Yanagihara insta

Για το μυθιστόρημα της Χάνια Γιαναγκιχάρα [Hanya Yanagihara] «Προς τον παράδεισο» (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Την 48χρονη σήμερα Χάνια Γιαναγκιχάρα τη γνωρίσαμε από το δεύτερο βιβλίο της, το Λίγη ζωή, ένα ογκώδες μυθιστόρημα για τις σχέσεις μιας παρέας νέων και φιλόδοξων gay αντρών σε μια άχρονη Νέα Υόρκη, ένα βιβλίο που αν και δίχασε τους αναγνώστες, γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία.

Στο νέο της μυθιστόρημα, το οποίο διαδραματίζεται επίσης εξ’ ολοκλήρου στη Νέα Υόρκη, παρούσα είναι και πάλι η κουίρ θεματολογία, με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Το βιβλίο είναι κι αυτό εκτενέστατο, πάνω από 800 σελίδες, κι αυτό που του δίνει την ιδιαίτερη ταυτότητά του είναι καταρχάς η δομή του: Είναι χωρισμένο σε τρία μέρη, που επικοινωνούν χαλαρά μεταξύ τους, καθώς από το ένα στο άλλο μεσολαβούν εκατό ολόκληρα χρόνια. Με το πρώτο να λαμβάνει χώρα στα τέλη του 19ου αιώνα, και συγκεκριμένα το 1893, το δεύτερο το 1993 και το τρίτο το 2093, το μυθιστόρημα καλύπτει έτσι ένα χρονικό εύρος διακοσίων χρόνων.

Είναι χωρισμένο σε τρία μέρη, που επικοινωνούν χαλαρά μεταξύ τους, καθώς από το ένα στο άλλο μεσολαβούν εκατό ολόκληρα χρόνια.

Υπάρχει μάλιστα ένα σημείο στον χάρτη που, τρόπον τινά, βρίσκεται το δραματουργικό κέντρο και των τριών ιστοριών: Ένα μεγάλο σπίτι, ένα οίκημα, πάνω ακριβώς στην Ουάσιγκτον Σκουέρ, το σπίτι όπου μεγάλωσε ο Ντέιβιντ, ο ήρωας την πρώτης ιστορίας – το σπίτι που θα πρέπει να αφήσει πίσω του αν θέλει να αναζητήσει τον δικό του δρόμο στη ζωή.

 

Τρία (σχεδόν) αυτοτελή μυθιστορήματα

Hanya Yanagihara bookΑκούγεται ίσως υπερβολικό, αλλά είναι αλήθεια. Το Προς τον παράδεισο συναπαρτίζεται από τρία (σχεδόν) αυτοτελή μυθιστορήματα, με το πρώτο και το δεύτερο να εκτείνονται σε διακόσιες σελίδες έκαστο, ενώ το τρίτο, το μεγαλύτερο, καταλαμβάνει από μόνο του κοντά στις τετρακόσιες σελίδες.

Το πρώτο, που είναι ίσως και το πιο τολμηρό στις επινοήσεις του, λαμβάνει χώρα σε μια υποθετική Αμερική, χωρισμένη σε τρεις ή και τέσσερις διακριτές επικράτειες. Η Νέα Υόρκη είναι το συμβολικό κέντρο αυτής της χώρας μέσα στη χώρα που αποκαλείται Ελεύθερες Πολιτείες, κι η οποία χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα προοδευτικές για την εποχή ιδέες, με βασικότερη την ανοχή στην αντρική και γυναικεία ομοφυλοφιλία, και σε όλες τις πιθανές παραλλαγές. Ο γάμος μεταξύ ομοφύλων, όχι μονάχα είναι νόμιμος, αλλά είναι και απολύτως αποδεκτός, περίπου μπανάλ, κάτι που δεν ισχύει βέβαια στην υπόλοιπη χώρα, ούτε στη Δυτική Αμερική, ούτε στις λεγόμενες Αποικίες, που χοντρικά αντιστοιχούν στον σημερινό Αμερικανικό Νότο.

Σε αυτό το περιβάλλον, ο εύθραυστος γόνος μιας ιδιαίτερα επιφανούς οικογένειας, των Μπίνγκαμ, θα βρεθεί απέναντι σε ένα εκ πρώτοις όψεως κλασικό μελοδραματικό δίλημμα, που όμως η συγγραφέας το χειρίζεται με ιδιαίτερη βαθύνοια και λεπτότητα: Γάμος από συμφέρον, μέσα από το συνοικέσιο που του έχει κανονίσει ο υπερπροστατευτικός παππούς του, ή γάμος από έρωτα, και φυγή προς κατάκτηση της Δύσης με τον αγαπημένο του, με όλα τα ρίσκα και τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται;

Στο δεύτερο μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα, μεταφερόμαστε στα 1993, σε μια Νέα Υόρκη πολύ πιο κοντά στον ρεαλισμό, με το Έιτς να έχει καθορίσει τις ζωές μιας ευρύτερης παρέας, και πρωτίστως τις επιλογές ενός πολύ διαφορετικού Ντέιβιντ, χαβανέζικης καταγωγής. Ολόκληρη η αφήγηση λαμβάνει χώρα μέσα σε μια βραδιά, βραδιά αποχαιρετισμού για έναν φίλο που πεθαίνει, με μεγάλες αναδρομές στο παρελθόν και στη σχέση του Ντέιβιντ με τον πολλά χρόνια μεγαλύτερό του, τον επιτυχημένο δικηγόρο Τσαρλς.

Μια αφήγηση που ξεκλειδώνει τις αθέατες περιοχές του κεντρικού ήρωα, δίνοντας μια διάσταση ταυτοτική-εθνοτική σε μια ιστορία που μέχρι εκείνη τη στιγμή φάνταζε ως τυπικά νεοϋορκέζικη.

Κι όμως, το τελευταίο μέρος αυτής της ενότητας παίρνει μια εντελώς αναπάντεχη τροπή, καθώς διαβάζουμε τον μονόλογο του χαβανέζου παππού του Ντέιβιντ, μια αφήγηση που ξεκλειδώνει τις αθέατες περιοχές του κεντρικού ήρωα, δίνοντας μια διάσταση ταυτοτική-εθνοτική σε μια ιστορία που μέχρι εκείνη τη στιγμή φάνταζε ως τυπικά νεοϋορκέζικη.

Φτάσαμε λοιπόν στο τρίτο μέρος του βιβλίου, που από μόνο του είναι ένα μελλοντολογικό, δυστοπικό μυθιστόρημα, με όλα τα χαρακτηριστικά του είδους. Η αφήγηση σε αυτό το μέρος λαμβάνει χώρα σε δύο χρονικές περιόδους: η πρώτη, με πρωταγωνίστρια μια γυναίκα, την Τσάρλι, το 2093, ενώ η δεύτερη, που έχει επιστολογραφικό χαρακτήρα, με κεντρικό αφηγητή τον παππού της, 40 χρόνια νωρίτερα.

Ο κόσμος του μέλλοντος που μας παρουσιάζει η Γιαναγκιχάρα είναι εφιαλτικός.

Ο κόσμος του μέλλοντος που μας παρουσιάζει η Γιαναγκιχάρα είναι εφιαλτικός. Όχι μονάχα μαστίζεται από αλλεπάλληλες και όλο και πιο απρόβλεπτες πανδημίες ιών, σαν κι αυτήν που ζήσαμε και χειρότερες, αλλά ένα είδος ολοκληρωτικού καθεστώτος έχει επιβληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, και σε άλλα μέρη του κόσμου όπως υποψιαζόμαστε.

Οι άνθρωποι, που ακολουθούν έναν απόλυτο και καθημερινό προγραμματισμό από την κυβέρνηση, μέσα από τακτικά δελτία ειδήσεων που είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν, αμείβονται με κουπόνια που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα αγαθά, ενώ πλην μιας συγκεκριμένης κάστας που ζει πλουσιοπάροχα, διάγουν βίο με τα ελάχιστα. Οι γάμοι μεταξύ τους κανονίζονται από τρίτους, με την εμπλοκή των Αρχών, ενώ η ερωτική επιθυμία είναι περισσότερο προσανατολισμένη στην αναπαραγωγή.

Ωστόσο, μια μεγάλη ανατροπή προετοιμάζεται, τα πρώτα ίχνη της οποίας τα εντοπίζουμε στην αφήγηση που προηγείται χρονικά, μα που θα επηρεάσει καταλυτικά της ζωή της ηρωίδας.

Η ηρωίδα είναι διαρκώς φοβισμένη, κι αναζητά την παρουσία του συζύγου της, μονάχα όμως γιατί είναι ταγμένος να την προσέχει. Ωστόσο, μια μεγάλη ανατροπή προετοιμάζεται, τα πρώτα ίχνη της οποίας τα εντοπίζουμε στην αφήγηση που προηγείται χρονικά, μα που θα επηρεάσει καταλυτικά της ζωή της ηρωίδας, της Τσάρλι.

Σε αυτό το πλαίσιο, η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι μηδαμινή, ολόκληρες ομάδες του πληθυσμού, και μεμονωμένα άτομα βεβαίως, θυσιάζονται χωρίς κανέναν δισταγμό, στο όνομα της ασφάλειας. Ένας κόσμος τρομακτικός, όπου κάθε ανθρώπινο συναίσθημα μοιάζει να έχει στεγνώσει.

 

Επιμειξίες και υβριδισμός

Είναι προφανές από τα προηγούμενα ότι το μεγάλο στοίχημα της Γιαναγκιχάρα έχει να κάνει με τους τρόπους που τα τρία μέρη του βιβλίου της, τα τρία διακριτά μυθιστορήματα, επικοινωνούν μεταξύ τους, φωτίζουν το ένα το άλλο, προκαλούν συνειρμούς και συναισθηματικές συνάψεις. Η ίδια η συγγραφέας, προϊόν ενός χαβανέζου πατέρα ιαπωνικής καταγωγής και μιας κορεάτισας μητέρας, που μεγάλωσε στη Χαβάη αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες και σήμερα διευθύνει το περιοδικό για την μόδα και την τέχνη των Τάιμς της Νέας Υόρκης, καταλαβαίνει πολύ καλά από επιμειξίες και υβριδισμό. 

Kάθε ιστορία καταλήγει σε ένα άνοιγμα, ένα πέταγμα σε ένα καλύτερο μέρος, που δεν είναι άλλο από τον συμβολικό Παράδεισο του τίτλου.

Αν υπάρχει ένα συναίσθημα που διατρέχει έντονα και τις τρεις ιστορίες, και που προκύπτει αβίαστα από την περίοδο της πανδημίας, όταν γράφτηκε το βιβλίο, είναι το αίσθημα του πόσο πολύτιμο είναι να μπορείς να σταθείς δίπλα στους δικούς σου ανθρώπους και πόσο οδυνηρό είναι όταν αυτό δεν το καταφέρνεις. Κι επίσης, κάθε ιστορία καταλήγει σε ένα άνοιγμα, ένα πέταγμα σε ένα καλύτερο μέρος, που δεν είναι άλλο από τον συμβολικό Παράδεισο του τίτλου.

Ένα περίπλοκο και εξαιρετικά φιλόδοξο μυθιστόρημα, μια κοινωνική και πολιτική αλληγορία που χαίρεσαι να τη διαβάζεις και να την ανακαλύπτεις, σαν μια μεγάλη άγνωστη χώρα, χάρη και στην πολύ καλή μετάφραση της Μαρίας Ξυλούρη. 


* Ο Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας.

 politeia link more

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ