girl_on_fire2

Του Νίκου Ερηνάκη

Ο τίτλος είναι από μόνος του ικανός να σε κερδίσει, ικανός να υπάρξει ως μυθιστόρημα μέσα σου πριν διαβαστεί. Διατρέχοντας τους δύο στίχους του Λειβαδίτη από το ποίημα του “Η μεγάλη νοσταλγία” στην αρχή του πρώτου κεφαλαίου: “Ω απέραντη νοσταλγία για κάτι που ποτέ δεν ζήσαμε κι όμως αυτό υπήρξε όλη η ζωή μας” αναρωτιέσαι πώς μπορεί να σχετίζονται με την περίληψη του βιβλίου. Μέχρι το τέλος όμως όλα είναι ξεκάθαρα.

Το βιβλίο της Ισμήνης είναι ένα βιβλίο για την ενηλικίωση, για την επιλογή ανάμεσα στην αληθινή αγάπη και στον ονειρικό έρωτα, για την ζεστασιά της πρώτης και τη νοσταλγία του δεύτερου.

Πέτρος, Εύα, Κιτκάτ, Μι, Μάρκος. Η Ισμήνη χρησιμοποιεί πρωτοπρόσωπη αφήγηση για τρία πρόσωπα: τον Πέτρο, την Εύα και την Κιτκάτ.

Ο αναγνώστης μένει με την εντύπωση πως τελικώς η συγγραφέας μάλλον νιώθει πιο κοντά στην Κιτκάτ· ίσως όμως αυτή η εντύπωση να είναι λανθασμένη και η συγγραφέας να προβάλλεται περισσότερο στον Πέτρο. Όλα είναι αντεστραμμένα. Μοιάζει ο Πέτρος να είναι το κορίτσι ανάμεσα στο δίλημμα δύο αγοριών, της Εύας και της Μι.

Ο Πέτρος είναι μία άλλη Κιτκάτ. Ο Μάρκος απλώς ένα ιδανικό· το μόνο μη υπαρκτό πρόσωπο.

Η παρουσία του πατέρα που μοιάζει να μην είναι ποτέ εκεί και που στο τέλος φεύγει πραγματικά και διαφαίνεται η σημασία της ουσιαστικής απουσίας από την επιφανειακή. Μια μητέρα που δεν υπήρξε ποτέ. Ο πρώτος: ο έρωτας του Πέτρου με την Εύα. Η δεύτερη: ο έρωτας του με την Μι. Ανείπωτος, ακατόρθωτος, ανεκπλήρωτος αλλά πάντα παρών ως σκιά, πάντα εκεί στο όνειρο. Ανάμεσα στο όνειρο και στη ζωή λοιπόν, η απάντηση που μας δίνει η Ισμήνη είναι "ζωή". Γενναία απάντηση· δεν είναι για όλους.

Ο πιο μακρινός πλανήτης που ξέρω δεν είναι ένα μυθιστόρημα που μιλάει για κάθε είδους ενηλικίωση, αλλά για αυτό που βίωσε η γενιά μας. Αυτή είναι μια από τις ιδιαιτερότητες και ένα από τα πιο σημαντικά, κατά την άποψη μου, συστατικά του βιβλίου. Ακόμα κι αν δεν είναι έκδηλο, ακόμα κι αν δεν αναφέρεται ξεκάθαρα, όταν η Κιτκάτ απορρίπτει την Μι λέγοντάς της πως πια έχουνε μεγαλώσει, δεν είναι μόνο επειδή πλέον η ονειρική ζωή σταματάει λόγω ηλικίας αλλά κυρίως επειδή τα πράγματα έχουν αλλάξει. Υπάρχει μια παράγραφος που πρώτα διατυπώνει η Εύα και μετά κάπως διαφορετικά η Κιτκάτ (διαβάζω τα λόγια της Κιτκάτ):

«Βγαίνω και τρέχω. Δεν υπάρχει κανείς. Στο δρόμο ερημιά. Βλέπω την εγκατάλειψη για πρώτη φορά, βλέπω τους ζητιάνους στο δρόμο, τα καμένα, τα κλειστά, τα σπασμένα. Αναρωτιέμαι πότε ο κόσμος, ο έξω, κατέρρευσε χωρίς να το προσέξω. Μέσα σ’ αυτή την καταστροφή, μέσα στη λύπη μου, νιώθω ότι μεγάλωσα και ότι δεν μπορώ πια να ζω έτσι. Είμαι χαρούμενη και δυστυχισμένη μαζί.»

isminitornivoukaΠροσωπικά εκλαμβάνω αυτήν την παράγραφο ως ένα τρόπο να εκφραστεί αυτή η άγρια αλλά αναμενόμενη (ασχέτως αν κανείς τελικώς δεν την είχε προβλέψει) μετάβαση της γενιάς μας από το μεγάλο φαγοπότι στη μεγάλη κρίση. Λέγοντας φαγοπότι δεν εννοώ αναγκαστικά την κίβδηλη οικονομική άνθιση και σπατάλη που μεταπήδησε με τόση ευκολία από την προηγούμενη γενιά στη δική μας αλλά τα φοιτητικά χρόνια μέσα και έξω από το ψέμα· αυτά που η Ισμήνη βίωσε στη Θεσαλλονίκη κι εγώ εδώ στην Αθήνα. Αυτήν την διαρκή γιορτή μέσα στους μεθυσμένους δρόμους της Αθήνας, αυτόν τον συλλογικό ερωτισμό που δεν μπορούσε να συναντηθεί πουθενά αλλού σε πρωτεύουσα της Ευρώπης. Αυτές τις μέρες που και με ελάχιστα λεφτά (φοιτητές ήμασταν, ελάχιστα χρειαζόματαν) έκανες τα πάντα όχι επειδή ήταν πιο φτηνά (αντιθέτως ήταν πιο ακριβά) αλλά επειδή η ατμόσφαιρα παντού γύρω σου επέτρεπε να τα κάνεις. Όλα σε αγκάλιαζαν από μόνα τους. Το κέντρο (μακριά από μπαρ της αλλοτρίωσης κτλ) ήταν όντως το κέντρο. Όλα αυτά βέβαια για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, τόσο που τελικώς δεν ξέρω αν όντως υπήρξαν ή σχηματίστηκαν σε ένα κοινό μας φαντασιακό.

Η Κιτκάτ και η Μι ζουν σε ένα σπίτι, χωρίς να δουλεύουν, χωρίς να κάνουν τίποτα, τριγυρνώντας σε πάρτυ και κάνοντας βόλτες με τον Παύλο (τον σκαραβαίο της Μι). Όταν η Εύα βγαίνει λοιπόν στο δρόμο και συνειδητοποιεί την πραγματικότητα που έχει απορρίψει όντας αυτοέγκλειστη στην ασφάλεια της δουλειάς της, όταν η Κιτκατ μιλάει έτσι στη Μι είναι η στιγμή που τα ψέματα έχουν τελειώσει. Το σύννεφο έχει συγκεντρωθεί και ο ήλιος ζητάει πλέον δανεικά για να εμφανιστεί.

Αφού αναφερθήκαμε όμως στον ήλιο, ας τονιστεί πως το στοιχείο της εναλλαγής βροχής και ήλιου είναι εμφανές σε όλο το βιβλίο. Η βροχή παίρνει μια σχεδόν μεταφυσική διάσταση, βιώνεις τον ήχο της σταγόνας σαν από ταινία του Ταρκόφσκι, ενώ ο ήλιος είναι βγαλμένος από ταινία γαλικού new wave κάπου στις ακτές της νότιας Γαλλίας. Τίποτα από τα δύο δεν είναι ελληνικό κι αυτό παρουσιάζει ενδιαφέρον. Ενώ είναι ξεκάθαρο πως όλα συμβαίνουν στην Ελλάδα, οι περιγραφές του τοπίου μοιάζουν να είναι βγαλμένες διαρκώς από ταινίες.

Για την μαγειρική δεν γνωρίζω πολλά· μέσα στο μυθιστόρημα βίωσα όλες αυτές τις ευφάνταστες περιγραφές πιάτων ως ευχάριστα διαλείμματα ηδονής. Ίσως όμως όχι και τόσο ευχάριστα. Περισσότερο νευρωτικά, θα έλεγα. Η Ισμήνη κατάφερε με τέχνη να τα ταιριάξει απόλυτα στο χαρακτήρα της Εύας. Για την Εύα ο χρόνος με τον εαυτό μας είναι χαμένος χρόνος, για την ίδια υπάρχει μόνο η σημασία της διαρκούς παραγωγής έξω από εκείνη. Δεν θέλει να ανακαλύψει τις διαδρόμες που κρύβει μέσα της γιατί φοβάται τα σκοτεινά σημεία. Αγνοεί πως εν τέλει η μεγαλύτερη περιπέτεια ίσως να κρύβεται πάντα στο μέσα μας.

Αυτή η αντίθεση ανάμεσα σε γυναίκες που θα είναι πάντα κορίτσια (όπως η Μι) και σε κορίτσια που θα είναι πάντα γυναίκες (όπως η Εύα) μοιάζει από καιρό ειπωμένη, αλλά είναι σίγουρα μια αντίθεση που πάντα μπορεί να δώσει νέες διαστάσεις. Η Ισμήνη το καταφέρνει πολύ καλά αυτό. Πολλές φορές μέσα στο βιβλίο περνάει από δρόμους που ενέχουν τον κίνδυνο του κλισέ αλλά κάπου ανάμεσα στις λέξεις της ελοχεύει ένα διαμάντι που θα εξαφανίσει την επανάληψη.

girl-dancingΌλοι μπορούμε να ονειρευόμαστε ένα σπίτι στη θάλασσα βγαλμένο από ταίνια του Γκοντάρ αλλά είναι δύσκολο να ονειρεύεσαι μια συμβατική ζωή που η κορυφή της ηδονής της θα είναι ένα πιάτο μακαρόνια με κιμά (το αγαπημένο φαγητό του Πέτρου) από τη γυναικά που αγαπάς. Αυτή η γυναίκα δεν θα ‘ρθει να σε τραβήξει μακριά από όσα σε πνίγουν, δεν θα γεμίσει το αίμα σου κρασί και την καρδιά σου θάλασσα αλλά όπως και να ‘χει είναι η γυναίκα που αγαπάς κι ίσως αυτό να είναι το μόνο που έχει σημασία. Η Ισμήνη μας βοηθάει σε τέτοιες συνειδητοποιήσεις, μας δείχνει την ουσία πίσω από το όνειρο, τη γοητεία της άτσαλης καθημερινότητας. Είναι πολύ εύκολο να γράψεις για τη μαγεία ενός κραυγαλέου έρωτα· είναι δύσκολο όμως να γράψεις για τη μαγεία μιας συνηθισμένης και ανιαρής αγάπης που έχει βίαια δαγκωθεί από τη ρουτίνα.

Η δύναμη και η γοητεία της ρωγμής μέσα σε μια σχέση είναι κι όλη η ουσία της. Αν ποτέ μπορούσαν να συγκριθούν οι σχέσεις μεταξύ τους, τότε θα συγκρίνονταν από τις ρωγμές τους και σίγουρα δεν θα νίκαγε αυτή με την μικρότερη ή μεγαλύτερη αλλά αυτή με την περισσότερη λάμψη που θα φανέρωνε βέβαια και περισσότερο πόνο. Η Ισμήνη φαίνεται να γνωρίζει καλά τι σημαίνει ρωγμή και γι’ αυτό εκφράζεται εκ βαθέων γι’ αυτήν.

Είναι δύσκολο να συνηθίζεις την απουσία όσων αγαπάς, ίσως όμως αυτός να είναι ο μόνος δρόμος για την αγάπη. Στο τέλος λοιπόν νικάει η αληθινή, ταπεινή, σεμνή αγάπη χωρίς υπερβολές, χωρίς ακρότητες. Θα νόμιζε κανείς ότι λόγω της ηλικίας της η Ισμήνη θα προτιμούσε να κλείσει το μάτι στην υπερβολή του έρωτα. Άλλωστε πόσοι δεν έχουμε δικαιολογήσει τους πιο ακραίους έρωτες μας με τα λόγια του Μπλέηκ: «ο δρόμος της υπερβολής οδηγεί στο παλάτι της σοφίας»; Κι όμως η Ισμήνη επιλέγει να πάρει το μέρος της αγάπης που διαρκεί μέσα στο χρόνο, που δεν καίγεται, που δεν παίρνει φωτιά ποτέ αλλά έχει τον τρόπο της να ζεσταίνει πάντα.

Η μάχη του Πέτρου είναι μια μάχη ανάμεσα στον έρωτα και την ίδεα του έρωτα. Τι αναζητούμε περισσότερο από τα δύο και τι εν τέλει έχουμε πιο πολύ ανάγκη; «Δεν τρώγονται [οι ψευθαισθήσεις] αλλά τρέφουν» όπως λέει κι ο συνταγματάρχης στο μυθιστόρημα του Μάρκες Ο συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει, φράση που χρησιμοποιεί η Ισμήνη στην αρχή άλλου κεφαλαίου της.

Η Μι ζει στην εποχή του «όχι πια» και έχει γεννηθεί τη χρονιά του δράκου, δηλαδή το ’88, τη χρονιά που έχουμε γεννηθεί η Ισμήνη κι εγώ. Η Μι έχει ανάγκη να συμβεί κάτι, ας είναι όμορφο, ας είναι άσχημο, αρκεί να συμβεί κάτι. Η Εύα δεν θέλει να συμβεί τίποτα που να μην μπορεί να προβλέψει. H Μι είναι μια άγρια χαρά· η Εύα μια σοβαρή ηρεμία, δύναμη και πειθαρχία· ναι, όλα αυτά είναι βαρετά, αλλά τουλάχιστον πραμένουν ατόφια κι αληθινά. Διαβάζοντας το βιβλίο σκεφτόμουν πως ακόμα κι αν η καρδιά μου πάντα θα κλέβεται από κορίτσια που ανήκουν στο κενό, έτοιμα να δώσουν τη ζωή τους για να αποφύγουν το φόβο του συμβιβασμού, ίσως στο βάθος να υπεκφεύγω το στοίχημα της ανακάλυψης της ομορφιάς στο καθημερινό, στο συνηθισμένο αλλά και παράλληλα ίσως και στο πιο μόνιμο.

Η χαμένη αίσθηση της μητέρας κυριαρχεί και στις δύο, είναι το μόνο πράγμα που τις συνδέει, που τις κάνει συγγενείς σε μια διαρκή αίσθηση πόνου, σε μια διαρκή αίσθηση φυγής. Η Εύα τρέχει μακριά από τον εαυτό της και κρύβεται μέσα στη δουλειά της. Η Μι τρέχει μακριά από τον κόσμο και κρύβεται μέσα στον εαυτό της.

«Γιατί αυτή η ανάγκη να σωθεί ένας άνθρωπος, ο οποίος το μόνο που ήθελε στη ζωή του ήταν να σώσει κάποιον άλλον;» αναρωτιέται ο Πέτρος. Μοιάζει απίστευτο και οδυνήρο να συνειδητοποιείς πως σε αγαπάνε τόσο. Γιατί όμως; Από αισθήματα αναξιότητας; Γιατί κάποιους ανθρώπους δεν τους κρατάει η αγάπη; Γιατί τρέχουν να φύγουν μακριά της; Μήπως γιατί απλώς είναι βαρετή; Ίσως γιατί η αγάπη δεν καίει, η αγάπη επουλώνει. Ενώ υπάρχουν ψυχές που έχουν ανάγκη από πληγές και ουλές. Διαβάζοντας το βιβλίο της Ισμήνης μοιάζει να με πλημμύρισαν εφηβικά μου ερωτήματα που νόμιζα πως είχα σκοτώσει από καιρό. Κι είναι όμορφο αυτό. Την ευχαριστώ που τα ξαναφώτισε κι ας πονάνε κάπως.

Η Κιτκάτ είναι μια μικρή Εύα, με την έννοια ότι μετά την συνειδητοποίηση της μετάβασης της στον αληθινό κόσμο είναι έτοιμη να παλέψει, έχοντας όμως ταυτοχρόνως τα εφόδια ζωής και ψυχής που λείπουν από την Εύα. Είναι ακριβώς αυτός ο συνδυασμός που διαφαίνεται στην Ισμήνη και το βιβλίο της και που είμαι σίγουρος πως θα ανθίσει στις επόμενες γραφές της. Αναμένουμε λοιπόν τη μυρωδιά τους.


* Το κείμενο αυτό διαβάστηκε στην παρουσίαση του βιβλίου στο Public Συντάγματος, στις 11/04/2013.

b187123Ισμήνη Τορνιβούκα
Ο πιο μακρινός πλανήτης που ξέρω
Κέδρος 2013

alt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ