alt

Για το βιβλίο του Φίλιππου Φιλίππου «Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας - Ο Γιάννης Μαρής και οι άλλοι» (εκδ. Πατάκη).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Η πρώτη Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας είναι πραγματικότητα! Όσο κι αν το αστυνομικό είδος έχει μικρή παράδοση στη χώρα μας –σε σύγκριση με το αγγλοσαξονικό ή το γαλλικό, τουλάχιστον– η συγγραφή της χρειαζόταν πολλή δουλειά, πολλή μελέτη και σαφή εποπτεία του αντικειμένου. Ο Φίλιππος Φιλίππου, συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας και κριτικός βιβλίου, έφερε σε πέρας το δύσκολο αυτό έργο μετά από σχεδόν εικοσαετή συλλογή στοιχείων σε δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες κι έρευνα σε εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία.

Οι επιρροές του Μαρή από τον Σιμενόν, η αγάπη του για τον κινηματογράφο, η πολιτική και δημοσιογραφική του καριέρα, το πάθος του για τη γραφή και η σεμνότητα με την οποία αντιμετώπιζε το έργο του, ο πρόωρος θάνατός του, όλα αυτά συνιστούν μια συναρπαστική περιπέτεια.

Κατ' αρχάς, το βιβλίο δεν είναι μόνο η ιστορία ενός έως πρόσφατα υποτιμημένου λογοτεχνικού είδους. Είναι μια πανοραμική ματιά σε όλη τη μεταπολεμική ιστορία της ελληνικής κοινωνίας, με διαρκείς αναφορές στα διεθνή γεγονότα· μια καταγραφή της πολιτιστικής εξέλιξης της χώρας, στην οποία εντάσσεται το θέατρο και ο κινηματογράφος, οι εφημερίδες και τα φτηνά περιοδικά, το βιβλίο και η τηλεόραση· μια αιτιολόγηση της πορείας του αστυνομικού αφηγήματος από την άνθισή του την εποχή του Γιάννη Μαρή, στη σχεδόν πλήρη εξαφάνισή του κατά την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, ως την αναβίωσή του στα τέλη του 20ου αιώνα.

Εγκιβωτισμένη στο βιβλίο βρίσκεται η λεπτομερής εξιστόρηση της ζωής και του έργου του Γιάννη Μαρή, ο οποίος υπήρξε αναμφισβήτητα ο δημιουργός του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα. Οι επιρροές του Μαρή από τον Σιμενόν, η αγάπη του για τον κινηματογράφο, η πολιτική και δημοσιογραφική του καριέρα, το πάθος του για τη γραφή και η σεμνότητα με την οποία αντιμετώπιζε το έργο του, ο πρόωρος θάνατός του, όλα αυτά συνιστούν μια συναρπαστική περιπέτεια που ο Φιλίππου διανθίζει με στοιχεία για το περιβάλλον του Μαρή, τους συνεργάτες του, το εύρος του έργου του, και πολλές άλλες πληροφορίες.

Η πορεία του είδους πλέκεται με την μεταπολεμική εξέλιξη μιας φτωχής, σχεδόν τριτοκοσμικής χώρας που προσπάθησε να ξεκολλήσει από τα ξένα πρότυπα και να δημιουργήσει και να επιβάλλει τις δικές της πολιτιστικές προτάσεις και στο αστυνομικό genre.

Κλείνοντας το βιβλίο, γνωρίζουμε πια την ιστορία των περιοδικών τσέπης (Μάσκα, Μυστήριο, Γκαούρ-Ταρζάν, Μικρός Ήρωας, Μικρός Σερίφης κ.λπ), την πολιτική τοποθέτηση των δημιουργών τους και την παράλογη αμφισβήτηση της δουλειάς τους από τη σκληροπυρηνική αριστερά, την επιρροή τους στην πιο ριζοσπαστική μεταπολιτευτική γενιά. Λεπτομέρειες για την τριανδρία των Μ, Μαρής-Μαράκης-Μαρκάκης, που ήταν οι πρωτοπόροι του αστυνομικού είδους στον ελληνικό τύπο. Τη σημασία της προσφοράς της Αθηνάς Κακούρη, της Τιτίνας Δανέλλη, της Νένης Ευθυμιάδη και της Μαρλένας Πολιτοπούλου. Πληροφορίες για το είδος της εγκληματικότητας και τα ποσοστά της από δεκαετία σε δεκαετία. Την ιστορία των εκδοτικών οίκων που βασίστηκαν στο αστυνομικό μυθιστόρημα. Το αστυνομικό στο ραδιόφωνο, κι αργότερα στην τηλεόραση. Αμέτρητα μικρά και μεγάλα στοιχεία που σαν ψηφίδες σχηματίζουν την πλήρη εικόνα της επιρροής του είδους στην Ελλάδα.

Το βιβλίο σταματά στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 21ού αιώνα, μια εποχή που το αστυνομικό μυθιστόρημα, χάρη στα βιβλία του Μάρκαρη και του Αποστολίδη, ξεφεύγει από το εκδοτικό περιθώριο και γίνεται ευπώλητο και καθ' όλα αξιοσέβαστο. Από τους θρυλικούς Ανεμοδουρά, Μαγγανάρη, Κακούρη, Χανό, Κορρίνη ως τους σημερινούς συγγραφείς, κι από την παραλογοτεχνία στο τιμημένο πια με βραβεία αστυνομικό της σύγχρονης εποχής, η πορεία του είδους πλέκεται με την μεταπολεμική εξέλιξη μιας φτωχής, σχεδόν τριτοκοσμικής χώρας που προσπάθησε να ξεκολλήσει από τα ξένα πρότυπα και να δημιουργήσει και να επιβάλλει τις δικές της πολιτιστικές προτάσεις και στο αστυνομικό genre.

© Στην κεντρική εικόνα φωτογραφία από την ταινία «Έγκλημα στα παρασκήνια» (1960), σε σκηνοθεσία του Ντίνου Κατσουρίδη.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας.

altΙστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας
Ο Γιάννης Μαρής και οι άλλοι
Φίλιππος Φιλίππου
Πατάκης 2018
Σελ. 440, τιμή εκδότη €17,70

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει» του Μπεν Άνσελ (κριτική) – Οι πέντε παγίδες της δημοκρατίας και πώς να τις αποφύγουμε

«Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει» του Μπεν Άνσελ (κριτική) – Οι πέντε παγίδες της δημοκρατίας και πώς να τις αποφύγουμε

Για το βιβλίο του Μπεν Άνσελ [Ben Ansell] «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Η πολιτική αποτυγχάνει όταν πιστεύουμε ή υποκρινόμαστε πως πιστεύουμε ότι μπορο...

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

«Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» − Έτσι χτίστηκε ο μύθος του Έλληνα κροίσου

Για τον τόμο του Ιδρύματος Ωνάση «Ιστορία των επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975» (εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Κεντρική εικόνα: (από αριστερά) Θεόδωρος Γαροφαλίδης, Σοφοκλής Βενιζέλος, Αριστοτέλης Ωνάσης. Πηγή: Αρχείο Ωνάση, Αρχείο Κλεισθένη Δασκαλάκου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

Για το βιβλίο του Νιλ Πόστμαν [Neil Postman] «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (μτφρ. Φωτεινή Ρουγκούνη, Αφροδίτη Τζαμουράνη, εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το περίφημο βιβλίο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ