maglinis eimai osa exo ksehasi

Για το βιβλίο του Ηλία Μαγκλίνη «Είμαι όσα έχω ξεχάσει» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Μάνου Κοντολέων

Αν η Ιστορία αναζητά τους ηγέτες που διαχειρίζονται τα γεγονότα, η Λογοτεχνία ανιχνεύει τα άτομα που βιώνουν τα αποτελέσματα αυτών των γεγονότων. Στην εποχή μας, όπου η όποια πληροφορία μπορεί να φτάσει εύκολα στον καθένα μας, εκείνο που προέχει δεν είναι η συλλογή πολλών πληροφοριών, αλλά η αναζήτηση όσων πράξεων, σκέψεων και συναισθημάτων δεν έχουν ανιχνευθεί από τις μηχανές αναζήτησης. Με άλλα λόγια, η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στην ανάγκη να επανατοποθετεί η ατομικότητα.

Στα βιβλία αυτής της κατηγορίας μπορούμε να αναγνωρίσουμε την διάθεση να φωτίσουν το ιστορικό γεγονός με χαμηλότονες αποχρώσεις, να το φέρουν πιο κοντά στα μέτρα της καθημερινότητας, τελικά να προσφέρουν στον αναγνώστη τους τη δυνατότητα ακόμα και μιας αυτογνωσίας.

Λογοτεχνικά έργα που στηρίχτηκαν πάνω στις πράξεις και τις ζωές ιστορικών προσώπων έχουν γραφτεί και θα συνεχίσουν να γράφονται. Και μάλιστα πλησιάζοντας το ιστορικό πρόσωπο με μια διάθεση ψυχανάλυσής του, έτσι ώστε να το κατεβάσουν από το βάθρο του και να το δούνε μέσα στις ανθρώπινες στιγμές του. Κλασικά παραδείγματα οι βιογραφίες του Στέφαν Τσβάιχ, αλλά και το πλέον πρόσφατο Κεμάλ Ατατούρκ – Μια ψυχογραφία των Βαμίκ Ντ. Βολκάν και Νόρμαν Ίτσκοβιτς (μτφρ. Κώστας Ζέρβας, εκδ. Καστανιώτη). Μα και η νέα τάση ιστορικών έργων εκπροσωπείται πλέον – αναφέρομαι σε έργα λογοτεχνικά που ξεδιπλώνουν τα πάθη υπαρκτών, καθημερινών ανθρώπων τους οποίους παρέσυραν τα ιστορικά συμβάντα. Στην κατηγορία αυτή ενδεικτικά αναφέρω το Σαρλότ του Ντάβιντ Φοένκινος (μτφρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ, εκδ. Εστία). Στα βιβλία αυτής της κατηγορίας μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη διάθεση να φωτίσουν το ιστορικό γεγονός με χαμηλότονες αποχρώσεις, να το φέρουν πιο κοντά στα μέτρα της καθημερινότητας, τελικά να προσφέρουν στον αναγνώστη τους τη δυνατότητα ακόμα και μιας αυτογνωσίας. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται και το έργο Είμαι όσα έχω ξεχάσει του Ηλία Μαγκλίνη.

Ο Μαγκλίνης είναι δημοσιογράφος και γεννήθηκε (πρέπει αυτό να το θυμόμαστε καθώς θα θέλουμε να εισχωρήσουμε στο βιβλίο του) το 1970. Στο έργο δίνει τον χαρακτηρισμό Μια αληθινή ιστορία κι έτσι από το εξώφυλλο μας προετοιμάζει πως δεν θα διαβάσουμε επινενοημένα συμβάντα. Αφηγητής ο ίδιος και επιλέγει δυο είδη αφηγήσεων. Στο ένα –σελίδες σπαρμένες ανάμεσα στην κυρίως αφήγηση– είναι εξομολογητικός και ενεργοποιεί μια ποιητική σύνθεση των λέξεων:

«Δεν το ήξερα τότε, μα όταν η ζωή μου ως άνδρα ξεκινούσε, η δική του τελείωνε».

Στο άλλο –αυτό που αποτελεί και το κυρίως σώμα του έργου– κρατά μια αυτοναφορικότητα καθώς ο ίδιος –ξεκάθαρα το δείχνει– θέλει να ανακαλύψει από το παρελθόν του πατέρα του ό,τι ποτέ δεν είχε μήτε μάθει μήτε και κατανοήσει. Και ξεκινά την έρευνα. Που πολύ σύντομα θα τον οδηγήσει ακόμα πιο πίσω – στον πατέρα του πατέρα του. Ο πατέρας του συγγραφέα, Κώστας Μαγκλίνης, είχε γεννηθεί στο Αγρίνιο και από εκεί έφυγε το ’47 για να εγγραφεί στη Σχολή Ικάρων. Λίγα χρόνια νωρίτερα, το ’44, ο παππούς του, ο Νίκος Μαγκλίνης, είχε δολοφονηθεί από πολιτικούς του αντιπάλους. Μια οικογενειακή τραγωδία – συνηθισμένη τραγωδία για πολλές οικογένειες εκείνων των χρόνων. Και ασφαλώς μια καταγραφή των πολιτικών παθών εκείνης της εποχής.

Η τελική πρόταση της θέσης του Μαγκλίνη είναι πως δεν μεγαλώνουμε μόνο με τις φανερές ενέργειες των γονιών μας, δεν μας αναθρέφουν μόνο με τις καλές τους προθέσεις, αλλά και με τα μυστικά και τα λάθη τους.

Όμως για τον Ηλία Μαγκλίνη όλα αυτά θα αποτελέσουν ακόμα και την αφορμή –όταν πια, εκεί στα 2004 ο πατέρας του θα πεθάνει μετά από μακριά ασθένεια– να αναζητήσει το πώς μπορεί ένα άτομο να έχει δημιουργήσει την προσωπικότητά του όχι μόνο από αυτά που του μάθανε ή και γνώρισε, αλλά και από τα όσα δεν είχε ζήσει ή ενημερωθεί γι' αυτά. Κι ακόμα να συνειδητοποιήσει τις σχέσεις αίματος που ενώνουν τα άρρενα μέλη οικογενειών – ναι, το Είμαι όσα έχω ξεχάσει μόνο ένας άνδρας θα μπορούσε να το έχει γράψει και από αυτήν τη σκοπιά ιδωμένο έρχεται να ενταχθεί σε μια σειρά βιβλίων ξένων και ελλήνων συγγραφέων που κατέγραψαν την σχέση τους με τον πατέρα – ως παράδειγμα να θυμίσω το Πατρική κληρονομιά του Φίλιπ Ροθ (μτφρ. Τάκης Κίρκης, εκδ. Πόλις) και το Μια Οδύσσεια, του Ντάνιελ Μέντελσον (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Πατάκη). Η τελική πρόταση της θέσης του Μαγκλίνη είναι πως δεν μεγαλώνουμε μόνο με τις φανερές ενέργειες των γονιών μας, δεν μας αναθρέφουν μόνο με τις καλές τους προθέσεις, αλλά και με τα μυστικά και τα λάθη τους. Γιατί και αυτά υπάρχουν και προσφέρουν συμμετοχή στη διάπλαση. Κι αν δει κανείς αυτή την αλήθεια τότε πάει πάνω από διαχωρισμούς παθών, αναγνωρίζει τη βία σε κάθε πλευρά, μα το ίδιο και την αγάπη.

«...ο πόνος πίσω και πέρα από τις κάνες των όπλων, τους λάκκους και τα μαχαίρια...
πίσω και πέρα από τα οξέα των ιδεολογιών που γίνονται θρησκείες…
όσα δεν έζησες, όσα φαντάστηκες ή ονειρεύτηκες…
είσαι εσύ αγνώριστος και μεταμορφωμένος…»   

alt
Ο Ηλίας Μαγκλίνης έχει μεταφράσει σημαντικούς
αμερικανούς, κατά κύριο λόγο, πεζογράφους
μεταξύ των οποίων οι Ernest Hemingway,
Phillip Roth, David Plante, Christoph Englert,
Elia Kazan, Mark O' Sullivan.



Μια αλληλοκατανόηση, αλλά και μια θέση – αυτό που κάποτε έγινε ακόμα κι αν δεν μαθεύτηκε, δεν έχει ξεχαστεί. Μια κοσμική μνήμη. Η επιμονή της μνήμης.

«Οι νόμοι της φυσικής φαίνεται να περικλείουν μέσα τους και να διαφυλάττουν την έννοια της μνήμης αλυσώνοντας τα γεγονότα σε λογικές αλληλουχίες, διατεταγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να καθίσταται εφικτό να ανασυνθέσει κάποιος το παρελθόν από τη γνώση του παρόντος».

Αυτό το επιστημονικό συμπέρασμα δείχνει πως πιστεύει ο Μαγκλίνης κι έτσι το βιβλίο του πολύ σύντομα –από τις πρώτες κιόλας σελίδες του– γίνεται φανερό πως είναι ένα έργο κατανόησης του ατομικού όσο και συλλογικού «τώρα» μέσα από τον πλήρη φωτισμό του συλλογικού και ατομικού «χτες». Πολλαπλών επιπέδων έργο – ιστορικό, κοινωνικό, διαπροσωπικών σχέσεων, φιλοσοφικών τοποθετήσεων. Και γραμμένο σε μια γλώσσα που άλλοτε έχει την αντικειμενικότητα του καταγραφέα κι άλλοτε τον σπαραγμό του πάσχοντος.

Ο Ηλίας Μαγκλίνης ενεργοποιεί την ερευνητικότητα του δημοσιογράφου, την ευαισθησία του λογοτέχνη, την εμβάθυνση του στοχαστή και μας παραδίδει ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και σημαντικά έργα της σύγχρονης λογοτεχνίας μας.

* Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Η Κασσάνδρα στη μαύρη άμμο» (εκδ. Πατάκη).


altΕίμαι όσα έχω ξεχάσει
Μια αληθινή ιστορία
Ηλίας Μαγκλίνης
Μεταίχμιο 2019
Σελ. 256, τιμή εκδότη €14,40

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Μπασκόζου και «Δυο καλοκαίρια και μισό φθινόπωρο» της Άννας Δαμιανίδη (κριτική) – Κάτοπτρα ενηλικίωσης μέσα στη Χούντα

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Μπασκόζου και «Δυο καλοκαίρια και μισό φθινόπωρο» της Άννας Δαμιανίδη (κριτική) – Κάτοπτρα ενηλικίωσης μέσα στη Χούντα

Για το μυθιστόρημα του Γιάννη Μπασκόζου «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» (εκδ. Μεταίχμιο) και το μυθιστόρημα της Άννας Δαμιανίδη «Δυο καλοκαίρια και μισό φθινόπωρο» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ότι τα δύο μυθιστορήμ...

«Αυτός που έτρωγε όλο το γλυκό του» του Τηλέμαχου Τσαρδάκα (κριτική) – ανατρέχοντας σε κοινές παραστάσεις του ελληνικού συλλογικού ασυνείδητου

«Αυτός που έτρωγε όλο το γλυκό του» του Τηλέμαχου Τσαρδάκα (κριτική) – ανατρέχοντας σε κοινές παραστάσεις του ελληνικού συλλογικού ασυνείδητου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Τηλέμαχου Τσαρδάκα «Αυτός που έτρωγε όλο το γλυκό του» (εκδ. Σοκόλη).

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H συλλογή διηγημάτων του Τηλέμαχου Τσαρδάκα ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθεί η μικρή λίστα για κάθε κατηγορία. μαζί με τους νικητές καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Τα βραβεία του «Χάρτη» 2023: Ο βραχύς κατάλογος

Το διαδικτυακό περιοδικό Λόγου και Τέχνης Χάρτης (www.hartismag.gr), συνεχίζει για τρίτη χρονιά την απονομή ετήσιων βραβείων, με σκοπό την ανάδειξη των σημαντικότερων βιβλίων που κυκλοφόρησαν το περασμένο έτος. Σήμερα ανακοινώθηκε ο Βραχύς Κατάλογος σε όλες τις κατηγορίες. Δείτε βιβλία και συγγραφείς. 

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ