klironomoi kentriki

Για το μυθιστόρημα του Ildefonso Falcones «Οι κληρονόμοι της γης» (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα, από την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου του Φαλκόνες «Ο καθεδρικός της Ντελ Μαρ», που στα ελληνικά μεταφράστηκε με τον τίτλο «Η Παναγιά της Θάλασσας»

Της Λεύκης Σαραντινού

Με ένα θέμα πρωτότυπο και ασυνήθιστο για το ελληνικό κοινό καταπιάνεται το μυθιστόρημα του γνωστού Ισπανού λογοτέχνη Ιλδεφόνσο Φαλκόνες Οι κληρονόμοι της γης (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα). Μετά το αριστούργημά του, Η Παναγιά της Θάλασσας (La catedral del mar), ο βαρκελωνέζος συγγραφέας επιστρέφει στην ιστορία της γενέτειράς του, την οποία τόσο καλά γνωρίζει, και δημιουργεί μια νέα μυθιστορία η οποία εκτυλίσσεται γύρω από τον μεγαλοπρεπή Καθεδρικό της Σάντα Μαρία ντελ Μαρ, σημείο αναφοράς στη μεσαιωνική Βαρκελώνη του 1387.

Ένα τρόπος για να κατανοήσουμε μια ιστορική περίοδο –όπως θα συμφωνούσε κι ένας καθηγητής Ιστορίας– είναι και η ανάγνωση ιστορικών μυθιστορημάτων σχετικών με τη συγκεκριμένη περίοδο. Τέτοια είναι η περίπτωση του βιβλίου Οι κληρονόμοι της γης. Λίγοι συγγραφείς έχουν την άνεση να ελίσσονται τόσο επιδέξια ανάμεσα στους δρόμους μιας μεσαιωνικής πόλης της Ευρώπης, σαν να βρίσκονται οι ίδιοι εκεί, και να μεταφέρουν την αίσθηση αυτή και στον αναγνώστη. Ο Ιλδεφόνσο Φαλκόνες κατορθώνει όχι μόνο να απεικονίσει ιδανικά την ανθρώπινη κοινωνία στον Ύστερο Μεσαίωνα, αλλά και να εισχωρήσει πραγματικά στο μυαλό του μεσαιωνικού ανθρώπου. Τι ακριβώς σκέφτεται, τι γνωρίζει, τι θαυμάζει, τι φοβάται και τι πιστεύει ο μεσαιωνικός άνθρωπος, όλα παρουσιάζονται γλαφυρά από τον συγγραφέα και περιγράφονται αναλυτικά. Και έτσι, μέσα από το ανθρώπινο βίωμα, φτάνει τελικά να αντιλαμβάνεται και ο ίδιος ο αναγνώστης τη μακρινή εκείνη εποχή: ως μια εποχή στην οποία κυριαρχούν η θρησκοληψία, η δεισιδαιμονία, το μίσος για το διαφορετικό, ο διαρκής φόβος, η φτώχεια, η δουλεία.

Λίγοι συγγραφείς έχουν την άνεση να ελίσσονται τόσο επιδέξια ανάμεσα στους δρόμους μιας μεσαιωνικής πόλης της Ευρώπης, σαν να βρίσκονται οι ίδιοι εκεί, και να μεταφέρουν την αίσθηση αυτή και στον αναγνώστη.

Η υπόθεση διαδραματίζεται στη Βαρκελώνη από το 1387 ώς το 1423. Πρωταγωνιστής είναι ο Ούγο, ένα δωδεκάχρονο παιδί. Παρακολουθούμε τη ζωή του να περνά από σαράντα κύματα, αφήνοντάς τον πλέον, στο τέλος του βιβλίου, έναν ηλικιωμένο άντρα. Ο Ούγο έρχεται αντιμέτωπος με τις δυσκολίες που συναντούσε κάθε κοινός άνθρωπος τον Μεσαίωνα: τη φτώχεια, την ορφάνια, τον λιμό, την ξενοφοβία, τον αντισημιτισμό, τη δεισιδαιμονία, την εκμετάλλευση των αδυνάτων από τους δυνατούς. Από την πρώτη κιόλας σελίδα παρακολουθούμε την προσπάθεια του ορφανού από πατέρα παιδιού να επιβιώσει και να πραγματοποιήσει το όνειρό του, να γίνει κάποτε φτασμένος ναυπηγός στις εγκαταστάσεις της εμπορικής και ναυτικής πόλης. Η ζωή δεν θα του κάνει το χατίρι και ο Ούγο θα αναγκαστεί τελικά να μάθει, αντί για την τέχνη της ναυπηγικής, την τέχνη της αμπελουργίας κοντά σε Εβραίους.

Falcones ex


Ο Ούγο είναι όμως άνθρωπος ευπροσάρμοστος και αντεπεξέρχεται με επιτυχία στα εμπόδια που σπέρνει στον δρόμο του η ζωή. Καλοσυνάτος, δίκαιος και ευφυής, δεν διστάζει να γίνει βίαιος όταν νιώθει ότι αδικείται. Αρνείται να σκύψει το κεφάλι στους ισχυρούς, ακόμη κι αν χρειάζεται να πληρώσει βαρύ τίμημα γι’ αυτό. Θα δημιουργήσει δική του οικογένεια, αλλά τίποτα στη ζωή του δεν θα του έρθει όπως το θέλει. Αντίθετα, θα αγωνιστεί και θα παλέψει σκληρά για να κερδίσει μια θέση στον ήλιο.

Η πυρπόληση της εβραϊκής συνοικίας στη Βαρκελώνη, ο ανταγωνισμός της πόλης με την εμπορική Γένοβα, οι προσηλυτισμοί μουσουλμάνων και εβραίων, οι προσπάθειες των βασιλέων για να αποκτήσουν απογόνους, η λειτουργία των αδελφοτήτων γύρω από τη Σάντα Μαρία ντελ Μαρ, τα μεσαιωνικά βασανιστήρια και η Ιερά Εξέταση, όλα αποτελούν ζητήματα που βρήκαν θέση στις σελίδες του βιβλίου. Πέρα από την Ιστορία της Ιβηρικής χερσονήσου, την οποία τόσα απλόχερα μας συστήνει εδώ ο Φαλκόνες, και τη λογοτεχνία, ο συγγραφέας θίγει και ένα σωρό ευαίσθητα κοινωνικά θέματα. Θέματα, οι ρίζες των οποίων εντοπίζονται σ' εκείνα τα χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον αντισημιτισμό, τη θρησκοληψία, την παντοδυναμία των Ευγενών. Κεντρικό θέμα του βιβλίου αναδεικνύεται τελικά η υπέρτατη αγάπη που τρέφει ο γονιός προς το παιδί του και οι θυσίες στις οποίες είναι πρόθυμος να προβεί ο ίδιος γι' αυτό, για τη ζωή και την ευτυχία του.

Το δίχως άλλο, πρόκειται για ένα βιογραφικό έπος στο στιλ των μεγάλων ιστορικών μυθιστορημάτων. Όσοι λάτρεψαν την Παναγιά της Θάλασσας δεν θα απογοητευτούν. Αλλά δεν θα αφήσει ασυγκίνητους ούτε όσους θέλουν απλώς να γνωρίσουν καλύτερα τον ευρωπαϊκό μεσαιωνικό κόσμο.

* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Ο Ούγο κατέβαινε την οδό Μαρ, νιώθοντας άβολα μέσα στο μαύρο ένδυμα με μανίκια που του είχαν δανείσει οι Εβραίοι και που του έφτανε ως κάτω από τα γόνατα. Ίδρωνε.Το μάλλινο ρούχο ήταν πολύ βαρύ για καλοκαίρι. Και τον τσίμπαγε. Η εμφάνισή του ερχόταν σε αντίθεση με τη λάμψη των πολύτιμων εμπορευμάτων που ήταν εκτεθειμένα στα εργαστήρια των αργυροχρυσοχόων κι από τις δυο πλευρές του δρόμου. Εκεί είδε αγοραστές να ενδιαφέρονται για κάποιο κόσμημα και να το παζαρεύουν ζωηρά. Είδε γυναίκες που δοκίμαζαν περιδέραια ή βραχιόλια. Είδε κόσμο που μιλούσε δυνατά και γελούσε... Όλοι εκτός από εκείνον έμοιαζαν να λάμπουν το ηλιόλουστο εκείνο πρωινό του Ιουλίου όπου η μυρωδιά της θάλασσας του ανήγγειλε ότι η παραλία ήταν κοντά».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ