Συμβολή στο ομηρικό ζήτημα
Φλώρα Π. Μανακίδου
University Studio Press 2018
Σελ. 368, τιμή εκδότη €26,00
Ο όρος στρατηγικές αναφέρεται εξίσου στις επιλογές δράσης των επικών προσώπων, πρωτίστως του Οδυσσέα και του άξιου γιου του, και στις αφηγηματικές επιλογές του ποιητή της Οδύσσειας, που μέσα από αυτές παρουσιάζει τα δύο βασικά επικά πρόσωπα. Στον κόσμο της Οδύσσειας όλα τα επικά πρόσωπα δοκιμάζονται ως προς τη νοητική και ηθική τους συγκρότηση και διακρίνονται σε δύο ομάδες, από τις οποίες η μία αξιολογείται και καταξιώνεται χάρη στη θετική κρίση, ενώ η δεύτερη καταστρέφεται εξαιτίας της αρνητικής χρήσης του νοητικού ηθικού. Σε αυτόν τον κόσμο ο Οδυσσέας κατοχυρώνεται και προωθείται ως πρότυπο και βάσανος για τους άλλους, έχοντας ως θεϊκό αντίστοιχο την πολύβουλον Αθηνά. Στην Τηλεμάχεια η ιστορία καλεί διαρκώς να αποκρυπτογραφούμε στη δράση του Τηλέμαχου και στην αφήγηση για τη δράση του τις τακτικές αυτές που αργότερα επαληθεύονται και εφαρμόζονται σε μεγαλύτερη κλίμακα από τον ίδιο τον Οδυσσέα. Ένα σημαντικό τμήμα άσκησης αυτών των στρατηγικών είναι και η εκφορά του λόγου από επαγγελματίες και μη αφηγητές και η πρόσληψή του από τους ακροατές. Με αυτή την ερμηνευτική προσέγγιση η θέση και σύνδεση των πρώτων τεσσάρων ραψωδιών και ειδικότερα μιας σειράς αμφιλεγόμενων χωρίων κατοχυρώνονται πλήρως, καθώς εντάσσονται στην ίδια την οντολογική πρόθεση της επικής ιστορίας. Τοποθετώντας την Τηλεμάχεια στην αρχή της ιστορίας για τον Οδυσσέα, ο ποιητής προσδίδει στη δική του αφηγηματική επιλογή την ιδιότητα της πολυτροπίης που χαρακτηρίζει τον κεντρικό ήρωα.