gutierez250

Της Εύας Στάμου 

Το μυθιστόρημα του Γκουτιέρες περιέχει μία σειρά από ευκρινείς, πυκνές περιγραφές που προσφέρουν στον αναγνώστη μια ολοζώντανη και άκρως παρακμιακή εικόνα της σύγχρονης Κούβας.

Οι ήρωες στον κόσμο του Γκουτιέρες είναι οι φτωχοδιάβολοι των κεντρικών συνοικιών της Αβάνας, που ξοδεύουν τον χρόνο τους πίνοντας ρούμι και παίρνοντας ουσίες, παρανομώντας, αποσπώντας με διάφορους τρόπους λεφτά από τους Δυτικούς τουρίστες και, φυσικά, κάνοντας έρωτα.

Χωρίς αμφιβολία ο Γκουτιέρες γνωρίζει πώς να διατηρεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη που αναζητά στα βιβλία Κουβανών συγγραφέων, μια εξωτική, ερεθιστική αφήγηση, στα όρια της πορνογραφίας. Το σεξ κυριαρχεί σε κάθε επεισόδιο της ιστορίας, κεντρικός ήρωας της οποίας είναι ο ίδιος ο συγγραφέας, που ζυγίζει τη ζωή του ανάμεσα σε δύο γυναίκες τελείως διαφορετικές μεταξύ τους.

Από τη μία, το βιβλίο είναι γεμάτο γλαφυρές περιγραφές των ερωτικών σκηνών που ο Γκουτιέρες μοιράζεται με την Γκλόρια, μια όμορφη, νεαρή μιγάδα που χωρίς αναστολές απολαμβάνει το σεξ με διάφορους Κουβανούς, αλλά και με Δυτικούς τουρίστες έναντι χρημάτων. Από την άλλη, ο Γκουτιέρες αφηγείται την ερωτική του περιπέτεια με την όμορφη, μα συντηρητική, Σουηδή μεταφράστρια που έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί στη χώρα της, ως καλεσμένος του Σουηδικού Κράτους.

Δύο γυναίκες, δύο αφηγηματικοί πόλοι

Οι ακραίες -όπως παρουσιάζονται- αντιθέσεις ανάμεσα στις δύο γυναίκες, τις δύο χώρες, τις δύο κουλτούρες, λειτουργούν σαν δύο αφηγηματικοί πόλοι που, στα χέρια του Γκουτιέρες, δημιουργούν τελικά ένα στερεότυπο που γρήγορα καθίσταται μάλλον προβλέψιμο και κουραστικό για τον αναγνώστη. Η Κουβανή ερωμένη, απόλυτα εξοικειωμένη με το σώμα της, το σεξ, τις ερωτικές επιθυμίες και φαντασιώσεις των αντρών, αντιπαραβάλλεται στην ψυχρή, συγκρατημένη λευκή Δυτική που δεν καταφέρνει να ικανοποιήσει τις αντρικές επιθυμίες με τον υποτακτικό τρόπο που γνωρίζει η υπερσεξουαλική μιγάδα.

Όλα όσα εκπλήσσουν και ξενίζουν τον συγγραφέα -η «στεγνή», βαρετή καθημερινότητα των Δυτικών, το κυνήγι του χρόνου, το άγχος της επαγγελματικής επιτυχίας, η δυσκολία τους να χαλαρώσουν, η πολιτική ορθότητα κι ο επάρατος φεμινισμός, που υπερκαθορίζουν κάθε μορφή της ερωτικής επιθυμίας- παρουσιάζονται με απλοϊκό τρόπο, χωρίς καμία απόπειρα εμβάθυνσης ή αφηγηματικής ανάπτυξης, αναπαράγοντας παρωχημένες απόψεις για τη Λευκή γυναίκα. Την ίδια στιγμή, ο ζωώδης τρόπος με τον οποίο απεικονίζονται οι Μαύρες γυναίκες, οι περιγραφές της συμπεριφοράς και του κορμιού τους, που περιορίζονται στο μέγεθος και το σχήμα του στήθους και των οπισθίων τους, προάγει μία εξίσου ξεπερασμένη και έντονα σεξιστική εικόνα.

Αναπαραγωγή στερεοτύπων

Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι ότι στο βιβλίο δεν υπάρχει στοχασμός πάνω στην ψυχική και συναισθηματική ιδιαιτερότητα της κάθε πρωταγωνίστριας. Η ιστορία είναι γεμάτη γενικεύσεις για την γυναικεία ερωτική συμπεριφορά, ιδωμένη αποκλειστικά μέσα από την περιορισμένη φαλλοκρατική ματιά του μεσήλικα συγγραφέα.

Το αποτέλεσμα είναι η αναπαραγωγή ενός ερωτικού δίπολου που στερείται πρωτοτυπίας και φρεσκάδας. Αυτό που παρουσιάζει ίσως ενδιαφέρον είναι ότι στην περίπτωση του Γκουτιέρες ο συγγραφέας τονίζει κατ’ επανάληψη πως αν έπρεπε να διαλέξει ανάμεσα στους δύο τύπους γυναικών, θα προτιμούσε την πονηρή, δίχως ηθικές αναστολές Κουβανή, την χινετέρα, που χρησιμοποιεί το μυαλό και το κορμί της προκειμένου να πάρει από τον άντρα λεφτά και αντιμετωπίζει την ερωτική πράξη ως το κύριο μέσο διασφάλισης της επιβίωσής της. Έτσι, όμως, ο συγγραφέας νομιμοποιεί απόλυτα τις περιπτώσεις, τόσο συνηθισμένες δυστυχώς στη χώρα του, όπου οι σχέσεις των δύο φύλων στηρίζονται αποκλειστικά στην οικονομική συναλλαγή, αλλά και την γυναικεία πορνεία θεωρώντας την τον πιο φυσικό τρόπο για να ζει μια γυναίκα τον έρωτα και να έρχεται σε επαφή με τους άντρες.

Ο Γκουτιέρες διαφημίζεται συχνά ως «ο Κουβανός Τσαρλς Μπουκόφσκι». Ο παραλληλισμός αυτός δεν είναι κατά τη γνώμη μου ιδιαίτερα εύστοχος. Αν και αυτό που μοιράζονται οι δύο συγγραφείς είναι η προκλητική γλώσσα που υποστηρίζει το ερεθιστικό ερωτικό περιεχόμενο των ιστοριών τους, το κείμενο του Κουβανού συγγραφέα δεν έχει την εκφραστική πυκνότητα, και την ανατρεπτικότητα, τόσο αφηγηματικά όσο και ιδεολογικά, που χαρακτηρίζουν τα (συχνά άκρως σεξιστικά) διηγήματα του Μπουκόφσκι -και που διακρίνουν την λογοτεχνική καινοτομία από την απλά «ευχάριστη», ερωτική λογοτεχνία. 

erotas_cubaΟ έρωτας νοστάλγησε την Κούβα
Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες
Μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη
Εκδοσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2011
Τιμή: € 11,00, σελ. 371

alt

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ