mystiki

 Η ερωτική παραφορά, ο θάνατος, η μουσική και η συγγραφή σε χώρες σκοτεινές ή βαθιά διχασμένες, σε δύο μυθιστορήματα πολύ διαφορετικά αλλά και συγκλίνοντα.

Του Δημήτρη Αθηνάκη

Καμιά φορά έρχονται έτσι τα πράγματα που η ζωή στο ψυχιατρείο δεν παρουσιάζει ουσιώδεις διαφορές από τη ζωή έξω από αυτό. Η ηρωίδα του Σεμπάστιαν Μπάρι, η Ροσίν ΜακΝάλτι, αφηγείται με «μανία» –όση της επιτρέπει πια η ηλικία της– όλη της ζωή, με ανατριχιαστικές και μη λεπτομέρειες, παλεύοντας να την ανασυγκροτήσει λίγο πριν από το τέλος. Κυρίαρχος ο έρωτας, σε όλες του τις μορφές, κάτι που φαίνεται από το ύφος της γραφής του βιβλίου, ειδικά σ’ εκείνα τα σημεία όπου ο ψυχίατρος της Ροσίν, ο δρ Γκρεν, βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στις μαρτυρίες της ασθενούς του.

mystiki_grafi Η μυστική γραφή
SEBASTIAN  BARRY
ΜΤΦΡ. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΟΡΤΩ
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 2009
ΣΕΛ. 327, ΤΙΜΗ €19,86
lesxi
Η λέσχη των νέων πιανιστών
KETIL BJØRNSTAD
ΜΤΦΡ. ΓΙΟΥΛΙΚΑ ΣΑΜΑΡΑ
ΠΟΛΙΣ 2009
ΣΕΛ. 444, ΤΙΜΗ €19,00

Υπάρχει όμως και ο Άξελ Βίντινγκ του Κέτιλ Μπγιόρνσταντ. Στη Νορβηγία, στα τέλη της δεκαετίας του ’60, όταν ο κόσμος κλιδωνίζεται, ο Άξελ είναι ένας μικροαστός νέος και πιανίστας-φαινόμενο. Αφού χάνει τη φιλόμουση μητέρα του από πνιγμό και γνωρίζει έναν ανεκπλήρωτο έρωτα για μια εξίσου ταλαντούχα πιανίστρια (κάτι που εντείνει την νοσηρή τάση του για εμετό), ο Άξελ δημιουργεί με ομοτέχνους του τη «Λέσχη των νέων πιανιστών». Πρόκειται για μια ομάδα από νεαρούς σολίστες, που προετοιμάζονται για μεγαλειώδη καριέρα· μερικοί θα συνεχίσουν, άλλοι θα τα παρατήσουν νωρίς. Η αφήγηση εδώ δεν είναι καταιγιστική, είναι όμως γεμάτη απ’ όλα εκείνα τα στοιχεία που καθιστούν ένα κείμενο σπουδαία λογοτεχνία. Σπουδαία λογοτεχνία, ισάξια –τουλάχιστον εν προκειμένω– του Σεμπάστιαν Μπάρι.

Μέσω της Ροσίν, της ηρωίδας του Ιρλανδού συγγραφέα, ανατρέχουμε στην ιστορία –εμφύλιες συρράξεις, IRA–, αλλά και στα επιμέρους χαρακτηριστικά της ιρλανδικής κοινωνίας: τι σημαίνει να είσαι προτεστάντης σε κοινωνία Καθολικών, τι σημαίνει να αγαπάς και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο να κλείνεσαι σε ψυχιατρείο, να χαρακτηρίζεσαι αποσυνάγωγος. Με τον Άξελ μεταφερόμαστε στη Νορβηγία, σε μια σκοτεινή και ανήλια χώρα, όπου ο εσωτερικός κόσμος ενός λαού, και η λογοτεχνία τελικά, επηρεάζεται ευθέως από τον εξωτερικό – ας θυμηθούμε τα βιβλία του Κνουτ Χάμσουν, το θέατρο του Ίψεν· τις παρατηρήσεις του για τα εθνικά χαρακτηριστικά στους «Βρικόλακες», τη μελαγχολία που προκαλεί ο μακρύς χειμώνας.

Αυτό που χαρακτηρίζει τα δύο μυθιστορήματα είναι η παραφορά του έρωτα, ενός έρωτα σφοδρού και «α-κοινωνικού» που ανανζητεί τον τρόπο για να βγει στον κόσμο. Όχι μόνο για να ικανοποιηθούν ένστικτα και ορμές: αυτή η πολυκύμαντη και εναγώνια μάχη πηγάζει απευθείας από τη βαθιά συνείδηση των καταστάσεων. Ενώ στο βιβλίο του Μπάρι ερχόμαστε αντιμέτωποι μ’ ένα φρενήρες πηγαινέλα στο σήμερα και στο χθες –το μέλλον μοιάζει να έχει εξοβελιστεί–, ο Μπγιόρνσταντ δεν φείδεται ηρεμίας παρ’ όλα τα αφηγηματικά του τεχνάσματα, ώστε ο αναγνώστης να μην παρασυρθεί από τις μεγαλειώδεις εικόνες, αλλά να αφεθεί στις ολοζώντανες λέξεις. Αυτά τα στοιχεία τα αντιλήφθηκαν αμφότεροι οι μεταφραστές: ο Αύγουστος Κορτώ διεισδύει στον ποιητικό και πυρετώδη ρυθμό του Μπάρι και η Γιουλίκα Σαμαρά αναδεικνύει τις προθέσεις του Νορβηγού συγγραφέα.

Τη στιγμή που στη «Λέσχη των νέων πιανιστών» η κλασική μουσική είναι πανταχού παρούσα, η Ροσίν στη «Μυστική γραφή» παίζει πιάνο στους υπόλοιπους τροφίμους του, υπό κατεδάφιση πια, ψυχιατρείου. Τη στιγμή που ο Ντεμπισί, ο Μπραμς, ο Σούμπερτ και ο Ραβέλ ξεπετάγονται για να θυμίσουν κάθε φορά ότι η μουσική είναι ένας ολόκληρος κόσμος που ταιριάζει σε κάθε κομμάτι της ζωής, ο δρ Γκρεν βυθίζεται –ας το πούμε έτσι– στις δικές του εμμονές. Σ’ αυτά τα δύο κείμενα, παρότι λίγα πράγματα εμφανίζουν αναλογίες, τα ορμητικά του κύματα του έρωτα είναι τόσο πνιγηρά, που από τη μια το πιάνο και από την άλλη η γραφίδα μπορούν να οδηγήσουν σε κάποια λύση.

Τι λογής λύση θα είναι αυτή; Μάλλον μια λύση δυσκολότερη από το ίδιο το πρόβλημα, έτσι που θα αναρωτιέται κανείς εάν έπρεπε να τεθεί το πρόβλημα. Ο Νορβηγός βάζει τους ήρωές του να χάνουν σιγά σιγά την αξιοπρέπειά τους και στη συνέχεια την ίδια τη ζωή τους, κυριολεκτικά ή μεταφορικά, ενώ ο Ιρλανδός προτιμά να θέτει τα τραύματα και τους θανάτους στην ημερήσια διάταξη ενός λαού που κουβαλά μαζί του την απώλεια –απ’ όλες τις απόψεις–, θαρρείς, από γεννησιμιού του.

Αυτό είναι, τελικά, ένα από τα γνωρίσματα της μεγάλης λογοτεχνίας: να μπορεί να αγκαλιάζει, με τη γλώσσα και το ύφος, όλη τη διαδρομή από το προσωπικό στο οικουμενικό, από τον ψυχισμό της μονάδας στο ένδον της κοινότητας.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

gynaikaΗ γυναίκα της ζωής μου
CARLA GUELFENBEIN
ΜΤΦΡ. ΔΑΕΙΡΑ ΖΙΟΥΒΑ
ΠΑΤΑΚΗΣ 2009
ΣΕΛ. 331, ΤΙΜΗ €17,50
Ένα ερωτικό τρίγωνο με φόντο τη Βρετανία της Θάτσερ και τη Χιλή του Πινοσέτ. Ένα βιβλίο στο οποίο κατάφεραν να συνυπάρξουν, με την πολύ ενδιαφέρουσα πένα της Χιλιανής συγγραφέως, η ελπίδα, η προδοσία, η Τζόαν Μπαέζ και ο Μπομπ Μάρλεϊ, οι νοσταλγικές αναμνήσεις και ο αυταρχισμός της εξουσίας.

 

 

 

pyrgosΟ πύργος των Πυρηναίων
JOSTEIN GAARDER
ΜΤΦΡ. ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ-ΣΑΜΟΥΕΛΣΕΝ
ΛΙΒΑΝΗΣ 2009
ΣΕΛ. 288, ΤΙΜΗ €16,00
Ακούγεται παράξενο, αλλά τριάντα χρόνια μετά τον χωρισμό τους, η Σούλρουν και ο Στάιν ξανασυναντιούνται και ξεκινούν ένα γαϊτανάκι από e-mails. Ο Νορβηγός συγγραφέας, γνωστός από τον «Κόσμο της σοφίας», μέσα από αυτή την επικοινωνία θέτει ξανά τα υπαρξιακά προβλήματα που απασχόλησαν τη φιλοσοφία στη Σκανδιναβία και σε ολόκληρη τη Δύση.

 

 

 


Δημήτρης Αθηνάκης

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ