Για το βιβλίο της Θεοδώρας Κατσιφή «Η κίτρινη σημαδούρα» (εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή, εκδ. Ηλίβατον).

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Με το νέο της βιβλίο Η κίτρινη σημαδούρα η συγγραφέας Θεοδώρα Κατσιφή προσεγγίζει θεματικά τη σύγκρουση της επιθυμίας του μικρού παιδιού με τα όρια και τους κανόνες που θέτουν οι ενήλικες, ενίοτε προϋπόθεση ωρίμασης, αυτονόμησης και ενίσχυσης της αυτοαντίληψης του παιδιού.

Για το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο «Ένας κόσμος σε κίνηση, λίγο πριν… λίγο μετά το 1821» (εκδ. Καλειδοσκόπιο).

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για τα βιβλία γνώσεων, την ειδική αυτή κατηγορία παιδικών και εφηβικών βιβλίων που προσφέρουν στους μικρούς και νεαρούς αναγνώστες έγκυρες και αξιόπιστες πληροφορίες για διάφορα επιστημονικά πεδία. Η Μαρίζα Ντεκάστρο, εκπαιδευτικός, συγγραφέας, μεταφράστρια και κριτικός παιδικού βιβλίου, έχει ξεχωρίσει για την πολυσήμαντη συνεισφορά της στον χώρο του βιβλίου γνώσεων.

Για τη συλλογή παραμυθιών της Αντωνίας Γουναροπούλου «Κυνηγοί και Λύκοι» (εικονογράφηση Κατερίνα Χαδουλού, εκδ. Πατάκη).

Της Ευθυμίας Γιώσα

Ο στοχαστής Χρήστος Μαλεβίτσης γράφει σε ένα από τα δοκιμιακά του κείμενα στη «Νέα Εστία»: «Ο μύθος είναι το στοιχείο, εντός του οποίου ζει ο άνθρωπος, όπως είναι το νερό του ωκεανού εντός του οποίου ζει το ψάρι. Και η επιστήμη μας είναι εν τέλει μυθική· και η λογική μας. Διότι όλα αυτά συνιστούν τρόπους του μυθικώς υπάρχειν. Και δεν υπάρχει άλλος»[1]. Η Αντωνία Γουναροπούλου φαίνεται πως το γνωρίζει καλά, γι’ αυτό και επιλέγει μέσα από επτά (ή έξι συν ένα, όπως προτιμάτε) παρα-μύθια να περιπλανηθεί και να μας περιπλανήσει «στην υπαρξιακή γλύκα του Μύθου»[2], εκφρασμένη ως οντολογική παρατήρηση του Βίου.

Για το βιβλίο της Ruth Vander Ζee «Έρικα» (μτφρ. Μαρίζα Ντεκάστρο, εκδ. Καλειδοσκόπιο).

Της Ελένης Γαλάνη

Η επιστήμη περιγράφει τα πράγματα όπως είναι· η τέχνη
τα περιγράφει όπως τα αισθανόμαστε – όπως αισθανόμαστε ότι πρέπει να είναι.
Φερνάντο Πεσόα

Για το βιβλίο της Αθηνάς Ανδρουτσοπούλου «Ταξίδια με τη μαμά» (σύνθεση εικονογράφησης Ρ.Κ., εκδ. Λιβάνης).

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Το βιβλίο της Αθηνάς Ανδρουτσοπούλου, ψυχολόγου-ψυχοθεραπεύτριας και συγγραφέως παιδικών βιβλίων, θεωρώ ότι είναι ένα πρωτότυπο λογοτεχνικό βιβλίο γνώσεων που κύριο στόχο έχει να γνωρίσει στο μικρό παιδί σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης (ζωγραφικής, λογοτεχνίας) και της επιστήμης, ενώ παράλληλα το εξοικειώνει και με το είδος της (αυτο)βιογραφίας, κυρίως με την ημερολογιακή γραφή, με το προσωπικό ημερολόγιο (journal intime), ένα είδος που κυριαρχεί στην Ευρώπη τον 19ο αιώνα. Η έξαρση συγγραφής προσωπικών ημερολογίων τον αιώνα αυτόν και η δημοσίευσή τους στη δεκαετία 1880-1890 δεν είναι άσχετη με τα ατομικά αδιέξοδα που δημιουργούνται, με το ενδιαφέρον της εποχής για την ψυχολογία, καθώς και με τη νέα στροφή στο υποκείμενο.

Για το βιβλίο της Λιλής Λαμπρέλλη «Μικρό αλφαβητάρι αφήγησης, Εγχειρίδιο αυθαίρετου στοχασμού πάνω στα παραμύθια και στην αφήγησή τους» (Πατάκης).

Της Ιωάννας Σπηλιοπούλου

Αποτελώντας σε έναν βαθμό συμπλήρωμα του Λόγος εύθραυστος κι αθάνατος (2010), το Μικρό αλφαβητάρι αφήγησης εμπλουτίζει τη βιβλιογραφία της Λίλης Λαμπρέλλη και την ιδιαίτερη οπτική της, σε μια εποχή που παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον για την αφήγηση στη χώρα μας. Στόχος να κωδικοποιήσει ‒μέσω «αυθαίρετου στοχασμού»‒ βιωμένες γνώσεις για το θεωρητικό υπόβαθρο και την πράξη της αφήγησης (με παραπομπές στην ανθρωπολογία και την ψυχανάλυση), εστιάζοντας σε έννοιες-κλειδιά γύρω από τα μαγικά παραμύθια και τη συμβολική ανάγνωσή τους.

Για το βιβλίο της Κατερίνας Δημόκα Όμηρος στο πέλαγος (εκδ. Μεταίχμιο)

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Ένα βιβλίο κόσμημα λόγου και εικόνας είναι το νέο κείμενο που υπογράφει η Κατερίνα Δημόκα και κοσμεί το πενάκι της Ράνιας Βαρβάκη. Ένα αφήγημα για εφήβους μα και για κάθε αναγνώστη της καλής γραφής.

Για το μυθιστόρημα φαντασίας της Μαρίας Παπαγιάννη Παπούτσια με φτερά (εκδ. Πατάκη).

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

«Παπούτσια με φτερά»… παπούτσια για να περπατήσεις και φτερά για να πετάξεις, κάτι δηλαδή σαν η ανάγκη και το όνειρο μαζί -ή σαν να λέμε το όνειρο να βοηθάει την ανάγκη να προχωρήσει στον δρόμο της ζωής- και σκέφτομαι πόσο χρειαζόμασταν να το διαβάσουμε αυτό και πόσο ευτυχής η συγκυρία να το συναντάμε στο νέο έργο που μας παραδίδει με τον ποιητικό αυτό τίτλο η Μαρία Παπαγιάννη, ένα από τα πιο μεστά της μυθιστορήματα για μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους.*

Για το βιβλίο της Maxine Trottier, σε εικονογράφηση Isabelle Arsenault, Φτερό στον άνεμο (μτφρ. Σοφία Τζάλη, εκδ. Λιβάνη, 2017)

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Το προσφυγικό ζήτημα απασχολεί τελευταία τους συγγραφείς παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας, που επικεντρώνονται κυρίως στην προσφυγική κρίση που συνδέεται άμεσα με τους πολέμους στην Ανατολή. Το Φτερό στον άνεμο της πολυβραβευμένης Αμερικανοκαναδέζας συγγραφέως παιδικών βιβλίων Maxine Trottier μάς έρχεται από το μακρινό Kαναδά. Όπως αναφέρεται στο βιογραφικό της συγγραφέως στο τέλος του βιβλίου, την ιστορία του βιβλίου εμπνεύστηκε «από τους περιπλανώμενους Μεξικανούς εργάτες που συναντούσε στο Λέμινγκτον του Οντάριο, όπου περνούσε τα καλοκαίρια της».

Για το εικονογραφημένο βιβλίο της Αργυρώς Πιπίνη Μελάκ, μόνος, σε εικονογράφηση Αχιλλέα Ραζή (εκδ. Καλειδοσκόπιο).

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Η τάση της άμεσης ανταπόκρισης των συγγραφέων σε καυτά ζητήματα της επικαιρότητας και η ταυτόχρονη σχεδόν μετατροπή της Ιστορίας σε μυθοπλασία κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια, τα χρόνια της οικονομικής, προσφυγικής, πολιτισμικής και υπαρξιακής κρίσης στο χώρο της λογοτεχνίας που απευθύνεται τόσο σε ενήλικο όσο και σε παιδικό- εφηβικό κοινό. Το γεγονός αυτό έχει συχνά ως συνέπεια την επιδερμική αναπαράσταση των γεγονότων συνυφασμένη με τη βιωματική πρόσληψή τους, ενώ απουσιάζει η αποστασιοποιημένη και πιο στοχαστική μυθοπλαστικά απόδοσή τους. 

Για το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο Με τους ζωγράφους της Πινακοθήκης Αβέρωφ. Οδηγός για νέους (Ίδρυμα Ευαγγέλου Αβέρωφ - Τοσίτσα).

Του Γεώργιου Δ. Παπαντωνάκη

Το βιβλίο γνώσεων κρύβεται μάλλον στην… αθέατη πλευρά της σελήνης για τα ελληνικά θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα. Ενώ αποτελεί σχεδόν τη μισή παραγωγή του βιβλίου για παιδιά, τα διάφορα θεωρητικά βιβλία -και είναι αρκετά-, με εξαίρεση ένα δύο, του αφιερώνουν λίγες αράδες ή μια δυο σελίδες, σε αντίθεση με το λογοτεχνικό παιδικό βιβλίο που καταλαμβάνει το υπόλοιπο μέρος τους.

Για το εικονογραφημένο βιβλίο της Φραντσέσκα Σάννα Το ταξίδι (μτφρ. Μαρία Παπαγιάννη, εκδ. Πατάκη)

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Ένα πολύ ευαίσθητο θέμα στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης πραγματεύεται επιτυχημένα η πρωτοεμφανιζόμενη Ιταλίδα συγγραφέας και εικονογράφος Φραντσέσκα Σάννα. Επηρεασμένη από προφορικές συνεντεύξεις μεταναστών, όπως η ίδια μας εξομολογείται στο τέλος της ιστορίας, αποφασίζει στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών της σπουδών να κάνει ένα εικονογραφημένο βιβλίο με κεντρικό θέμα το ταξίδι φυγής μιας οικογένειας προσφύγων.