alt

Για το βιβλίο του Κώστα Τσόκλη «"Εν τέλει", πάλι ο Λόγος είναι!» (εκδ. Καστανιώτη).

Της Μαρίας Ιωαννίδου

«Εν τέλει», πάλι ο Λόγος είναι, αντιπαραβάλλει στην ευαγγελική ρήση ο Κώστας Τσόκλης και τιτλοφορεί τη συλλογή κειμένων που τον αφορούν. Ομιλίες που εκφώνησε, σχόλια άλλων πάνω στην τέχνη και το πρόσωπό του, συνεντεύξεις που παραχώρησε και σχόλια του ίδιου πάνω στα εικαστικά, τη ζωή και τη κοινωνία. Θα διαβάσουμε κομμάτια τρυφερά ακόμα κι όταν είναι σκληρά, τα παιδικά του βιώματα και τα δύσκολα χρόνια. Θα διηγηθεί τα γεγονότα από μια νιότη λαμπερή, γεμάτη πάθος, έρωτα και τέχνη. Θα μας μιλήσει για τη δικαίωση από τον βιωμένο πόνο, το παρελθόν και το παρόν του πάθος για ζωή, ομορφιά κι ουσία καθώς θεάται τον κόσμο με το ατίθασο και ασυμβίβαστό του βλέμμα.

Ένα παιδί που ανατράφηκε στα σκοτεινά συνωστισμένα υπόγεια της Αθήνας, που ένοιωσε κατάσαρκα τον ζόφο του πολέμου, αντιπαρέβαλε με έργο, τους πιο φωτεινούς και καθαρούς ορίζοντες.

Είναι Έλληνας, το γνωρίζει και το αποδέχεται παράλληλα με τη διεθνή του αναγνώριση. Όντας σαφής, βαθύς και αυτοδημιούργητος, σεβόμενος τη δύναμη και την ορμή της φύσης και καθώς αισθάνεται την ανθρώπινη απουσία όπου αυτή κυριαρχεί, αποδίδει ψυχή στο χώμα και στο νερό, γίνεται Ποιητής. Ένα παιδί που ανατράφηκε στα σκοτεινά συνωστισμένα υπόγεια της Αθήνας, που ένοιωσε κατάσαρκα τον ζόφο του πολέμου, αντιπαρέβαλε με έργο, τους πιο φωτεινούς και καθαρούς ορίζοντες. Καθόλου τυχαίο, αφού η πρόθεσή του, μας δηλώνει, δεν είναι να διδάξει, να συμβολίσει ή να υπονοήσει αλλά να «καθαρίσει τη βρωμιά» και να μας τον αποδώσει τον κόσμο, αληθινό και διαυγή συγχρόνως.

Ενώ συμπύκνωσε στο έργο του πολλαπλές τάσεις, κατάφερε να αρθρώσει μια καινούργια γλώσσα εικαστική, για να επικοινωνήσει με την εποχή και με το «σήμερα». Ασπάστηκε τη τωρινή –σχεδόν μελλοντική– απεικόνιση με τις τεχνολογικές εφαρμογές που σέβεται και χρησιμοποιεί, αλλά ως γραφιάς, εκφράζεται σε μια γλώσσα απλή, σαφή και κατανοητή, εξίσου παραστατική με την εικαστική. Ακόμα και ο αναγνώστης που δεν έχει εξοικειωθεί με τους κώδικες αυτούς, θα απολαύσει το ταξίδι. Οι προβληματισμοί του Τσόκλη, έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους και τις αγωνίες τους, διατυπώνονται με ταπεινότητα, η επιτυχία αντιμετωπίζεται σαν μια βαριά αποσκευή, αλλά με λόγο πόσο ανάλαφρο αλήθεια, ενόσω ξετυλίγει μια σκέψη κατά περίσταση αιρετική, αδιάλειπτα διαυγή, σίγουρα κοστολογημένη από εμπειρία ζωής, και ψάξιμο ασταμάτητο.

Εύχεται να βρει η δική του δημιουργία στέγη στην ανθρώπινη ψυχή αντί για τ΄ άψυχα μουσεία, οπότε την επιβιβάζει σοφά στο σωστό όχημα προς την αθανασία, στις επερχόμενές του γενεές, και όπως φαίνεται το καταφέρνει. 

Αθεράπευτα δεμένος με την Τέχνη αναφέρεται σ΄ αυτήν και σε όλα τα διλήμματα: ο καλλιτέχνης ή τα δημιουργήματά του δικαιώνονται στο τέλος; Τι πρέπει να γίνει για να διασωθεί η Τέχνη και σε ποια γλώσσα να της μιλήσεις; Και εύχεται να βρει η δική του δημιουργία στέγη στην ανθρώπινη ψυχή αντί για τ' άψυχα μουσεία, οπότε την επιβιβάζει σοφά στο σωστό όχημα προς την αθανασία, στις επερχόμενές του γενεές, και όπως φαίνεται το καταφέρνει. Ποιος είναι εν τέλει ο Κώστας Τσόκλης; Αυτός που φορτώθηκε το κάτοπτρο στο σχήμα του σταυρού και ανηφόρισε ως το κολαστήριο στη Σπιναλόγκα, για να καθρεφτιστεί εκεί, μες το χυμένο αίμα, μέσα στη φλόγα που κατατρώει όλο το νερό, μέσα στον ουρανό που όλα τα γιατρεύει. Είναι αυτός που κάποτε αντάλλαξε ένα λαμπτήρα με άρτο επιούσιο, που σκαρφάλωσε στις σκαλωσιές για να αναστήσει μνήμες και καταγωγή, να εξουθενώσει τους εφιάλτες και τους δράκους. Ο Τσόκλης που οραματίστηκε με χρώματα το ίδιο διαφανή το δράμα της Μήδειας ή του ξυπόλητου παιδιού, τις σκιές του φόβου και του πόνου, ονόμασε τον εαυτό του «τελευταίο λεπρό», περπάτησε πάνω σε ένα χιόνι από κάτασπρο αλάτι, και συνεχίζει σαν παιδί, μπορεί, ακόμα να δακρύζει. Απ' την αρχή μέχρι το τέλος, Τσόκλης είναι!

* Η ΜΑΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ είναι συγγραφέας.


alt«Εν τέλει», πάλι ο Λόγος είναι!
Κώστας Τσόκλης
Καστανιώτης 2019
Σελ. 352, τιμή εκδότη €15,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΣΟΚΛΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αντωνακάκη, Μπίρης, Παρπαϊρης: Ποιητική των κτιρίων και του χώρου - Τρία βιβλία για την αρχιτεκτονική

Αντωνακάκη, Μπίρης, Παρπαϊρης: Ποιητική των κτιρίων και του χώρου - Τρία βιβλία για την αρχιτεκτονική

Τέσσερις νέες εκδόσεις για την αρχιτεκτονική στην Ελλάδα: Σουζάνα Αντωνακάκη «Αρχιτεκτονική ποιητική»,  (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης), «Τάσος Μπίρης: Πενήντα χρόνια σημάδια στο αρχιτεκτονικό γίγνεσθαι», (εκδ. Καπόν), Απόστολος Παρπαϊρης «Ο τουρισμός ως “χορηγός” της πολιτιστικής κληρονομιάς» ...

«Η καντιανή ηθική στον σύγχρονο κινηματογράφο» της Δήμητρας Δήμου (κριτική)

«Η καντιανή ηθική στον σύγχρονο κινηματογράφο» της Δήμητρας Δήμου (κριτική)

Για τη μελέτη της Δήμητρας Δήμου «Η καντιανή ηθική στον σύγχρονο κινηματογράφο – Ανάδειξη παραδειγμάτων κατηγορικής προσταγής σε σύγχρονες κινηματογραφικές αναπαραστάσεις» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Θόδωρος Σούμας

Το βιβλίο της Δήμητρας Δήμου επικε...

«Ένα κουκλόσπιτο (Νόρα)» του Ερρίκου Ίψεν – Σκέψεις για το κλασικό θεατρικό έργο με αφορμή την έκδοσή του

«Ένα κουκλόσπιτο (Νόρα)» του Ερρίκου Ίψεν – Σκέψεις για το κλασικό θεατρικό έργο με αφορμή την έκδοσή του

Για το κλασικό θεατρικό έργο του Ερρίκου Ίψεν (Henrik Ibsen) «Ένα Κουκλόσπιτο (Νόρα)» (εισαγωγή - μτφρ. - ερμηνευτικά σχόλια: Ήρκος Αποστολίδης, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Αμαλία Μουτούση, πριν από μερικά χρόνια, σε μια υποδειγματική ερμηνεία της Νόρα. (Σκην. Γιώργος Σκεύας).

Γράφει ο Φ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική  διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Το δεύτερο φεστιβάλ «WOW - Women of the World Αthens» (6-8 Απριλίου) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) αποπειράται να θίξει τα πλέον επίκαιρα ζητήματα στον αγώνα της έμφυλης ισότητας, σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Στην κεντρική εικόνα, η Έλλη Ανδριοπούλου, διευθύνουσα δύμβουλος του ΚΠΙΣΝ και...

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ