκε ως επίσημος φωτογράφος της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστόνης συνεργασία που τον οδήγησε το 1961 στην έκδοση του βιβλίου του Portrait of Α Symphony.

Ως επαγγελματίας φωτογράφος δούλεψε για τα περιοδικά Esquire, Life και Look. Και αργότερα στη Βοστόνη συνεργάστηκε με τις εκδόσεις Time-Life συμβάλλοντας μάλιστα στην εικονογράφηση του βιβλίου τους για την Αθήνα. Το 1974 εργάστηκε ως κύριος φωτογράφος του Where’s Boston?, μιας παραγωγής πολυμέσων με θέμα τη ζωή της πόλης 200 χρόνια μετά την Αμερικανική Ανεξαρτησία. Με το πρόγραμμα αυτό συνδέθηκε τόσο η έκδοση του βιβλίου του Bostonians όσο και μια υπαίθρια έκθεση με 152 ασπρόμαυρες φωτογραφίες στις οποίες αποτυπώνεται η ποικιλομορφία των κατοίκων της πόλης.

Από το 1963 ο Μάνος είναι μέλος του διεθνούς πρακτορείου Magnum Photos. Φωτογραφίες του συμπεριλαμβάνονται στις μόνιμες συλλογές σημαντικών ιδρυμάτων όπως του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστόνης, του Ινστιτούτου Τέχνης του Σικάγου, του Μουσείου Καλών Τεχνών του Χιούστον, της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού, του Μουσείου Τέχνης Chrysler στο Νόρφολκ, του George Eastman House στο Ρότσεστερ, του Μουσείου Τέχνης της Ατλάντα καθώς και του Μουσείου Μπενάκη.

Το 1982 ο Μάνος πέρασε από την ασπρόμαυρη φωτογραφία στην έγχρωμη. Τα πρώτα δείγματα από το εν εξελίξει έργο του American Color δημοσιεύτηκαν στο ομότιτλο βιβλίο το 1995. Το 2000 δημοσιεύτηκε η συνέχεια αυτής της δουλείας με τον τίτλο American Color 2. To 2003 απέσπασε το βραβείο Leica Medal of Excellence ανάμεσα σε 250 συναδέλφους για την έγχρωμη δουλειά του.

 

manos_ekthesiΚωνσταντίνος Μάνος
A Greek portfolio
50 χρόνια μετά
Διάρκεια έκθεσης έως 25/08/2013

 

ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ

ΙΟΥΝΙΟΣ
Κάθε Πέμπτη, ώρα 12:00, από τους επιμελητές του Φωτογραφικού Αρχείου.

Η συμμετοχή στις ξεναγήσεις επιβαρύνει το εισιτήριο €2.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ στο τηλέφωνο 210 3671 057, Τετάρτη, Παρασκευή: 9:00 - 17:00, Πέμπτη, Σάββατο: 9:00 - 24:00 και Κυριακή: 9:00 - 15:00.

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ειρηνική «επέλαση των Βαλκυριών» του Ρίχαρντ Βάγκνερ στη Λυρική Σκηνή

Η ειρηνική «επέλαση των Βαλκυριών» του Ρίχαρντ Βάγκνερ στη Λυρική Σκηνή

Στις 10 Μαρτίου και για πέντε ακόμη παραστάσεις ανεβαίνει στην  Εθνική Λυρική Σκηνή η εμβληματική «Βαλκυρία» του Ρίχαρντ Βάγκνερ σε σκηνοθεσία του Τζων Φούλτζειμς και συμπαραγωγή με την Βασιλική Όπερα της Δανίας. Κενρική εικόνα: © Eθνική Λυρική Σκηνή. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη...

Η Αλίκη Καγιαλόγλου συναντά τον Φερνάντο Πεσσόα και τα πορτογαλικά fados

Η Αλίκη Καγιαλόγλου συναντά τον Φερνάντο Πεσσόα και τα πορτογαλικά fados

Η Αλίκη Καγιαλόγλου, σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη, για μια μόνο παράσταση το Σάββατο 6 Απριλίου: «Η θαλασσινή ωδή του Fernando Pessoa και τα fados της εφηβείας μου» στη Θεατρική Σκηνή Δήμου Αβδελιώδη – Studio new star art cinema [Σταυροπούλου 33, Αθήνα].

Επιμέλεια: Book Press

...
Οι Soundwalk Collective με την Patti Smith για δυο εμφανίσεις στη Στέγη – ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη ζωή

Οι Soundwalk Collective με την Patti Smith για δυο εμφανίσεις στη Στέγη – ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη ζωή

Η θρυλική ποιήτρια της νεοϋορκέζικης punk rock Patti Smith προσγειώνεται στη Στέγη στις 14 & 15 Μαρτίου, για να συμμετάσχει στα ηχοτοπία του πρότζεκτ “Correspondences” της Soundwalk Collective, σε ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ