Του Γιώργου Βέη

«Αλλά η Αλήθεια μόνον έναντι θανάτου δίδεται», Οδυσσέας Ελύτης, Τα Ελεγεία της Οξώπετρας

Η ερμηνευτική διαδικασία, την οποία είναι προορισμένος να υιοθετεί κατ' ανάγκην ο ανθρώπινος νους, από καθαρά βιολογική άποψη, ή εξελικτική προοπτική, όπως επιμένουν ορισμένοι ακριβολόγοι, έχει σαφείς περιορισμούς και όρια αξεπέραστα. Ό,τι δηλαδή με πείσμα και με ακατάβλητο σθένος οι απανταχού αναλυτικοί φιλόσοφοι διαδίδουν.

Της Ελένης Φουρνάρου

Ο Ντέιβιντ Σεντάρις είναι «κακός». Κυνικός, δηκτικός, συχνά αμείλικτος. Στο βιβλίο του «Σκίουρος ζητεί βερβερίτσα» είναι πάρα πολύ κακός. Θυμάστε όλες αυτές τις ιστορίες που ακούγαμε από παιδιά με τα ολόγλυκα ζωάκια, τα φιλικά σκυλάκια, τα αθώα αρνάκια, τις γατούλες, τις χελωνίτσες, τις σοφές κουκουβάγιες; Ξεχάστε τα. Στο σύμπαν του Σεντάρις οι πάπιοι είναι αγενείς και αθυρόστομοι, οι αρκούδες τελείως χαζές, οι πελαργίνες νευρωτικές, οι αγελάδες χαιρέκακες, τα κουνελάκια ανελέητοι φονιάδες, οι γάτοι κατάδικοι αλκοολικοί και οι σκύλες «σκύλες». 

Του Δημήτρη Αργασταρά 

Περού, χώρα των αντιθέσεων, του Αμαζονίου και των Άνδεων, των πολλών φυλών που επιβιώνουν ακόμη μέσα στην ζούγκλα, των πολυπολιτισμικών πόλεων μεταξύ προόδου και υπανάπτυξης, χώρα με εθνολογικό, ανθρωπολογικό και γλωσσολογικό ενδιαφέρον. Στο τελευταίο μεταφρασμένο στα ελληνικά μυθιστόρημα του Μάριο Βάργκας Λιόσα «Ο άνθρωπος που έλεγε ιστορίες» (Καστανιώτης, μτφρ. Τατάνια Ραπακούλια), ο πρόσφατα βραβευθείς με Νόμπελ συγγραφέας μάς φανερώνει την βαθιά αγάπη και το πάθος του για το ιθαγενές στοιχείο της χώρας του. Γοητευμένος, μάς μιλά για εκείνους τους ανθρώπους του απάτητου δάσους και της παρθένας φύσης (που καλύπτει τα τρία τέταρτα της χώρας), για τις πρωτόγονες φυλές που είναι διάσπαρτες στις τροπικές λοφοπλαγιές της Αμαζονίας, για την λιτή και εύθραυστη ζωή τους, για τους μύθους τους και τους θεούς τους, και για τους κινδύνους που διατρέχουν από τους «πολιτισμένους». 

Έρως δύσερως και μη

Του Γιώργου Βέη

Έχω υποστηρίξει και παλαιότερα, το 2007, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας των Χαρτών, από τις ίδιες εκδόσεις, της άρτιας δηλαδή συλλογής διηγημάτων του δόκιμου αυτού πεζογράφου, ο οποίος ανήκει ομολογουμένως στους αντιπροσωπευτικότερους της γενιάς του, ότι η εγνωσμένη οικονομία των εκφραστικών του μέσων, σε συνδυασμό με την ασκημένη του παρατηρητικότητα - συγγραφική αμεροληψία, μάς προσφέρει ολοκληρωμένα πορτρέτα αρκετών μελών της αστικής κυψέλης, ημετέρας και ξένης, αλλά και ορισμένων χαρακτηριστικών παριών της σχεδόν αθησαύριστης κειμενικά επαρχιακής μας ενδοχώρας. 

Του Δημοσθένη Κερασίδη

«Έπρεπε να ταξιδέψω, να περισπάσω τις οπτασίες / που τυραννούσαν το μυαλό μου». Αρθούρος Ρεμπώ, Μια εποχή στην κόλαση

Aποφάσισα να αρχίσω να διαβάζω το βιβλίο του Φώτη Τερζάκη κάποιο μεσημέρι που ήθελα να ξεκουραστώ. Αποδείχτηκε μέγα λάθος. Μετά από τρεις τέσσερις σελίδες, στο στήθος μου κάλπαζαν ελέφαντες.

Της Μαρίας Τζαμπούρα

Στο ελληνικό συλλογικό ασυνείδητο ο,τιδήποτε πρωτοποριακό έρχεται από τη Γαλλία. Η Παρισινή Κομμούνα, οι καλλιτέχνες της Μονμάρτης, ο Μάης του ’68 και η καριέρα του Νίκου Αλιάγα έχουν επηρεάσει ποικιλοτρόπως τους νεοέλληνες που συχνά δηλώνουν γοητευμένοι από τον αναρχικό πειραματισμό του γαλλικού τρόπου σκέψης. 

Της Ελένης Φουρνάρου

«Γεννήθηκα σε μια πόλη που κλωσούσε αυγά από χάλυβα. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια όπου, όταν γινόσουν υπερβολικά πιεστικός με τις ερωτήσεις σου, ανακάλυπτες ότι οι άνθρωποι ήταν φτιαγμένοι από βαμμένο χάλυβα. Άκουσα ανθρώπους να ξεκοιλιάζουν τον ουρανό για να τον αδειάσουν από τις αστραπές του. Όταν γεννήθηκα, με ξάπλωσαν στο εσωτερικό ενός λίκνου από μαντέμι, σα μισή οβίδα. Ξαπλωμένος ανάσκελα, αιχμάλωτος του λίκνου, ατένιζα τον ουρανό, τα σιδεράδικα των αγγέλων του  και τα σύννεφα που, καθώς διασκορπίζονταν, μου σπάραζαν την καρδιά». 

Του Στρατή Χαβιαρά

Ρώτησα κάποτε τον Αμερικανό συγγραφέα Τζον Ίρβινγκ πώς παραχώνει προσωπικές εμπειρίες στα μυθιστορήματα του και απάντησε, «Προσωπικές εμπειρίες; Ποτέ». Αυτό με έκανε να βάλω τα γέλια γιατί, όπως και η ζωή του, τα βιβλία του έβριθαν από αγώνες ελληνορωμαϊκής πάλης και αρκούδες. Ακόμα και αν δεν αναγνωρίζουμε στο έργο συγκεκριμένες λεπτομέρειες απ’ τη ζωή του συγγραφέα, το έργο του πάντα βρίθει από προσωπικές επιθυμίες, φοβίες, προκαταλήψεις και εμμονές. 

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου*

Οι μακροχρόνιοι γάμοι σαν αρρώστια δεν ακούγονται; Δεν φαντάζει μια συνθήκη απόλυτα ταυτισμένη με τους κοινούς θνητούς, τα «ανθρωπάκια», που δεν έχουν επιλογές πέρα από το μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει; Τι συμβαίνει, όμως, με τους ιδιαίτερους ανθρώπους; Αυτοί καταδέχονται να ενωθούν με τα σφιχτά δεσμά του γάμου; Τι πιστεύει γι’ αυτούς ο κόσμος; Ότι ο γάμος ίσως είναι μια τόσο συντηρητική συνθήκη που δεν είναι ποτέ απόλυτα ταυτισμένη με τους εκλεκτούς του Θεού: Τους καλλιτέχνες, τους ποιητές, τους συγγραφείς, τους μουσικούς... Αυτοί, άλλωστε, παντρεύονται διά βίου την τέχνη τους, έτσι δεν λένε; 

Του Γιώργου Βέη

Της Ελένης Φουρνάρου

Ο Όσκαρ Σελ είναι ένας εννιάχρονος «αλλόκοτος» νεαρός που ζει με τη μητέρα του σε ένα διαμέρισμα στο Μανχάταν. Στο απέναντι κτίριο ζει η Γερμανίδα γιαγιά του, από τη μεριά του πατέρα του, που έχει επιζήσει από το βομβαρδισμό της Δρέσδης. Οι άντρες της οικογένειας απόντες. Ο παππούς, επιζών κι αυτός της Δρέσδης, γλύπτης που «έχασε» κάποτε τις λέξεις του και έκτοτε επικοινωνεί με σημειώματα γραμμένα σε τετράδια, τοίχους, πατώματα, σώματα. Εγκατέλειψε τη γιαγιά όταν αυτή του ανακοίνωσε πως είναι έγκυος.  

του Κώστα Κατσουλάρη

Ο Γιάννης Ευσταθιάδης έχει μέσα στα χρόνια κατακτήσει μια ιδιαίτερη θέση στο χώρο της νεοελληνικής γραμματείας. Αποτελεί μέρος μιας άτυπης ομάδας λογοτεχνών της γενιάς του 70 (σταχυολογώ ενδεικτικά: Δημήτρης Καλοκύρης, Αχιλλέας Κυριακίδης, αλλά και Κώστας Μαυρουδής, Αργύρης Χιόνης) οι οποίοι καλλιεργούν μια παιγνιώδη, γλωσσοκεντρική και πολυπρισματική λογοτεχνία, στης οποίας το DNA «ανιχνεύονται», κατά την προσφιλή έκφραση του Κυριακίδη, Μπόρχες, Ζορζ Περέκ, Ίταλο Καλβίνο, καθώς και πλήθος από άλλες μοντερνιστικές επιρροές, τόσο από τη λογοτεχνία όσο και από τον κινηματογράφο, τη σοβαρή μουσική, τις εικαστικές τέχνες. 

Του Γιώργου Βέη

Ο αείμνηστος Μάριος Μαρκίδης, υποστηρίζοντας ανεπιφύλακτα το βιβλίο αυτό προ ετών, τόνιζε ότι συνιστά «έργο ενός φιλάργυρου του βιώματος. Αυτός ο φιλάργυρος όμως είναι αισθητής και διανοούμενος. Κι έχει ταυτόχρονα την επιτηδειότητα των ποιητών να συνδυάζει απροσδόκητα τις παρατηρήσεις διαφορετικών τόπων και χρόνων, να μεταφράζει τον ένα τόπο στον άλλο (χάρισμα του ταξιδιώτη Ουράνη) και τον ένα χρόνο στον άλλο (χάρισμα της παράδοσης του Σεφέρη). Αξίζει την ανάγνωσή μας, στο βαθμό που καταφέρνει να του προσδώσει το «έτσι» του ο συγγραφέας, ο Σάυλοκ της παρατήρησης.» 

Του Μάκη Πανώριου

Στο εξωτερικό κέλυφος αυτού του τελευταίου μυθιστορήματος της Ελένης Γκίκα, «διαβάζεται» μία ακόμη ιστορία ερωτικού πάθους. Της αιώνιας Γυναίκας, που εδώ ενέχει τη θέση συμβόλου, με τον αιώνιο Άντρα, σύμβολο και αυτός του «Άλλου Μισού», σύμφωνα με την πλατωνική φιλοσοφία. 

Η οικογένεια πηγή προσωπικής δυστυχίας ή ο δρόμος για ευσυνείδητους πολίτες;

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου *

της Μαρίας Τζαμπούρα

Ο Πάνος Μαραγκός ανήκει στην παράδοση εκείνη που θέλει τους έλληνες σκιτσογράφους να έχουν τελειώσει την Αρχιτεκτονική. Ιωάννου, Ταμπακέας, Ζερβός είναι  μερικά, μόνο, χαρακτηριστικά ονόματα της γενιάς του… Πολυτεχνείου! Εκεί τελειώνουν και οι ομοιότητες του Μαραγκού με τους ομότεχνούς του.