pardo_bazan

Του Μιχάλη Μοδινού

Γαλικιανοί θρύλοι

«Από την Κορνουάλη, τη Βρετάνη και τη Γαλικία περνά ένα μονοπάτι σπαρμένο  με πέτρινους σταυρούς και ψήγματα χρυσού…». Έτσι ολοκληρώνονται τα επιμέρους κεφάλαια του περίφημου βιβλίου Το Πυξάρι του νομπελίστα συγγραφέα Καμίλο Χοσέ Θέλα (ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ), υποδηλώνοντας τον θαλασσινό δρόμο των κελτικών  φύλλων αλλά και τα κουφάρια πλοίων και ναυτικών με τα οποία είναι σπαρμένοι οι θαλάσσιοι δρόμοι της Δυτικής Ευρώπης. 

Στις εσχατιές της Ιβηρικής χερσονήσου, κατάφατσα στον Ατλαντικό, η Γαλικία παρήγαγε ναυτικούς και θρύλους. Παρήγαγε βέβαια και σπουδαίους συγγραφείς. Τον δρόμο προς τα σύγχρονα λογοτεχνικά ρεύματα είχε ανοίξει στα τέλη του 19ου αιώνα η Εμιλία Πάρντο Μπαθάν (1851-1921)   παρά τις επιφυλάξεις και τα παντοειδή εμπόδια που όρθωσαν οι  άντρες  ομότεχνοί της.

Πρώιμη φεμινίστρια, η Μπαθάν μπόλιασε με νατουραλιστικές πινελιές την ισπανική λογοτεχνία του 19ου αιώνα και απετέλεσε μια από της πρώιμες επιρροές του Καμίλο Χοσέ Θέλα καθώς προσέφερε ένα καλό παράδειγμα για τις δυνατότητες αξιοποίησης των γαλικιανών μύθων και θρύλων, της παράδοσης, αλλά και της ειδικής γεωγραφικής θέσης της περιοχής. Άγριες θάλασσες, ο ανοιχτός Ατλαντικός και ο πέραν αυτού Νέος Κόσμος, ναυάγια και σειρήνες, πολιτισμικά μπολιάσματα και μυστικιστικός καθολικισμός, ακρωτήρια, μυστικές σπηλιές και κρυμμένοι όρμοι, προλήψεις, βασκανίες και ανιμισμός είναι η πρώτη ύλη του έργου της Μπαθάν. Όμως όχι μόνο. Ο κόσμος της είναι μια βαθειά συντηρητική κοινωνία, της οποίας  οι πανάρχαιες δομές  συγκρούονται με τις απαιτήσεις της Ισπανικής Αυτοκρατορίας και με τις δυνατότητες που διανοίγονταν στις αποικίες.

Έτσι και στην Γοργόνα, μια από τις δεκάδες νουβέλες που έγραψε η Μπαθάν. Ο Οίκος των Απόντε ζει από αιώνες σε αρμονία με τον φυσικό του περίγυρο και τους ντόπιους ψαράδες και γεωργούς. Στον παμπάλαιο πύργο του κάπου στις ακτές της Γαλικίας η ζωή κυλάει ομαλά παρά το ότι η ανοιχτή θάλασσα ασκεί ακατανίκητη έλξη στα άρρενα μέλη της οικογένειας. Όμως μια διπλή κατάρα βαραίνει πάνω από τον Οίκο. Καμιά γενιά των Απόντε δεν κατάφερε να αποκτήσει περισσότερο από έναν απόγονο αλλά και κανείς τους δεν κατάφερε να αντισταθεί στο κάλεσμα της Γοργόνας, ενός μυθικού τέρατος που παρεπιδημεί σε μια μυστηριώδη θαλάσσια σπηλιά – λειτουργώντας διαχρονικά ως κάλεσμα στην ηδονή, την περιπέτεια και ίσως τον θάνατο. Όταν ο τελευταίος Απόντε, αφού αρχικά  έχει ανακαλύψει το μυστήριο της Γοργόνας, αποκτήσει δίδυμα, θα διαπιστώσει ότι οι νεαροί απόγονοί του φέρουν την σφραγίδα του μυθικού τέρατος. Η νεαρή σύζυγός του θα εγκαταλείψει τον κόσμο τούτο ενώ τα δίδυμα θα ωθήσουν ως τα άκρα την μοίρα της οικογένειάς τους. Θα μετοικήσουν στις αποικίες και θα μπολιάσουν την οικογένεια   με ετερόχθονο αίμα. Η ανθρώπινη περιπέτεια έχει θριαμβεύσει.

Βασισμένη σε έναν αρχαίο γαλικιανό θρύλο, η νουβέλα της Μπαθάν γράφηκε τη χρονιά του θανάτου της και εκτός από συναρπαστικό παραμύθι είναι μπολιασμένη με τα στοιχεία που χαρακτήρισαν και το υπόλοιπο έργο της: Έναν ήπιο νατουραλισμό – ο Εμίλ Ζολά και ειδικά το Ζερμινάλ του είχαν εμπνεύσει μεγάλο μέρος του έργου της- αλλά και μια ειδική ευαισθησία για τη μοίρα της γυναίκας σε μια χώρα με τους άκαμπτους περιορισμούς της καθολικής Ισπανίας. Είναι ενδιαφέρον  ότι, εκτός από την επιρροή της στα ισπανικά γράμματα, η Μπαθάν διήγε και μια σκανδαλώδη για τα δεδομένα της εποχής ερωτική ζωή, ταξίδεψε κατά κόρον, εγκατέλειψε τον σύζυγό της όταν εκείνος επιχείρησε να της βάλει εμπόδια στην καριέρα της και περιφρόνησε έμπρακτα το αντρικό κατεστημένο που της ανταπέδωσε τα ίσα όταν ανεδείχθη στην πρώτη γυναίκα που κατέλαβε θέση καθηγητή σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ισπανίας στα 1916.

gorgonaEmilia Pardo Bαzάn
Η Γοργόνα
Μετάφραση Θ. Κάμπρα, Δ. Δημητρίου, Ν. Γιαννούλια
Πρόλογος Κ. Παλαιολόγος
ΠΑΠΥΡΟΣ 2011, σελ. 125.

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ